۲۷ درصد نیاز صنعت کشور، پلی اتیلن عرضه میشود
رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن گفت: سقف عرضه مواد پلی اتیلن پتروشیمیهایی که این مواد را با گرید پایین عرضه میکنند سال گذشته، حدود ۳۸۰ هزار تن بوده در صورتیکه پروانه بهره برداری واحدهای صنعتی، یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن است یعنی حدود ۲۷ درصد نیاز صنعت عرضه شده است.
آقای حسین حاجعلی در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار
خبرگزاری صدا و سیما افزود: مصرف اسمی یا پروانه بهره برداری اسمی تولید کنندگان این صنف، بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن در سال است، اما به لحاظ محدودیتهایی که وزارت صمت برای واحدهای صنعتی در نظر گرفته، این سهمیه به کمتر از یک سوم کاهش یافته است.
انجمن صنفی تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن ۲۰۳ عضو تولید کننده دارد و بیش از ۱۸ هزار نفر به صورت مستقیم در این بخش فعالیت میکند.
رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن گفت: واحدهای تولیدی به طور میانگین ۴ ماه از سال را به علت کمبود مواد اولیه و قطعی برق وگاز تعطیل هستند.
رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن با بیان اینکه پتروشیمیها بیشتر صادرات محور هستند، گفت: پتروشیمی جم از خرداد گذشته، مواد بلک (سیاه) را تولید نکرد، زیرا نتوانست دوده یا رنگدانه مورد نیاز تولید ش را وارد کند به همین دلیل بخشی از مواد را به سمت صادرات سوق دهد و این بهانهای شد که صادرات خود را افزایش دهد.
حاجعلی گفت: با توجه به اینکه عرضه مواد خارج از بورس، قاچاق محسوب میشود تولید کنندگان راغب نیستند به غیر از مسیر بورس کالاهایشان را تامین کنند.
رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن افزود: کمبود عرضه مواد اولیه موجب شده قیمت تمام شده محصول افزایش یابد یعنی گاهی تعطیلی برخی از واحد ها، بر قیمت هزینههای ثابت و مغییر تاثیر میگذارد و قیمت تمام شده محصول را افزایش میدهد؛ در نتیجه، طرحهایی که میتوانستد با هزار واحد کالا به اتمام برسد بابت آن بیش از هزار و ۵۰۰ واحد هزینه میشود، اما باز هم ناتمام باقی میماند، چون به اندازه کافی مواد اولیه عرضه نمیشود تولیدکنندگان ناچار هستند هزار میلیارد تومان مازاد بر قیمت پایه رقابت، از جیبشان پرداخت کنند، زیرا به مشتری تعهد دارند.
حاجعلی با بیان اینکه صادارت این صنعت با چالشهایی مواجهه است افزود: نخست اینکه پتروشیمیها یا مواد اولیه را به موقع عرضه نمیکنند یا در عرضه محدودیت دارند که با این روش تولیدکنندگانی که با مشتریان خارجی قرارداد دارند در زمان قید شده نمیتوانند محصول را تحویل دهند بنابراین یا آن قرارداد به طور کامل اجرا نمیشود یا خریدار برای بار دوم با شرایط متفاوتی با تولیدکنندگان قرارداد منعقد میکنند.
رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن گفت: انتقال ارز و برگردان پول حاصل از صادرات، مشکل دیگری است که وجود دارد، افتتاح حساب ال سی برای مشتریان ما امکان پذیر نیست بنابراین وقتی میخواهیم کالایی صادر کنیم امکان برگردان منابع از طریق مجاری قانونی بانک، وجود ندارد.
حاجعلی گفت: از وزارت صمت درخواست کردیم برای اینکه میزان عرضه و تقاضا در بازار به تعادل برسد واردات مواد اولیه را آزاد کند، البته تعاملی برای مدیریت عرضه بین وزارت صمت و پتروشیمیها صورت گرفته است.
رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن ادامه داد: پس از این تعامل، اقدام به کم کردن سهمیهها کردند یعنی کارخانهای که به طور نمونه، پروانه بهره برداری آن در طول سال, ۵ هزار تن است سهیمه آن را یک سوم در نظر گرفتند، میزان سهمیه را کاهش دادند تا بتوانند عرضه و تقاضا را مدیریت کنند، اما این روش، غیرحرفهای است، زیرا کارخانه دار برای تکمیل ظرفیت، ماشین آلات خریداری کرده، نیروی انسانی استخدام کرده، سرمایه در این مسیر هزینه کرده,، اما در ازای ۱۴ روز در ماه باید هزینه کل ماه را پرداخت کند، زیرا صرفه اقتصادی ندارد.
حاجعلی گفت: با توجه به اینکه آقای فاطمی امین (وزیر صمت سابق) دستور آزاد شدن واردات مواد اولیه را صادر کرد، اما تا به امروز که ۴ ماه میگذرد هنوز نتوانسته ایم مجوزی برای واردت دریافت کنیم.
رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن افزود: پتروشیمیها ادعا میکنند که بخشی از مواد اولیه صادر میشود، زمانیکه همه فرایند خرید مواد اولیه واحد تولیدکننده، کنترل و از مسیر قانونی وارد کارخانه میشود و باز هم محصول نهایی مطابق با میزان خرید مواد اولیه در حسابرسی ثبت میشود چطور میشودراه فرار را دور زد؟
حاجعلی اضافه کرد: در گذشته دو نوع کنترل روی محصولات انجام میشد نخست فرایند تولید و بخش کیفی کنترل میشد و بعد، ملاک قیمت را لحاظ میکردند در حال حاضر کنترل دو مرحلهای را حذف کردند و فقط ملاک، قیمت شده است و همین امر باعث شده که نگاه نظارتی به حداقل برسد و شرکت تولید کنندهای که هزینههای استاندارد بر محصول را اضافه میکند و آن شرکتی که هزینههای استاندارد را ندارد این دو شرکت در بخش فروش برابر شدند.
رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن افزود: در چنین مواقع به صورت خودکار به جای اینکه تشویق کنیم کارگاهها به کارخانه تبدیل شوند کارخانهها را به کارگاهی شدن سوق میدهیم.
حاجعلی گفت: قیمت مواد اولیهای که از طریق بورس عرضه میشود مدام با نوسان همراه است، چون تولیدکننده تعهد دارد ناچار است مواد اولیه بی کیفیت را به هر قیمتی خرید و محصول را تولید و تحویل دهد.
رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن اضافه کرد: به عنوان نماینده ۲۳۰ واحد صنعتی اعلام میکنم کارخانهها به سمت کارگاهی شدن سوق داده شدند و انگیزهای برای اینکه بتوانند استانداردها را حتی در سطح پایه، رعایت کنند در بحث رقابت وجود ندارد.
حاجعلی با بیان اینکه سازمان ملی استاندارد محصولات را موردی و گزینشی نظارت میکند گفت: کارفرما باید یک ناظر عالیه در کارخانه داشته باشد تا فرایند تولید را از بدو ورود مواد اولیه تا تولید نهایی محصول را کنترل کند متاسفانه پیمانکارانی هستند برای اینکه بتوانند بخشی از زیانشان را جبران کنند از کالاهایی که تحت کنترل نیست به صورت موردی در طرحها استفاده میکنند.
رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن گفت: برخی از کارخانهها سهمیه مواد اولیه ندارد، اما در حال تولید هستند؛ جای سوال است؛ نخست، این واحدها مواد اولیه را از کجا تهیه میکنند؟ دوم اینکه چرا هیچ دستگاه نظارتی و کنترلی وجود ندارد و سوم اینکه کدام دستگاه کارفرمایی، کالاهایی این واحد تولیدی را که ملاکهای استاندارد در آن لحاظ نشده است را خریداری میکنند؟
حاجعلی افزود: وقتی ۴۰ درصد پایه قیمت مواد اولیه و هزینههای تولید در بازه زمانی یکساله افزایش پیدا میکند تولیدکننده نیاز به سرمایه در گردش دارد به طور نمونه اگر واحد تولیدکنندهای هزار واحد سرمایه را برای ۳۰۰ روز کاری در نظر میگرفت الان آن هزار واحد سرمایه را برای ۱۵۰ روز کاری هزینه میکند ضمن اینکه در چنین شرایطی که بانکها میتوانند از این واحدها حمایت کنند و به آنها وام سرمایه در گردش بدهند و یا در تولید مشارکت داشته باشند، هیچ انگیزهای برای حمایت ندارند.
رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن با بیان اینکه در حال حاضر، سود برخی از واحدهای صنعتی کمتر از سه درصد است گفت: ۹ هزار تومان، متوسط هزینه تولید است که سه درصد سود در آن لحاظ شده است، اما تولیدکنندگان این حوزه هم اکنون با حدود ۶ هزار تومان فعالیت است این جای سوال است که چرا باید صنعت به سمتی سوق پیدا کند که تولیدکنندگان فقط یا با نقطه سر به سر فعالیت میکنند یا گاهی زیر نقط سر به سر کار میکند.
حاجعلی افزود: چالش دیگری که وجود دارد، توزیع نیروهای متخصص و نیروی کار در این حوزه است، واحدهای صنعتی این حوزه با کمبود نیروی کار مواجه هستند، زیرا نیروهای متخصص حاضر نیستند با دستمزد کم کار کنند ضمن اینکه برای کارفرما هم صرفه اقتصادی ندارد که دستمزد بیشتری به آنها پرداخت کند.
رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن با اشاره اینکه بحث کم بودن دستمزد نیروهای متخصص و بالا بودن هزنیههای تمام شده محصول در واحدهای تولید باید در انجمن بررسی شود گفت: نه تنها باید دستمزد نیروی انسانی افزایش یابد بلکه حمایتهایی دولتی هم باید برای واحدهای صنعتی و تولیدکننده در نظر گرفته شود تا کارفرما بتوانند آن هزینهها را بپذیرد ضمن اینکه خود ذینفع آن سود باشد یعنی نگاه دو طرفه باشد.
حاجعلی گفت: زمانیکه کارفرما دولت باشد طرح را به (ای بی سی) واگذار میکند، پیمانکاری که مسئول خرید میشود گاهی اوقات طرحها را به پیمانکاران واسطهای (دست دوم و دست سوم) واگذار میکند جالب است که در حوزه صنعت، پیمانکاران اصلی (دست اول) در بخش تاسیسات و اجرا,، چون خیلی متضرر میشوند از دور خارج شده و پیمانکاران واسطهای (دوم و سوم هم) مسئولیت را عهده دار میشوند برای اینکه آنها برای ادامه فعالیت، مصالح و تجهیزات را از کارگاههایی تامین میکنند که قیمت تمام شده آنها پایینتر است و دستگاههای نظارتی هم هیچ نظارتی بر مواد اولیه و محصول نهایی ندارند.
رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن اضافه کرد: استانداردهای ما بین المللی است، اما نظارت سازمان ملی استاندارد محدود است اخیرا توافقی با معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاروزی صورت گرفته تا محصول نهایی را در کارخانه یا کارگاهها آزمایش نکنند بلکه در طرحهایی که این محصولات استفاده میشود آزمایش شود بعضا محصولی که در کارخانه مورد آزمایش قرار گرفته میشود با محصولی که در پروژهها به کار میرود یکی نیست با اجرایی شدن این توافق، تا حدودی جلوی این رویههای غیر استاندارد و غیر حرفه ایی گرفته میشود.
حاجعلی گفت: اگر مشکل خرید مواد اولیه از بورس که جزو دغدغههای تولیدکنندگان است در دستور کار قرار گیرد بخشی از چالشهای تولید کنندگان مرتفع میشود و هزار میلیارد تومان پول مازاد بر پایه بورس به پتروشیمیها پرداخت نمیشود.
رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن گفت: ۵ فروردین ۱۴۰۲ نرخ ارز از ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان به ۳۶ هزار تومان افزایش یافت که با رشد نرخ ارز، قیمت مواد اولیه مثل پلی اتیلین نیز بالا رفت؛ تولیدکندگان، چون تعهد داشتند ناچار بودند ۲۰ درصد مواد اولیه را گرانتر خریداری کنند و محصول را به مشتری تحویل دهند هفته دوم فروردین دولت بلافاصله قیمت را به حالت قبل و پایه اولیه برگرداند، اما هیچ پتروشیمیای حاضر نشد مابه التفاوت قیمت را برگردانند.
حاجعلی اضافه کرد: متاسفانه در این مدت, ۱۱ هزار تن مواد، با افزایش قیمت ۲۰ درصدی به تولیدکنندگان عرضه شدکه با پیگیریهایی که از سازمان بورس و صنایع پتروشیمی داشتیم تاکنون هیچ پاسخی دریافت نکردیم.
رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن با اشاره به اینکه پتروشیمی جم تعهد داشت کف عرضه را رعایت کنند افزود: این پتروشیمی دو نوع مواد تولید میکرد مواد گرید بلک را متوقف و مدعی شد پایه را رعایت میکند در صورتیکه عمده مصارف صنعت آب کشور از گرید پایه رنگی و از جنس بلک است، شرکت ملی گاز برای خرید موادشان، مواد بلک را فقط، ملاک قرار میدهد ضمن اینکه وزارت نیرو هم برای خطوط آب رسانی شان به پیمانکارشان ابلاغ کرده فقط مواد بلک (سیاه) , باید در دستور کار تولید قرار گیرد، اما پتروشیمی جم میگوید در توافقی که با صنایع پایین دستی داشته تعهد کرده کف عرضه را رعایت کند و اعلام نکرده با چه نوع موادی؟!
وی گفت: تاریخ قرارداد رعایت کف عرضه پتروشیمی جم، خرداد ۱۴۰۱ است، اما هنوز (اردیبهشت ۱۴۰۲) بخشی از تولید مواد بلک شان در دستور کار قرار نگرفته است.
حاجعلی افزود: صنایع پتروشیمی علت اجرایی نشدن این تعهد را اولا خرابی دستگاهها و اینکه رنگدانه ایی که میتواند مواد را بلک (سیاه) کند قبلا از طریق پیمانکاری وارد و تامین میشد که دیگر امکان واردات ندارد عنوان و اعلام کرد تولید کنندگان داخلی در حال تولید هستند و نمونه برداری از تولید در حال آزمایش است.
حاجعلی افزود: مواد بلک را فقط پتروشیمی شازند تولید و عرضه میکند که کفاف نیاز داخل نیست قبلا پتروشیمی جم نیز تولید میکرد، اما از خرداد ۱۴۰۱ تولید را متوقف کرد.
وی ادامه داد: شاید گفتن این موضوع درست نباشد، اما متاسفانه بخشی از واحدهای تولیدی که طبق قرارداد، باید محصول را در زمان بندی تعیین شده تحویل دهند گاهی اوقات دور از چشم کارفرما، به جای مواد بلک از مواد نچرال استفاده میکنند و همین مسئله به زیر ساختهای کشور (شبکه آبرسانی، گاز رسانی و ...) آسیب میرساند.
حاجعلی گفت: اگر کیفیت رنگدانههایی که استفاده میشود دقیق کنترل و نظارت نشود و مقدار فسفر فراتر از حد استاندارد باشد آب شرب را تهدید میکند (سرطان زا میشود)، اما متاسفانه ابزار کنترلی برای آن در نظر گرفته نشده است.
رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی اتیلن اضافه کرد: هم اکنون مواد اولیه را از بورس خریداری میکنیم کیفیت مواد پایین است و تولیدکنندگان ادلههای مختلفی برای پایین بودن کیفیت دارند.