انتشار کاغذ اخبار، اولین روزنامه ایرانی

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما ،میرزا صالح شیرازی موسس روزنامه کاغذ اخبار، یکی از پنج دانشجویی بود که با حمایت عباس میرزا ولیعهد محمد شاه قاجار و با هدف فراگیری علوم مدرن اروپایی رهسپار انگلستان شدند. میرزا صالح در مدت اقامت خود در انگلستان، از ۱۸۱۵ تا ۱۸۱۹، یادداشت‌های روزانه‌اش را ثبت می‌کرد که نسخه‌ای از آن اکنون در کتابخانه‌ی بریتانیا نگهداری می‌شود.

اولین روزنامه چاپی ایران، در دوره سلطنت «محمد شاه قاجار» از سوی «میرزا صالح شیرازی» در تهران تاسیس شد. 

نخستین شماره این نشریه ماهانه که دارای نام مخصوصی نبود و به تقلید از واژه روزنامه در زبان انگلیسی، «کاغذ اخبار» نامیده می‌شد، در ۲۵ محرم ۱۲۵۳ قمری (اول ماه مه ۱۸۳۷ م) انتشار یافت. 

موسس نخستین روزنامه ایران، جزو دومین گروه جوانانی بود که در زمان فتحعلی شاه به همت «عباس میرزای نایب‌السلطنه» برای تحصیل علوم جدید به انگلستان اعزام شده بودند. 

وی ضمن تحصیل در این کشور در فاصله سال‌های ۱۲۳۰ تا ۱۲۳۵ قمری (۱۸۱۵ تا ۱۸۱۹ م) زبان‌های انگلیسی و فرانسه و لاتین و علوم طبیعی و تاریخ را آموخت و با فن چاپ نیز آشنایی پیدا کرد.

او در بازگشت به ایران، سمت مترجم رسمی دولت را احراز کرد و نخستین چاپخانه و اولین روزنامه را در دستگاه دولتی پادشاهان قاجار دایر کرد.

 

 اکثر محققان اخبار وقایع شهر محرم‌الحرام را که در دوشنبه ۲۵ محرم‌الحرام ۱۲۵۳ قمری برابر با اول ماه مه ۱۸۳۷ میلادی منتشر شده است، نخستین شماره روزنامه میرزا صالح می‌دانند.

این روزنامه در دو برگ بزرگ با چاپ سنگی منتشر می‏شد. این روزنامه که اکنون در موزه بریتانیا نگهداری می‌شود، در دو ورق است که یک روی آن سفید و بر سرلوحه آن نشان دولتی نقش شده و در پایین آن «اخبار و وقایع شهر محرم‌الحرام ۱۲۵۳ که در دارالخلافه طهران است انطباع یافته» قید شده است.

 

صفحه اول اخبار ممالک شرقیه که شامل اخبار دارالخلافه طهران است و صفحه دوم اخبار ممالک غربیه که خبر‌هایی از کشور‌های ایتالیا، ینگه دنیا (آمریکا)، انگلند (انگلستان)، ترکیه و... درج شده است. 

اینکه نخستین نشریه ادواری ایران تا چه سالی چاپ و منتشر می‌شده دقیقا مشخص نیست. 

اما به استناد سفرنامه‌های اشخاصی که در آن سال‌ها در ایران بوده‌اند و نوشته‌های بعضی از مورخان این روزنامه حداقل سه سال منتشر شده است. تنها نسخه موجود از روزنامه کاغذ اخبار، در موزه بریتانیا نگهداری می‏شود.

 

منبع: دنیای اقتصاد