صنعت خودروسازی در ایران

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آقای دکتر منوچهر منطقی معاون حمل و نقل وزیر صنعت معدن و تجارت در گفتگو با برنامه سلام صبح بخیر شبکه سه سیما به بررسی موضوع  صنعت خودرو سازی در ایران پرداخت .متن این گفتگو به شرح ذیل است :

سوال: آقای منطقی من دوست داشتم با توجه به مسئولیت حضرتعالی و تلاشی که سالیان سال می‌دانم در صنعت هواپیمایی کشور هم دارید انجام می‌دهید از آن موضوع شروع میکردم به صحبت کردن و امید‌هایی به مردم می‌دادیم در خصوص ساخت هواپیما که داریم تلاش‌هایی هم انجام می‌دهید خیلی کوتاه یکی دو دقیقه اگر درباره این بفرمایید تا من بحث خودرو را شروع کنم درباره خود را می‌خواهم بیشتر صحبت کنیم، اما حیفم می‌آید از تلاشی که دارد در آن سمت انجام می‌شود آن تلاش را نادیده بگیریم؟

آقای منطقی: معاونت حمل و نقل در چهار رشته کار می کند بخش هوایی که شما هم ذکر کردید بخش دریایی ، ریلی و خودرویی .در آنجا‌ها پروژه‌های خیلی خوبی در جریان است از جمله همین بحثی که می‌فرمایید تخصیص فناوری‌های ساخت هواپیما که یک جمع عظیمی هستند از نخبگان و اساتید شرکت‌های دانش بنیان که در این زمینه کار می‌کنند من در خواستم اینست که یک وقت خاص برای این بگذارید، چون یک پدیده‌ای دارد اتفاق می‌افتد یک پروژه کلان در سطح ملی توسط شرکت‌های متعهد به دانش بنیان که یک شبکه شده اند و دارند یک کار عظیم را انجام می‌دهند آن را داشته باشید و نهایتاً همین الان چیزی که درگیر این پروژه هستند ۱۰۰ تا ۱۲۰ نفر از نخبگان هوا و فضای کشور هستند که این در صورتی که بیایند و بودجه هارا  منظم بدهند به دو برابر افزایش پیدا می‌کند و یک نکته را هم بگویم که در این پروژه‌هایی که حدوداً یک دهه پیش شروع شده بود جدیدتر پیش می‌رفت در عرض شش ماه چیزی حدود ۴۰۰ نفر آمدند و در این پروژه مشغول شده‌اند پروژه اصلی اینست که ده‌ها شرکت دانش بنیان سطح آن نیرو‌های متخصص هوا و فضا را در نظر می‌گیرد و یک چیز جالب هم بگویم این است که ما وقتی که پروژه را شروع کردیم خیلی از این ایرانی‌هایی بودند که در شرکت‌های معتبر خارجی کار می‌کردند و بعضاً اروپایی وقتی که متوجه همچین پروژه‌های در سطح ملی شدند رها کردند و آمدن برای این پروژه منتها، چون جدید ادامه پیدا نکرد بعضی هاشون مانده اند و بعضی هاشون رفتند می‌خواهم این را بگویم که پس یک موضوعی است که اصولاً اگر در سطح ملی ما بتوانیم بگوییم یک پروژه سطح بالا را تعریف می‌کنیم که چالشی است از نظر علمی و فناوری باشد می‌توانیم بگوییم که میتوانیم جذب نخبگانی را داشته باشیم که در کشور‌های دیگر دارند کار می‌کند و الان علاقه‌مند هستند که توانمندی خودشان را در پروژه ملی بیایند و به معرض ظهور برسانند.

سوال: شما که سال‌ها در بخش‌های مختلف خودرو بودید مدیرعامل یکی از شرکت‌های بزرگ خودرو سازی بودید معاون وزیر بوده اید و کلی کار مختلف انجام می‌دهید در این حوزه داشتم صحبت‌های شما را گوش می‌کردم راجع به بحث هواپیما به این فکر میکردم که خوب ما شرکت‌های دانش بنیان داریم نخبگان را داریم فولاد داریم منابع طبیعی داریم صنعت هم داریم، ولی خودرو خوب نداریم این خودرو با قیمت مناسب که دیگه اصلا حرفش را نزن به عنوان یک کارشناس اصلاً مسئولیت شما هم به کنار به عنوان یک کارشناس واقعاً چرا بعد از ۴ دهه یا ۵ دهه از خودروسازی ما که دارد می‌گذرد وضعیت خودروسازی ما با کسانی که با ما شروع کردن و یا حتی بعد از ما شروع کردند اصلا قابل قیاس با وضعیت ما نیست؟

آقای منطقی: ببینید اگر بخواهیم بگوییم که به صورت جدی کی خودروسازی را شروع کرده ایم باید بگوییم در نیمه دوم دهه هفتاد بوده یعنی از سال ۷۴ به بعد بنابراین اگر بخواهیم بیاییم نگاه کنیم به صورت واقعی به صنعت خودرو چقدر پرداختیم و چقدر کار انجام داده ایم این می‌توانیم بگوییم که یک چیزی حدود سه دهه است که داریم در این زمینه کار میکنیم در خودروسازی اگر مقایسه کردید مقایسه خوبی هم هست با کشور‌های دیگر کردید سه عامل مهم هستند نخستین عامل اینست که سیاست گذاری درست شود به عنوان مثال اگر که اغلب کسانی که آمدند در خودروسازی وارد شدند از اول گفته‌اند که ما می‌آییم شروع می‌کنیم به آموختن از دیگران طراحی محصول می‌کنیم و نشان ملی خودمان را داریم شما ما هیچ خودروسازی بزرگی نمی‌توانید دلیل بیاورید که الان تحت سیطره موسسه دیگر یا موسسه رقیب کار کند مثلاً مهمترین بحث این است که در طراحی و ساخت محصول بیایند و روی پای خودشان بایستند و پیوسته نو آوری کنند این یک جنبه سیاست یک جنبه سیاست این است که ما اصلا با طراحی خودرو کاری نداریم می‌خواهیم تولید کنیم یعنی در واقع به کارخانه اش بپردازیم بنابراین خیلی از قطعات را از دیگران می‌گیریم می‌آوری در واقع مونتاژ می‌کنید این یک سیاست است می‌خواهم بگویم که ما سیاست مان در خودروسازی عمدتاً به این سمت بوده که ما قطعات را برداریم بیاوریم مونتاژ کنیم و کم‌کم خودکفا باشیم این سیاست، سیاست درستی نیست در دنیای امروز اگر می‌خواهیم خودروساز باشیم باید برویم به آن سمتی که روی پای خودمان بایستیم و با توجه به استعداد‌های بسیار زیادی که داریم شما دانش بنیان را ذکر کردید واقعاً من می‌توانم بگویم که دانش بنیان‌های خودرویی تعداد شان نسبت به هوایی ۱۰ به ۱ است یعنی می‌خواهم بگویم که ما اینقدر نیروی عظیمی داریم.

سوال: از آنها استفاده می شود؟

آقای منطقی: نه وقتی شما بروید به سمت مونتاژ کردن و خودکفایی بنابراین می‌خواهم بگویم که آن طیفی که می‌تواند طراحی و توسعه محصول بکند و برود روی فناوری سطح بالا عملاً به کارگیری نمیکنی، چون شما دنبال رو هستید ما باید حالت دنباله روی را رها بکنیم من توضیح می‌دهم این کار را داریم انجام میدهیم روی پای خودمان بایستیم و در سایر حوزه‌ها که آمدیم و این تجربه را داشتیم و موفق بوده ایم این مسیر را برویم جلو بحث سیاست گذاری است که ما سیاستگذاری دوگانه داریم خوشبختانه الان با سیاستگذاری که دارد می‌شود اینست که بیایم از این دوگانگی خارج بشویم نکته بعد این است که این طیف اگر بیایید نگاه کنید یک سری مدیران حرفه‌ای هستند که این کار را می‌کنند مدیران حرفه‌ای یا بگویید تیم حرفه‌ای معمولاً سه تا ویژگی دارد یک بخش که بازار و منابع اقتصاد را خوب می‌شناسد بحث دوم این است که می‌تواند به راحتی ارتباطات بین الملل برقرار کند و بحث سوم این است که نهایتا می‌داند روی صنعت خودرو تسلط داشته باشیم.

سوال: ما مدیران حرفه‌ای داریم  ؟

آقای منطقی: مامدیران حرفه ای  زیاد داریم. خیلی کم استفاده کردیم یعنی مثلاً فرض کنیم بیایم در همین سه دهه بررسی کنیم میتوانم بگویم به جرأت یک دهه ما از این مدیران حرفه‌ای استفاده کرده ایم و اتفاق هم افتاده در این دهه پیشرفت‌های خوبی داشتیم نمی‌گویم پیشرفت‌های عالی، ولی پیشرفت‌های خوبی داشته ایم و یک بحث سوم هم هست که نیرو‌های تخصصی که به وفور داریم و می‌خواهم بگویم که ما اگر این سه لایه را که خدمت شما گفتم مثل بقیه کشور‌های دیگر بیایم تنظیم کنیم می‌توانم بگویم که در این زمینه می‌توانیم سری در بین سرها باز کنیم بعد هم دچار انتقادات متعدد نباشیم.

سوال: انشاالله آقای دکتر منطقی خوب این‌ها آرزو‌هایی است که ما هم داریم و دوست داریم که محقق شود شاید من خیلی بچه‌تر از الان بودم وقتی تلویزیون نگاه می‌کردم مسئولان کشور می‌آمدند و همین حرف‌ها را میزدند به نوعی دیگر البته الان مثلا شاید فرزند من دارد تلویزیون نگاه می‌کند و می‌گوید که آقا چه تضمینی است این راهی که به قول شما ۲۵ سال تا سی سال رفتیم و نتیجه اش شده این خودرویی که با صف دو سال دو ساله و سه ساله قیمت روز و چند برابر مشابه داخلی خودش در کشور‌های منطقه باید بخریم و همین بساطی که الان هست این کی قطع می شود و آیا قطع شود به یک وضعیت با ثباتی در صنعت خودرو می رسیم  یا نه؟

آقای منطقی : بله ببینید خوب الان با توجه به این که دولت جدید آمد واقعاً و جه  همت خودش را قرار داد و اینکه ما بیاییم و روی پای خودمان بایستیم یک برنامه سه ساله در واقع طراحی شد، چون ما همانطور که گفتم پیشینه خوبی داشته ایم منتها این پیشینه بین دوتا مجموعه در حال رفت و برگشت بود نهایتاً گفتند که ما به آن سمتی که برویم که بیایم روی پای خودمان بایستیم، سیاست گذاری سه ساله کرده‌اند خیلی دور از انتظار نبود سیاست بخش اول این بود که ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۲ گفتند که ما یک ظرفیتی داریم می‌توانیم حداقل از این مجموعه‌ها یک و نیم تا ۲ میلیون خودرو در بیاوریم پس از اول بپردازیم این ظرفیت را احیا کنیم که خوب موفق شدند در آمار‌ها همه معتقد به این هستند که ما آمدیم و از یک میلیون رد شدیم این یک میلیون این سطح بسیار خوبی در خودروسازی محسوب می‌شود به حول و حوش یک چهاردهم رسیدند پس نشان می‌داد که در گام اول به طور نسبی در واقع می‌توانیم بگوییم که موفق بوده اند اصولا اگر شما بخواهید یک خودرو را داشته باشید با قیمت مناسب باشد و در واقع می‌توانیم بگوییم که تنوع محدود نکته دوم که از اواسط ۱۴۰۱ شروع شده و تا انتهای ۱۴۰۲ که حالا ما بیاییم هنر خودمان را در محصولات جدید نشان بدهیم و امسال دوازده تا محصول جدید ما رونمایی شده می‌توانم بگویم که در صنعت خودروسازی کم سابقه است دو تا از این‌ها آمدند و رونمایی شده اند؟

سوال: یعنی ۱۲ تا میرود در صف انتظار خرید مردم دیگر؟

آقای منطقی: نه می‌خواهم این را بگویم که اگر تنوع بیشتر باشد مردم می‌توانند انتخاب‌های بیشتری داشته باشند خوب پس ما امسال می‌رویم به آن سمتی که توانمندی خودمان را طراحی و ساخت خودرو‌های جدید بیایید طراحی کنیم یک اتفاق جالب افتاد این است که آن مجموعه‌هایی که داشتند مونتاژ می‌کردند الان ما با سه تا از آن مجموعه‌ها داریم کار می کنیم همه این‌ها هم می‌گویند که ما یک توانمندی اولیه به دست آورده ایم حالا با همکاران خارجی خودمان تا یک محصول مشترک را طراحی کنیم و به بازار عرضه کنیم نهایتاً ما بیاییم نگاه کنیم مجموعه تحقیق و توسعه درست کرده اند نیرو‌های نخبه را جذب کرده‌اند با شرکت‌های دانش بنیان آن خوب کار می‌کنند یکسری مراکز نوآوری درست کردن در این زمینه بنابراین می‌خواهم بگویم که فضای عمومی به آن سمت فضای واقعی است که خودروسازی رقابت پذیر شود میرویم بحث سومش هم که از از سال ۱۴۰۳ شروع می‌شود تا سال ۱۴۰۴ این است که آن محصول را علاوه بر داخل باید صادر هم بکنیم یک پدیده جدیدی در خودروسازی دارد اتفاق می‌افتد و آن هم این است که از بنزینی و گازوئیلی به سمت خودرو‌های برقی دارد می‌رود

سوال: خودرو برقی داریم می سازیم؟

آقای منطقی :در این زمینه استعداد‌های زیادی داریم و حالا در خرداد ماه ما یک سندی را منتشر می‌کنیم و می‌گوییم که این قسمت چیست و چه توانمندی‌هایی داریم و چگونه این توانمندی‌های خودمان را با قابلیت‌های ملی و بین المللی می‌توانیم در موتور سیکلت‌های برقی خودروی برقی ون برقی و اتوبوس‌های برقی بیاییم داشته باشیم همین الان جهت اطلاع تان در مورد موتور سیکلت برقی شرکت‌های دانش بنیان ۵ تا محصول دارند به صورت بومی طراحی کرده‌اند.

سوال: تولید انبوه؟

آقای منطقی: نه تولید انبوه زمانی است که شما سفارشی برای ایشان داشته باشید.

سوال: خود دولت با توجه به آلودگی هوا تکلیفش است می‌تواند انجام بدهد؟

آقای منطقی:  اتفاقاً در این زمینه شهرداری گام بسیار خوبی برداشت یک کار مشترک دارد بین وزارت صمت و شهرداری انجام می‌شود که نوسازی موتور سیکلت در تهران دارند انجام می‌دهند بروند دیگر به سمت موتور سیکلت‌های برقی این اتفاق در یکی دو ماه آینده رقم می‌خورد و اتفاق می‌افتد ما الان سه تا اتوبوس برقی داریم و کیفیت خیلی خوبی است که وجود دارد و در مورد خودرو برقی هم دو یا سه تا محصول داریم که آن‌ها در مرحله میانی هستند و انشالله  من فکر می‌کنم تا آخر امسال به یک جایی می‌رسند که قابلیت عرضه محصول به بازار این توانمندی ماست که محصول را ساختیم و اگر بیاید حمایت و یا سفارشی از آن شود می‌توانیم وارد تولید هم باشیم به صورت خیلی ساده این سه سال اگر بیاید طی شود ۱۴۰۰ که طی شده ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ میتوانیم بگوییم تا حد زیادی نمی‌گویم کامل اون رویا‌هایی که فرزند شما دارد و دیگران دارند به طور نسبی وارد آنجا می‌شویم که به اون‌ها پاسخگو باشیم.

سوال: انشاالله این لحظه را ثبت کنیم پایان ۱۴۰۳ آغاز ۱۴۰۴ دوباره برویم سراغ آقای دکتر منطقی و بگوییم که آفرین که شد دمتان گرم که آمدید گفتید می‌شود و شد.

آقای منطقی : برنامه ما این است که ما شش ماه به شش ماه بیاین و گزارش بدهیم یک بخش این است که ما میگوییم اتفاقی می‌افتد و شما دنبالش می‌کنید و می‌بینید که این اتفاق نیفتاده یه وقت هست که نه یک سری زمان‌ها می‌گذارید و میروید و طرف مقابل مجبور است که بیاید به شما پاسخگو باشد
بنابراین من می‌توانم بگویم که انشاالله انجام می‌شود.