تدوین لایحه برنامه هفتم در دولت

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما آقای محمودی اصل کارشناس اقتصادی با رادیو اقتصاد در برنامه روزی نو در خصوص تدوین لایحه برنامه هفتم در دولت گفت و گو کرده است.

مقدمه مجری: قرار بود لایحه به مجلس برود فکر می‌کردیم امروز، دیدم که روی خروجی ایرنا خبری آمد که معاون پارلمانی رئیس جمهور گفتند که نه، لایحه دیرتر به مجلس داده خواهد شد علت هم سفر آقای رئیس جمهور به ونزوئلا، نیکاراگوئه و کوبا است در سفری که امروز خواهند داشت که سفر بسیار مهمی است دستاورد‌های اقتصادی آن از همین الان گفته یم شود که در مربعی که بین ۴ کشور شکل خواهد گرفت و تقویت خواهد شد، باید پیامد‌های آن را دنبال کنیم، ولی راجع به این که برنامه عده‌ای گفتند که ۸ نمای اقتصادی برنامه هفتم کاملا قابل توجه است، برخی گفتند ۱۴ محور از برنامه، برخی‌ها جلوتر آمدند مثل دنیای اقتصاد یک مصاحبه‌ای با دبیر کمیسیون تخصصی برنامه هفتم در مجمع انجام داد، بسیار بسیار کار جالب و جذاب و خواندنی است، آنجا گفته شد که ۳۵ محور برنامه قابل توجه است که امیدوارم فرصت کنیم ما در رادیو اقتصاد به این‌ها بپردازیم، ولی الان آقای محمودی اصل با ما هستند تا بیشتر در این باره صحبت کنیم از ویژگی‌هایی که این برنامه در آستانه ارائه به مجلس قرار دارد.
سوال: برنامه منتشر شد و آماده است که الان به مجلس تحویل بشود شما چگونه می‌بینید محور‌های مهم آن را و با توجه به اینکه یک خصوصیت منحصربفرد این است که با تمام تجربه نسبت به برنامه‌های توسعه پیشین که کارکردهایش را می‌شود ارزیابی هایش را الان لحاظ کرد که نتوانست موفق باشد این بار مسئله محور است برای حل مسائلی که بعنوان چالش‌ها و مسائل مهم در کشور هست، شما چه می‌بینید؟ 
محمودی اصل: بهرحال ما تجربه گذشته هم نشان داده و بهرحال میزان تحقق معقول نبوده در برنامه‌ها، به نظر من بایستی برنامه‌ها سناریو محور باشد و ما سناریو‌های مختلفی داشته باشیم، مثلا در شرایط تحریم با یک سناریو پیش برویم و کشور قبل از آن بداند نه این که ما به یک شرایط تحریم قرار بگیریم و بعد دیگر کسری بودجه و چاپ پول و خلق نقدینگی اتفاق بیفتد. برای همین، چون سناریو محور نیست ما با اعدادی که الان می‌بینیم یک کمی تحقق این اعداد سخت است الان شما به درستی از طرح‌های نیمه تمام صحبت کردید، ۸۴ هزار طرح نیمه تمام داریم، الان برای رشد طرح‌های نیمه تمام و بودجه عمرانی در برنامه ۴۴ درصد پیش بینی شده است در حالی که در عمل این اتفاق نمی‌افتد وقتی این اتفاق نیفتاد ما بایستی ۵ سال بعد ببینیم، این اتفاق نیفتاد پس برویم مثلا به مولد سازی دارایی‌ها فکر کنیم، در حالی که اگر ما برنامه هایمان واقع بینانه باشد و تحلیل هایمان و حتی آمارمان واقع بینانه باشد مسئولان را به این فکر وا می‌دارد که اینجا ما مشکل داریم بایستی برای طرح‌های نیمه تمام از بخش خصوصی کمک بگیریم برای این که از بخش خصوصی کمک بگیریم بایستی نحوه عرضه و مکانیزم عرضه و فرصت‌هایی را که ایجاد می‌کنیم متفاوت باشد که شما می‌دانید این طرح‌های نیمه تمام هزینه است و ما بخشی از ۲ و ۸ دهم بهره وری که در برنامه‌ها لحاظ می‌کنیم انتظار این است که از محل یا رشد تکنولوژی ایجاد بشود و بخشی هم از محل اتمام طرح‌های نیمه تمام ما بهره وری را افزایش بدهیم. به نظر می‌رسد باز هم من انتظارم این است که مجلس بیاید حداقل یا سناریو محور کند یا این که در تحقق آن جداول زمانی محقق کند، مکانیسم‌های برنامه ریزی ریز عملیاتی را ما داشته باشیم، چون گا‌ها عین این است که به اقای خیرخواه گفته می‌شود مثلا ظرفیت آقای خیرخواه و امکاناتی که دارید مثلا ۵ برنامه در یک هفته است، یک دفعه به او بگوییم ۵۰ تا برنامه می‌خواهیم همان اول آقای خیرخواه می‌داند این محقق نمی‌شود و هیچ کس هم بابت این برنامه‌ای که غیر واقع بینانه است آن را بازخواست نمی‌کند، اول برنامه این که مثلا رشد هشت درصدی لحاظ بشود در رشد نرخ تورم و همه این‌ها شما ببینید مثلا تورم در برنامه‌ی ششم ۸/۸ لحاظ شده بود، ۲۶ و ۶ دهم میانگین محقق شده است بهره وری ۲ و ۸ بوده و ۸ دهم منفی محقق شده است.

سوال: تازه سقوط هم کرده است؟
محمودی اصل: بله، نقدینگی ۱۷ درصد لحاظ شده بود ۳۴ درصد محقق شده است صادرات غیر نفتی ۲۱ بود الان ۲۲ درصد مثلا صادرات غیر نفتی لحاظ شده پیشرفت بشود، این در حالی است که من نگران این هستم که امسال صادرات ما کاهشی هم باشد به دو دلیل یکی این که بخشی از رشد امسال ما ناشی از بهبود وضعیت کرونایی بود در کل جهان بهرحال تاثیر مثبت گذاشته بشود، بخشی هم مربوط به افزایش قیمت‌های جهانی بود، عدد‌های ما بزرگتر شد، اما الان با کاهش چالش‌های بین المللی مخصوصا موضوع اوکراین و عادت کردن به شرایط جدید و این باعث شده که یک کمی قیمت‌های جهانی کاهش پیدا کند و یکی از بزرگترین مشکلات ما برق و گاز و آب هست، بهرحال تابستان قطعی خواهد داشت حدود ۵ میلیارد دلار در صادرات فولاد ما تاثیر می‌گذارد زمستان بهرحال پتروشیمی این حدود فکر کنم ۳ میلیارد دلار هم این طرف صادرات ما تاثیر می‌گذارد بنابراین با توجه به این که ما بخش گاز و آب و برق ما نیاز به سرمایه گذاری دارد تا ما به یک حالت نرمال برسیم و واحد‌های تولیدی ما تبدیل نشوند، بنابراین تحقق این میزان از صادارت و حتی طرح‌های عمرانی در کاهش میزان صادرات ما و کاهش تولید ما بهرحال محقق شدنی نیست، من انتظارم این است که در ریز برنامه‌ها ما برای مثلا حوزه‌ی برق مان، حوزه نیروگاهی مان ببینیم چه تدابیری اندیشیده شده است بخشی از این‌ها مربوط به این هست که ما متاسفانه در برنامه ریزی‌ها عرض کردم، برنامه ریزی عملیاتی مان مخصوصا یک کمی خوشبینانه هست و ضمن این که برای تحقق برنامه‌ها ما زیرساخت هایمان متاسفانه دچار مشکل هست، آب، برق، گاز ... 
سوال: البته مشکل البته اگر بخواهیم از نظر اقتصادی ترجمه اش بکنیم همان چیزی است که کارشناسان بار‌ها گفتند و مستحضرید فرسوده شدن هست ما به سمت اصطکاک بیشتر رفتیم. برنامه به مجلس برسد حتما به شما زحمت خواهیم داد، ولی می‌خواهم فقط اشاره کنم به اظهاری که اقای احمدی دبیر کمیسیون مشترک سیاست‌های کلی برنامه هفتم توسعه طی مصاحبه‌ای گفت، البته محور‌ها خیلی زیاد است، ولی فقط مزید اطلاع عرض می‌کنم، جسارتا، آن هم این که ایشان گفتند نه تنها با چالش برنامه‌های اجرا نشده یا انحراف از سیاست‌ها روبرو شدیم بلکه با چالش‌های تازه‌ای هم روبرو هستیم که برخی راهکار‌های کلاسیک نمی‌تواند درد‌های ناشی از آن‌ها را در جامعه کاهش بدهد، ایشان در جای دیگری که نکته مهمی را مطرح کردند و آن هم این که یکی از چالش‌های اساسی که ما در ایران با آن روبرو هستیم دربرنامه ریزی کشور این است که غالبا دست اندرکاران به دنبال اجرای سیاست‌ها در چارچوب وضع موجودند یعنی من در همین چارچوبی که هستم نه تغییر وضع موجود و این بزرگترین چالشی است که ما را محدود می‌کند. حتما دوباره به سراغتان می‌اَییم و بیشتر در این باره صحبت می‌کنیم.