حبابهای غول پیکری که راه شیری را احاطه کرده اند
در بالا و پایین صفحه کهکشان راه شیری، یک جفت حباب گاز متقارن و عظیم مانند لوبهای یک ساعت شنی کیهانی امتداد یافته و با تابش اشعه ایکس به طور ضعیف میدرخشند.
به گزارش
سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما ، این حبابها به عنوان حبابهای eROSITA شناخته میشوند که به خاطر تلسکوپ پرتو ایکسی که آنها را در سال ۲۰۲۰ مشاهده کرد، نامگذاری شده و در پوسته عظیم گاز کهکشان راه شیری یا محیط دور کهکشانی واقع شده اند که حدود ۴۵۶۶۱ سال نوری در دو طرف کهکشان گسترش یافته است.
گازهای پرانرژی که حبابها را تشکیل میدهند، دمای نسبتاً یکنواختی دارند، اگر چه تا حدودی بالا هستند که ناشی از شوک عبور آن از محیط است. دادههای ماهواره سوزاکو که توسط ناسا و آژانس اکتشافات هوافضای ژاپن (JAXA) اداره میشود، نشان میدهد:درخشش پرتو ایکس حبابها به این دلیل نیست که آنطور که فرض میشود داغتر از محیط اطراف خود هستند، بلکه این گازها به سادگی دارای یک تراکم بالاتر هستند.
آنجلی گوپتا (Anjali Gupta) ستاره شناس کالج جامعه ایالتی کلمبوس در اوهایو، میگوید: هدف ما واقعاً کسب اطلاعات بیشتر در مورد محیط اطراف کهکشان بود، مکانی بسیار مهم برای درک چگونگی شکل گیری و تکامل کهکشان راه شیری. به گفته او بسیاری از مناطقی که ما مطالعه میکردیم اتفاقاً در ناحیه حبابها بودند، بنابراین میخواستیم ببینیم که حبابها در مقایسه با مناطق دور از حباب چقدر متفاوت هستند.
بر اساس تجزیه و تحلیل ها، محققان دریافتند:روش استفاده شده قبلی نمیتواند به اندازه کافی گسترش دادههای دما را توصیف کند. پیش از این، به دلیل روشنایی نسبی پوستههای حباب، تفاوت دما بین حبابهای eROSITA و هاله کهکشانی اطراف آن فرض میشد. با توجه به روش جدیدتر تجزیه و تحلیل، این روشنایی به چگالی بالاتر گاز درون حبابها بستگی دارد و نه گرما.
این تحقیق همچنین چگونگی شکل گیری این حبابها را روشن میکند که شامل خوانش نسبتهای غیرخورشیدی نئون-اکسیژن و منیزیم-اکسیژن در پوسته حباب است که نشان میدهد این حبابها در اثر تشکیل ستاره هستهای یا تزریق انرژی از اجسام دیگر به وجود آمده اند.
این یافته به فرضیه قبلی اعتبار کمتری میدهد: یک سیاهچاله بسیار پرجرم و فعالیت مرتبط با آن پشت ایجاد حبابهای eROSITA هستند.
اسمیتا ماتور (Smita Mathur) ستاره شناس دانشگاه ایالتی اوهایو، میگوید: دادههای ما از این نظریه پشتیبانی میکند که این حبابها به احتمال زیاد به دلیل فعالیت شدید تشکیل ستاره در مرکز کهکشانی، در مقابل فعالیت سیاهچاله که در مرکز کهکشانی رخ میدهد، تشکیل شده اند.
ماتور توضیح میدهد: تصور میشود که حبابهای eROSITA به حبابهای گازی کوچکتر، اما به شکل مشابه به نام حبابهای فرمی متصل هستند که با تلسکوپ پرتو گامای ناسا کشف شدند. اخترشناسان پیشنهاد کرده اند که رویدادهای یکسانی همه این حبابهای کهکشانی را ایجاد کرده اند، بنابراین یافتهها در اینجا نیز مرتبط هستند.
گوپتا در پایان میگوید: دانشمندان واقعاً نیاز به درک شکلگیری ساختار حباب دارند، بنابراین با استفاده از تکنیکهای مختلف برای بهتر کردن مدلهایمان، میتوانیم دما و معیارهای انتشار را که به دنبال آن هستیم، محدود کنیم.
شرح کامل این تحقیق در مجله Nature Astronomy منتشر شده است.