پخش زنده
امروز: -
فرشته کوچکی که مهمان شماست نیاز به مراقبتهایی دارد که با دانستن آنها لبخند بر لبان شما و نوزادتان نقش میبندد.
به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما،دانستنیهای مراقبت از نوزاد تازه متولد شده، خصوصا برای تازه مادرشدهها یا به اصطلاح مادر اولیها، اهمیت زیادی دارد.
این دانستنیها میتواند در مورد هر چیزی باشد؛ بهداشت نوزاد، تغذیه نوزاد، خواب نوزاد، حمام کردن نوزاد، پوست نوزاد، ناف نوزاد، سلامت جسمی نوزاد و ....
مهم است که والدین و خصوصا مادر نسبت به نگهداری از نوزاد خود آگاه باشد و با درایت و دقت و توجه کافی از او مراقبت کند.
بدیهی است که ناآگاهی یا کم آگاهی از نکات مراقبت از نوزاد تازه متولد شده باعث میشود مادران نتوانند درست از نوزاد خود مراقبت کنند و احتمال اینکه مرتکب اشتباه شوند، زیاد است.
اگر تازه مادر شدهاید یا قرار است به زودی نوزادی را در آغوش بگیرید، حتما این مطلب را تا انتها بخوانید تا در مورد مراقبتهای اولیه از نوزاد تازه متولد شده همه چیز را یاد بگیرید.
چگونه از نوزاد تازه متولد شده مراقبت کنیم؟
اگر یاد بگیرید که چگونه از نوزاد خود مراقبت کنید و در مسیر مراقبت آگاهی و اعتماد به نفس را جایگزین ترس و وحشت کنید، یقین داشته باشید که بهترین مادر برای فرزند خود خواهید بود.
خواباندن نوزاد تازه متولد شده
خواب نوزاد بخش مهمی از زندگی اوست؛ خوابیدن نوزاد نه تنها برای رشد او حیاتی و مهم است، بلکه فرصتِ استراحت خوبی برای مادر هم هست.
همه نوزادان در حدود ۸ تا ۹ ساعت از روز و ۸ ساعت از شب را میخوابند؛ البته اکثر نوزادان توانایی پیوسته خوابیدن را ندارند و تا ۳ ماهگی هر ۳ تا ۴ ساعت یکبار از خواب بیدار میشوند و شیر میخورند.
به یاد داشته باشید که اگر نوزاد ۵ ساعت بدون شیر خوردن خوابیده باشد و بیدار نشده باشد، حتما باید او را برای شیر خوردن بیدار کنید.
حتما سعی کنید نوزاد را بین ساعات ۱۰ شب تا ۳ صبح بخوابانید، زیرا در این ساعات هورمون رشد ترشح میشود که در رشد نوزاد تاثیر بسیار زیادی دارد.
نحوه خواباندن نوزاد تازه متولد شده یا نوزاد یک روزه خیلی سخت نیست؛ اگر نوزاد خوب سیر شده باشد و دمای مناسب اتاق خواب فراهم باشد و دمای بدن او نیز مناسب و متعادل باشد؛ محیط هم برای تجربه یک خواب راحت و آرامشبخش آماده باشد، نوزاد حتما میخوابد. فراموش نکنید که به مرور زمان مادر بهترین نحوه خواباندن نوزاد خود را یاد میگیرد.
همین جا باید بگوییم که خوابیدن نوزاد دختر یک روزه با نوزاد پسر یک روزه فرقی ندارد. در هر صورت اگر شرایط مساعد برای تجربه یک خواب خوب و عمیق فراهم باشد، نوزاد حتما میخوابد. شما میتوانید انواع راههای تنظیم خواب نوزاد را به کار ببرید تا نوزاد به یکی از آنها جواب دهد. فراموش نکنید که بوی تن و لباس مادر آرامش زیادی به نوزاد میدهد و برای به خواب رفتن او بسیار موثر است.
برای خواباندن نوزاد حتما به این نکات توجه کنید:
پوشک نوزاد تمیز باشد.
محیط آرام و بی سر و صدا باشد.
مادر حتما در کنار نوزاد باشد و او را در آغوش بگیرد.
کالای خواب نوزاد متناسب فصل انتخاب شود و نه خیلی سرد و خنک و نه خیلی گرم باشد.
دمای اتاق نوزاد حتما متعادل و مناسب باشد.
لباس راحت تن نوزاد باشد؛ لباسی که ترجیحا یقه گرد داشته باشد و سنگین نباشد.
نور اتاق برای خوابیدن در روز و شب مناسب باشد تا نوزاد کم کم فرق شب و روز را یاد بگیرد.
شکم نوزاد حتما سیر باشد و شیردهی به صورت کامل انجام شده باشد.
نوزادان تازه متولد شده کولیکی و خواب آنها
به یاد داشته باشید که از حدود دو هفته بعد از تولد و تا حدود ۴ ماهگی احتمالا نوزاد شما با دردهای کولیکی دست و پنجه نرم میکند.
این دردها باعث خواهند شد که نوزاد خواب راحتی نداشته باشد یا حتی از خواب بیدار شود. به جز استفاده از قطرههای کولیک متنوع که در داروخانهها موجود هستند و با نسخه پزشک مصرف میشوند، گرم نگه داشتن شکم نوزاد و ماساژ شکم او با روغن زیتون در جهت عقربههای ساعت نیز میتواند در کاهش این دردها کمککننده باشد.
توجه داشته باشید که تقریبا همه نوزادان این دردها را تجربه میکنند، اما شدت و حدت این دردها در همه نوزادان یکسان و یکجور نیست.
کمک گرفتن از صداهای سفید نیز در شرایط گریه نوزاد به دلیل کولیک میتواند کمککننده باشد؛ منظور از صداهای سفید، صدای سشوار، لباسشویی، جاروبرقی، دریا و اینگونه صداهاست. این صداها نوزاد را به یاد صداهای موجود در رحم مادر میاندازد و باعث آرام شدن او میشود.
همچنین یک گهواره که بتواند نوزاد را به آرامی تاب بدهد و آناتومی و ظاهری شبیه به آغوش و رحم مادر داشته باشد هم در آرام کردن نوزاد بسیار موثر است.
تکنیکهای موثر برای خواباندن نوزاد
در بحث مراقبتهای لازم از نوزاد تازه متولد شده اطلاع از تکنیکهای موثر در خواباندن نوزاد اهمیت زیادی دارد. بد نیست بدانید که حمام کردن نوزاد روشی ثابت شده و موثر برای خوابیدن نوزاد و خوب خوابیدن اوست. یک حمام کوتاه با آب گرم برای نوزاد آرامشبخش است و باعث میشود او خواب راحتی را تجربه کند.
یک گهواره که بتواند نوزاد را به آرامی تاب بدهد، برای خواباندن نوزاد تاثیر زیادی دارد. اساسا تاب دادن آهسته و نرم، مثل حرکات هیپنوتیزم عمل میکند و منجر به خوابیدن نوزاد میشود. اگر از گهواره مناسب استفاده کنید، احتمال بسیار زیاد مجبور نخواهید شد که برای خواباندن نوزاد از تکنیک ماشینسواری کمک بگیرید.
اگر نوزاد بعد از خوابیدن خیلی زود از خواب بیدار میشود، میتوانید به عنوان مادر یکی از لباسهای خود را کنار متکای نوزاد قرار بدهید؛ با این کار او بوی مادر را مدام استشمام میکند، آرامش پیدا میکند و خوب میخوابد.
صداهای سفید برای خواباندن نوزادان بد قلق معمولا راهکار موثری هستند.
نکات برای حمام کردن نوزاد تازه متولد شده
حمام کردن نوزاد یکی از کارهایی است که معمولا تازه مادران ترس زیادی از آن دارند؛ در حالی که حمام کردن نوزاد کار سختی نیست و فقط به تمرکز و توجه نیاز دارد.
به یاد داشته باشید در هر بار حمام کردن نوزاد خود تجربه بیشتری به دست میآورید و به مرور زمان این کار برای شما سادهتر و آسانتر میشود.
تنها کافی است با آگاهی کامل در این مسیر قدم بردارید و تصمیم بگیرید که خودتان نوزادتان را حمام کنید. با توجه به اینکه حمام کردن نوزاد در خوابیدن او تاثیر مستقیم دارد، میتوانید از این تکنیک استفاده کنید و هم بهداشت کودک را رعایت کنید و هم او را برای یک خواب راحت آماده کنید.
حمام کردن نوزاد
به یاد داشته باشید که نوزاد در صورت خیس شدن و کفی شدن بسیار بسیار لیز است؛ پس او را محکم بین دستان و پاهای خود نگه دارید.
تمام بدن نوزاد را به یک باره کف نزنید؛ با این کار احتمال لیز خوردن نوزاد زیاد است. لیف را مرحله به مرحله در قسمتهای مختلف بدن او بکشید و آب بریزید.
سر نوزاد را همزمان با تن او نشویید؛ ابتدا سر نوزاد را بشویید و بعد تن او را.
از شامپوی زیاد و کف زیاد برای شست و شوی نوزاد استفاده نکنید، زیرا هم نوزاد را لیزتر میکند و هم از بین بردن کف و تمیز کردن نوزاد سختتر میشود.
نخواهید در هنگام حمام کردن نوزاد چندین کار را همزمان انجام دهید. فقط و فقط روی شست و شوی نوزاد تمرکز کنید و کاملا حواستان را جمع کنید که کودک را خوب در آغوش گرفته باشید.
مراقب گوشهای نوزاد باشید. میتوانید قبل از حمام کردن کمی وازلین در قسمت بیرونی و داخلی گوش بمالید تا از از ورود آب به داخل گوش جلوگیری کند. حتما از مکیدن گوش نوزاد بعد از حمام امتناع کنید، زیرا این کار میتواند به پرده گوش او آسیب وارد کند.
نوزاد را به صورت دمر در دستان خود نگه دارید و شست و شو دهید.
آب را به یکباره روی سر او بریزید، اما مقدار آب کم باشد و اجازه تنفس به نوزاد بدهید.
در سنین زیر شش ماه از دوش برای شست و شوی نوزاد استفاده نکنید.
در وان مخصوص شست و شوی نوزاد آب پر کنید و با کاسههای کوچک مخصوص حمام نوزاد، او را شست و شو دهید.
حمام را زیاد گرم و پر از بخار نکنید، زیرا تنفس را سخت میکند.
میتوانید برای کمک از ابزاری به نام آسانشوی نوزاد کمک بگیرید. این ابزار تا شش ماهگی برای حمام کردن نوزاد کمک زیادی به شما میکند.
حمام کردن نوزاد حدود ۵ دقیقه طول میکشد؛ پس زیر ۱۰ دقیقه باید این کار را تمام کنید و بیشتر طول ندهید.
از قبل تمام وسایل بعد حمام کودک را آماده کنید.
موها و بدن کودک را به خوبی خشک کنید و از لوسیونهای مناسب صورت و بدن کودک استفاده کنید.
به یاد داشته باشید که در نوزادان تازه متولد شده یک لایه پوسته پوسته در کف سر قرار دارد که به مرور زمان و با حمام کردن از بین میرود. میتوانید پیش از هر بار حمام کردن نوزاد سر او را با مقداری روغن زیتون یا روغن بچه ماساژ دهید و حدود دو ساعت بعد کودک را حمام کنید. این کار باعث میشود پوستههای سر نوزاد به راحتی شسته شود و سر نوزاد تمیز شود.
پوشک کردن نوزاد تازه متولد شده
تعویض پوشک نوزاد
در مورد روشهای مراقبت از نوزاد تازه متولد شده باید به پوشک کردن نوزاد نیز اشاره کنیم. رعایت بهداشت پوشک نوزاد یکی از مهمترین کارهایی است که هنگام مراقبت از نوزاد تازه متولد شده باید به آن توجه کنیم. در ادامه به نکات مهمی در مورد بهداشت پوشک نوزاد اشاره میکنیم.
از این فکر که با دیرتر تعویض کردن پوشک نوزاد در استفاده از پوشک صرفهجویی کنید و به اقتصاد خانواده کمک کنید، بیرون بیایید. بهترین پوشکها هم بیشتر از ۶ ساعت (حتی کمتر، ۴ ساعت) دوام ندارند؛ بنابراین حتما به موقع و قبل از پر شدن پوشک، نسبت به تعویض آن اقدام کنید. احتمالا روزی ۶ پوشک نیاز خواهید داشت.
شاید لازم باشد گاهی در طول شب نیز پوشک نوزاد را عوض کنید، اما عمدتا نوزادان در فاصله خواب شب تا صبح خیلی ادرار نمیکنند و پوشک آنها خیلی پر نمیشود؛ بنابراین تنها در این زمان است که میتوانید کمی منعطف باشید. با این حال حتما به طور اختصاصی وضعیت پوشک نوزاد خود را در فاصله شب تا صبح بررسی کنید. شاید کودک شما به تعویض پوشک نیاز داشته باشد.
پوشکهای نوزاد را در جایی مطمئن و به دور از هر نوع آلودگی احتمالی، مثلا گرد و خاک، نگه دارید.
توصیه این است که برای تمیز کردن نوزاد تنها در شرایط اضطرار از دستمالهای مرطوب استفاده کنید. شستن کمر به پایین نوزاد در هر بار تعویض پوشک، بهترین کاری است که میتوانید انجام دهید. با این کار هرگز به میکروبها اجازه نفوذ نمیدهید.
از دستمالهایی که آب را به خوبی میگیرند برای خشک کردن نوزاد استفاده کنید. دستمال را روی بدن نوزاد نکشید، بلکه به صورت ضربهای بدن او را خشک کنید.
حتما در هر بار تعویض پوشک از روغن بچه یا کرمهای ضد سوختگی پای بچه استفاده کنید. با این کار از سوختگی جلوگیری میکنید یا اینکه این اتفاق را کمتر و محدودتر تجربه میکنید.
شست و شوی نوزاد با صابون بچه در هر بار تعویض بلامانع است، به شرطی که حتما از لوسیون پای بچه استفاده کنید.
بدن نوزاد، را از جلو به عقب بشویید و نه عقب به جلو؛ با این کار میکروبها وارد بدن کودک نخواهند شد. حتما ناحیه مقعد نوزاد را به خوبی شست و شو دهید.
گاهی اجازه دهید نوزاد بدون پوشک باشد و کمی استراحت کند. برای این کار میتوانید از شورتهای مخصوص کمک بگیرید.
مراقبت از ناف نوزاد چند روزه
مراقبت از ناف نوزاد
مراقبت از بند ناف نوزاد بخش دیگری از راهنمای مراقبت از نوزاد تازه متولد شده را در بر میگیرد. ترس از اینکه ناف برآمده و بیرون زده شود، معمولا در همه مادران وجود دارد؛ در حالی که غالبا این ترس بی مورد است و ناف نوزاد بعد از خشک شدن و کنده شدن، به مرور فرو میرود.
برای خشک شدن ناف نوزاد لازم نیست کار خاصی انجام دهید. به یاد داشته باشید که بند ناف بدون عصب است، بنابراین بریده شدن و کنده شدن آن دردی را متوجه نوزاد نمیکند. فقط در هنگام پوشک کردن نوزاد توجه داشته باشید که بند ناف در درون پوشک قرار نگیرد. میتوانید از نافبند هم استفاده کنید. استفاده از نافبند کمک میکند که مهار بند ناف برای شما سادهتر باشد.
اگر ترشح، چرک یا حالت غیر طبیعی در قسمت ناف نوزاد دیدید، حتما پزشک نوزاد خود را در جریان قرار دهید.
مراقبتهای پوستی نوزاد تازه متولد شده
مراقبت از پوست نوزاد
پوست نوزاد حساسیت بسیار زیادی دارد؛ بنابراین حتما دقت کنید که از چه کرمها و لوسیونهایی برای پوست نوزاد خود استفاده میکنید.
بیشتر نوزادان بعد از تولد در ناحیه صورت دچار اگزمای پوستی میشوند. به این شکل که در صورت آنها دانههای ریز قرمز رنگ بیرون میزند. بیرون آمدن این دانهها میتواند علل زیادی داشته باشد. گاهی حساسیت به ترکیبی در شیر مادر منجر به چنین اتفاقی میشود. گاهی کاملا سرشتی و طبیعی است و به مرور زمان کم میشود و از بین میرود. بهترین کار این است که حتما در این مورد با پزشک نوزاد مشورت کنید.
توجه داشته باشید که در روزها و ماههای اول پس از زایمان در صورتی که از شیر خود به نوزاد میدهید، حتما باید مراقب خورد و خوراک خود باشید، زیرا خوراک مادر مستقیما در شیر او تاثیر دارد و شیر مادر نیز تاثیر کاملا مستقیم با نوزاد دارد.
این دانههای پوستی معمولا به کمک برخی کرمها و لوسیونهای خاص از بین میروند و ناپدید میشوند. به شرطی که منشاء آنها درست تشخیص داده شود و تجویز درستی برای درمان آنها انجام شده باشد. حتما کرم و محصولات مراقبت از پوست نوزاد را با نظر پزشک انتخاب کنید.
ممکن است در ناحیه پشت باسن، کمر، ران پا و حتی شکم نوزاد خود لکههای سیاهی ببینید. این لکهها به لکههای مغولی معروف هستند که جایی برای نگرانی ایجاد نمیکنند. معمولا و به مرور زمان و با افزایش سن کودک از بین میروند و کمرنگ میشوند. با این وجود اگر اینگونه لکهها در کودک شما زیاد و پر رنگ دیده میشود، بهتر است با پزشک اطفال خود مشورت کنید.
حتما مرتبا ناخنهای کودک را بگیرید.
ناخنهای نوزادان بسیار تیز هستند و در صورت بلند بودن خیلی سریع منجر به خراش سر و صورت نوزاد میشوند.
سلامت جسمی نوزاد؛ مراقبتهای پزشکی از نوزاد تازه متولد شده
بخش مهمی از مراقبت از نوزاد تازه متولد شده مربوط به سلامت جسمی اوست؛ به چکاپهای دورهای کودک توجه کنید. همه کودکان در سنین مختلف باید به طور منظم معاینه شوند. این معاینات در رشد و سلامت کودک تاثیر بسیار زیادی دارند. چکاپ کودک باید در سنین دو هفتگی، دو ماهگی، ۴ ماهگی، ۶ ماهگی، ۹ ماهگی، ۱۲ ماهگی، ۱۵ ماهگی، ۱۸ ماهگی، دو سالگی، دو و نیم سالگی، سه سالگی، ۴ سالگی و پنج سالگی انجام شود.
سلامت روحی نوزاد چند روزه
سلامت روحی نوزاد در گرو توجه والدین و خصوصا مادر است. نوزاد مادر را از بوی تن، بوی شیر و حتی تن صدایش میشناسد و با او ارتباط برقرار میکند. هرگز از ترس بغلی شدن نوزاد، از بغل کردن نوزاد اجتناب نکنید. تا میتوانید او را بغل بگیرید و ببوسید.
این کارها برای رشد او واقعا لازم و ضروری هستند. بعد از هر بار از خواب بیدار شدن کودک حتما دستان و چشمان او را ببوسید. با این کار استرس کودک را به حداقل میرسانید و به او اطمینان میدهید که دوستش دارید و همیشه هستید.
بیشتر بخوانید:سهم من از جوانی ایران؟
تن صدای خود را کودکانه کنید و مدام با او صحبت کنید. برایش شعر و کتاب بخوانید و حتما با او بازی کنید. هنگام تاب دادن نوزاد با او حرف بزنید و به طور کلی هر کاری که میکنید، برایش توضیح دهید. از عروسکها و اسباببازیهای مخصوص سناش استفاده کنید و مدام به او بگویید که دوستش دارید و عاشقش هستید. به این ترتیب سلامت روان کودک خود را تامین خواهید کرد.
فیلم صحبتهای دکتر ترکمن متخصص نوزادان درباره مراقبتهای اولیه نوزاد
منبع: گهواره نت