اصلاح قیمت گندم و تحقق تولید پایدار

به گزارش خبر گزاری صدا وسیما :رادیو گفتگو در برنامه صبح و گفتگو با آقای شاهپوراعلایی مقدم، معاون وزیر جهاد کشاورزی و مصاحبه تلفنی با آقای ذبیح الله اعظمی، سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس گفتگویی داشته که به شرح ذیل است:

 سوال: آقای اعلایی مقدم نرخ تضمینی گندم از کشاورزان اعلام شد درسته؟

اعلایی مقدم: در رابطه با بحث گندم امروز جلسه شورای قیمت گذاری بر اساس قانون امروز ساعت ۲ جلسه شورای قیمت گذاری تشکیل می‌شود با اعضای اصلی در وزارت جهاد کشاورزی

سوال: چه کسانی هستند اعضاء؟

اعلایی مقدم: رئیس شورا، وزیر محترم کشاورزی، اعضای شورا، وزیر محترم اقتصاد و دارایی، رئیس محترم سازمان برنامه و بودجه، رئیس اتاق اصناف کشاورزی، رئیس سازمان مهندسی بنیاد ملی گندمکاران و دو نفر کشاورز خبره که به انتخاب وزیر جهاد کشاورزی که ۱۱ نفر عضو این شورا هستند تمام پیشنهادات بر اساس آخرین هزینه‌های تولید نرخ تورم و همچنین رعایت تبادلات بین کشور‌ها میانگین قیمت جهانی، قیمت تمام شده و سود متعارفی که برای کشاورزان است همشون در کمیسیون‌های مختلف مورد بحث قرار گرفته و امروز در این جلسه تصمیم گیری خواهد شد برای خرید تضمینی گندم

سوال: پس هنوز نهایی نشده اینکه در رسانه‌ها آمده چیست؟

اعلایی مقدم: در رسانه‌ها دولت بایستی بار مالی این کار را تایید می‌کرد و در هیات دولت و در شورای اقتصاد هفته‌های گذشته مطرح شد برای اینکه اگر پشتوانه و اعتبار نداشته باشد قطعاً افزایش قیمت نمی‌تواند که تحقق پیدا بکند یک هماهنگی بود که هم با منویات مقام معظم رهبری مغایر نباشد برای مهار تورم که آثار تورمی نداشته باشد به همین دلیل در دولت و در کمیسیون اقتصادی دولت مورد بحث قرار گرفت و حالا میانگین قیمت ۱۵ هزار تومان مطرح شده بود.

سوال: پارسال چقدر بود؟

اعلایی مقدم: حدود ۱۳ هزار تومان بود که ۱۵۰۰ تومان یارانه کاشت بود و ۱۱۵۰۰ تومان هم نقدی به کشاورزان یعنی ۱۳ هزار تومان بود، اما بر اساس برآورد‌هایی که سه تا ۴ مرجع ما گرفتیم بین ۱۴ هزار تومان تا ۱۷ هزار تومان برآورد را به شورای قیمت گذاری و کمیسیون‌های ذیل آن دادند با توجه به افزایش قیمت جهانی نرخ تورم بالا رفتن نهاده‌ها و تولیدی که در بخش کشاورزی است به همین دلیل استحقاق این را دارند گندمکاران که قیمت گندمشان بالا برود و ما هم حمایت می‌کنیم و برای اینکه پایداری تولید انجام شود مستلزم این است که با یک قیمت خوب و با صرفه اقتصادی از کشاورزان خریداری شود تا پایداری تولید اتفاق بیفتد.

سوال: احتمال دارد که در جلسه امروز به قیمتی بالاتر از این ۱۵ هزار تومان برسید؟

اعلایی مقدم: احتمال دارد بالاخره اعضاء حق رای دارند و با اکثریت مطلق آراء قیمت‌ها تعیین می‌شود.

سوال: امروز آنچه از کمیسیون بیاد بیرون نهایی است؟

اعلایی مقدم: بله اکثریت اعضای جلسه هم بخش خصوصی و نمایندگان کشاورز‌ها هستند و این یک حسنی است برای این شورا که من تشکر می‌کنم از مجلس هم از آقای دکتر اعظمی اعضای کمیسیون کشاورزی و این مجلس که سیاستگذاری قیمت را دادند اختیارش را به خود کشاورزان در حقیقت دبیرخانه اش آمد وزارت کشاورزی از ۱۱ نفر عضو ۶ نفرشان نماینده کشاورزان هستند قطعاً رای که می‌خواهند بدهند به نفع کشاورزان است و دیگر دولتی نیست در حقیقت حامیانشان خود کشاورز‌ها هستند.

سوال: متشکر از توضیحاتتان آقای اعظمی در خدمتتان هستیم در چند روز اخیر که این قیمت پیشنهادی در رسانه‌ها مطرح شده بود همکاران جنابعالی در کلیت مجلس و به ویژه در کمیسیون کشاورزی اظهارنظر‌های متعددی داشتند جنابعالی به عنوان سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس بفرمائید درباره اعلام نرخ تضمینی گندم چه دیدگاهی دارید؟

اعظمی: من تشکر می‌کنم از صحبت‌های بسیار خوب و توضیحات معاون محترم وزیر جناب آقای دکتر اعلایی مقدم واقعاً همان ترکیب شورا که اشاره کردند بسیار عالی بود حالا من اصلاح کنم این را دو نفر همکار ما از مجلس شورای اسلامی به عنوان ناظر حق رای ندارند بنابراین ۹ نفر که حق رای دارند ۶ نفرشون همانطور که آقای دکتر اعلایی مقدم اشاره کردند حق رای دارند بنابراین به همین دلیل ما خیلی خوش بین هستیم و تا الان هم این اتفاق افتاده همیشه قیمت تعیین شده به نفع کشاورزان بوده نکته بعدی این است که اون مواردی که بر اساس تبصره ۷ همین قانون سایر مراجع حق تعیین رسمی ندارند حتی کمیسیون کشاورزی این قیمتی که ما دادیم در کمیسیون کشاورزی قیمت پیشنهادی بود دولت هم همینطور به همین خاطر در مقابل اون موضوعی که قیمتی که آقای دکتر آذری جهرمی به عنوان سخنگوی دولت اعلام کردند موضع گرفتیم بنابراین همین موضع یعنی ما دنبال این بودیم و هستیم که امروز خوشبختانه این شورا تشکیل می‌شود با توجه به تشکیل شورا که فکر می‌کنم یکی از بهترین قوانینی که ما برای کمک به کشاورزان کشور در مجلس یازدهم تصویب کردیم همین موضوع بود البته اصلاح کردیم قانون را و امروز خبر خوبی امیدوارم برای کشاورزان باشد درمورد قیمت که شما فرمودید لازم باشد توضیح می‌دهم.

سوال: دیدگاهتان را بفرمائید؟

اعظمی: الان قیمتی که ما تعیین کردیم ۱۷ تومان است سال قبل ۱۳ تومان بوده و ۱۵۰۰ را هم تازه دولت و وزارت جهاد کشاورزی آمده یارانه داده و یا در حقیقت تشویقی گذاشته حالا در هر صورت داده یا نداده بماند، اما آقای دکتر اعلایی مقدم خیلی خوب توضیح دادند بر اساس نرخ تورم، قیمت تعیین شده، قیمت محصول مشابه در مبداء یعنی اون را می‌خواهیم وارد کنیم هزینه‌های واردات، هزینه داخل و ... وقتی ما این‌ها را حساب می‌کنیم انتظار ما به عنوان نماینده ملت باید قیمت بالای ۲۰ هزار تومان باشد و من یک نکته‌ای را هم اشاره کنم آقای دکتر اعلایی مقدم که امروز در جلسه ممکن است حضور داشته باشند این است که این در جنوب شرق کشور که برداشت گندم شروع شده من جمله حوزه انتخابی ما کرمان، جیرفت اینجا الان دارد حدود ۲۵ تومان به بالا خرید و فروش می‌شود و کشاورزان به ما مراجعه کردند و گفتند اگر غیر از این باشد ما تحویل نمی‌دهیم هر چند که باور کنید هم از استان‌های گندم خیز می‌گویند که حس ملی گرایی ما اجازه نمی‌دهد ما این گندم را برویم بدهیم به یک خارجی ببرد خارج از کشور، اما انتظار داریم شورای قیمت گذاری هم طوری قیمت را تعیین کند که ما هم متضرر نشویم ان شاالله که امروز خبر خوبی از این شورا برای کشاورزان باشد.

سوال: ممنون آقای اعلایی مقدم صحبت‌های آقای اعظمی را شنیدید بفرمائید؟

اعلایی مقدم: من تشکر می‌کنم مخصوصاً کمیسیون کشاورزی که همیشه مدافع بخش کشاورزی ایران است مدافع تولید هستند و دو نفر از اعضای اصلی کمیسیون به عنوان ناظر هستند که تمام مسائل این شورا را تحت نظر دارند مطابقت با قانون و اینکه اجهافی در حق کشاورزان و مغایرت با قانون نباشد که جای تشکر را دارد و آقای دکتر اعظمی بسیار خوب توضیح دادند ببیند ما در وزارت کشاورزی دو تا اولویت داریم قبلاً یک اولویت تولید بود الان مصرف کننده هم است در این دو تا اولویت  باز هم اولویت حمایت از تولید است یعنی کار اولویت اول ما این است گندم هم واقعاً ستون فقرات بخش کشاورزی است و امنیت غذایی دنیا با گندم سنجیده می‌شود در دنیا حدود ۷۸۰ میلیون تن گندم تولید می‌شود که کشور چین مقام اول دنیا را دارد با ۱۴۰ میلیون تن بعد هند یا ۱۱۰ میلیون تن بعد کشور روسیه با ۸۵ میلیون تن و کشور ما، اون‌ها با چه اقلیمی تولید می‌کنند اون‌ها با میانگین بارش ۸۶۰ میلیمتر به بالا تولید می‌کنند در کشور ما میانگین بارش زیر ۲۵۰ میلیمتر است. 

سوال: ما چندمی هستیم؟

اعلایی مقدم: ما سیزدهمین تولید کننده گندم دنیا هستیم و این تفاوت اقلیم این را می‌طلبد که ما از کشاورزانمان خیلی بیشتر حمایت کنیم یعنی ۳ برابر اون کشور‌ها این حمایت‌ها بایستی قطعاً در این بحث شورای قیمت گذاری لحاظ شود کشاورزان ما سال گذشته حدود ۱۱ میلیون تن گندم تولید کردند هفت میلیون و دویست هزار تن ما خرید تضمینی داشتیم و نسبت به سال قبلش بالای ۴۰ درصد رشد داشتیم و الان هم ما تمام قد در بخش کشاورزی پشتیبان تولید هستیم. سوال: امسال فکر می‌کنید چقدر خرید خواهید داشت خرید تضمینی؟ اعلایی مقدم: پیش بینی ما حدود هشت میلیون دویست هزار تن پیش بینی خرید است و تولید هم ۱۲ میلیون تن بخش تخصصی و معاونت زراعت ما مکتوب اعلام کرده به ما که ایشالا بتوانیم و در کشور ما تولید گندم کاملاً وابسته به اقلیم است و اگر اقلیم خوب باشد قطعاً تولید خوب می‌شود و الحمدالله امسال در خیلی از استان‌ها با پراکنش خوب بارندگی مواجه بودیم و در برخی از استان‌هایی که قطب تولید بودند مثل گلستان و اردبیل با خشکسالی مواجه بودیم، ولی میانگین در سرجمع سال خوبی است از نظر رطوبت نسبی.

سوال: آقای اعظمی درباره این بخش از صحبت‌های اعلایی مقدم نکته‌ای دارید؟

اعظمی: ببینید مواردی که اشاره شد در مورد عملکرد من آماری که آقای دکتر دادند تائید می‌کنم با توجه به بارندگی‌ها و وضعیت خوبی که امسال داشتیم و افزایش سطح کشت به خصوص در کشت‌های دیم ما همین میزان را تولید داریم هر چند آمار‌ها می‌تواند بیشتر از این باشد از یک طرفی هم حتماً آقای دکتر اعلایی مقدم تائید می‌کنند این موارد را یکی از مشکلات اصلی ما در تمام وزارت خانه‌ها من جمله وزارت جهاد کشاورزی دقیق نبودن آمار و اطلاعات است به همین دلیل همیشه اون چیزی که روی کاغذ ارزیابی و محاسبه می‌شود تا اون چیزی که میاد میرسد متفاوت است با این حال ما خیلی خیلی امیدوار هستیم که امسال به مرز ۸ میلیون تن کشاورزان ما بتوانند گندم تحویل بدهند عرض کردم منوط به اینکه امروز شورای قیمت گذاری قیمت را طوری تعیین کند که حتماً کشاورزان راغب بشوند بیایند گندم را تحویل بدهند در صورتی که سال قبل انجام نشد حتی گاهی اوقات باور کنید دامداران حاضرند بیشتر این گندم را با قیمتی که دولت تعیین می‌کند همین ۱۷ تومان و ۱۵ تومان بخرند برای دامشان، چون ارزان‌تر از قیمت جو هست با کالری بیشتر این یک بخش است و بخش دوم اینکه قیمت محصول قیمت به موقع توسط برنامه و بودجه پرداخت شود و متاسفانه آن میزانی که گذاشتند و با این افزایش قیمت و تا الان هم طول کشیده که قیمت گندم تعیین شود این هم است که ایشالا برنامه و بودجه هم تمام کسری بودجه را تامین می‌کند و مثل سال قبل حداکثر ظرف دو هفته تا یکماه پول گندمکاران پرداخت شود.

سوال: این نکته‌ای را که گفتند آقای اعلایی مقدم از پارسال که چیزی نمانده؟

اعلایی مقدم: نه کشاورزان مطالبه‌ای را ندارند واقعاً نقش سازمان برنامه و بودجه خیلی مهم است در تخصیص و تا این لحظه ریالی را برای خرید گندم به ما ابلاغ نکرده و ما درخواستمان را در ۵ فرودین برای سازمان برنامه و بودجه ارسال کردیم که ۳۰ همت در تخصیص اولیه ابلاغ بکنند که دو تا مباشر خرید ما یکی شرکت بازرگانی دولتی ایران و یکی سازمان مرکزی تعاون روستایی آماده هستند که خرید را انجام بدهند و تا این لحظه هم ۲۵۰ هزار تن به صورت علی الحساب یعنی قیمت قطعی نه تا قیمت تعیین بشود در استان‌های سیستان و بلوچستان، بوشهر، هرمزگان و جنوب کرمان و خوزستان خرید کردند.

سوال: این عددی که اشاره کردید ۳۰ همت برآورد اولیه است درسته؟

اعلایی مقدم: ما برای خرید گندم طبق مصوبه مجلس در قانون بودجه ۱۴۰۲، ۱۰۳ همت بایستی نقدی ابلاغ بشود به ما و ۳۰ همت هم تسهیلات بانکی پیش بینی شده که مجموعاً می‌شود ۱۳۳ همت اگر افزایش قیمتی که در شورای قیمت گذاری داشته باشیم و اینکه قیمت را ببریم بالا بایستی دولت متمم بودجه ببرد و تامین اعتبار بکند و مجلس هم رای بدهد که بتوانند متمم بودجه را تصویب بکنند که بار مالی تفاوت قیمت ۱۳ تومان تا هر میزانی که افزایش پیدا می‌کند مجلس تصویب بکند و دولت هم تامین بکند که به کشاورزان عزیز پرداخت شود.

سوال: آقای اعظمی مجلس که همکاری لازم را دارد در این زمینه؟

اعظمی: بله دقیقاً دو تا نکته است اولاً من تشکر کنم همان موقع تقریباً ظرف یک ماه بعدش پول گندمکاران را دادند، اما وزارت جهاد کشاورزی به زحمت افتاد نزدیک ۱۵ همت از بانک کشاورزی قرض کرد و دولت هم خیلی دیرهنگام داد به همین خاطر بانک کشاورزی به زحمت افتاد این یک بخش کار است بخش دوم هم بله ما اعلام کردیم حتما ًدر مجلس نهایت همکاری را داریم به صورت فوری که بیاد حتما ًدر اسرع وقت، ولی یک موضوع دیگری که هست آقای اعلایی مقدم معاون محترم وزیر می‌دانند که بهتره این حداقل به موقع شورا تشکیل بشود الان چندین ماه تاخیر دارد ما الان به زودی باید در تیر ماه برای فصل زراعی پیش رو هم تعیین قیمت داشتیم حداقل کشاورز بتواند برای سال زراعی بعدی هم برنامه ریزی داشته باشد که ایشالا در دستور شورا قرار خواهد گرفت.

سوال: آقای اعلایی مقدم جمع بندی داشته باشیم یک نکته اینکه ما سال‌های بعد به خودکفایی در عرصه گندم رسیدیم الان در چه جایگاهی هستیم؟

اعلایی مقدم: خودکفایی در گندم مستلزم این است که در بخش دیم که کاملا ًوابسته به اقلیم و بارش‌ها است میانگین بارش کشور مطلوب باشد و پراکنش بارش هم خوب باشد برای اینکه ما ۴ میلیون هکتار دیم می‌کاریم گندم را ۲ میلیون هکتار هم آبی هر چند در بخش آبی هم بارش‌ها برای تزریق سفر‌های زیرزمینی در بحث چاه‌ها، قنوات، چشمه و آبراه‌ها تاثیر دارد، ولی سال گذشته ما یک جهش تولید ۴۰ درصدی را در گندم داشتیم اگر امسال هم هشت میلیون و دویست هزار تن خرید کنیم با تولید ۱۲ میلیون تن اون مرز خودکفایی ایران حفظ می‌شود.

سوال: یعنی چقدر فاصله داریم؟

اعلایی مقدم: ما فاصله‌ای را نداریم اگر ۱۲ میلیون تن ما تولید داشته باشیم و خریدمان ۸ میلیون تن باشد نیاز داخل برای مصرف سرانه با ۶۷ کیلوگرم و حفظ ذخائر راهبردی و بخش صنعت همه این‌ها همان بحث ۸ میلیون تن نیاز داخل را تامین می‌کند، ولی پایداری تولید گندم مستلزم حمایت از ۳ مولفه در گندم است در بحث بذرتغذیه در بحث گندم خیلی مهم است در بحث نهاده‌ها خیلی مهم است که بایستی حمایت بشود و تبدیل سیستم‌های آبیاری به آبیاری نوین در بخش کشت آبی خیلی مهم است و بحث مهم بحث مکانیزاسیون است که اگر مکانیزاسیون به درستی در گندم زار‌های ما اجرایی بشود ما می‌توانیم هم پایداری تولید و خودکفایی را داشته باشیم و هم افزایش تولید را اگر میانگین تولید آبی را از چهار و دو دهم تن در هکتار ما بتوانیم تنها یک تن افزایش بدهیم در دو میلیون هکتار می‌بینیم که دو میلیون تن به تولید ما افزوده می‌شود و این امکانپذیره و قابل دسترسی است.

سوال: من همین را می‌خواستم بپرسم که با توجه به شرایط اقلیمی هم که توضیح دادید در گندم چقدر می‌توانیم به سمت کشاورزی مدرن، آبیاری نوین و تغییر سیستم کشاورزی حرکت بکنیم که این روند را بتوانیم تغییر بدهیم؟

اعلایی مقدم: در بخش کشاورزی یک اصطلاحی را دارند اروپائی‌ها که بایستی طلا بپاشی تا نقره برداشت بکنی ما این طلا را یک مقداری کمتر می‌پاشیم یعنی بایستی خیلی حمایت کنیم در بخش آبیاری تحت فشار واقعاً تامین اعتبار برای بالای ۸۵ درصد باید بلاعوض بدهیم به کشاورزان که راندمان آبیاری را بالا ببریم وقتی رانمدان آبیاری بالا برود قطعاً میانگین تولید و عملکرد در واحد سطح بالا می‌رود افزایش سطح زیر کشت را داریم و کیفیت محصول بالا می‌رود، جهش تولید در دیم زار‌ها هم یکی از سیاست‌های وزارت خانه است که با همکاری ستاد اجرایی فرمان حضرت امام دارد اجرا می‌شود و حدود ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار میانگین عملکرد دیم افزایش پیدا کرده این‌ها حمایت‌هایی است که باید هم مجلس محترم و هم دولت داشته باشند که من جا دارد که اعضای کمیسیون کشاورزی در این مجلس خیلی تشکر کنم همکاری همه جانبه‌ای را دارند از آقای دکتر اعظمی و همکارانشان که همراه بخش کشاورزی ایران هستند و یک فرصت استثنایی برای ما است.

سوال: ممنون از آقای اعظمی هم تشکر می‌کنیم

اعظمی: من یک نکته را اشاره کنم خودکفایی هم می‌تواند آرزوی بزرگی برای کشور ما باشد و هم هدف دست یافتنی است، اما موضوع این است خرید تضمینی قیمت مطلوب باشد اگر این باشد اون هم درست می‌شود و اجرای درست الگوی کاشت ان شاالله .