آغاز نخستین روز از اربعین موسویه

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز اراک؛ سنتی به نام اربعین یا همان چله گرفتن میان علمای شیعه وجود داشته و دارد که مشهورترین آن، از اول ذیقعده تا دهم ذیحجه است. این چله، به چله موسوی یا چله موسای کلیم معروف است.

بر این اساس، افراد ۴۰ روز خود را متعهد به انجام اعمال معینی می‌کنند و از خداوند حاجت می‌طلبند. خواسته های مهمی همچو شفا یافتن بیمار، خرید مسکن، صاحب فرزند شدن و ازدواج.

عدد چهل هم در قرآن و روایات و هم در دیگر ادیان مورد توجه ویژه قرار گرفته است. در قرآن کریم مدت خلوت حضرت موسی (علیه‌السلام) با خداوند در کوه طور چهل روز بیان شده است: «وَ وَاعَدْنَا مُوسَى ثَلاَثِینَ لَیْلَةً وَ أ َتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِیقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِینَ لَیْلَةً» (اعراف، ۱۴۲)؛ سی شب با موسی وعده نهادیم و ده شب دیگر بر آن افزودیم تا وعده پروردگارش، چهل شب کامل شد.

در روایات هم در مورد عدد چهل مواردی ذکر شده است: «هر کس خود را چهل روز برای خداوند خالص و پاک گرداند، خداوند چشمه‌های حکمت را از قلبش بر زبانش جاری می‌سازد.» یا در عباداتی مانند نماز شب آمده است: «هر کس قبل از دعا کردن برای خود، چهل مؤمن را دعا نماید، دعای او مستجاب می‌گردد.»

اهمیت چله موسای کلیم

علامه طباطبایی پیرامون آیه ۱۴۲ سوره اعراف در تفسیر المیزان می‌نویسد: «برگشت معناى آیه به این است که خداى تعالى موسى (ع) را براى مدت ۳۰ شب به درگاه خود و براى گفتگوى با وى نزدیک ساخته و ده شب دیگر براى اتمام آن گفتگو‌ها بر آن مدت افزوده و در نتیجه میقات پروردگارش ۴۰ شب تمام شده است.»

این همان ایامی است که حضرت موسی کلیم الله به کوه طور رفت و چهل شب در آنجا به مناجات پرداخت و تورات بر او نازل شد. این ایام به اربعین کلیمی یا موسوی مشهور است و بسیاری از اساتید اخلاق به شاگردان خود دستورات ویژه‌ای را برای استفاده کامل از این اربعین می‌دهند.

آیت الله جوادی آملی درباره چله اول ذی‌القعده تا دهم ذی‌الحجه می‌گوید: «از اول ذیقعده تا دهم ذیحجّه که اربعین موسای کلیم است، یک فصل مناسبی است؛ بهار اربعین گرفتن و چله‌نشینی است! وجود مبارک موسای کلیم ۴۰ شبانه روز مهمان خدا بود. فرمود: و واعدنا موسی ثلاثین لیلهً فاتممنا‌ها بعشر فتمّ میقات ربّه اربعین لیله. به او وعده دیدار و ملاقات خصوصی دادیم؛ آمد به دیدار ما. اوّل ۳۰ شب بود؛ بعد ۱۰ شب اضافه کردیم، جمعاً شد ۴۰ شب. در این ایام آدم مواظب دهانش باشد که غذای بد وارد نشود؛ مواظب زبانش باشد که حرف بد نزند؛ مواظب گوشش باشد که حرف بد نشنود؛ مواظب چشمش باشد که نگاه بد نکند؛ آنوقت سایر کار‌ها خوب است. اینقدر کار‌های حلال هست که آدم فرصت نمی‌کند به سراغ کار حرام برود!»

برخی ممکن است تصور کنند چله گرفتن یعنی بریدن از مردم، گوشه‌گیری و کنار گذاشتن مسئولیت‌های انسانی و اجتماعی! دوری از اجتماع و گناه نکردن که هنر نیست اگر در اجتماع بودی و مراقب اعمالت بودی ارزش است.

چند پیشنهاد برای چله گرفتن

۱- ترک یک صفت بد اخلاقی: ساده‌ترین راه بهره گرفتن از این ۴۰ روز پیش رو، عهد بستن با خدا برای ترک یک عیب یا گناه است. هر کس یک ضعف و عیب خود را شناسایی کرده و برای ترک آن در تمرین ۴۰ روزه همت کند.

۲- استغفار: در روایات برای استغفار کاربرد بسیاری ذکر شده است. مشهور است که کمترین آن ۷۰ بار پس از نماز صبح و ۷۰ بار بعد از نماز عصر باشد.
۳- ذکر یونسیه: "لااله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین" هر روز یک عدد ثابت از این ذکر گفته شود.
۴- صلوات: ۱۶ هزار صلوات را به نیت هدیه به ۱۴ معصوم و حضرت زینب و حضرت عباس (علیهم‌السلام) برای حاجتی که مدنظر است، نیت می‌کنند و روزی ۴۰۰ صلوات هدیه می شود تا ۴۰ روز.
۵- نماز اول وقت: به اقامه نماز اول بسیار سفارش شدیم. فردی نزد آیت الله بهجت (ره) آمد و سه حاجت مختلف داشت و ذکری می‌خواست تا هر سه حاجتش را بگیرد که ایشان برای هر سه حاجت یک نسخه ارائه دادند و آن نماز اول وقت بود. در این ۴۰ روز فرصت مناسبی است که خود را به نماز اول وقت عادت دهیم. 
۶- توسل به امام زمان (عج): یکی از دعا‌های مربوط به امام زمان (عج) را انتخاب کرده و تا ۴۰ روز با آن دعا به امام عصر (عج) متوسل می شوند. زیارت آل یس، و یا دعای الهی عظم البلاء از جمله ادعیه پیشنهادی علما است.
۷-  قرائت سوره واقعه ۴۰ شب جهت وسعت روزی و ادای قرض.
۸- سوره یس: هر روز سوره یس هدیه به اموات بَدوارث و بی‌وارث جهت برآورده شدن حاجت.