تأخیر در تعیین نرخ خرید تضمینی محصولات اساسی کشاورزی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما‏، برنامه میز اقتصاد با حضور  آقایان اعلایی مقدم، معاون اقتصادی وزیر جهاد کشاورزی و دبیر شورای قیمت گذاری محصولات کشاورزی و آقای هاشمی رئیس بنیاد ملی گندمکاران دیگر عضو شورای قیمت گذاری محصولات اساسی کشاورزی و آقای سروی کارشناس اقتصاد کشاورزی به بررسی روند قیمت گذاری محصولات اساسی کشاورزی پرداخت. 

سوال: همانطور که در خبر‌ها دیدید و شنیدید مهلت شورای قیمت گذاری محصولات اساسی کشاورزی برای تعیین قیمت تضمینی محصولات کشاورزی امروز به اتمام رسیده طبق قانون تضمین خرید محصولات اساسی کشاورزی این شورا که خدمتتان عرض کردم باید تا انتهای تیر هر سال قیمت خرید تضمینی محصولات اساسی کشاورزی را برای سال زراعی جدید تعیین بکند در میز اقتصاد امروز می‌خواهیم به این موضوع بپردازیم که تا الان در چه وضعیتی قرار داریم عرضم به حضور شما اینکه چقدر قانون اجرا شده روی چه محصولاتی قیمت گذاری شود و چقدر آن انجام شده و قبل از اینکه وارد بحث و گفتگو شویم گزارشی که همکارانم آماده کرده‌اند با هم می‌بینیم.

ضمن سلام به همه مهمانان من اجازه می‌خواهم با جناب آقای سروی شروع کنم آقای سروی قانون به ما چه می‌گوید در این خصوص؟
سروی: بسم الله الرحمن الرحیم بنده هم عرض سلام دارم خدمت شما و تمامی بینندگان عزیز طبق تبصره ۲ ماده ۲ قانون تضمین خرید محصولات کشاورزی دولت موظف است حداقل سه ماه قبل از شروع فصل کشت زراعی قیمت محصولات را تعیین کند که تا نهایتاً تا آخر تیرماه قیمت‌هایی را که مصوب شده را بعد از تعیین برای ابلاغ از طریق رسانه‌ها به اطلاع کشاورزان برسانند.
سوال: که این باید تا آخر تیر ماه هر سال باشد درسته؟
سروی: بله طبق قانون
سوال: آقای علایی مقدم آخر تیر ماه که گذشته ۱ مرداد هستیم چرا قیمت تعیین نشده؟
اعلای مقدم: بسم الله الرحمن الرحیم بنده هم عرض سلام و ادب و احترام دارم خدمت مردم شریف ایران کشاورزان عزیز و تشکر از برنامه و همچنین عرض ادب و احترام خدمت میهمانان برنامه من لازم می‌دانم در ابتدا این نوید را بدهم که حدود ۷ میلیون و سیصد هزار تن گندم تا این لحظه از کشاورزان غیور و زحمتکش ایران خریداری شده و این عدد نسبت به سال زراعی گذشته ۲۷ درصد افزایش داشته و نسبت به سال زراعی ۹۹ و ۱۴۰۰، ۷۸ درصد رشد داشته که این در سایه حمایت‌های دولت و شجاعت و همچنین ایثارگری کشاورزان گندمکاران عزیز بوده که دستاورد بزرگی نسبت به سال زراعی گذشته بوده، اما بر اساس قانون از آنجایی که کشاورزی یک فعالیت اقتصادی مردمی است در کشور ما و بیش از ۹۸ درصد بخش دست خود کشاورزان است قانون اصلاح قانون اصلاح تضمین محصولات کشاورزی در سال ۹۹ در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید هدف قانونگذار این بود که سرنوشت تعیین قیمت محصولات کشاورزی توسط خود نماینده تشکل‌ها و کشاورز‌ها و با همکاری و حمایت دولت انجام بگیرد به همین دلیل قانون سال ۶۸ را اصلاح کردند و در ۶ ماده مصوب شد که به طور منظم جلسات تشکیل می‌شود و ما  خوشبختانه چند محصولی که بایستی زودتر این کار انجام می‌شد کار انجام شده مثل کلزا سویا کاملیا آفتابگردان که کارش را انجام داده بودیم و بقیه محصولات در کمیسیون‌های مختلف بر اساس آیتم‌های مختلف و بر اساس معیار قانون که ۴ معیار اساسی را برای تعیین قیمت انجام می‌داد کمیسیون جلسه کمیسیون گذشته که در هفته گذشته انجام شد قیمت نهایی شده و فردا در شورای قیمت در صحن شورا که دوشنبه‌ها طبق آیین نامه داخلی برگزار می‌شود فردا ۳۲ محصول زراعی و باغی که محصولات اساسی هستند قبل از شروع فصل زراعی
سوال: ۳۲ یا ۲۸؟
اعلایی مقدم: ۲۸ محصول زراعی را ما سال گذشته قیمت گذاری کردیم ۱۸ محصول
سوال: نه الان فرمودید که چهار تا را برای امسال از آن ۳۲ تا ۴ تا را فرمودید که:
اعلایی مقدم: بله دانه‌های روغنی
سوال: قیمتش تعیین شده یا نه شما به این قیمت رسیده اید و تازه میخواهید در صحن مطرح کنید؟
اعلایی مقدم: ببینید کمیته تخصصی و کارشناسی بر اساس چهار معیاری که در قانون آمده هزینه‌های تمام شده سود متعارف هزینه‌هایی تبعی و معادل قیمت وارداتی به اضافه هزینه‌های تبعی و معادل یک به یک چهار راهکاری است که قانونگذار آورده بر اساس این در کمیسیون کارشناسی بحث می‌شود با حضور نماینده معاونت تخصصی با حضور اعضای اصلی کمیسیون که نهایی شده و فردا می‌رود در صحن اصلی شورا به رای گذاشته می‌شود و تصویب و ابلاغ می‌شود.
سوال: پس یعنی تا الان تعیین نشده قیمت‌ها؟
اعلایی مقدم: ببینید در کارشناسی تعیین شده، ولی به احتمال بالای ۹۰ درصد دیگر در صحن شورا نیاز به گفتگو و چالش و نظرات کارشناسی نیست چرا قانونگذار کمیسیون ذیل شورا را به خاطر همین پیش‌بینی کرده که فردا انشاالله نهایی می‌شود و با امضای وزیر محترم جهاد کشاورزی به عنوان رئیس شورا ابلاغ می‌شود برای اجرا که قبل از سال زراعی ۱۴۰۲، ۱۴۰۳ که بتوانند کشاورزان عزیز سطوح زیر کشت خودشان را تنظیم بکنند.
سوال: الان این چهار محصولی که گفتید در کدام مرحله قرار دارند از آن ۲۸ تا فرقشان با آن ۲۸ تا چیست؟
اعلایی مقدم: تصویب شده این چهار محصول به دلیل
سوال: یعنی آمده در صحن تعیین شده
اعلایی مقدم: بله تعیین شده و ابلاغ شده کاملینا سویا کلزا و گلرنگ و آفتابگردان که جز دسته‌های دانه‌های روغنی است قیمتش تعیین شده ابلاغ شده و انگیزه‌ای باشد که
سوال: چقدر شد هر کدام؟
اعلایی مقدم: قیمت سویا و کاملینا کیلویی ۳۲ هزار تومان است و آفتابگردان و گلرنگ ۲۷ هزار تومان و کلزا ۳۰ هزار تومان در راستای میل به اهداف خودکفایی روغن ابلاغ شده تدارک بذر و سم ماشین آلات و نهاده‌های کشاورزی انجام شده


سوال: گزارش همکارم آقای شوکتی را با همدیگر دیدیم آقای هاشمی شما بفرمایید که ما سال گذشته هم خاطرمان هست که حدود ۴۰ تا ۴۵ روز تاخیر داشتیم در تعیین قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی که حالا مثلاً گندم یکی از آن باشد بفرمایید که این تاخیری که ایجاد می‌شود در تعیین و اعلام قیمت می‌تواند چه آسیبی به کشاورز ما بزند؟
عطاالله هاشمی رئیس بنیاد گندمکاران: بسم الله الرحمن الرحیم سپاسگزارم از جناب عالی همکاران محترمتان خدا قوت عرض می‌کنم خدمت کشاورزان محترم خودتان می‌دانید که کشاورزی یک فعالیتی است که ابعاد مختلفی دارد وابسته است به شرایط اقلیمی آب و هوایی اقتصادی اجتماعی سیاسی همش را در بر دارند کشاورز هم باید تکلیف خودش را بداند یعنی کشاورزی که زمین دارد آب دارد سرمایه خصوصی دارد می‌خواهد یک محصولی را و انواع و اقسام محصولات را تولید بکند باید تکلیفش قبل از فصل شروع کشت مشخص بشود که ببیند کدام محصول را به کارد چقدر به کارد در کجا بکارد و با چه قیمتی یعنی این‌ها را سبک و سنگین بکند ببیند اگر به نفعش است شرایطش اجازه می‌دهد این محصول را بکارد و به چه میزان در خصوص اعلام قیمت خودتون می‌دونید ما در یک شرایط خاصی هستیم اینطور هم نیست که ما امروز قیمت را مشخص بکنیم حتماً مطمئن باشیم که سال آینده این قیمت جواب خواهد داد، ولی قانون آخر تیر ماه تعیین کرده در بعضی از سال‌هایی که به موقع اعلام شده قیمت خوب عرض کنم خدمتتون اعلام شده ما شاهد این بودیم که کشاورزان قیمت زیادی نشان دادند و این عامل این عامل قیمت و اعلام به موقع قیمت یک کمک بسیار مهمی می‌تواند برای همین الگوی کشت داشته باشد یعنی الگوی کشت به مقدار خیلی زیادی است اعلام به موقع و قیمت مناسب که کشاورزان خودشان را طرح کلان الگوی کشت که سال گذشته ازش عرض کنم رونمایی شد و یک الگوی بسیار خوبی است که سند بسیار معتبر و فراقوه‌ای است که می‌تواند کشاورزی الگوی کشت ما را تولید محصولات ما را بازار ما را دستی دستی به بازار‌های خارجی بازار‌های داخلی امنیت غذایی ما را تامین بکند یکی از شاخص‌های بسیار مهمی که می‌تواند به کمکش بیاید در کنار الزامات مادی و الزامات فیزیکی همین اعلام به موقع و قیمت مناسب که می‌تواند در اصلاح الگوی کشت هم موثر باشد.
سوال: شما عضو شورای قیمت گذاری هستید علت اینکه امسال تا آن تاریخی که قانون تعیین کرده قیمت‌ها تعیین نشد چی بود؟
هاشمی: قیمت‌ها تعیین شده همینطور که جناب آقای دکتر اعلایی فرمودند قبل از اینکه قیمت در صحن علنی شورا بررسی شود طبق قانون یک کمیسیون‌های تخصصی پیش بینی شده
سوال: صحن مهم است دیگر قانون گفته است تا پایان تیر باید باشد؟
هاشمی: ببینید ما تقریبا هفته گذشته سه شنبه این‌ها آماده بودند، ولی چون طبق دستورالعمل قانونی که قبلاً گذاشته شده که جلسات شورا روز دوشنبه ساعت ۴ برگزار می‌شود این تاخیر یک روزه ناشی از این است که فردا انشاالله این قیمت‌هایی که در کمیسیون‌های تخصصی روی آن بحث شده مرکز پژوهش‌های اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی سازمان برنامه و بودجه وزارت امور اقتصاد و دارایی و ما شش نفر اعضای غیر دولتی که آنجا حضور داشتیم چکش کاری شده به قیمت رسیدیم من فکر می‌کنم انشاالله فردا در عرض یکی دو ساعت این قیمت‌ها مشخص بشود و اعلام شود سوال این‌ها همش حدس و گمانی است ممکن است فردا در جلسه اتفاق دیگری بیفتد، اما شما یک یک ماهی فرصت داشتید این آیین نامه که معلوم است روزش کی است حالا به جز اینکه آقای هاشمی مطرح کردند که تاریخ جلسه تشکیل نشد این‌ها دلیل دیگری بود که نشد زمان قانونی اش این اتفاق بیفتد اعلای مقدم ببینید کشاورزی یک فعالیت پویایی است که قیمت‌های جهانی میزان تولید در جهان و همچنین میزان و حجم خرید سال زراعی گذشته که داریم الان انجام می‌دهیم همشون متغیر‌هایی است که در تعیین زمان و تعیین گندم دخالت دارد بر فرض مثال در همین یکی دو هفته گذشته قیمت جهانی گندم به دلیل نپذیرفتن روسیه با آن توافقی که با اوکراین داشتند قیمتش رفت بالا اگر ما یک ماه قبل بر فرض می‌آمدیم قیمت را تعیین می‌کردیم گندم یک محصول استراتژیک بین‌المللی است که در امنیت غذایی دنیا تاثیرگذار است به طبع ما نمی‌توانستیم بر اساس معیار با شاخص‌هایی که در آیین نامه و قانون ما آمده این را تنظیمش کنیم مجدداً هم که نمی‌توانستیم جلسه بگذاریم و اصلاح کنیم به همین دلیل ما زمان را سپری می‌کنیم که متغیر‌های بین المللی متغیر‌های سیاسی و همچنین میزان خریدی که در سال جاری داریم و تدارک نهاده‌ها و میانگین عملکرد در کشور در بخش‌ها و زون‌های مختلف به دست بیاد کشاورزمان را حمایت کنیم و قیمت واقعی که برای گندم دیده می‌شود تا آخرین لحظه آن متغیر‌ها سرشکن شود و روی محصول و قیمتش که بتواند کشاورز ما سطح زیر کشتش را حفظ کند متضرر نشود و از میانگین قیمت جهانی عقب نیفتد.
سوال: متشکرم آقای سروی نظر شما چیست شما فکر می‌کنید که اساساً قانونگذار چرا رفت به این سمت که تغییر بدهد اصلاحیه‌ای بیاورد و اینکه پایان تیر ماه را مشخص بکند برای اینکه همه این جلسات سند و همه این‌ها تشکیل شود و قیمت تصویب شود؟
سروی: ببینید آنچه که در سال‌های گذشته برای خرید تضمینی مشکل ایجاد کرده بود بحث متولی تعیین قیمت بود که باعث شده بود که شورای اقتصاد قیمت را تعیین می‌کرد معمولاً به خاطر اینکه این موضوع قیمت محصولات اساسی متصل به یارانه‌های مصرف بود از جمله مثلاً یارانه یارانه روغن یا چیز‌های دیگر باعث شده بود که معمولاً دولت برای اینکه قیمت محصولات کشاورزی را تعیین کند منتظر تعیین تکلیف قانون بودجه باشد که بودجه مشخص باشد که یارانه مصرف کننده چه میزان باشد از این سو خب سال ۹۹ مجلس اقدام کرد که برای اینکه بالاخره کشاورزان تکلیف خودشان را در زمینه تولید محصولات کشاورزی بدانند قانون خرید تضمینی را اصلاح کرد و متولی تعیین قیمت را به خود وزارت جهاد کشاورزی با متشکل از اعضای کشاورزان و عرضم به خدمت شما که وزارت اقتصاد و سازمان برنامه محول کرد که این مشکل را حل کند، اما آن چیزی که شاهدیم از سال ۹۹ تا امروز اولا می‌فرمایند امسال که قرار است فردا تعیین شود آن چیزی که دارد اتفاق می‌افتد این است که مجدداً همان اتفاق دارد رقم می‌خورد آن هم به این دلیل است که ما همواره در بحث سیاست‌های دولت به دلیل حمایت از کشاورزان و حمایت از مصرف کننده نمی‌توانیم تفکیک مشخصی را قائل بشویم در سال‌های اخیر بنابراین همواره این تاخیر به وجود می‌آید و انتظار می‌رود که مجدد برای سال آینده تاخیر تکرار شود کما اینکه امسال هم شاهدیم که قیمت ۱۵ هزار تومان اعلام شده، ولی در اصل دارد ۱۱۵۰۰ تومان خریداری می‌شود تا اینکه ما به تفاوت به حساب کشاورزان واریز شود بنابراین آن چیزی که می‌توانم جمع‌بندی کنم برای این بخش نیاز است که دولت به خصوص وزارت جهاد کشاورزی آن چیزی که در قانون تاکید شده علاوه بر سیاست‌های قیمتی برای حمایت از کشاورزان روی سایر سیاست‌ها مثل سیاست‌های حمایتی که در بحث غیر قیمتی داریم یارانه‌های تولید مثلاً نهاده‌های تولید تسهیلاتی که می‌تواند به کشاورزان بدهد و سایر مباحثی که در قانون به آن اجازه داده شده استفاده بکند که کشاورزان را سوق بدهد به تولید محصولات کشاورزی به خصوص گندم دانه‌های روغنی نهاده‌های دامی و محصولاتی که کشور را به لحاظ وابستگی از این میزان وابستگی به واردات کم کند.
سوال: الان فکر می‌کنید که این اتفاق نمی‌افتد؟

سروی: آن چیزی که شاهد هستیم سال گذشته در زمینه استفاده از سایر سیاست‌های غیر قیمتی اتفاق خاصی نیفتاد حالا فقط در محصول گندم شاهد بودیم که یارانه نهاده‌های تولید پرداخت شد سایر محصولات به این شکل گسترده نبود بنابراین یک جمع‌بندی می‌شود کرد این است که همچنان فراگیر نشده بر آن موضوع هم تاکید جدی دارم و افزایش قیمت افزایش قیمت هم طبیعتاً باعث ایجاد تورم می‌شود که خوب مسائل و مشکلات دیگر در زمینه حمایت از مصرف کننده برای دولت پدید می‌آید.
سوال: متشکرم آقای اعلایی مقدم یک نکته این چهار محصولی که قیمتشان را اعلام کردید این‌ها قیمت‌هایشان اصلاحیه سال پیش هستند یا این‌ها قیمت‌هایی هستند برای سال زراعی پیش رو؟
اعلایی مقدم: این‌ها قیمت‌های جدیدی هستند که منجر به این می‌شود که کشاورزان ما تصمیم بگیرند سطح زیر کشتشان را با توجه به صرفه اقتصادی میانگین عملکرد واحد سطح انجام بدهند و به نظر به موقع‌ترین تصمیم گیری که در زمین دانه‌های روغنی داشتیم و آن حدود دو هفته قبل ابلاغ شد و کشاورزان تکلیف خودشان را دانستند که چطور دولت دارد حمایت می‌کند و تقریباً دو برابر گندم قیمت کلزا پیش بینی شده بود که خوب تحقق پیدا کرد.
سوال: چطور هنوز قیمت گندم برای امسال تعیین نشده دو برابر؟
اعلایی مقدم: برای سال زراعی سال آینده بود دیگر برای اینکه بخواهند کشت بکنند از مهر ماه که میخواهد کشت شود
سوال: آخه گفتید که قیمت گندم هنوز مشخص نشده؟
اعلایی مقدم: دو برابر قیمت قبلی گندم یعنی قیمت. ۱۵ هزار تومانی که ما با آن سازکار‌های حمایتی و تشویقی که داشتیم.
سوال: امسال چگونه می‌شود؟
اعلایی مقدم: سال زراعی جدید که سال ۱۴۰۲، ۱۴۰۳
سوال: به قول خودتان این همه اتفاقات بین‌المللی افتاده شما مبنایتان سال پیش است بعد امسال چطور می‌شود؟
اعلایی مقدم: معیار تعیین قیمت کلزا در زمانی که می‌خواهیم سیاست گذاری کنیم دو برابر قیمت سال قبل گندم است که برای اینکه انگیزه باشد در رقابت با گندم عقب نماند الان قیمت گندم را که هم فردا می‌خواهیم تعیین کنیم یعنی به خاطر همین است که قبل از کشت ما سیاست‌های قیمت تضمینی را تعیین کردیم کشاورز ما تکلیفش را می‌داند و می‌داند که با میانگین عملکرد در واحد سطح چقدر سود اقتصادی خواهد داشت و در انتها دولت می‌خواهد که دانه روغنی را از آن به چه قیمتی بخرد این خیلی مهم است که امسال به نظرم سه ماه جلوتر از سال قبل سال گذشته در شهریور ماه قیمت‌ها اعلام شده بود تلاشی که شد آنالیزی که انجام شد موسسه پژوهش‌های برنامه اقتصادی معاونت‌های تخصصی بنیاد ملی گندمکاران نظام مهندسی اتاق اصناف کشاورزی همه پای کار بودند که بتواند قیمت ۳۲ محصول اساسی که در قانون آمده این‌ها را به عنوان نقشه راه تولید حمایتی تولید تضمینی محصول کشاورزی انجام بدهند که من در خصوص صحبتی که آقای دکتر سروی داشتند.
سوال: فقط قبل از اینکه برویم به آن این چهار محصولی که گفتید قیمت‌های قطعی برای سال زراعی آینده است؟
اعلایی مقدم: بله ابلاغ هم شده
سوال: یعنی نیاز به تایید و ... ندارد؟
اعلای مقدم: خیر ندارد همشون با امضای رئیس شورا که وزیر جهاد کشاورزی هستند من نامه‌اش را هم دارم.
سوال:کی امضا شده؟
اعلایی مقدم: این ۱۴ تیر امضا شده و با امضای آقای وزیر ابلاغ شده برای اجرا که من آوردم که این چهار محصول را شما ملاحظه بفرمایید که کارش انجام شده در راستای اهداف خودکفایی و رسیدن به نیل خودکفایی روغن است در مورد مطلبی که آقای دکتر سروی عنوان کردند سیاست‌های غیر حمایتی با توجه به سیاست‌های غیر حمایتی که ما در سال زراعی گذشته داشتیم افزایش تولید گندم نسبت به سال زراعی قبلش یکی از موضوعاتی که اثرگذار بود برای این افزایش تولید بحث سیاست‌های غیر حمایتی بود که از جمله نهاده‌های مدت‌دار بحث بیمه بحث بذر و کود بود که کشاورزی و کشت قراردادی گندم را با یک میلیون و ۵۰۰ هزار هکتار رساند و افزایش و جهش تولید سال زراعی ۹۹ و ۱۴۰۰ که ما ۴ میلیون و دویست هزار تن گندم دولت خریداری کرده بود در سال زراعی ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، ۷ میلیون و ۲۰۰ هزار تن و الان که ما در خدمت شما هستیم. تا این لحظه که ما ۷ میلیون و سیصد هزار تن خرید کردیم این اثرش همان سیاست‌های تشویقی و غیر حمایتی بود که نسبت به سال گذشته در وضع مشابه فعلی ما ۲۷ درصد افزایش تولید داشتیم و پیش‌بینی ما این است که الان به حول و قوه الهی خرید تضمینی گندم امسال به ۹ میلیون تن برسد فائو اعلام کرده که تولید گندم ایران امسال یک رکورد خوبی را خواهد زد و به ۱۳ و نیم میلیون تن ما دست پیدا می‌کنیم که یکی از شاخص‌های خود اتکایی و خودکفایی در محصول گندم در کشور است.
سوال: آقای هاشمی در سال‌هایی که اشاره کردید که قیمت به موقع اعلام شده تصمیم گیری‌ها به موقع انجام شده الان هم که به نظر می‌رسد تاخیر قرار است کمتر باشد در سال پیش که ۴۰ تا ۴۵ روز بود آمده روی چند روز مصداقی اگر به ما بگویید که در سال‌های مختلف چقدر کمک کرده به کشاورزان ممنون می‌شوم؟
هاشمی: من اگر اجازه بدهید دو موضوع را اصلاح کنم یکی اینکه جناب آقای سروی که خدمتشان سلام عرض می‌کنم فرمودند که بر مبنای ۱۱۵۰۰ نه اینطور نیست.
سوال: الان چقدر؟
هاشمی: از هفته گذشته قطعاً با توجه به اینکه حتی ما این قیمت را فعلاً هم قبول نداریم قیمت پایه همان ۱۵ هزار تومان گذاشته شد بر مبنای آن پرداخت خواهد شد.
سوال: قبل از هفته گذشته چی؟
هاشمی: آن به صورت علی الحساب پرداخت می‌شد.
سوال: چقدر پرداخت می‌شد؟
هاشمی: ۱۱۵۰۰ تومان علی الحساب پرداخت می‌شد.
سوال: با اختلاف یک هفته پس درست گفتم
هاشمی: نه
سوال: ۱۱ تومن می‌گرفتید دیگر؟
هاشمی: ۱۱۵۰۰ تومان قیمت پایه بود ۱۵۰۰ تومان یارانه کاشت بود و ۲۰۰۰ تومان هم جایزه پرداخت علی الحساب به صورت ۱۱۵۰۰ تومان از مبنای قیمت سال قبل پرداخت می‌شد که از هفته قبل دستورالعمل ابلاغ شد که همان قیمت پایه ۱۵ هزار تومان اعلام خواهد شد که در آن قیمت هم ما بحث داریم به هر حال انتظارمان

سوال: در آن مورد هم بحث می‌کنیم بپردازیم به تعیین قیمت
هاشمی: منظورم این بود که کشاورزان بدانند که قیمت پایه امسالی که اصلاح شده و دارند می‌خرند همان ۱۵ هزار تومان است.
سوال: از هفته پیش پس شده ۱۵ هزار تومان برای چه بازده زمانه‌ای ۱۱۵۰۰ تومان بود؟
هاشمی: تا تقریبا ۱۵ تیر بود
سوال: از کی تا ۱۵ تیر؟
هاشمی: از بدو شروع خرید موضوعی هم را که آقای دکتر بسیاری از مواردش اشاره کردند تاخیر در اعلام قیمت امسال بود ما در زمانی که وزارت جهاد کشاورزی به صورت سرپرستی اداره می‌شد یه تشدد آرا یک آشفتگی در برگزاری جلسات شورای قیمت گذاری داشتیم جلساتی بودند که دعوت می‌شد، ولی تشکیل نمی‌شد جلساتی بود که یک سری مصوباتی داشتیم که اعلام نمی‌شد خوشبختانه بعد از آمدن جناب آقای نیکبخت که این تاخیری یکی دو هفته‌ای هم به خاطر استقرار این‌ها به خاطر رای اعتمادی که می‌گرفتند یک وقفه‌ای حاصل شد این یکی دو روز وقفه‌ای هم که بود به خاطر همین بود به صورت مصداقی که فرمودید من خدمتتان عرض بکنم.
سوال: خدا را شکر بین بخش خصوصی و دولت یک
هاشمی: باید هم باشد انصافاً وزارت جهاد کشاورزی همراه است و فقط یک گلایه‌های کوچکی ما از سازمان برنامه بودجه و وزارت امور اقتصادی و دارایی داریم که به خاطر اینکه اعتبار کافی برای خرید گندم بر مبنای قیمت واقعی که مشخص شده بود و کشاورز یک سود متعارفی را برای خودش لحاظ می‌کرد عدم وجود اعتبار باعث شد که آن قیمت‌ها را ما نتوانیم سر جایش بگذاریم.
سوال: تعیین را برویم و بعد به قیمت برسیم؟
هاشمی: در خصوص مصداقی که فرمودید ببینید ما در تمام ۲۰ سال حداقل گذشته ۲۵ سال گذشته هر زمانی که دو عامل اساسی قیمت خوب و پرداخت به موقع انجام شده در تمام سال‌ها ما شاهد افزایش میزان خرید بودیم مؤلفه میزان تولید و میزان خرید باید از هم جدا شود آقای دکتر فرمودند بله ما امسال نزدیک به ایشالا ۱۳ و نیم میلیون تن تولید داریم علی رغم اینکه بارندگی مان و شرایط بارندگی مان کمتر است این نشانگر همت کشاورزان و کمک کارشناسان بود.
سوال: اینکه عرض کردم مصداقی یعنی سالش را بگویید زمانش را بگویید قیمتش را هم می‌توانید بگویید؟
هاشمی: ما در زمانی یعنی در سال زراعی ۱۳۹۹ و سال ۱۴۰۰ قیمت مورد رضایت کشاورزان نبود، ولی در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ که قیمت ۱۱۵۰۰ تومان اعلام شد و مورد رضایت کشاورزان بودیم ما تقریبا میزان خرید ۴ میلیون و ششصد هزار تن را رساندیم به ۷ میلیون و ۴۰۰ هزار تن یعنی یک جهش بسیار خوبی داشتیم این‌ها نشانگر این است هر موقع دولت‌ها هر موقع حاکمیت توانست قیمت خوبی را برای محصولات قرار بدهد قیمت خوب نه اینکه اجحاف شود به سایر بخش‌ها قیمت واقعی با یک سود متعارف برای کشاورزان اعلام شده و شرایط پرداخت خوب بوده دیگر کشاورز محصولش را به کس دیگری نفروخته نه قاچاقچی توانسته سهمی ببرد نه دلال‌ها نه واسطه‌ها و نه محتکران کشاورز خودش را موظف دانسته که تمام محصول تولید شده خودش را به دولت بفروشد مصداقش را هم سال گذشته دیده‌ایم

سوال: زمان چطور شما قیمت خوب را گفتید زمان به موقع چی یعنی از ۹۹ به بعد ما یک زمان تا پایان تیر داریم قبل از آن چی؟
هاشمی: ببینید زمانی که شورای اقتصاد بود تاخیر‌های ۵ و ۶ ماهه هم بود یعنی ما زمانی داشتیم که در اسفند ماه قیمت گندم اعلام می‌شد این کشاورز را دچار سرگردانی می‌کرد کشاورز نمی‌دانست که گندم به چه میزان بکارد محصولات دیگر را یعنی واقعاً سال‌هایی را داشته‌ایم که دی ماه بهمن ماه و اسفند ماه اعلام می‌شد بیشترین تاخیری که بعد از تاسیس شورای قیمت گذاری اعلام شده یک تاخیر‌های ۱ و یک و نیم ماهه بود که سال گذشته بود که اوایل شهریور ماه اعلام شد، ولی انشاالله امسال همین تاخیر یکی دو روزه را هم بپذیرید که انشاالله برای سال‌های آینده برنامه‌ریزی شده که قبل از موعد مقرر هم انشاالله قیمت اعلام شود و کشاورزان و مجموعه دولت و وزارت جهاد کشاورزی هم تکلیف خودشان را بدانند.
سوال: انشاالله آقای سروی در قانون معیار‌های تعیین قیمت چه چیز‌هایی عنوان شده حالا ما بخشی را با آقای اعلایی مقدم بحث کردیم؟
سروی: در قانون چیزی که تعیین شده هزینه‌های واقعی تولید است که به علاوه سود متعارف که کشاورزان هر سال باید داشته باشند برای اینکه خوب امرار و معاششان دچار مشکل نشود بحث حفظ رابطه مبادله داخل و خارج بخش کشاورزی است که به خاطر اینکه تولید محصولات غیر اساسی نسبت به محصولات اساسی مزیت‌دار نشود این موضوع را در نظر گرفته شده که قاعدتاً مورد توجه باید قرار بگیرد بحث آخرین نرخ تورم اعلامی توسط بانک مرکزی و در نهایت بحث هزینه تمام شده محصولات وارداتی، چون می‌دانید خیلی سال‌ها بوده که قاچاق کالا از داخل داشتیم از داخل به خارج و بعضاً از خارج به داخل به خاطر همین مسئله این موضوع در قانون دیده شده که حداقل این موضوعات را رعایت شود که ما دچار کسری گندم در داخل کشور نشویم و یا محصولات دیگر اساسی کشاورزی
سوال: دو تا نکته را نسبت به فرمایشات بخش قبلیتان هم آقای اعلایی مقدم مطرح کردند و هم آقای هاشمی آقای هاشمی سر قیمت و آقای اعلایی مقدم در خصوص مشوق‌ها؟
سروی: ببینید آن چیزی که مشخص است شورای قیمت گذاری فعلی قاعدتاً بهتر از آن شورای اختصاصی بود که چندین ماه با تاخیر قیمت را اعلام می‌کرد، اما در واقع روی اقدام مشخص می‌کند به گفته آقای هاشمی که زحمت بسیار زیادی برای دفاع از حقوق کشاورزان دارند می‌کشند این است که قاعدتاً قیمتی که مد نظر کشاورزان عزیزمان بود در شورای قیمت گذاری برای امسال قیمت ۱۷ هزار تومان بود، ولی آن چیزی که اتفاق افتاد در عمل همان نکاتی بود که در بخش قبلی گفتم به دلیل حمایت از مصرف کنندگان متاسفانه و اینکه ما تک بعدی داریم حمایت می‌کنیم از کشاورزان و تنها حمایت قیمتی را مد نظر داریم قرار می‌دهیم این باعث شد که اختلاف قیمت به وجود بیاد و تا به یک هفته گذشته که آقای هاشمی فرمودند این اختلاف همچنان پابرجا بماند و حالا نهایتاً ۱۵ هزار تومان ختم شود، اما چیزی که من در صحبت‌های قبلم بهش اشاره کردم.
وزارت جهاد کشاورزی و شورای قیمت گذاری این اختیار را دارد که از سایر بسته‌های تشویقی برای کشاورزان استفاده بکند که دکتر اعلایی مقدم هم به این مسئله به خوبی اشاره کردند ما باید به این سمت حرکت کنیم که بسته‌های تشویقی را مثل سایر کشور‌ها برای حمایت از محصولات اساسی مان متنوع بکنیم تا الگوی کشتی که متناسب با اقلیممان باشد به خوبی پیاده شود.
سوال: متشکرم آقای سروی آقای اعلایی مقدم اشاره کردند در خصوص نحوه قیمت گذاری و شما هم بخشی را فرموده بودید یک خرده ریزتر بخواهیم بشویم یا مثلاً بخواهیم ببینیم تورم را شما چقدر در نظر گرفته‌اید یا هر کدام از این مؤلفه‌ها چقدر تاثیرگذار بودن چطور است؟
اعلایی مقدم: همانطور که جناب آقای دکتر سروی فرمودند در رابطه با قیمت گذاری قانونگذار آمده مؤلفه‌های مختلفی را برای قیمت گذاری قرار داده که بتواند اعضای شورا و کمیته‌ها و کمیسیون‌های ذیل آن یک جوری تصمیم بگیرند که تولید کننده و مصرف کننده ما متضرر نشود مخصوصاً پایداری تولید در گندم خیلی مهم است یعنی وزارت جهاد کشاورزی ماهیتش حمایت از تولید و تولید کننده است بعد ماهیت حمایت از مصرف کننده دارد یعنی اگر اولویت‌بندی کنیم بنابراین بر اساس قیمت تمام شده و نرخ تورمی که در کشور بر اساس بانک مرکزی و مرکز آمار ایران داده می‌شود قیمت میانگین جهانی به اضافه هزینه‌های تبعی از جمله حمل و نقل اگر تعرفه‌ای است اگر مالیاتی است اگر نگهداری انبارش و همه این‌ها این‌ها یک گزینه دیگری است.
سوال: تورم را چقدر حساب کردید؟
اعلایی مقدم: تورم را بر اساس نرخی که بانک مرکزی اعلام کرده بود من الان خاطرم نیست برای اینکه سوال مرکز آمار را می‌گیرید یا بانک مرکزی را اعلایی مقدم هم مرکز آمار را می‌گیریم هم بانک مرکزی را هر دوتاش را می‌گیریم به صورت مکتوب و در آنالیزی که موسسه پژوهشی برنامه‌های اقتصادی ما دارد این را این را تلفیق می‌کند، اما من نکته‌ای را عرض کنم علت جهش تولید و افزایش تولید در گندم خیلی مهم است دیگر ما که اقلیممان خیلی تغییر نکرده سختتر که شده بارندگی هم میانگینش کمتر شده در نوار شمالی کشور ما خشکسالی را داشتیم، اما چرا این اتفاق افتاده که ما نسبت به سال زراعی قبل و قبل از آن یعنی دو سال قبل ما افزایش تولید داشتیم این به خاطر همین سیاست‌ها و مشوق‌های غیر قیمتی بوده چطوری بوده من مثالش را عرض می‌کنم ببینید در سال زراعی ۹۹ و ۱۴۰۰ یک میلیون و ششصد هزار تن در کشور کود استفاده شده بود به عنوان یک نهاده اصلی که خاک‌های ما فقیر هستند تقریباً ۶۱ درصد خاک‌های ما از نظر کربن عالی از نظر فسفات ضعیف هستند سیاست‌های حمایتی این بوده که در ابتدای کشت به کشاورزان و گندمکاران کود مدت‌دار داده شده از طریق شرکت خدمات حمایتی و در سال زراعی گذشته ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تن ما کود توزیع کردیم در انتها وقتی که محصولش را برداشت می‌کند و می‌خواهد به دولت تحویل دهد پولش را گرفتیم و یا در سم و یا در بحث بیمه این‌ها مشوق‌های غیر قیمتی و غیر نقدی بوده که وزارتخانه ما انجام داده و کشت قراردادی پا گرفته که جهش تولید را در گندم در کشور داشتیم.
سوال:، چون تورم اعلام کردید هم بانک مرکزی و هم مرکز آمار از این جهت پرسیدم که آخرین اعلامی که شد اینکه مرجع رسمی تورم مرکز آمار باشد، چون اعدادشان با هم متفاوت است یعنی هر کدام را حساب بکنید ممکن است در قیمتتان متفاوت باشد یعنی هر کدام را بگیرید می‌تواند قیمتش متفاوت باشد از این جهت از شما پرسیدم یک نکته دیگر اینکه فردا قیمت‌ها را تعیین شده و کارشناسی شده گندم را چقدر قرار است فردا ایشالا زحمتش را بکشید ببندید قیمتش را؟
اعلایی مقدم: ببینید ما چهار گزینه‌ای که برآورد شده قطعاً میانگینش بالاتر از قیمت سال زراعی جاری که الان داریم خرید می‌کنیم است و اگر اجازه دهید برای اینکه حرف اول و آخر را به عنوان رئیس شورا وزیر محترم جهاد کشاورزی رسماً از رسانه‌ها و با ابلاغ و امضایی که می‌زند و مصوبه شورای قیمت گذاری را ابلاغ می‌کند اگر اجازه بفرمایید، چون که در شورا هم باز به رای گذاشته می‌شود ممکن است که من اینجا به عنوان دبیر شورا اعلام بکنم ممکن است که آن متغیر و آن ۴ مولفه یکی پایین‌تر باشد یکی بالاتر باشد به همین دلیل اگر اجازه بفرمایید فردا ساعت ۲ بعد از ظهر روز دوشنبه جلسه شوراست و رای گیری می‌شود و در نهایت از بین چهار گزینه به یک گزینه رای می‌دهند.
سوال: یعنی الان شما چهار گزینه قیمتی دارید شما؟
اعلایی مقدم: آماده داریم.
سوال: برای گندم فقط؟
اعلایی مقدم؟ برای ۳۲ محصول دیگر هم داریم
سوال ۳۲: که دیگر نه ۴ تاش را که قیمت گذاشتید و تعیین کرده‌اید برای بیست و هشت تای دیگر؟
اعلایی مقدم: بله ۴ تا که قیمت گذاشته‌ایم برای ۲۸ تا من می‌گویم ۳۲ تا منظورم این است که محصولات اساسی طبق قانون بایستی قبل از
سوال: از این جهت من این را می‌گویم، چون گفتید چهار تا تعیین شده و ابلاغ را نشان دادید پس فردا ساعت ۱۴ جلسه دارید تا کی جلسه طول می‌کشد؟
اعلایی مقدم: بله فکر می‌کنم ساعت ۲ تا ۶، ۴ ساعت طول می‌کشد و بعد از ساعت ۶ انشاالله با نظر آقای وزیر به عنوان رئیس شورا اعلام می‌شود و ابلاغ می‌شود.
سوال: برای بقیه محصولات هم ۴ سناریو قیمتی است؟
اعلایی مقدم: برای همشون، چون قانونگذار شاخص‌ها را بر اساس
سوال: تفاوت این چهار سناریوی شما در چی است؟
اعلایی مقدم: ببینید مهم‌ترین تفاوت ما این است که ما نسبت به قیمت سال ۹۵ اگر بیاییم نرخ تورم را نسبت به سال ۹۵ بسنجیم به قیمت سال ۹۵ این عدد خیلی می‌آید پایین قطعاً آن یک گزینه حذف است یعنی خود به خود حذف است، ولی آن سه گزینه بعدی که نظر کمیسیون هم اعمال شده روی آن و نظر نهایی را دادند قطعاً به نفع کشاورز است.
پایان