مراتب تنبلی و انواع آن

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، آگاهی و جهل مسیری است که انسان‌ها همواره به پیمودن و رفتن در یکی از این مسیر‌ها ناگزیر می‌شوند. آگاهی چراغ است و می‌تواند مسیر انسان را روشن کند. خداوند انسان را به آگاهی و کسب علم فرا می‌خواند و خطرات گمراهی و سقوط را مرتب به او گوشزد می‌کند، اهمال کاری و تنبلی مراتب و انواع گوناگون دارد. [۱]

بنابراین هر انسانی می‌تواند به یک دلیل خاصی که خودش می‌داند و شاید دیگران هم از آن باخبر نباشند یا حتی باشند، دست به اهمال کاری و سستی در اعمالش بزند. در این صورت قطعاً بیشترین ضرر را خود فرد خواهد دید و همیشه در مسیر زندگی خود باز می‌ماند و در درجه بعدی خانواده خود را تحت تاثیر و فشار قرار می‌دهد. این سری از افراد می‌توانند به گروه‌های مختلفی تقسیم می‌شود که درمان آن‌ها متفاوت بوده و خصوصیات مختص به خودشان را دارند، برویم تا با آن‌ها آشنا شویم. 

گاهی افراد بی توجه و و سهل انگار هستند، به رفتار‌های خود توجه خاصی ندارند و این باعث می‌شود تا دچار غفلت در کار‌ها شده و نوعی تنبلی را در خود پرورش دهند. اما می‌توان با تلنگر یا آموزش، راه‌های صحیح زندگی آن‌ها را به راه درست راهنمایی کرد. 

گروه دیگری از افراد هستند که نه تنها خود را به بی توجهی و اهمال کاری می‌زنند، بلکه آن کار را زشت نمی‌دانند و نمی‌پذیرند که آن رفتار‌ها ناپسند بوده و باید آن‌ها را ترک کنند. بلکه به انجام آن کار‌ها افتخار می‌کنند و به آن را هم نادرست خود ادامه می‌دهند. این سری از افراد قابل برگشت به راه صحیح زندگی نیستند، چرا که در اصل و از ریشه کار خود را غلط نمی‌دانند، پس برای چه آن را ترک کنند؟! 

بنابراین هیچ یک از حرف دیگران را قبول نکرده و به راه خود ادامه می‌دهند، در قرآن کریم در این باره آمده است. خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرمایند: «قُلْ هَلْ نُنَبِّئُکُمْ بِالْأَخْسَرِینَ أَعْمَالًا، الَّذِینَ ضَلَّ سَعْیُهُمْ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَهُمْ یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ یُحْسِنُونَ صُنْعًا»‌ای پیامبر! آیا به شما خبر دهیم که زیانکارترین مردم در کار‌ها چه کسانی هستند؟ آن‌ها که تلاش‌های شان درزندگی دنیا گم و نابود شده و با این حال می‌پندارند کار نیک انجام می‌دهند. [۲]عده‌ای نیز وجود دارند که از رفتار‌های زشت و قبیح خود آگاه هستند، ولی رفتار خود را قضاوتی نمی‌کنند.

خوبی و بدی رفتار خود را به خود یادآوری نکرده و آن را به فراموشی می‌سپارند. این افراد امکان دارد به زشتی رفتار خود آگاه نباشند یا فرصتی پیدا نکردند تا آن را اصلاح کنند و می‌توان به این افراد فرصتی برای اصلاح رفتار‌های اهمال گرانه‌شان داد. گاهی پیش می‌آید که این افراد به خاطر این رفتار‌های ناهنجار و غیر اخلاقی که نشان می‌دهند، خود را نیز ملامت کرده و سعی در اصلاح آن کنند. 

گاهی پیش می‌آید که افراد کاری را دارند که سودی که می‌خواهند به دست نمی‌آورند و زمینه تغییر کار را نیز در خود می‌بینند، اما به دلیل آنکه این تغییر شغل نیاز به تلاش و سختی‌های خودش را دارد، دست به این کار نمی‌زنند و به همان سود کم راضی اند. این کار نشأت از تنبلی فرد می‌گیرد، که با اهمال کاری باعث سختی کشیدن خودش و خانواده‌اش می‌شود. در حالی که می‌تواند با کمی تلاش خود را به جایگاه بهتری برساند. 

در مورد بعدی می‌توان به افراد مجردی اشاره کرد که در خود زمینه‌های ازدواج را می‌بینند و ادامه زندگی مجردی را ناممکن می‌دانند، اما، چون در مسیر زندگی برای متاهل شدن نیاز به سختی کشیدن و تلاش بیشتر دارند، از رفتن به آن مسیر پا پس می‌کشند و به راحتی صورت مسئله را پاک کرده و به زندگی مجردی خود ادامه می‌دهند. در حالی که می‌توانند با کمی تلاش بیشتر و تصمیم گیری قطعی و اعتماد کردن به خواسته‌های درونی مسیر زندگی مشترک را آغاز کنند. 

گاهی پیش می‌آید که افراد برای تعلل کردن از راه کار دیگری استفاده می‌کنند، مانند بهانه کردن خواب یا کسالت، مریضی و حال نداشتن که به این وسیله بتوانند از زیر بار کار‌ها و مسئولیت‌هایشان فرار کنند و به راحتی به استراحت خود بپردازند. با آنکه خواب یکی از نیاز‌های جسمی انسان است و هر انسانی در شبانه روز نیاز به یک خواب کامل برای استراحت دارد و اگر نخواهد نمی‌تواند کار‌های خود را به درستی پیش ببرد. 

هیچ انسانی نمی‌تواند بگوید که نیاز به خواب و استراحت ندارد. اما عادت کردن به خواب و استراحت می‌تواند یکی از بدترین نوع‌های تنبلی در افراد باشد، که با پرورش دادن این رفتار در خودشان دیگر دست به انجام کار‌ها نمی‌زنند و با بهانه‌های مختلفی از جمله خسته بودن، نیاز به خواب داشتن، بی حالی و مریضی طفره می‌روند و کار‌های خود را به تعویق می‌اندازند. 

این جور افراد باید هر چه زودتر دست به مبارزه با این عارضه و درمانش بزنند. تنظیم کردن خواب و داشتن ساعت معین برای استراحت، می‌تواند مقدمه‌ای برای این تغییر باشد. اما اگر از نظر جسمانی نیز دچار ضعف و کمبود خون داشته باشند، باید به دکتر مراجعه کنند. 

اضافه وزن داشتن در بدن باعث می‌شود که فرد به کسالت دچار شود و نتواند فعالیت‌های جسمانی زیادی را انجام دهد، زود خسته می‌شود. برای گرفتن رژیم غذایی که هم برای سلامتی مفید می‌باشد و هم باعث کاهش وزن می‌شود، باید یک اراده محکم و اعتماد به نفس کافی داشت، که بتوان آن رژیم را شروع کرد. 

یکی از خصلت‌های افراد تنبل این می‌باشد که برای شروع یک رژیم غذایی معمولی، هیچ وقت نمی‌توانند بر نفس خود غلبه کنند و آن را ادامه دهند. بلکه همیشه امروز و فردا می‌کنند و همین گونه زمان خود را از دست می‌دهد. 

کنار کشیدن و طفره رفتن از روبرو شدن با دیگران نیز از نمونه‌های دیگر این تقابل است مثلاً قرار است شما با یک فرد عالی مقام ملاقات کند و قرار است یک دوست خوب را ببینید، اما کم‌کم به این نتیجه می‌رسید که چنین ملاقاتی اصلاً لازم نیست و امروز و فردا کردن باعث می‌شود که شما از انجام کاری که ممکن بود برای شما خیلی مفید باشد و بر سرنوشت و کار شما تاثیر بگذارد و منصرف شویم. [۳]