نظام جبران خدمت کارکنان دولت، نظامی امتیازی است

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما،  آقای شهرآیینی مدیر گروه منابع انسانی مرکز پژوهش‌های مجلس در برنامه روزی نو رادیو اقتصاد به سوالات مجری درباره منابع انسانی در کشور پاسخ داد.
سوال: ۲۵ فرودین روز منابع انسانی بود ما کمتر راجع به منابع انسانی صحبت کردیم اساساً ثروت بزرگ هر کشور نیروی انسانی اش ما در ایران آیا منابع انسانی به کیفیت علمی و فنی که در این باره است را داریم این سوال مهمی است که در جای خودش باید بحث کرد، اما در مورد حقوق، حقوق رابطه مستقیمی با بهره وری و کیفیت دارد، ولی حقوق مناسب فرمول دارد و امروز پرداخت حقوق به هر نیروی انسانی در هر جای جهان تابع یک فرمول معین است این فرمول مهندسی شده است و یک مهندسی حقوق هم است، ولی اینکه چگونه باید پرداخت این سوال، سوال همه سازمان‌ها است که چطور نیروی انسانی مان را حفظ کنیم و چطور اون‌ها را راضی نگه داریم و چطور از مسیر حفظ اون‌ها رشد و ارتقاء و کار را جلو ببریم آقای شهر آیینی توضیح بدهند که آیا این شیوه پرداخت حقوق درست است تا کجا می‌شود ادامه داد و یا باید روش بهتری را انتخاب کرد؟
شهرآیینی: به صورت کلی در شرایط کنونی نظام جبران خدمت کارکنان دولت ما متشکل از قوانین مختلفی است از جمله قانون مدیریت خدمات کشوری که نظام حقوق و دستمزد در این قانون یک نظام امتیازی است یعنی کارکنان مشمول بر اساس هر کدام از مولفه‌های در واقع این قانون مثل حق شغل، حق شاغل، حق عملکرد و موارد مختلفی که در فصل دهم این قانون ذکر شده امتیازات مختلفی را جمع می‌کنند که این امتیازات در ضریب ریالی که هر سال در بودجه تعیین می‌شود ضرب می‌شود و در نهایت مبلغ ریالی حقوقشان را تشکیل میدهد بنابراین از لحاظ اون بحثی که شما مطرح فرمودید در خصوص نوع نظام پرداخت ما اصل نظام پرداختمان به لحاظ فنی مشکل بنیادی ندارد، اما مسئله این است که در خیلی از جا‌های دنیا هم این نظام امتیازی حاکم است، اما یک مشکل مهم این است که نظامات پرداخت ما گسترده و متعدد است یعنی دستگاه‌های مختلفی از دامنه شمول قانون مدیریت خارج شدند و الان شاید مثلاً ما بیش از ۴۰ نوع نظام پرداخت داشته باشیم و دستگاه‌های مختلف از نظام پرداخت‌های گوناگونی تبعیت می‌کنند این قضیه باعث شده که در واقع بین دستگاه‌های مختلف اختلافات قابل توجهی در پرداخت حقوق و دستمزد وجود داشته باشد.
سوال: در حقیقت هم تفاوت وجود دارد و هم اختلاف بین کارکنان است یعنی شما حساب می‌کنید که یک کارمند بانک در مترو و یا در اتوبوس وقتی داستان دریافت امتیازات شغلی یا رفاهی اش را بیان می‌کند دیگران حسرت می‌خورند که درست یک پلاک اون طرف‌تر با یک سازمان دیگر و یک تابلوی دیگری هستند چرا ما به این موضوع تن دادیم و آیا این بهترین و عاقلانه‌ترین بوده که انتخاب کردیم و یا اینکه واقعاً آنچه که گفته می‌شود یکی از بهترین استراتژی‌های شاید دستمزد برای کارکنان دستمزد‌های رقابتی است که در دنیا هم خیلی رایج است می‌توانستیم این را بیاریم؟
شهر آیینی: نگاه کنید ما با این مسئله‌ای که عرض کردم که خودش یکی از چالش‌های نظام جبران خدمت ما است در طول این یکصد سالی که ما قوانین اداری و استخدامی داریم از سال ۱۳۰۱ که قانون استخدام کشوری داشتیم چند بار تکرار شد این را در پاسخ این سوال عرض می‌کنم که فرمودید که چرا این اتفاق دارد می‌افتد مایک قوانین جامعی را تصویب می‌کنیم منتهی بعد از مدتی دستگاه‌های که از قدرت و نفوذ بیشتری برخوردار هستند می‌توانند به روش‌های مختلف قانونی، غیر قانونی نیست خودشان را با مصوبات مجلس با گرفتن امتیازات ویژه‌ای علاوه بر ظرفیت اون قانون مستثنی می‌کنند و خارج می‌شوند و این نظام نسبتاً واحد را به سمت جزیره‌ای شدن می‌برند و این اتفاق را ما در قانون استخدام کشوری مصوبه ۱۳۴۵ داشتیم در نظام هماهنگی پراخت مصوبه ۱۳۷۰ داشتیم در قانون مدیریت خدمات کشوری مصوبه ۱۳۸۶ هم داشتیم که امروز دولت در حال تهیه یک لایحه‌ای است که هنوز ارسال نشده به مجلس که مجدد در واقع دارد این قضیه یکسان سازی و هماهنگ سازی نظام پرداخت را دنبال می‌کند.
سوال: بسیار خوب یک سوالی که برای شنوندگان بود را از شما به صورت تستی بپرسم به عنوان یک شخصی که اطلاعات زیادی از این نظامات در ایران دارد و همچنین مطالعات تطبیقی به نظر شما افزایش حقوق به صورت پلکانی خوبه یا به صورت درصدی؟
شهرآیینی: نگاه کنید اون اتفاقی که امسال افتاد در قانون بودجه ۱۴۰۲ این بود که ضریب حقوق به صورت ۲۰ درصد ثابت افزایش پیدا کرد، اما مالیات گروه‌های بالاتر حقوق بگیر بیشتر افزایش پیدا کرد یعنی عملاً ما افزایش حقوق از حدود ۲۱ درصد تا ۱۶ درصد داشتیم یعنی گروه‌های با سطح حقوق بالاتر عملاً چند درصد از افزایش حقوق کمتری برخوردار شدند که می‌توانیم بگوییم تا حدی این در واقع این افزایش حقوق پلکانی در افزایش لحاظ شد که به طور کلی هم من عرض کنم این روش پلکانی معکوس روش مناسب تری است، چون از طبقات پائین در واقع حمایت بیشتری صورت می‌گیرد.