وضعیت مطلوب توسعه انسانی

به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ شبکه سه سیما در برنامه سلام صبح بخیر، مصاحبه تلفنی با خانم دکتر انسیه خزعلی معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهور  گفتگو کرد مشروح ای مصاحبه را در ذیل بخوانید.

سلام صبح بخیر

سوال: من چند سوال دارم از شما ابتدا می‌خواهم راجع به شعار سال بپرسم امسال از سوی مقام معظم رهبری سال مهار تورم و رشد تولید نامگذاری شده سازمان شما و در حقیقت معاونت شما چه ارتباطی با این اشعار میتواند داشته باشد بحث توانمندسازی زنان به ویژه کارآفرینان می‌تواند یکی از راهکار‌ها باشد چیز دیگری هم است که معاونت شما در راستای این شعار بتواند که محقق بکند؟

خزعلی: بله اجازه می‌خواهم از شما که اگر بشود قبل از اینکه به سوال شما جواب بدهم یک نقدی داشته باشم در مطلبی که دیدم الان داشتید در ارتباط با استاندار اصفهان فرمودید ببینید پاسخگویی مسئولین بسیار مهم است، اما این که دیدم که شما فکر کردید تماس گرفتید و جواب ندادن شاید حقیقتاً در یک شرایطی نبودند.

سوال: علیرغم هماهنگی قبلی خانم دکتر جواب ندادند.

خزعلی: خیلی خوب به هر حال شما امروز با من تماس گرفتید و در خدمتتان بودم و توانستم تنظیم کنم، ولی ممکن است که بعضی از دوستان این شرایط را نداشته باشند و باید پاسخگو باشند و وظیفه ما است که هم گزارش بدهیم از کار‌هایی که انجام شده و هم موانع و مشکلات را مطرح کنیم و هم پاسخگو باشیم که اگر امکانات و شرایطی در اختیار ما قرار گرفته که مربوط به ۸۵ میلیون جمعیت است چگونه از آن استفاده کرده ایم استفاده بهینه و بهره‌وری لازم را داشته ایم یا نه.

سوال: خانم دکتر خیلی ممنونم از نکته به جای شما اتفاقاً همین مورد توقع رسانه هم هست که وقتی که مسئولین سرشان شلوغ است و دارند صبح تا شب کار می‌کنند وقتی من با وزیر کشاورزی صحبت میکردم از ساعت ۶ و نیم بنده‌های خدا سرجلسه هستند میدانم که دارند شبانه روز تلاش می‌کنند و هماهنگ کردن فرصت برای آن‌ها گاهی اوقات شاید سخت باشد، ولی وقتی که هماهنگ میکنیم و علیرغم به هماهنگی پاسخ نمی‌دهند یک احساس خوبی به رسانه دست نمی‌دهد آن هم عرض کردم در این دولتی که خیلی‌ها پاسخگو هستند یعنی من خودم در همین سری جدید برنامه با ۶ تا از وزرا و سرپرست صحبت کرده ام با حضرتعالی صحبت کرده‌ام با تعداد زیادی از معاونین وزرا و مدیران کل همه دوستان بالاخره پاسخگو هستند، اما این معدود به چشم می‌آید متاسفانه در هر صورت ممنون از تذکر دلسوزانه شما من در خدمت شما هستم.

خزعلی: باید پاسخگو باشیم، ولی عرض می‌کنم شدت کار آنقدر زیاد است که گاهی اوقات روزی ۷ تا ۸ خبرنگار با ما تماس میگیرند باید جواب بدهید باید مصاحبه کنید ما کارمان را باید بزاریم زمین و فقط ما مصاحبه کنیم عرضم به خدمتتون مطلبی که مطرح فرمودید بسیار مهم است و قطعاً نقش بانوان نقش زنان سرپرست خانوار نقش کسانی که میتوانند در تولید در واقع و شکوفایی تولید نقش مهمی ایفا کنند به معاونت زنان هم مربوط می‌شود یکی از مسائل مهم فرهنگ کار است توسط زنان توسط مادران منتقل میشود ما در خیلی از جا‌ها امکان کار را داریم شرایط کار و اشتغال کار را داریم فرهنگ کار وجود ندارد یا کار خاصی جوان‌ها می‌طلبند که ما باید در اصلاح فرهنگ مان در نوع نگرش مان به یکی از مسائل مهم مسئله جمعیت است که الان ما با آن مواجه هستیم ما در شرایط خوب جمعیتی قرار گرفته ایم در شرایطی که جمعیت ما جوان است تعبیری که رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند در بیانیه گام دوم که ما جمعیت جوان زیر ۴۰ سال داریم که بخش مهمی از نیروی کار ما هستند بخش مهمی از جمعیت دهه ۶۰ ما از آن‌ها بهره‌مند هستیم ۳۶ میلیون جمعیتی که در سن ۱۵ تا ۴۰ سال که قرار دارند و تحصیلکردگان که اشاره می‌فرمایند ۱۴ میلیون دارای تحصیلات عالی این‌ها همه موقعیت‌های منحصر به فردی است که شاید در کمتر کشوری دیده شود و باید از این استفاده بهینه را کرد بسیار مهم است که این پنجره جمعیتی را که باز است و ذکر می‌شود تا ۱۴۲۵ یا نهایت ۱۴۳۰ باز باشد ما برای تولید بتوانیم با برنامه ریزی مناسب با مدیریت صحیح از آن استفاده کنیم و بهره وری لازم را داشته باشید از طرفی باید توجه داشته باشیم که پنجره باروری ما دارد بسته می‌شود و این خطر بزرگ پیری جمعیت را به ما هشدار می‌دهد و اگر جمعیت به پیری و به سمت میانسالی و سالمندی البته الان وارد میانسالی شده‌ای ما از دهه هشتاد که جمعیت جوانی را استفاده کردیم و توانستیم در اوج پنجره جمعیت باشیم الان داریم از ساله نود به سمت میانسالی و بعد هم به سمت پیری خواهیم رفت در سال ۹۵ اگر ۶ درصد مسئله میانسالی را و سالمندی را داشتیم الان ۱۰درصد شده و همینطور دارد اضافه می‌شود و ما یک چهارم جمعیت سالمند میشود و نتوانیم از نیروی کار لازم بهره‌مند باشیم لذا نهایت استفاده را باید جهت بهره برداری بیشتر از این پنجره جمعیتی داشت و امیدوار هستیم با برنامه‌ریزی خوبی که انجام میشود بحمدالله کار‌های خوبی در زمینه اشتغال انجام گرفته من چند روز پیش که سازمان تامین اجتماعی بودم خبر‌های خوبی از اینکه برنامه ریزی و سیاستگذاری دولت ما سال گذشته ۲۴ درصد در واقع بیمه بیکاری را کمتر از سال قبل داشتیم این نشان دهنده این است که شرایط کار فراهم شده یا بیمه کار با افزایشی که پیدا کرده این دیگر یک کاری متقن است نشان دهنده این است که تعداد زیادی وارد بازار کار شده اند اگرچه ممکن است خیلی از زمینه‌های کاری که فراهم شده با بیمه همراه نباشد که این هم البته باید اصلاح شود، ولی خیلی از اقشار مختلف در روستا‌ها مشغول کار هستند که بیمه شامل حالشان میشود که باید در صدد باشی مخصوصاً خانوم‌ها را بیمه قرار بدهیم ما تلاشمان سال گذشته برای همین مسئله تولید و برای بالا رفتن اشتغال بانوان سرپرست خانوار در ۲۱ استان به صورت فعال به ثمر رسیده کار‌هایی را برای خانم‌های کارآفرین یعنی تحت نظر کانون‌های کارآفرین برای خانم‌های سرپرست خانوار ایجاد کنیم که سه هزار و خورده‌ای اشتغال ایجاد شده و در بقیه استان‌ها هم انجام گرفته و الان هم خدمات کار را فراهم کرده‌اند و به حمدلله اینکار از تولید و از مواد اولیه تولید به عهده کارآفرین خانم است تا رسیدن به بازار و ارائه محصولات، اما باز من می‌خواهم تاکید کنم در هفته جمعیت که ما باید مسئله جمعیت مان و توجه به نقش مهمی که مادران نقش مهمی که زنان علاوه بر اشتغال در مسئله نسل و پرورش نسل و فرزند آوری دارند بهش تاکید مضاعف شود.

سوال: اتفاقاً جزء سوال‌های من هم بود خانم دکتر منتها، چون حضرتعالی خیلی جامع دارید توضیح می‌دهید من دیگر نخواستم کلام شما را قطع کنم، ولی سوال من هم بود که در هفته جمعیت هستیم و بار اصلی در حقیقت جمعیت درست است که سیستم بهداشت و درمان دارند کار‌هایی را انجام می‌دهند و جا‌های دیگر اقدامات مختلفی در بسیاری از دستگاه‌ها باید اتفاق بیفتد تا این این تله جمعیتی که در آن قرار داریم از آن فرار کنیم، اما معاونت زنان هم نقش چشمگیری می‌تواند داشته باشد در این موضوع چه فعالیت‌هایی اقداماتی انجام داده‌اند؟

خزعلی: همانطور که عرض کردم دهه شصتی‌ها یک جمعیت فرصت برای ما هستند از نظر آماری اگر شما نگاه کنید دهه ۶۰ مان ۲۱ درصد جمعیت ما را در برگرفته دهه هفتاد ۱۵ درصد و دهه ۸۰، ۱۵ درصد و دهه ۹۰ ریزش جمعیتی زیادی داریم که نه درصد جمعیت ما دهه نودی هستند بنابراین نرخ باروری ما بیشتر در دهه ۶۰ است که در واقع دارد بسته میشود شاید همین ۵ تا ۶ سال را فرصت داشته باشند دهه شصتی‌ها برای اینکه بتوانند به کشورشان خدمت کنند و برای اینکه بتوانند ادامه و استمرار نسل را داشته باشند خوب طبیعتاً باید یک بخشی را سرمایه گذاری روی دهه ۶۰ داشته باشیم ما سال گذشته تلاش کردیم که برای دهه شصتی‌ها روستایی یک تسهیلات ویژه‌ای را داشته باشیم زوجین دهه شصتی کار موفقی بود، ولی متاسفانه بودجه اجازه نداد که این کار را ادامه بدهیم که برای شهری و روستایی این را داشته باشیم. مسئله تجرد در روستا‌ها خیلی بیشتر است زمان مهاجرت و شرایط ویژه‌ای که هست به خاطر شرایطی که هست ما دلمان می‌خواهد که این مهاجرت معکوس را داشته باشیم اگر چه معتقد هستم اکثر مواردی که ما باید در مسئله جمعیت به آن بپردازیم مسئله فرهنگی است مشکلات بسیار مهمی است مشکلات اقتصادی مسئله مسکن مسئله معیشت مسائل مهم جامعه ما است اگر شما نگاه کنید پرجمعیت‌ها و کم جمعیت‌ها آن طور نیست که آن جایی که وضعیت اقتصادی بهتری دارند جمعیت بیشتری داشته باشند، ولی نشان دهنده نگرش فرهنگی است که حاکم است یا حاکم شده ایا تبلیغاتی که در دهه‌هایی دهه ۷۰ انجام گرفت برای اینکه زندگی بهتر می‌توانند با فرزند کمتر رقم بخورد و اینکه زندگی بهتری می‌تواند با فرزند کمتر رقم بخورد که واقعا اینگونه نیستند در اقتصاد و نه در زندگی جمعی مان و نه در زندگی فردی همیشه این حکمی که کم بودن فرزند می‌تواند رفاه بیشتری را بیاورد حاکم نیست و شما میبینید اقتصاددان‌های بزرگ یکی از عوامل رشد اقتصاد را جمعیت میدانند و ترغیب به جمعیت می‌کنند یعنی خیلی از کشور‌ها و مجامع بین المللی به عنوان چند سال پیش جمعیت قدرت می‌آورد جمعیت بالاترین سرمایه و بهترین سرمایه و مهمترین سرمایه جمعیت و نیروی انسانی است البته این را تاکید می‌کنیم که مسئله کمیت جمعیت برای مان مطرح نیست مسئله کیفیت جمعیت به حمد لله ما الان از نظر کیفی در شرایط خوبی هستیم ما از نظر توسعه انسانی در جهان به عنوان یکی از کشور‌های برتر و بالا در سطح بالا مطرح هستیم چه از نظر سواد و چه از نظر امید به زندگی چه از نظر سلامت و از لحاظ مختلف در توسعه انسانی مطلوبی قرار داریم، ولی این نیست که هم اینگونه خواهد ماند این را باید بهش توجه داشته باشیم که اینگونه نخواهد ماند اگر سیاست‌های مناسبی نداشته باشیم لذا در ابلاغیه جمعیت مقام معظم رهبری در ۱۲ سال به مسئله کیفی جمعیت توجه داده می‌شود به مسئله مهاجرت توجه داده میشود به مسئله امید به زندگی و سلامت توجه می‌شود و به مسئله کمی هم در دو بند توجه داده می‌شود این را باید ما در مسئله تولید در مسئله پیشرفت کشور به صورت کلی بهش توجه کنید و جهان به آن توجه دارد در کنار مسائلی مثل زیست محیطی تغییرات اقلیمی تغییرات تکنولوژی شما می‌بینید که مطرح می‌کنند در کلان روند‌ها که جمعیت سلامت و ویژگی‌های جمعیت می‌تواند موثر باشد در رشد کشور.