به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، ازدواج حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) از مهمترین اتفاقات تاریخ شیعه است که در روز یکم ماه ذی الحجه رخ داده است و البته دانستنیهای جالبی دارد که برای شما بیان میکنیم.
ازدواج در آخر سال
آخرین ماه از یک سال قمری با بهترین روز خلقت و پیوندی آسمانی آغاز میشود.
روز یکم ذی الحجه مطابق با احادیث، پیامبر اکرم (ص) به وحی الهی، حضرت فاطمه را به ازدواج علی علیه السلام در آورد.
سن امام علی و حضرت زهرا (علیهما سلام) هنگام ازدواج
در مورد تاریخ ازدواج حضرت علی با حضرت فاطمه اختلاف نظر وجود دارد و برخی میگویند سال اول، برخی سال دوم و برخی هم این ازدواج مبارک را در سال سوم پس از هجرت میدانند.
همچنین علمای شیعه سن ازدواج حضرت فاطمه را از چهارده سال بیشتر نگفته اند. اکثر علما سن ازدواج حضرت را ۹، ۱۰ ویا ۱۱ میدانند.
البته برخی دیگر این عقیده را دارند که پیامبر (ص) در زمان تولد حضرت فاطمه در سن ۴۱ سالگی بوده است و حضرت رسول (ص) بعد از جنگ احد، فاطمه را به ازدواج علی در آورد و سن حضرت زهرا هنگام ازدواج ۱۵ سال و ۵ ماه و نیم بوده است و سن امیرمؤمنان ۲۱ سال و ۵ ماه بوده است.
مراسم خواستگاری امام علی (ع) از حضرت زهرا (س)
هنگامی که حضرت علی علیه السلام برای خواستگاری فاطمه علیهاالسلام رفت، حضرت سن و سال زیادی نداشتند و پیامبر (ص) در خانه ام سلمه بود. امام علی (ع) وقتی درب خانه را زد پیش از آنکه خودشان را از پشت پرده معرفی کنند، پیامبر اکرم (ص) اذن ورود را به خانه دادند و گفتند: «درب را باز کنید. کسی پشت درب است که محبوب خدا و رسول محسوب میشود.
علی (ع) وارد منزل شدند و سلام کردند و از روی شرم چشمانشان را بر زمین دوختند و شرم از پیامبر (ص) مانع گفتن خواستهاشان شد. پیامبر (ص) که خود حالات رفتاری و روحی امام علی (ع) باخبر بود، سکوت را شکستند و فرمودند: میبینم برای حاجتی اینجا آمدهای. خواستهات را بر زبان آور و آنچه در دل داری بازگو که خواستهات پیش من پذیرفته است.
خواستگاری کردن حضرت علی علیه السلام
حضرت علی خواستهی خود را با سخنان شیرین به پیامبر این گونه بیان کرد که «پدر و مادرم فدای شما، وقتی خردسال بودم مرا از عمویتان ابوطالب و مادرم فاطمه بنت اسد گرفتید. با غذای خود و به اخلاق و منش خود بزرگم کردید.
نیکی و دل سوزی شما درباره من از پدر و مادرم بیشتر و بهتر بود. تربیت و هدایتم به دست شما بوده و شماای رسول خدا به خدا سوگند ذخیره دنیا و آخرتم میباشید.ای رسول خدا! اکنون که بزرگ شده ام، دوست دارم خانه و همسری داشته باشم تا در سایه انس با او، آرامش یابم. آمده ام تا دخترتان فاطمه را از شما خواستگاری کنم. آیا مرا میپذیرید؟»
چهره پیامبر، چون گل شکفته شد. گویا انتظار این لحظه را میکشید. خوشحال شد، ولی جواب قطعی را برعهده دخترش گذاشت.
انتخاب نهایی را حضرت فاطمه سلام الله علیها انجام دادند
در ادامهی مراسم خواستگاری این زوج آسمانی باید نوشت که پیامبر (ص) ماجرای خواستگاری حضرت علی را به دخترش حضرت فاطمه تعریف کرد و فرمودند: دختر عزیزم! تو علی را خوب میشناسی و به سابقه ایمان و خویشاوندی و فضیلت و پارسایی او آگاهی داری. من همیشه آرزو داشتم تو را خوشبخت کنم و به عقد کسی درآورم که بهترین مرد روی زمین است. آیا راضی هستی همسر علی باشی؟
جواب بله حضرت زهرا سلام الله
فضای اتاق لحظاتی غرق در سکوت بود؛ سکوت از سر حیا. فاطمه سکوت کرد و چیزی نگفت. نغمه تکبیر پیامبر بلند شد: «اللّه اکبر! فاطمه راضی است. سکوت او نشانه رضایت اوست» سکوتها رضاها. واکنش فاطمه در برابر خواستگاران قبلی، برگرداندن چهره و اظهار ناراحتی بود، اما این بار با سکوت خود صد سخن گفت و روی خود را هم بر نگرداند. آن حضرت نزد علی علیه السلام که در انتظار پاسخ بود برگشت و رضایت فاطمه را خبر داد.
آیات مربوط به ازدواج حضرت علی و حضرت فاطمه (س)
آیاتی در قرآن وجود دارد که بر ازدواج حضرت علی و فاطمه (س) دلالت دارند:
آیه انتهایی سوره «کوثر»
این سوره، دشمن پیامبر را مقطوع النسل میداند و عنوان میکند که خدا به پیامبر اکرم (ص) خیر کثیر عطا کرده است و میدانیم که با ازدواج امام علی و حضرت زهرا بود که نسل حضرت پیامبر (ص) ادامه پیدا کرده و گسترش مییابد.
آیه ۵۴ سوره مبارکه فرقان
«وَهُوَ الَّذِی خَلَقَ مِنَ الْمَاء بَشَرًا فَجَعَلَهُ نَسَبًا وَصِهْرًا وَکَانَ رَبُّکَ قَدِیرًا» و اوست آن خدائی که از آب نطفه، آدمی را بیافرید و آنها را بوسیله ازدواج با یکدیگر قرابت و خویشی داد؛ و البته پروردگار تو بر انجام هر عملی تواناست.
آیات ۱۹-۲۲ سوره «الرحمن»
در این سوره چنین آمده: «مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ یَلْتَقِیَانِ… یخَرُجُ مِنهْمَا اللُّؤْلُؤُ وَ الْمَرْجَان» در تفسیر این دو آیه، در روایات آمده که منظور از دو دریا حضرت علی و حضرت فاطمه و منظور از مروارید، امام حسن و منظور از مرجان، امام حسین (علیهم السلام) است.
مهریه حضرت زهرا
از شرایط عقد در اسلام، تعیین مهریه میباشد. مهریه از حقوق مالی زن است که به موجب ازدواج به او تعلق میگیرد و میتواند هر زمان که بخواهد آن را مطالبه کند. مهریه نشانهای از محبت مرد به زن است. مرد باید اندوختهای اگرچه اندک برای مخارج زندگی داشته باشد. البته خانوادهها باید توجه داشته باشند که نباید در مهریه بر داماد سخت بگیرند.
حضرت محمد (ص) که خود نخستین فردی بود که دستورات اسلام را اجرا میکرد، در پیوند دخترش با حضرت علی (ع)، از داماد آینده اش پرسید: آیا برای این ازدواج اندوختهای داری؟ علی (ع) پاسخ داد: شما از وضعیت من به خوبی آگاهید.
تمام دارایی من شمشیر، زره و شتر آبکشم است.
پیامبر فرمود: شمشیرت را برای جهاد در راه خدا نیاز داری؛ شتر را هم برای انجام کارهای روزمره و امرار معاش میخواهی؛ ولی این زره (پیراهن جنگی) را بفروش و پولش را برایم بیاور. علی علیه السلام زره را به پانصد درهم فروخت و پول را به عنوان مهریه همسرش نزد پیامبر آورد تا برای ازدواجشان هزینه کند.
مهریه مورد تقاضای حضرت زهرا سلام الله علیها
در روایات آمده است که علاوه بر این مهریه که جنبه مالی داشت، حضرت زهرا از پدرش خواست که آن حضرت از خدا بخواهند تا مهریه اش را شفاعت از مسلمانان گناهکار قرار دهد.
این خواسته حضرت مستجاب شد و فاطمه علیها سلام شفیع و واسطه بخشش گناهکاران قرار گرفت.
خطبه عقد
سادهترین مراسم خطبه عقد، مراسم حضرت علی و حضرت فاطمه (س) میباشد.
امام علی علیه السلام به دستور پیامبر صلی الله علیه و آله برای اجرای خطبه عقد به مسجد رفت.
همچنین پیامبر به بلال دستور داد که مهاجر و انصار را در مسجد گرد آورد. پس از مدت کوتاهی همگی در مسجد جمع شدند. پیامبر بر منبر مسجد نشست و در حضور شاهدان، خطبه عقد برترین بانوی اسلام را در مسجد مدینه جاری فرمود. سپس برای عروس و داماد دست به دعا برداشت و فرمود: خداوند برای شما مبارک گرداند و اجتماعتان را پاینده بدارد.
دوره نامزدی حضرت علی (ع) و حضرت زهرا (س)
دوران نامزدی و عقد فرصت خوبی برای شناخت بیشتر پسر و دختر از روحیات یکدیگر است، اما نباید طولانی شود.
حضرت علی(ع) پایان دوره نامزدی شان را اینگونه بیان کردند که: «یک ماه از اجرای خطبه عقدمان گذشت. در این یک ماه با رسول خدا نماز میخواندم و به خانه ام برمی گشتم و در این یک ماه درباره ازدواج سخنی به ایشان نگفتم.
پس از یک ماه، همسران پیامبر به من گفتند: نمیخواهی درباره آوردن فاطمه به خانه خودت با پیامبر صحبت کنیم؟ گفتم صحبت کنید. آنها به محضر حضرت رفتند و عرض کردند: علی دوست دارد همسرش را به خانه ببرد، چشم فاطمه را به دیدار شوهرش روشن کن.
قبول برگزاری عروسی در ازدواج
پیامبر اسلام با برگزاری مراسم ازدواج موافقت کرده و به همسران خود دستور تهیه مقدمات آن را داد.
مراسم جشن عروسی
برپایی مراسم جشن عروسی و ولیمه دادن سنت است. مقدمات جشن ازدواج فاطمه علیها سلام فراهم شد و برای دادن ولیمه عروسی، هماهنگیهای لازم به عمل آمد. داماد به مسجد رفت تا مؤمنان را برای صرف غذای عروسی دختر پیامبر (ص) دعوت کند.
جمعیت در مسجد موج میزد. حضرت امیر با صدای بلند به همگان اعلام کرد که: «دعوت مرا به ولیمه عروسی فاطمه بپذیرید».
تمام جمعیت حرکت کردند. از برکت دعای پیامبر اکرم، چهار هزار نفر از آن غذا خوردند و سیر شدند.
سپس پیامبر کاسهای طلبید و غذایی در آن ریخت و فرمود: این هم برای فاطمه و شوهرش.
آغاز زندگی مشترک علی و فاطمه
زندگی مشترک علی و فاطمه در خانهای ساده، اما پر از نور و مهر آغاز شد. آنها همواره به یاد خداوند بودند و غیر از رضایت خداوند، خواسته دیگری آنها را به خود مشغول نکرد. حضرت زهرا (س) راز دار همسر عزیز بود و حضرت علی (ع) هم پناهگاه فاطمه (س).
خانه عروس و داماد
آن دو بزرگوار زندگی را در خانهای گِلی آغاز کردند، اما زیباترین گلهای یاس در همان خانه پرورش یافتند.
نظر حضرت علی علیه السلام در باره همسرش حضرت زهرا (س)
حضرت با نگاهی به زندگی خویش فرمود: «هیچ گاه فاطمه از من نرنجید و او نیز هرگز مرا نرنجاند. او را به هیچ کاری مجبور نکردم و او نیز مرا آزرده خاطر نکرد.
در هیچ امری، قدمی برخلاف میل باطنی من برنداشت و هرگاه به چهره اش نگاه میکردم، تمام غصه هایم برطرف میشد و دردهایم را فراموش میکردم».
آن حضرت در جایی دیگر میفرماید: «به خدا قسم هرگز کاری نکردم که فاطمه خمشگین شود؛ او نیز هیچ گاه مرا خشمگین نکرد»؛ و نیز روایت است که رسول اکرم (ص) از حضرت امیر پرسید: فاطمه را چگونه یافتی؟ جان پیامبر عرض کرد: «نعم العون علی طاعت الله» یعنی خوب یاوری است در طاعت و بندگی خدا.
نقش حضرت زهرا در فعالیتهای همسرش
مقام معظم رهبری، در تحلیلی زیبا، از نقش حضرت زهرا (س) در فعالیتهای تأثیرگذار همسرش چنین یاد میکنند: در طول ده سالی که پیامبر (ص) در مدینه بود، حدود نه سال، جنگهای کوچک و بزرگی ذکر کرده اند (حدود شصت جنگ اتفاق افتاده)، در اغلب آنها امیرالمؤمنین (ع) هم بوده است. حالا شما ببینید، او حضرت زهرا (س) خانمی است که در خانه نشسته و شوهرش مرتب در جبهه است و اگر در جبهه نباشد، جبهه لنگ میماند.
از لحاظ زندگی هم وضع رو به راهی ندارند... در حالی که دخترِ رهبر است، دختر پیامبر است، یک نوع احساس مسئولیت هم میکند.
ببینید انسان چه روحیه قویای باید داشته باشد تا بتواند این شوهر را تجهیز کند، دل او را از وسوسه اهل و عیال و گرفتاریهای زندگی خالی کند، به او گرمی بدهد، بچهها را به آن خوبی تربیت کند.
فاطمه زهرا (س) این گونه خانه داری، شوهرداری و کدبانویی کردند و این طور محور زندگی فامیل ماندگار در تاریخ قرار گرفتند.
منبع : تبیان