دارویی برای تقویت ارتباط اعصاب مغز

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مطالعات جدید پژوهشگران نشان داده است دارو‌هایی که گیرنده‌های سروتونین را هدف قرار می‌دهند ممکن است در بهبود این شرایط مفید باشد. بااین‌حال، هنوز اثرات این دارو بر فعالیت مغز در حالت استراحت نامشخص باقی‌مانده بود و به همین دلیل گروهی از پژوهشگران به بررسی این دارو‌ها بر مغز افراد سالم بزرگسال پرداختند.
از منظر تخصصی، گیرنده‌های سروتونین، به‌ویژه گیرنده‌های نوع ۵-HT۴، در نواحی مختلف مغز یافت می‌شوند که خلق‌وخو و عملکرد شناختی ما را تنظیم می‌کنند. اگرچه دارو‌های ضدافسردگی در درجه اول گیرنده‌های سروتونین را هدف قرار می‌دهند، اما اغلب در کنار اختلالات خلقی، مشکلات شناختی را برطرف نمی‌کنند.
در این مطالعه، پژوهشگران ۵۰ فرد داوطلب سالم را انتخاب کردند. نیمی از شرکت‌کنندگان یک دوره شش‌روزه داروی دارای گیرنده سروتونین نوع ۵-HT۴ را مصرف کردند، درحالی‌که نیمی دیگر دارونما دریافت کردند. در مدت مطالعه، شرکت‌کنندگان تحت تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی، از جمله اسکن مغزی در حالت استراحت قرار گرفتند.
در شرایطی که مطالعات پیشین نشان داده بود که این دارو حتی در دوز‌های بالینی پایین نیز می‌تواند شناخت و حافظه را در داوطلبان سالم بهبود بخشد. تحقیق جدید یک سازوکار عصبی را ارائه می‌دهد که فرایند توسط آن رخ می‌دهد.
نتایج این پژوهش نشان می‌دهد شرکت‌کنندگانی که دارو دریافت کرده‌اند، ارتباط عملکردی بیشتری بین شبکه‌های شناختی اصلی در اسکن‌های حالت استراحت نشان دادند. این تغییرات شامل افزایش اتصال بین شبکه اجرایی مرکزی، بخش مسئول پردازش افکار و قشر کمربندی خلفی و قدامی مغز است که پردازش اطلاعات و توجه و تمرکز را در انسان تنظیم می‌کند علاوه بر این، در پی مصرف دارو ارتباط بین نواحی شبکه اجرایی مرکزی و قشر جانبی افزایش یافت که شامل توجه متمرکز بر اشیا و محیط اطراف می‌شود.
دکتر دی کیتس پژوهشگر ارشد این گروه مطالعاتی می‌گوید: یافته‌های این مطالعه شواهد جدید را نشان می‌دهدکه بر اساس آن می‌توانیم ادعا کنیم داروی پروکالوپراید در مناطقی از مغز که عملکرد شناختی را بهبود می‌بخشد هم از طریق افزایش و هم کاهش اتصال بین نواحی خاص مغز در صورت لزوم، تأثیر می‌گذارد
دکتر سوزانا مورفی، نویسنده ارشد این مطالعه نیز بر اهمیت اتصال مناسب بین شبکه‌های مغزی برای عملکرد شناختی بهینه تأکید کرد. وی در ادامه توضیحاتش خاطرنشان کرد شرکت‌کنندگانی که پروکالوپراید مصرف کردند، در روز اسکن در مقایسه با افرادی که دارونما دریافت کردند، نمرات آزمون شناختی بهتری کسب کردند. این موضوع نشان می‌دهد که تغییرات در اتصال عملکردی مشاهده شده با پروکالوپراید ممکن است به‌عنوان تأثیر دارویی باشد که شناخت را تقویت می‌کند.
دکتر کاترین هارمر، استاد علوم اعصاب شناختی و دیگر محقق ارشد این مطالعه، بر ظرفیت دارو به‌عنوان یک درمان شناختی تأکید کرد و افزود: این مطالعه به شواهدی اضافه می‌کند که بر اساس آن می‌توان مدعی شد درمان رایج پروکالوپراید می‌تواند اثرات مهمی در مغز داشته باشد. این تأثیر به‌ویژه بر مدار‌هایی که برای یادگیری و حافظه مهم هستند، دیده می‌شود. به همین دلیل ما تصور می‌کنیم که این دارو ممکن است به‌عنوان یک درمان شناختی در اختلالاتی مانند افسردگی مفید باشد.
شرح کامل این مطالعه در آخرین شماره مجله تخصصی Biological Psychiatry Cognitive Neuroscience and Neuroimaging منتشر شده است.