بررسی مسائل تالاب میانکاله

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، شبکه رادیو فرهنگ در برنامه صبح به وقت فرهنگ با جناب آقای عطاالله کاویان مدیر کل حفاظت محیط زیست مازندران گفتگویی به شرح ذیل کرد.

سوال: عنوان خشک شدن ۳۰ درصد مجموعه آبی بین المللی میان کاله عنوان نگران کننده‌ای است اقدامات شما در این زمینه چه بوده حالا گفتند به دلیل پس روی آب، از آن طرف آب روخانه‌ها کم سرریز می‌شود آب دریای خزر پس روی داشته به تغییرات اقلیمی و کاهش بارندگی در واقع نسبت دادند اقدامات شما در این زمینه چه بوده است.

کاویان: بله همان طوری که جنابعالی هم فرمودید خوب بخش می‌شود ضلع غربی و بخش کم آب و کم عمق تالاب میان کاله در یک دهه اخیر رو به کاهش تراز آبی داشته و تغییراتش از سال گذشته نسبت به امسال باتوجه به این که بارندگی‌های امسال در استان مازندران حتما استحضار دارید بسیار بسیار کم است در آن منطقه یعنی در ضلع شرقی استان مازندان کاهش تقریبا ۵۰ تا ۶۰ درصدی بارش را در بعضی از ایستگاه‌ها گزارش شده و همین طور می‌شود گفت عامل اصلی کاهش سطح آب مجموعه میانکاله و خلیج گرگان را در اثر پس روی دریای خزر می‌دانیم که خوب در این سال‌ها پس روی آن بسیار بسیار مشهود است و از آن جایی که تالاب میانکاله هم یک تالابی است که تالاب ساحلی است ارتباط آبی با دریا تضمین کننده بقای آن هست با توجه به این پس روی کانال‌های ارتباطی که ارتباط آب دریا و خلیج و تالاب را برقرار می‌کند امروز تقریبا خشک شده و در واقع این کانال‌ها با حداقل جریان و آن هم یک کانال دارد.

سوال: خوب اقدامات شما در این زمینه چه بوده

کاویان: خوب در قالب می‌شود گفت همان ستاد ملی احیای تالاب‌های کشور بخشی از این برنامه‌ها به این منظور در نظر گرفته شد استحضار دارید وقتی می‌گوییم عامل اصلی پس روی آب دریا هست باید بپذیریم که پس روی آب دریا را ما کاری نمی‌توانیم برایش انجام دهیم

سوال: یعنی قابل پیش بینی نبوده.

کاویان: عرض کردم خدمت شما کاری نمی‌توانید انجام دهید وقتی آب دریا پس روی می‌کند کاری از عهده ما خارج نیست پس آب دریا عامل داخل کشور ما نیست این یک مجموعه‌ای است که بین المللی است و بیش از ۹۰ درصد آب شیرین دریای خرز از طریق رودخانه تامین می‌شود و کشور ما کمترین میزان آب ورودی به این دریا را تامین می‌کند بنابراین کاهش خط تراز آب خارج از کنترل کشور ما هست، اما با این اوصاف برای این که بشود ارتباط آب دریا و تالاب را برقرار کرد طرح تسهیل تبادل آب دریا با تالاب در قالب رایروبی سه تا کانال و به ترتیب در دست انجام هست لایروبی کانال آشوراده با بیش از ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی در حال انجام هست که بتواند تسهیل کند ارتباط آب دریا با مجموعه خلیج گرگان و تالاب میان کاله را همین طور در حوزه استان مازندران حدودا ۷۰ کیلومتر از انهار جنوبی منتهی به تالاب میان کاله لایروبی شده تا بتواند آب‌های شیرینی که در اثر بارندگی‌هایی مثل بارندگی‌های هفته گذشته استان مازندران روان آب‌های سطحی را بتواند خیلی راحت و سریع منتقل کند به مجموعه تالاب و همین طور طرح مطالعات طرح امکان سنجی انتقال آب از دریا در واقع پمپاژ آب از دریا داخل تالاب مطرح است مطالعات اولیه اش انجام شده الان در سازمان حفاظت محیط زیست در دست بررسی ون‌هایی سازی است که اگر شرایطتش مهیا باشد آن اقدام را هم انجام داد.

سوال: چه قدر نجات دهنده است یعنی پیش بینی میشود که چه قدر بتواند پیشگیری بکند.

کاویان: این پیش بینی نشده، اما نکته‌ای که وجود دارد من خدمت شما در ابتدای صحبت هایم گفتم پس روی آب دریا را وقتی ما نمی‌توانیم کنترل کنیم ارتباط مجموعه تالاب و دریا وقتی از طریق کانال‌ها قطع می‌شود همین لایروبی که الان شروع شده الان همان لایروبی که از سال گذشته آغاز شده متوجه شدیم با پس روی دریا این لایروبی دوباره باید ادامه پیدا کند بنابراین این لایروبی را تا کجا ما می‌توانیم ادامه بدهیم و بالاخره روند طبیعی وقتی در‌ اکوسیستمی در حال انجام است ما نباید زیاد هم به آن اکوسیستم دست کاری کنیم، چون برگشت آن اکوسیستم به شرایط قبل را دوباره دچار خسارت می‌کنیم این فرایند، فرایند طبیعی است که در دهه‌ها و سده‌های گذشته هم وجود داشته یعنی پس روی و پیش روی دریای خزر یک امر طبیعی است که به صورت کلی انجام می‌شود

سوال: تالاب بین المللی میانکاله که در شرایط اقلیمی پر خطری به سر می‌برد و خودش زخمی بر بدن دارد این احداث پتروشیمی در جوار میان کاله که گویا ظاهرا به پایان رسیده با حکم دادستانی هم متوقف شده احداث این پروژه، ولی ظاهرا در ده کیلومتر آن سو‌تر دارد این اتفاق می‌افتد زمین‌هایی که بلاتکلیف است وبدون مالک است دارد شهرک سازی درونش صورت می‌گیرد این‌ها را باید چه کار کنیم یعنی عواملی که ما می‌توانیم نظارت و اجرای قانون کنترل کنیم چرا باید کنترل نمی‌شود

کاویان: من نمی‌دانم منظور شما کجا دارد شهرک سازی می‌شود، چون مشخصا نفرمودین منظور شما به کجاست در کشور تمام اراضی ملی کشور متولی دارد به نام سازمان منابع طبیعی و آب خیز داری کشور است.

سوال: کلنگ راه اندازی پتروشمی اسفند ماه سال ۱۴۰۰ در روستای حسین آباد شهرستان بهشهر و در محدوده حفاظت شده میان کاله که متوقف شده و دوباره ده کیلومتر آن سو‌تر دارد اتفاق می‌افتد حالا اگر این واژه شهرک سازی را تکذیب می‌کنید من میگویم تکذیب، ولی آن که تایید شده را راجبش توضیح دادید بفرمایید.

کاویان: همان طوری که جنابعالی فرمودید سازمان حفاظت محیط زیست در مورد مجموعه پتروشیمی امیرآباد بهشهر هیچ مجوزی را تا این لحظه صادر نکرده است و به صراحت هم ریاست محترم سازمان عنوان کرده که در مجموعه میانکاله در مجموعه امیرآباد کلنگ پتروشیمی که زده شده، چون مجوز زیست محیطی اش اخذ نشده از نظر ما مورد تایید نیست بنابراین آن موضوع برای گذشته بیش از یکسال شما دیدید که سازمان حفاظت محیط زیست مجوزی بابت این موضوع نداده در مورد جای جدیدی که شما فرمودید تا این لحظه خوب ما به صورت رسمی در سازمان حفاظت محیط زیست اداره کل محیط زیست استان درخواستی مبنی بر این که یک عرصه جدیدی بر ما پیشنهاد بشودو این که بخواهیم بررسی‌هایی داشته باشیم انجام نشده، اما سازمان محیط زیست وظیفه دارد درمورد پروژه‌های بزرگ مثل پروژه‌های پتروشیمی و پالایشگاه‌ها ارزیابی اثرات زیست محیطی هر پروژه را به صورت فنی بررسی کند و در مورد پروژه‌هایی مثل پتروشیمی و پالایشگاهی هم استان اختیار در خصوص این که ارزیابی اثرات زیست محیطی را انجام بدهدو مجوزی صادر کند ندارد بنابراین باید مسیری که در مورد مجموعه پتروشیمی امیرآباد اتفاق افتاده به طور کامل آن مسیر انجام شود ارسال می‌شود به سازمان حفاظت محیط زیست و اگر همه شرایط فراهم باشد سازمان هم بررسی اثرات زیست محیطی را انجام می‌دهد و در صورتی که شرایط مناسب باشد مجوز می‌دهد و اگر نباشد مجوز نمی‌دهد.

سوال: پس شما می‌فرمایید که در داخل استانی مجوزی صادر نشده، ولی آن طور که در خبر‌ها آمده گویا این تصمیم درون استانی بوده احداث پتروشیمی و د رمورد مسکن هم بخواهم اشاره کنم.

کاویان: من به عنوان مدیر کل محیط زیست استان مازندران وقتی صحبت می‌کنید من درحوزه محیط زیست خدمت شما می‌گویم گفتم در مورد امیرآباد که هیچ مجوزی از طرف سازمان حفاظت محیط زیست داده نشده و الان هم در حوزه محیط زیست، اما تکالیف دستگاه‌های دیگر در حوزه منابع طبیعی و مسائل دیگری مطرح میشود درواقع باید با آن‌ها ارتباط بگیرید تا به شما اطلاع دهند ما در حوزه حفاظت محیط زیست در مورد پروژه پتروشیمی امیر آباد هیچ مجوزی صادر نشده و تا این لحظه هم مجوزی صادر نشده

سوال: درمورد آن شهرک سازی هم که اشاره کردم در سال ۱۴۰۱ اداره کل راه و شهرسازی استان مازندران طرح ایجاد شهرک مسکونی به مساحت ۱۱۷ هکتار در عرصه مذکور را در شورای برنامه ریزی و توسعه استان به تصویب می‌رساند و درحال فراهم نمودن خدمات زیربنایی شهرک مسکونی حالا گویی در میان این همه کشمکش بر سر مالکیت این عرصه ساحلی مجری طرح پتروشیمی مازندران هم به جمع مدعیان این عرصه اضافه شده عرصه‌ای که سرگذشت واگذاری‌های متعدد آن حکایت از رهاشدگی منابع ملی کشور و ضعف سازمان متولی در حفظ و صیانت از این منابع را دارد این دقیقا مطلبی است که در روزنامه رسالت بوده.

کاویان: این سازمان محیط زیست نیست این سازمان متولی در حوزه اراضی ملی امور اراضی است و سازمان منابع طبیعی و آبخیز داری است محیط زیست در واقع قائم مقام آنهاست در عرصه‌هایی که تحت مدیریت وحفاظت مناطق چهارگانه آن است این مناطقی هم که فرمودید این منطقه‌ای که در مورد شهرک سازی فرمودید منطقه‌ای است که از نظر ما اراضی آزاد یا منابع ملی است که تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست نیستند.

پایان