مجاهد بودن و در خود گرفتار نبودن شاخصه مسیر علوی است

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، به نقل ازپایگاه خبری تحلیلی  رادیو گفت‌وگو ، رهبر معظم انقلاب در آغاز فصل سوم کتاب انسان ۲۵۰ ساله در معرفی امام علی (ع) می‌فرمایند وجود امیرالمومنین (ع) از جهات متعدد و در شرایط گوناگون برای تمام نسل‌های بشر یک درس جاودانه و فراموش نشدنی است؛ چه در عمل شخصی و در مناجات و چه در زهد و در غرق شدن در یاد خدا و در مبارزه با نفس و شیطان. به همین منظور برنامه «ساعت بیست و چهار و یک دقیقه» با حضور دکتر علیرضا داودی، کارشناس مسائل رسانه و علوم شناختی به موضوع قدرت شناختی، نخبگان و توان شناختی- سیره و عمل امیرمومنان علی (ع)  در مسیر شناخت می‌پردازد.

مجاهد بودن و در خود گرفتار نبودن شاخصه مسیر علوی است

 دکتر داودی، كارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی پیرامون قدرت شناختی، نخبگان و توان شناختی- سیره و عمل امیرمومنان علی (ع) در مسیر شناخت گفت: رابطه بین امام علی(ع) بودن و انجه که حوزه شناخت از علی و شناختی که علی از همه آنچه که دنیا و دین انسان را تشکیل میدهد از مقولاتی است که در تاریخ علی شناسی در اعصار مستمر مورد پردازش قرار گرفته است.

وی افزود: رهبر معظم انقلاب در کتاب  انسان 250 ساله دو توصیف را در ابتدای شناخت علی بن ابی طالب و مسیری که علی نسبت به آن شناخت می دهد بیان می کنند؛ مفهومی در این قالب بیان می شود که او علی بود.

كارشناس ارشد رسانه با بیان اینکه یکی از مهم ترین صفات و دال مرکزی این صفات، مفهومی تحت عنوان مجاهدت است اظهار کرد: در بخش دیگری گفته می شود او در حصار خود گرفتار نبود پس او علی بود.

وی افزود: آنچه که علی بودن را تعریف و توصیف می کند از دو شاخص مجاهد بودن و در خود گرفتار نبودن آغاز می‌شود و مجاهدی که در خودش گرفتار نباشد در مسیری حرکت می کند که این مسیر منتج به علی بودن می شود.

این کارشناس علوم شناختی  علی بودن را شاخصه مهم و تراز دانست و ادامه داد: در قالب امام و معصوم(ع) اساسا دستیابی ما به این جایگاه محال است اما طی طریقی که علی (ع) کرد و مسیری که او شناساند از این دو مفهوم مجاهدت و در خود گرفتار نبودن شروع می‌شود بنابراین نسبت به مسیری که از علی دریافت می‌کنیم به سه مفهوم اقتدار، مظلومیت و پیروزی می رسیم.

وی افزود: اگر بخواهیم بگوییم مسیر همه آنچه که سنتز و آنتی تز جهان در مقابله با هر تزی می شود تلقی شود باید از مسیری برود که ابتدایش مجاهدت باشد و در بر گیرنده مسیر اصلی در خود گرفتار نبودن باشد و در نهایت بدانیم این مسیر با سه مفهوم اقتدار، مظلومیت و پیروزی عجین است.

داودی تصریح کرد: مجاهد مقتدر، مجاهد مظلوم و مجاهد پیروز کسی است که اساسا در طول مسیر تکاملی در خودش گرفتار نباشد و این مفهوم بسیار جدی و کلی است.

وی افزود: ادراک و شناختی که در جامعه و فرایند کامل جامعه از جمله سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ... از آن بهره‌برداری می شود باید دارای پارامترهایی باشد و وقتی صحبت از علی بودن می کنیم باید تمام این مفاهیم و عبارات را بررسی کنیم و ببینیم با کدام قواعد کنار هم قرار می گیرند.

كارشناس ارشد رسانه با اشاره به اینکه علی(ع) سر سلسله تمام تعاریف و قواعد و مفاهیمی است که شناخت انسان مقتدر، مظلوم پیروز به انضمام تمام درک این انسان از تاریخ و بشریت را تشکیل می‌دهد خاطرنشان کرد: اگر غایت پیروزی مسیری باشد که امام علی(ع) نشان می‌دهد، سالم‌ترین مظلومیت آن چیزی است که امام علی(ع) نشان می دهد و اقتدار آن چیزی است که امام علی(ع) شاخص بندی می کند.

 وی افزود: برجستگانی که با پول ، تزویر و زور و سایر وسایل مطرح شدن خودشان را به ناحق مطرح کرده بودند در نظر علی با خاک یکسان بودند و آنچه در چشم و دل او ارزش داست ایمان، انسانیت، جهاد، تقوا و اخلاص بود.

این کارشناس علوم شناختی گفت: حوزه علوم شناختی با انواع دانش ها و روش ها و منش و نگرش ها که تشکیل دهنده ادراک انسان از تمام قواعد است را توضیح می دهیم ولی در منابع اصیل مظلومیت از سر دست‌بستگی و عجز نیست و مظلومیت در پی حکمت است و نشأت گرفته از شجاعت و اتمام رسالت است.

وی با بیان اینکه وقتی صحبت از ایمان، تقوا و اخلاص و جهاد داریم این مفاهیم در کنار همدیگر هستند ه طیفی از قوانین شناختی را تشکیل می دهند افزود: تعریف از انسانیت لزوما مبتنی بر تعریف ما از آنچه که تعداد کلمات کنار هم است تلقی نمی شود و تراز انسانیت امام علی(ع) است.

علی(ع)؛ شاخص سالم‌ترین مظلومیت و اقتدار

داوودی ضمن تأکید بر اینکه تقوا به معنای مراقبت دائمی از اعمال است و مبتنی بر روش و قول منبع اصلی تقوا یعنی امام علی(ع) باشد اظهار کرد: همه آنچه که این چند مفهوم ایمان، تقوا، جهاد، احلاص و انسانیت قرار می دهد یعنی حرکت کردن به سمت مفاهیمی که از آن تحت عنوان علی بودن یاد می شود پس خود علی بودن و چگونه علی زیستن و چگونه زیستگاه علی را درک کردن بر اساس شرایط امروزی، اقدام مهمی است و باید منابع غیر اصیل که از علی بودن نشأت نگرفته و بر مبنای تحریف چگونه علی بودن هستند را کنار گذاریم.

وی با اشاره اینکه در مناجات امیرالمؤمنین(ع) خیلی از مفاهیم و قوانین برشماری شده افزود: اصل علی بودن یعنی کنار گذاشتن تمام آنچه که می تواند خدشه ای به علی بودن وارد سازد و بر اساس قاعده خدابینی است.

كارشناس ارشد رسانه با بیان اینکه عالی ترین مرحله شناخت رسیدن به درک عمیق مهدویت هم می تواند تلقی شود ادامه داد: صحبت از امام علی(ع) بحث در مورد مهم ترین تراز شناخت دادن و طراح زیست بوم شناختی است.

وی افزود: علی(ع) مجاهد فی سبیل الله است نه تصویری که داعش و فرقه‌های مختلف از مجاهدت ارائه می‌کنند بلکه مجاهدی چون علی در صفین، نهروان و خندق که تقوا را در متن مجاهدت آورده است؛ زمانی که صحبت از علی می‌کنیم بحث در مورد مجاهدی است که خدای خودش را اینگونه در مناجات امیرالمومنین تفسیر می کند.

این کارشناس علوم شناختی تصریح کرد: جنس علی بودن جنس چگونه شناختن خداوند است و این میسر نمی‌شود مگر زمانی که بتوانیم خصایص، مفاهیم و قواعدی که علی را علی(ع) کرد و علی را به مثابه زیست‌بومی برای تاریخ بشریت و بشریت به مثابه عالی ترین ملاک شناختی تعریف می‌کند، را بشناسیم.

وی با اشاره به اینکه مجاهدت امام علی(ع) فارغ از معصومیت و نسب علی به پیامبر است افزود: آنچه که دیگران در کنار علی بودند و توانستند از او شناخت و درک علی بودن دریافت کنند تبدیل به فردی مانند مالک و عمار می شوند.

داودی خاطرنشان کرد: چون مجاهد فی سبیل الله است که در خودش گرفتار نیست و توانسته تقوا، اخلاص، انسانیت و ایمان را در کنار هم متوازن معنا کند اما ایمان، اخلاص، تقوا، انسانیت و جهاد در مسیر الله می شود آنچه که علی مقتدر مظلوم پیروز و در تعادل شناختی و قاعده شناخت است در قاعده الهی معنا می شود.

جنس علی بودن جنس چگونه شناختن خداوند است

وی ضمن تشریح این مطلب که بودن در کنار چنین فردی یعنی قرار گرفتن در زیستگاه عالی ترین مرتبه شاختی افزود: خیلی ها مجاهد فی سبیل الله بودند اما زور و زر و تزویر را داشتند و هر کدام به نحوی روی این ها مؤثر بود پس در خودشان گرفتار بودند.

كارشناس ارشد رسانه گفت: رمز اقتدار امام علی(ع) شناختی که از چگونگی مجاهد فی سبیل الله بودن و در خود گرفتار نبودن است یعنی هر چه که هست خدا است.

وی با بیان اینکه پیرامون در خود گرفتار بودن کبر، غرور، خود را ملاک حق تصور کردن و حسد معنا پیدا می کند افزود: تمام این قواعد مواردی است که وقتی از مسیر مجاهد متقی و با اخلاص و انسان تبعیت شده و مراقبت از کلیه رفتارها شده می تواند از در خود گرفتار بودن نجات یابد.

این کارشناس علوم شناختی علی بودن را درک فانی بودن انسان دانست و اظهار کرد: اگر این را بدانیم جنس این شناخت با کسی که فرعون و مغرور است تفاوت دارد چراکه افراد فانی جز در مسیر رضایت الهی بر مبنای مجاهدت قدمی بر نمی دارد.

وی افزود: خیلی از کشورها و افراد ادعای دینی بودن دارند اما جنس دینداری جنس علی بودن باید باشد جنس دینداری بر اساس علی بودن یعنی جایی که افراد را به نقطه‌ای می‌رساند که می‌تواند فرایند را تعریف کند و این تعریف فرایند چیزی جز نزدیکی به انتهای مسیر نیست.

داوودی بیان کرد: وقتی صحبت از جنس علی بودن می شود باید بدانیم که صحبت از چند صد واحد مفهومی است که وقتی در کنار هم هستند یک اصل را تشکیل می دهند.

وی با اعلام این که در حوزه شناخت به دو چیز از جمله ملاک و مصداق محتاج هستیم افزود: اگر در حوزه شناخت ملاک نداشته باشیم نمی توانیم تمیز دهیم و قوانین صحیح را تشخیص دهیم و اگر ملاک داشته باشیم اما مصداق نداشته باشیم از زمانی به بعد می توان ملاک ها را طوری رقیق کرد که مصادیق غیراصیل خودنمایی کنند لذا برای درک عمیق در حوزه شناخت باید قوانین ملاک و مصادق را کنار هم قرار دهیم.

تشریح ملاک و مصداق حق در جمله «علی مع الحق و الحق مع علی»

كارشناس ارشد رسانه با بیان اینکه در جمله علی مع الحق و الحق مع علی هم ملاک و هم مصداق بیان می‌شود ادامه داد: هر مسیری غیر از مسیر علی، غیر حق است و هر چیزی در انتهای مسیری غیر از علی اگر حق بیان شود، حق نیست پس نگاه به نوع زیستن و بیان و کلام همه انواع علی یعنی حرکت در مسیر ملاک و مصداق حق بودن آن چیزی که علی تمام و کمال آن است.

وی افزود: حرکت علی(ع) حرکت خطی نبود بلکه حرکت کاملا ترکیبی از تمام قواعد و اصولی که در کنار هم ملاکی به نام حق را تشکیل می دهد بود.

کارشناس علوم شناختی تصریح کرد: شرایط و فرایند چگونه علی‌گونه زیستن اتفاقی است که زیرمجموعه این قواعد، در نهایت تشکیل یک مکتب را می‌دهد که به لحاظ رفتاری ذیل علی مع الحق و حق مع علی تعریف می شود اسرار مانند رابطه علی و شب قدر، رابطه بین علی و فاطمه، عاشورا و کربلا را بیان می کند.

وی افزود: اگر بخواهیم مقتدر مظلوم را بیان کنیم می گوییم او کسی بود که صاحب عالی ترین روش ها برای چگونگی مقابله با جهل در جامعه است و این جهل در طول تاریخ همچنان ادامه دارد و اینجا مجاهد فی سبیل الله یکی از شاخص هایش، مبارزه با جهل است.

داوودی علی(ع) و علی بودن را یک فرایند دانست و نه فراورده خاطرنشان کرد: علی یعنی ولایت و ولی ولی‌شناس در زمان خود و لذا تبدیل به حق می شود و ملاک حق و باطل علی(ع) است و البته مجاهد فی سبیل الله و در خود درگیر نبودن باعث می‌شود ولی زمانه را بشناسید.

وی افزود: علی بودن یعنی چگونه با جهل زمان به مبارزه پرداختن و شاخص تشخیص این جهل مصداقی است برای تشخیص این حق از باطل به نام خود علی(ع).

كارشناس ارشد رسانه گفت: علی(ع) را به عنوان غایت تفکر شناختی، قول، تقریر و سیره در این فضا قلمداد می کنیم می توان دایره المعارف روش های چگونه عالم باشیم و با جهل ترکیبی زمانه مبارزه کنیم و مجاهد فی سبیل الله باشیم و در خود گرفتار نباشیم باشیم.

وی افزود: بر خلاف دشمن و گروهی مانند داعش، شهید سلیمانی به نام مجاهد فی سبیل‌الله در خود گرفتار نبود و صاحب و معتقد به انسانیت و اخلاق بود و البته مهم‌ترین قاعده این است که علی ع ملاک طراحی عالی‌ترین مدل های مبارزه بر اساس شناخت ترکیبی از واقعیات است.

این کارشناس علوم شناختی اظهار کرد: باید بدانیم مجاهد فی سبیل الله بودن اگر با اخلاص، تقوا و انسانیت باشد پس در خود گرفتار نمی شود و قطعا در مسیر علی بودن یعنی رسیدن به مقام فزت برب الکعبه بودن است.