پخش زنده
امروز: -
مدیر عامل شرکت راه آهن گفت اتصال ریلی ایران به کشورهای مختلف به ویژه عراق و با توجه به زیارت عتبات ، مسیر تهران- کربلا، مشهد- کربلا و بالعکس حائز اهمیت است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، میعاد صالحی، مدیرعامل راه آهن کشور با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری به پرسشها در خصوص نهایی شدن نقشه راه خط ریلی شلمچه- بصره پاسخ داد.
سؤال: میخواهیم راجع به راه آهن شلمچه- بصره با شما صحبت کنیم؛ نقشه راهی که الآن در چه وضعیتی است و قرار است چه چشم اندازی را ترسیم کند. اما یک مختصری راجع به ایران اکسپو که امروز حضور داشتید بپرسم که چه خبر بود و چه چشم انداز مثبتی را پیش حوزه حمل و نقل ریلی کشور قرار داد؟
صالحی: دولت سیزدهم یکی از اهدافی که برای خود قرار داده، ارتباط با کشورهای مختلف به ویژه کشورهای همسایه است، به هر حال ما کشورهایی که در حوزه CIS هستند؛ کشورهایی مثل ترکمنستان، قزاقستان، روسیه از سمت شمال و کشورهایی که در طرفین شرق و غرب ما هستند آنهایی که ریلی به آنها متصل هستیم، امکان ترانزیت، صادرات و واردات از مسیر ریلی وجود دارد. الحمدلله این کار در این یک سال و نیم اخیر انجام دادیم. این نمایشگاه باعث شد که ما بتوانیم با تجار مختلف از کشورهای مختلف بتوانیم بحث و گفتگو داشته باشیم، اطمینان دهی کنیم برای این که بتوانیم بار آنها را به نحو احسن از حوزه جمهوری اسلامی ایران بتوانیم عبور دهیم.
سؤال: یک چشم انتظاری و یک طرح که تقریباً طولانی شده، اول به ما بگویید علت این تأخیر طولانی چیست و آن چیزی که الآن تدوین و نهایی شده قرار است چه چشم اندازی را در این موضوع پیش روی ما قرار دهد؟
صالحی: به هر حال اتصال ریلی ایران به کشورهای مختلف حائز اهمیت است به ویژه بحث اتصال ریلی ایران، عراق و موضوع زیارت عتبات و این که ما بتوانیم مسیر تهران- کربلا، مشهد- کربلا و بالعکس بتوانیم به شکل ریلی داشته باشیم. در ۲۰ سال اخیر تفاهمها و گفتگوهای مختلفی انجام شده، خط ریلی ما از خرمشهر تا شلمچه کشیده میشود و بنا بوده که از آن سمت هم از بصره این اتفاق بیفتد. در سنوات مختلف با توجه به شرایطی که کشور عراق داشته اتفاق نمیافتد. دولتهای مختلف بالأخره تفاهمهای مختلف را عملاً ناکام میگذارد. ما در همین گزارش تفاهمهایی داشتیم با طرف عراقی مهندس قاسمی خدا رحمت کند در همین گزارش بودند ما خدمت ایشان دی ماه ۱۴۰۰ تفاهمی را امضا کردیم و بنا بود که کار پیش برود. به هر حال در سمت عراق با توجه به تغییری که در حکومتشان همان مقطع زمانی شاید به فاصله کوتاهی اتفاق افتاد و به لحاظ سیاسی دچار ثبات لازم نبود، بخواهند تصمیم بگیرند و کار را انجام دهند. نهایتاً رسیدیم به طرح تحولی در دولت عراق اخیراً انجام شد، با توجه به سفری که نخست وزیر و رئیس جمهورشان به کشور ما داشتند و دیداری که با مقامات عالی کشور بود، هم با رهبر معظم انقلاب، هم با رئیس جمهور، تفاهماتی انجام شد، تذکرهایی به آنها داده شد برای این که تفاهمات قبلی به ویژه در حوزه ریلی عملیاتی شود. الحمدلله آقای بذرپاش؛ وزیر راه و شهرسازی هم پیگیر موضوع بودند و در فروردین ۱۴۰۲ یعنی چیزی حدود یک ماه و اندی قبل در روز ۱۶ فروردین ۱۴۰۲ وزیر نقل عراق با مدیران راه آهنشان آمدند ایران دیداری را باهم داشتیم و طی مذاکرات فشردهای سند همکاریای بین آقای بذرپاش و وزیر نقل عراقی امضا شد و بنا شد که ما یک اکشن پلن؛ یک برنامه اجرایی را تا راه آهن داشته باشند و کار را پیش ببرند.
سؤال: یک نکته، الآن اشاره کردید به علل طولانی مدتی که این طرح دستخوش تغییرات شده، آن چیزی که الآن مورد توافق دو کشور قرار گرفته، فکر میکنید مهمترین تضمین اجرایی یا ضمانت اجرایی که دیده شده که دستخوش آن عوامل، دیگر نشود در ادامه، چه خواهد بود؟
صالحی: به هر حال ما از منظر فنی میتوانیم در مورد پروژه صحبت کنیم و اراده تیمهای فنی و دو وزارتخانه را نشان دهیم و این کار را انجام بدهیم، ولی اراده سیاسی مقامات عالی دو کشور حتماً یک موضوع بسیار مهم است که الحمدلله به نظر میرسد که با توجه به آن سفری که بنده هفته گذشته، در حقیقت از هفته قبل مقدماتش آغاز شد و این هفته روز شنبه و یکشنبه ما به عراق و بصره داشتیم به نظر میرسد که با توجه به قدمهایی که برداشتیم و توضیح خواهم داد یک آینده روشن تری را پیش پای این پروژه میبینیم. یک ماه گذشته این تفاهم بین دو وزیر امضا شد، آقای بذرپاش؛ وزیر راه و شهرسازی و آن سمت هم وزیر نقل طرف عراقی و در طول این چهار هفته مذاکرات لازم انجام شد. بنده به عنوان نماینده سمت ایران و آن سمت هم مدیرعامل راه آهن عراق به عنوان نماینده طرف عراقی روز شنبه ما در شلمچه یک بازدیدی را آغاز کردیم باهم، حدود چهار ساعت کل مسیر؛ این ۳۲ کیلومتر را یک هیئت فنی که من خدمتشان بودم از طرف راه آهن جمهوری اسلامی ایران و آن سمت هم یک هیئت فنی بودند که کل این ۳۲ کیلومتر را باهم مسیر را مرور کردیم، برای اولین بار نقشههای دیتِیل این پروژه به شکلِ؛ نقشههای جزئی این پروژه به شکلِ رسمی امضا شد و توسط معاون فنی راه آهن عراق به معاون فنی ما تسلیم شد و ما با توجه به این که این پروژه سه گلوگاه کلی دارد، یک گلوگاه ابتدایی؛ ۱۶ کیلومتر اول پروژه است که در ایام دفاع مقدس این کاملاً آلوده به مین است، باید مین روبی انجام شود تا عمق شش متر، قسمت دوم حدود ۱۶ کیلومتر است تا برسیم به رود داخل شهر بصره؛ ما میگوییم اروندرود و آنها میگویند شط العرب در بالاترین نقطه شهر بصره که جزیره سندباد است ما از آن قرار است که عبور کنیم، پلی زده شود و از آن طرف وارد شویم به ایستگاه جدید بصره که از بصره دیگر خط ریلی تا بغداد متصل است و تا کربلا هم میرود که خود من هم در سال گذشته یک سفری را داشتم برای این که بتوانیم قطار ترکیبی تهران- کربلا را راه بیندازیم، الحمدلله این مسیر متصل هست.
سؤال: الآن چند نکته را گفتید، میخواهید اشاره کنید به نکتههای جدیدتر؛ یک ۱۶ کیلومتری ابتدایی داریم که نیاز به مین روبی دارد، این مین روبی را کی انجام میدهید؟ کار از کی آغاز خواهد شد؟
صالحی: ما بر اساس آن چیزی که در ۱۶ اردیبهشت ماه یعنی چند روز گذشته در بصره با مدیران راه آهن عراق امضا کردم، بنا شد ظرف یک هفته این زمینی را که نقشه با جزئیاتش را به ما رسماً تقدیم کردند، این را به ما تحویل دهند که ما تجهیز کارگاه کردیم پشت مرز، آماده هستیم که این مسیر را آغاز کنیم و مین روبی انجام شود.
سؤال: بعد از یک هفته چقدر زمان میبرد که تکمیل شود؟
صالحی: با توجه به این که آن قسمتهایی که نزدیکتر به مرز است، عمق و تمرکز مینها بیشتر است. پیش بینی میشود که به میزانی که دور میشویم از نقطه مرزی، احتمالاً میزان تمرکز مینها کمتر میشود، پیش بینی ما این است که زیر شش ماه کار انجام میشود منتهی ممکن است که ما با ورود به خاک عراق هر چقدر که برویم جلوتر ممکن است تعداد مینها و عمقشان کمتر شود و شاید سرعت هم پیدا کند.
سوال: برویم روی ۱۶ کیلومتری میانی؛ در اروندرود چه ویژگیهایی را به لحاظ فنی و تخصصی در نظر گرفتید و قرار است متخصصان ایرانی چه تعهداتی را اجرا کنند؟
صالحی: این توضیح را بدهم فکر میکنیم این گزارش هم شاید نیاز به تصحیح دارد از این منظر که مردم ما فکر میکنند این ۳۲ کیلومتر همان ابتدا پل است، یعنی اروندرود است بعد وارد خاک میشویم. ما برای این موضوع گمانههای مختلفی داشتیم برای عبور از این رود. دجله و فرات در عراق به هم همگرا میشوند و شط العرب را به وجود میآورند و میآید پایین تر، رود کارون ما میریزد و اروندرود را میسازد. ما گمانههای مختلفی برای عبور از رود داشتیم، از بالاترین نقطه در بصره که همین جزیره سندباد است و هر چقدر میآییم پایینتر میرسیم نهایتاً به جایی که مقابل ایستگاه ما در خرمشهر است که بندر خرمشهرمان هست مقابل جزیره ام الرسّاس، خیلی از مردم ما احساس میکنند که ابتدا وقتی میخواهیم شروع کنیم همین جا رود است، در حالی که خیر، ما آن مسیری که بر اساس مطالعاتی که از ۱۵ سال قبل شروع شده بود، در انتهای مسیر یعنی دقیقاً در بعد از ۳۱ کیلومتر که ما مسیر را طی میکنیم، آن یک کیلومتر انتهایی پل قرار دارد و این پل در ناحیهای که تصاویرش هم البته موجود است نمیدانم که در اختیار صدا و سیما هست برای این که بخواهند پخش کنند، البته ما دادیم خدمت این عزیزان. به طور کامل این مسیر را پایههای پل را، چون یک طرف سمت شرق این رود میشود در درون بصره که رفتیم و آماده هستیم که پایههای پل را هم ظرف یک هفته تحویل بگیریم که مطالعات ژئوتکنیکی را انجام دهیم.
سؤال: قرار است متحرک باشد؟ چرا؟
صالحی: بله، با توجه به این که طرف عراقی در آن مسیر کشتیرانی انجام میدهد، در حال مذاکره هستیم، چون ما اگر به قسمتهای پایینتر میآمدیم، عمق آب خور، آن جا بیشتر بود، بعد که آمدیم بالاتر نقطه، عمق آبخور کمتر است حتی شاید بتوانیم در مذاکرات به این برسیم که بحث بازشوندگی را بتوانیم در تفاهمِ جدید کار را سبکتر کنیم.
سؤال: کی آغاز میکنید ساخت پل را، حالا رایزنیهایی شروع شده؟
صالحی: طبق آن چیزی که امضا کردیم ظرف یک هفته بناست که به ما طرفین پل را تحویل دهند، ما سمت شرق پل را بازدید کردیم، میانه پل، جزیره سندباد است، درست وسط این رود یک چشم نوازی خاصی هم دارد. شاید تصاویرش بعداً پخش شود مردم ببینند برایشان جالب باشد و بعد قسمت غرب پل بناست که ظرف یک هفته به ما شرق پل و میانه پل را در جزیره سندباد تحویل بدهند ما مطالعات ژئوتکنیکی مان را انجام دهیم که ان شاء الله وارد بحث احداث شویم طبق زمان بندی که با آنها امضا کردیم.
سؤال: تأمین هزینهها در ۱۶ کیلومتری اول و در ۱۶ کیلومتری دوم مخصوصاً در یک کیلومتری آخر که اشاره کردید ساخت رود است چه به صورت ثابت، چه به صورت متحرک بر عهده جمهوری اسلامی ایران است یا نه مورد توافق قرار خواهد گرفته شده؟
صالحی: این یک سرمایه گذاری و کار مشترک است که انجام میشود. با توجه به این که این پل پیچیدگیهایی به لحاظ فنی دارد و با توجه به یک توانمندی خوبی که الحمدلله متخصصان ایرانی در احداث پل دارند بناست که این کار با مشارکت جمهوری اسلامی ایران انجام شود. در مورد آن ۱۶ کیلومتر اول؛ مین روبی با ماست در این توافق و زیرسازی و روسازی با طرف عراقی است، ۱۶ کیلومتر بعدش هم همین طور. همان طور که در گزارش هم بود عملاً ۳۱ کیلومتر زیرسازی و روسازی با آنهاست و قسمت پل هم که عرض کردم.
سؤال: قطار ترکیبی؛ مهمترین توضیحات تان؟ آقای صالحی: ما تفاهم کردیم که ان شاء الله ظرف یک ماه مقدمات راه اندازی مجدد قطار ترکیبی تهران- کربلا را انجام دهیم و قبل از محرم ان شاء الله بتوانیم قطار ترکیبی را داشته باشیم، یعنی مسافرین از تهران تا شلمچه میآیند روی همین سکوی جدیدالاحداث ما که ملاحظه فرمودید که اتوبوسها میآیند همین جا مسافرین را سوار میکنند، ۳۲ کیلومتر میبرند تا ایستگاه بصره و از ایستگاه بصره حدود هفت ساعت مسیر است تا ایستگاه کربلا. این قطار ان شاء الله ظرف یک ماه آینده امیدواریم راه اندازی شود.
سؤال: قیمت بلیت؟ آقای صالحی: در طرف ایرانی مشخص است، اما طرف عراقی پیشنهادش را باید بدهد، متناسب با آن باید تعیین شود. سؤال: رایزنی ها، پیشنهادات و حدود قیمت را به ما میگویید؟ آقای صالحی: آنها باید قیمت را... یعنی قسمت ما مشخص است، قسمت آنها هم ان شاء الله پیشنهاد جدیدی بیاید با توجه به شرایطی که به لحاظ ارزی است، روی یک ارز تعادلی باید با آنها تثبیت کنیم. منتظر هستیم پیشنهادشان را بدهند ما تا ظرف یک ماه آینده ان شاء الله اعلام خواهیم کرد.
سؤال: سال قبل گفته شد که فروش بلیت قطارهای ترکیبی تهران- کربلا به صورت گروهی است، همچنان روی این گروهی مصّر هستید یا نه امسال شرایط و ضوابط تغییر میکند؟ آقای صالحی: آن چیزی که در مورد قطار وجود دارد، این نکته است که ما بدانیم در کشور خودمان مثلاً افراد تهران- مشهد سوار قطار میشوند، هر بلاک به بلاک یعنی ۲۰ دقیقه به ۲۰ دقیقه ما یک ایستگاه داریم که معمولاً عمده اینها نمازخانه و سرویس بهداشتی دارند و کاملاً ایستگاههای ما مجهز هستند. در عراق به این نحو نیست، کلاً از بصره تا کربلا سه ایستگاه وجود دارد میانش یعنی با خود بصره و کربلا کلاً میشود پنج ایستگاه در یک مسیر هفت ساعته که امکانات سرویسهای بهداشتی و نمازخانه به هیچ عنوان مثل ایران نیست و با توجه به این ما سال گذشته اول نیاز داشتیم یک سری زیرساختها آن جا فراهم شود و بنای ما این است که این برای عموم مردم به شکل آزاد عرضه شود.
سؤال: خط آهن شلمچه- بصره را برگردیم؛ تخمین زدید یا برآورد کردید که چقدر درآمدزایی خواهد داشت بعد از بهره برداری و تکمیل کامل آن؟ آقای صالحی: اساساً حوزه مسافری بیشتر زیان ده است تا این که بخواهد سودی را داشته باشد. سود و آن نفع معمولاً از مسیر بار اتفاق میافتد یعنی معمولاً ترکیب ترانزیت بار یا صادرات و واردات از مسیر ریلی به همراه مسافری میتواند یک پرتفو یا یک بستهای را برای ما فراهم کند که مجموعاً بتواند آن سرمایه گذاری را سودده نشان بدهد.
سؤال: راجع به مزیتهای ترانزیتی اش بیشتر به ما بگویید. آقای صالحی: هم ما صادرات مختلفی را به عراق داریم؛ حوزههای مختلف از کِلینکر، سیمان و... تا صیفی جات، ماشین آلات مختلف یا آهن آلات و همچنین ممکن است صادراتی عراق داشته باشد، همچنین بحث ترانزیت است، یعنی ما کشورهای دور که به لحاظ ریلی به متصل هستند؛ چین، قزاقستان، ازبکستان، قرقیزستان، ترکمنستان میتوانند مراوداتی با کشور عراق داشته باشند و ما میتوانیم از مزیت ترانزیتی اش استفاده کنیم، ضمن این که هفته گذشته در سفری که آقای رئیسی؛ رئیس جمهور به سوریه داشتند یک سند مهمی آن جا امضا شد در حوزه تفاهمات ریلی که بین جمهوری اسلامی ایران و سوریه اتفاق افتاد و طبیعی است که این سه کشور میتوانند اتصالشان را به لحاظ ریلی یک اتفاق مهم بدانیم که زیرساخت هایش همین هاست که الآن ما انجام میدهیم.
سؤال: راجع به خط آهن شلمچه- بصره میدانم که صحبت و جزئیات زیاد است، اما به جهت آن چیزی که تا الآن اتفاق افتاده، نکتهای است که بخواهید بگویید، چون میخواهم بروم سراغ مطالب دیگر در حوزه حمل و نقل ریلی. آقای صالحی: فکر میکنم ما باید به این توجه کنیم، اساساً این نقطه که ما کارها را انجام میدهیم نقطهای بوده که عملیات کربلای پنج در آن اتفاق افتاده، در ایام دفاع مقدس موضع مورد مناقشهای بوده و بالأخره آن ایام اتفاقات مهمی آن جا افتاده و امروز میخواهیم این را تبدیل به فضای مودت و همبستگی دو ملت کنیم، همان طور که اخیراً هم حضرت آقا در دیدار با رئیس جمهور عراق فرمودند، ان شاء الله یک اتفاق مهم بیفتد. موانع مختلفی وجود داشته تا الآن یعنی یک کار سادهای نبود این که میگوییم مین روبی یک حرف سادهای است، بالأخره ما همین نسبتی که این قطار نشان داده شد که روز شنبه برای اولین بار این قطار دیوار مرزی ایران عبور کرد به سمت عراق رفت. همین نقطه ظرف شش ماه گذشته ما ۸۳۷ مین از همین جا خارج کردیم، زیرسازی و روسازی انجام شد تا بتواند مرحله ریل گذاری شود و کار به جلو رود. موانع مختلف تا الآن وجود داشته، امیدواریم این اتفاق مهم بیفتد. شاید بعضیها بگویند این ۳۲ کیلومتر چرا انجام نمیشود؟ ۳۲ کیلومتر خیلی مثلاً کار سادهای باشد، بله ما ۱۰ روز گذشته با حضور رئیس جمهور در استان خوزستان در سفر استانی ۷۰ کیلومتر خط را افتتاح کردیم با حضور آقای رئیس جمهور و وزیر راه و شهرسازی و روی همان خط با ۱۲۵ کیلومتر در ساعت حرکت میکردیم. این در همین یک سال اخیر این خط ۴۰ درصد پیشرفت داشته پروژه و الحمدالله به سرانجام رسیده. ولی عزم دولت سیزدهم، عزم وزارت راه و شهرسازی راه آهن جمهوری اسلامی بر این است که ان شاء الله ما هم در کوتاهترین زمان ممکن، به حول و قوه الهی شهد و شیرینی زیارت ریلی عتبات عالیات و مرقد حضرت اباعبدالله ان شاء الله به کام مردم بچشانیم. همین قدر هم زائرین عراقی که میخواهند بیایند مشهد و قم و علاقه مندند که این اتصال اتفاق بیفتد.
سؤال: چند موضوع مهم؛ یکی این که الآن ما تفاهمنامه ترکیه- عراق را در موضوع حمل و نقل ریلی در حوزه ترانزیت داریم؟ این که در این رقابت ما جا نمانیم چه تدبیری کردیم؟ آقای صالحی: به هر حال این توافقی که ماه گذشته امضا شده و توافقی که چهار روز قبل امضا شد؛ این ناظر به این است که ما در گامهای عملیاتی از این توافقها جلوتر هستیم. مجری: یک جایی گفتید ما در حوزه حمل و نقل ریلی دچار عقب ماندگی هستیم، باید با سرعت هم طرح هایمان را و هم سیاست گذاریها و برنامه ریزی هایمان پیش برویم، طبق اسناد بالادستی ما در حوزه حمل و نقل ریلی باید به ۲۰ درصد مسافری و ۳۰ درصد ریلی میرسیدیم؛ نرسیدیم. آقای صالحی: این که شما فرمودید بند ب قانون برنامه ششم توسعه است که میگوید ما به ۲۰ درصد مسافری و ۳۰ درصد باری برسیم. این بند ب ماده ۵۷ قانون برنامه ششم توسعه متأسفانه در دولت گذشته به هیچ عنوان به آن عمل نشد، میگوید یک درصد درآمد نفت سهم دولت؛ یعنی سهم صندوق توسعه ملی را بگذارند کنار، سهمی که خود شرکت ملی نفت بر میدارد برای توسعه اش میگذاریم کنار؛ سهم دولت. این یک درصد باید میرسید در اختیار راه آهن قرار میگرفته برای توسعه حمل و نقل ریلی. به طور مثال امسال که ۶۰۰ هزار میلیارد تومان پیش بینی شده، ۳۶ هزار میلیارد تومان، سالهای گذشته مثلاً ۴۳۰۰ میلیارد تومان، سالهای قبلش به همین نحو. متأسفانه حتی یک ریال از این تا الآن تخصیص پیدا نکرده و امیدواریم با توجه به این متمم بودجهای که تقدیم مجلس میشود این موضوع گنجانده شده، من از دولت هم تشکر میکنم و هم پیگیری بفرمایند. آقای دکتر منظور معاون جدید رئیس جمهور برای سازمان برنامه و بودجه که ان شاء الله این یک درصد اختصاص پیدا کند ما بتوانیم جهشی در این حوزه داشته باشیم. ما در بحث توسعه حمل و نقل ریلی دست بخش خصوصی را به گرمی فشردیم و خداوند سبحان کمک کرده ما در سال ۱۴۰۱ با تولید ۱۵۹۸ واگن باری بیش از ۴۵ درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشتیم و حدود هزار و ۶۰۰ واگن باری نو که تماماً سفارش گذاری بخش خصوصی و تماماً تولید شده توسط دستان توانای شرکتهای داخلی مان بوده، این را الحمدلله تولید کنیم و در شبکه الآن در حال حرکت هستند.
سؤال: آخرین طرحی که فکر میکنید مهم است و باید در دستور کار قرار بگیرد، به جز اهواز- اندیمشک که توضیحش را به ما دهید خیلی کوتاه، چیست؟ آقای صالحی: طرحهای کریدوری ماست، البته راهگذر، من اصلاح کنم. اساساً موقعیت بسیار پیشرفتهای ترانزیتی ما کم به آن توجه شده. الحمدلله در این دولت به آن توجه بیشتر شده است. ما در بحث بودجهای که از دولت میگیریم و بحث استجازهای که برای طرحهای ریلی با تهاتر نفت؛ یک گامهای بسیار خوبی برداشته شده که ان شاء الله در برنامههای آتی توضیح خواهم داد که چه پشتوانه خوبی پیدا کرده و ما امیدواریم که هر چه زودتر طرحهای کریدوری ما که نفع ترانزیتی ویژهای برای کشور دارد علاوه بر اقتدار اقتصادی، اقتدار اقتصادی و سیاسی را برای کشور به همراه خواهد داشت، ان شاء الله انجام خواهیم داد.