دریاچه زریوار بهشت گمشده ایران +فیلم

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما،ایران پر از جاذبه‌های گردشگری است که کمتر دیده شده‌اند و مردم شناخت زیادی از آن‌ها ندارند. یکی از این مکان‌ها که در بحث گردشگری کمتر اسمش به گوش هرکسی خورده، دریاچه زریوار  (زریبار)استان کردستان است.

یکی از زیباترین شهر‌های کردستان مریوان است

مردم کمتر با جاذبه‌های شگفت‌انگیز این استان آشنایی دارند و این استان را بیشتر با نام شهر مرکزی اش یعنی سنندج می‌شناسند؛ درحالیکه یکی از زیباترین شهر‌های کردستان مریوان است.
اگر از مرکز استان کردستان، یعنی شهر سنندج ۱۲۵ کیلومتر به سمت غرب حرکت کنید رفته‌رفته مناظر طبیعی حیرت‌آوری پیش‌چشمانتان خودنمایی می‌کنند. این مناظر نوید آن را می‌دهند که به مریوان رسیده‌اید. مریوان، با کوه‌ها و دشت‌های سرسبز و زنده‌اش، انگشتری است که به نگین دریاچه زریوار مزین شده است.

دریاچه زریوار بزرگترین چشمه آب شیرین دنیاست که البته به‌خاطر عدم‌رسیدگی‌های اخیر و رشد نیزار‌ها کم‌کم آن فروغ گذشته را از دست می‌دهد. اما با این حال، هنوز هم منظره‌ای فوق‌العاده دارد که شما را شگفت‌زده خواهد کرد.
شهر مریوان به خاطر مرز مشترکی که با عراق دارد، به واسطه واردات و صادرات وضع اقتصادی خوبی دارد.

مخصوصا بازار‌های مرزی که کالای اصلیشان پارچه و لباس هستند قطب جذب مسافر مهمی از این شهر به‌حساب می‌آیند. آب و هوای بسیار مطلوب و سرزنده این شهر به خاطر جریان‌های هوایی مدیترانه‌ای است که پس از برخورد با ارتفاعات کوه‌ها بارش‌های زیادی را با خود برای این منطقه به ارمغان می‌آورند.

بارش‌هایی که جاذبه‌های طبیعی گردشگری حیرت‌آوری در این شهر پدید‌آورده است. جا‌های دیدنی مریوان به قدری زیاد هستند که اگر یکبار قدم در آن بگذارید، دیگر نمی‌خواهید از این بهشت گمشده بیرون بیایید.
چرا به این شهر مریوان می‌گویند؟!
مریوان

چرا نام این شهر به مریوان شهرت یافته است؟
داستان‌ها و روایت‌های متعددی وجود دارد که چرا نام این شهر به مریوان شهرت یافته است. عده‌ای معتقدند که ازآنجایی که مریوا در زبان و گویش کردی به معنی مرغابی است و دریاچه زریوار مأمن و زیستگاه انواع گوناگونی از مرغابی‌هاست، به همین جهت نام آن به مریوان، یعنی شهر مرغابی‌ها شهرت یافته است.
از آن طرف گروه دیگری هم هستند که معتقدند محصولات جنگلی این ناحیه مانند کتیرا و مازوج که در این منطقه بسیارند، در‌گذشته بسیار مورد علاقه تجار مروی بوده که به این شهر می‌آمده‌اند. تُجاری که رفته‌رفته در اینجا ساکن شده‌اند و نام شهرشان را مریوان گذاشته‌اند.

چرا نام این شهر به مریوان شهرت یافته است؟
اما گروه سومی هم وجود دارند که بر خلاف دو گروه قبلی معتقدند پس از شکست و خروج خاندان امویان، مروانیان به این منطقه فرار کرده‌اند و شهری بنا نهاده‌اند که به مریوان شهرت یافته است.
اما دلیل انتخاب این نام هر چه که باشد هیچ تاثیری بر طبیعت شگرف و جادوی این مکان ندارد.
جمعیت شهر مریوان
طبق آخرین سرشماری عمومی که در سال ۱۳۹۵ صورت‌گرفته آمار جمعیت ساکنین مریوان به عبارت زیر است:
جمعیت کل شهرستان ۱۹۵.۲۶۳ نفر است، که از این تعداد ۱۵۱.۱۸۸ نفر ساکنین مناطق شهری و ۴۴.۰۷۴ نفر ساکنین مناطق روستایی هستند. مریوان از نظر جمعیت سومین شهر بزرگ استان کردستان به شمار می‌رود که از میان کل جمعیتش ۹.۹۵۶ نفر را مردان و ۹۵.۳۰۷ نفر را زنان شکل می‌دهند. این آمار به خوبی نشان می‌دهد که شهر مریوان شهر پر‌جمعیتی نیست.
حالا که اطلاعات کلی درباره زیست‌بوم این ناحیه به دست آوردید بهتر است به سراغ معرفی جا‌های دیدنی مریوان برویم.
دریاچه زریوار

جا‌های دیدنی مریوان زریوار
دریاچه زریوار، با ارتفاع ۱۲۵۰ متراز سطح دریا، در فاصله ۲ کیلومتری از شهر مریوان قرارگرفته است. در مورد اندازه و وسعت دریاچه نمی‌توان اطلاعات دقیقی داد چراکه به واسطه تغییر حجم آبش در فصول مختلف، اندازه‌اش تغییر می‌کند. کمترین عمق آب در این دریاچه ۲ متر و بیشترین عمق ۶ متر است. دریاچه زیبای زریوار همانطور که قبلا هم اشاره کردیم بزرگترین چشمه آب شیرین در جهان است.
اما جدای از اطلاعات آماریش، دریاچه زریوار منظره فوق‌العاده‌ای دارد.
یکی از ویژگی‌های جالب دریاچه زریوار، جزیره‌های متحرکی است که در آن وجود دارند و با جریان آب و باد از کناره‌های دریاچه جدا می‌شوند و به وسط آن می‌رسند. مساحت این جزیره‌های کوچک در زریوار به ۲۰ مترمربع هم می‌رسد. نکته جالب دیگر درباره این دریاچه این است که هیچ رودخانه‌ای به دریاچه زریبار نمی‌ریزد. حتی این دریاچه سرچشمه رود مریوان یا تازه‌آباد است که از میان این شهر عبور می‌کند و به رودخانه سیروان می‌رسد. آب این دریاچه، از چشمه‌هایی که در کف آن می‌جوشد و بخشی نیز از بارش‌های فصلی تأمین می‌شود.
علت شکل‌گیری دریاچه زریبار چیست؟

عکس دریاچه زریوار مریوان
دریاچه زریوار مریوان در بین کوه‌های بلندی قرار دارد. این دریاچه در یک دره یا فرونشست زمین میان دو گسل طولی شمال‌غربی و جنوب‌شرقی واقع شده است. برخی زمین‌شناسان معتقدند این دو گسل در تشکیل این دریاچه نقش دارند. همچنین بعضی از مطالعات هم قدمت این دریاچه را به ۲۰ هزار سال پیش از میلاد تخمین می‌زند.
افسانه‌ها درباره این دریاچه چه می‌گویند؟
تاریخ پر است از افسانه‌هایی که مربوط به مکان‌های خاص و مهم هستند. درباره دریاچه زریوار هم افسانه مشهوری وجود دارد. مردم مریوان معتقدند که در سال‌های خیلی دور، درویشی عارف و پاک همراه با همسرش مسافر این منطقه بوده یا از آنجا گذر می‌کرده است. معلوم نیست به چه دلیلی، اما این درویش با مأموران حکومت درگیر می‌شود و آن‌ها او و خانواده‌اش را، یعنی همسرش و طفلی که در شکم داشته، دستگیر می‌کنند و به شهر می‌برند. مردم شهر و مأموران، این درویش و همسرش را بسیار آزار دادند و با اعمال شاقه شکنجه کردند و از هیچ ستمی کم نگذاشتند. کار به جایی رسید که دم الاغ درویش که در واقع تنها دارایی بود کنده شد، و طفل نیز در رحم مادر کشته شد.

عکس دریاچه زریوار مریوان
در نهایت درویش خسته از این همه ظلم، نزد حاکم منطقه که نامش فیله قوس بود می‌رود و از مردم و مأموران شکایت می‌کند؛ اما حاکم به جای برپایی عدالت، او را مسخره می‌کند. درویش که کارد به استخوانش رسیده بود، به سمت کوهی در شرق آن شهر می‌رود و به رازونیاز و گله به درگاه خدا می‌پردازد. حتی مردم و شهر را نفرین می‌کند و سر به سجده می‌گذارد و می‌گوید: «سرم را از سجده بر نمی‌دارم تا وقتی که این شهر را زیر آب نکنی و قوم ظالم آن را نابود نسازی.»
این گونه دریاچه زریوار به وجود می‌آید و آن شهر و مردم و حاکمش هم از بین می‌روند. امروزه حتی قبر درویش نیز در همان نزدیکی دریاچه وجود دارد و می‌توانید از آن دیدن کنید. همچنین قله یکی از کوه‌های مشرف به دریاچه نیز با نام «قله فیله قوس» مشهور است. بعضی از محلی‌های این منطقه معتقدند که دریاچه زریوار، نشان‌دهنده عدالت خدا و رسیدن ظالم به سزای عملش است.
اینجا چه گیاهان و حیواناتی می‌بینیم؟

عکس پوشش گیاهی منطقه در دریاچه زریوار
دریاچه زریوار یکی از تالاب‌های مهم و مناطق حفاظت‌شده برای گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری است. پوشش گیاهی بیشتر زمین‌های این منطقه را جنگل و بیشه‌زار‌های نیمه‌انبوه تشکیل می‌دهد که گونه غالب جنگلی آن بلوط ایرانی است و گونه‌های جنگلی دیگری همچون گلابی وحشی، زالزالک و بادام در نقاط مختلف آن دیده می‌شود.

همچنین گیاهان شناوری مانند سراتوفیلیوم و گونه‌هایی از گیاهان خاردار و گونه‌های نی، هزارنی، بارهنگ آبی، نیلوفر آبی، علف هفت‌بند، پیچک‌ها و نعناع پوشش گیاهی این تالاب را می‌سازند.
همان طور که گفته شد، دریاچه زریوار یکی از مناطقی است که زیر نظر محیط زیست، برای حفاظت از گونه‌های جانوری خاص در نظر گرفته شده است. در این منطقه گونه‌های مختلفی از حیوانات به چشم می‌خورند. گونه‌هایی از پرندگان، آبزیان، پستانداران و خزندگان در این ناحیه وجود دارند. در این دریاچه و اطراف آن، گونه‌های مختلف پرندگان بومی و مهاجر زندگی می‌کنند که از جمله آن‌ها می‌توان به پرستوی دریایی گونه سفید، اردک بلوطی، اردک سرحنایی، لک‌لک، حواصیل خاکستری، چنگر و گونه‌های کمیابی، چون کوکوی خالدار نیز اشاره کرد.

ماهیان خالدار در دریاچه زریبار
همچنین در دریاچه زریوار گونه‌های مختلف ماهی مانند سیاه‌ماهی خالدار، سیاه‌ماهی معمولی، عروس‌ماهی، شاکولی و گامبوزیا زندگی می‌کنند. در کنار آن‌ها ماهیان غیربومی هم مانند ماهی آمور سفید، کپور آیینه‌ای، کپور معمولی، کپور سرگنده (بیگ هد) و فیتوفاک وجود دارند. اطراف این دریاچه هم انواع و اقسام مار‌ها و خزندگان هم وجود داردند و در بین پستانداران، سگ آبی گونه نسبتاً نادری است که در این منطقه به چشم می‌خورد.
در کنار دریاچه زریبار چه تفریحاتی هست؟
همان طور که گفته شد، این دریاچه به سبب عمق و مساحت مناسبی که دارد بهترین انتخاب برای تفریحات و ورزش‌های آبی است.
ممنوعیت شنا در دریاچه‌ی زریبار مریوان
بنا به اعلام مدیر جمعیت هلال‌احمر مریوان از سال ۱۳۹۳، در پی غرق شدن دو تن از اهالی این شهر در دریاچه‌ی زریبار شنا در دریاچه‌ی زریبار مریوان ممنوع است و این ممنوعیت بعلت حفظ جان شهروندان است.
از جمله تفریحات موجود در این دریاچه و اطراف آن می‌توان به گزینه‌های زیر اشاره کرد.
قایق سواری در دریاچه زریوار
شاید برایتان جالب باشد که بدانید تیم‌های ملی قایقرانی در رشته‌های مختلف، تمرینات خود را در این دریاچه انجام می‌دهند. البته گردشگران هم فرصت دارند که در دریاچه زریوار قایق‌سواری کنند. دو نوع قایق در آنجا وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید: قایق پدالی و قایق موتوری. هدایت قایق پدالی بر عهده خودتان است و با پدال‌های مخصوص می‌توانید قایق را حرکت دهید؛ اما هدایت قایق موتوری به دست مسئول آن است که شما را تا میانه دریاچه نیز جلو می‌برد تا از زیبایی آن به وجد بیایید.
اسکی روی آب
عکس اسکی روی آب دریاچه زریوار مریوان
همان ویژگی‌های خوب دریاچه زریوار که امکان قایقرانی در آن را میسر می‌کرد، باعث شده که این دریاچه محل خوبی برای تجربه اسکی روی آب نیز باشد.
ماهیگیری
وجود گونه‌های مختلف ماهی‌ها و همچنین بستر مناسب برای ماهیگیری، دریاچه زریوار مریوان را یکی از پاتوق‌های ماهیگیری برای گردشگران و محلی‌ها ساخته است. یکی دیگر از افتخارات این دریاچه این است که این دریاچه میزبان نخستین جشنواره بین‌المللی گردشگری- ورزشی و ماهیگیری در اردیبهشت ۱۳۹۷ بود و حتی شرکت‌کنندگانی از ۹ کشور خارجی داشت.
اسکی زمستانه

عکس اسکی زمستانه دریاچه زریوار مریواناسکی زمستانه دریاچه زریوار مریوان

در زمستان روی دریاچه زریوار مریوان یخ می‌زند؛ ولی این امر باعث نمی‌شود که تفریحات این منطقه لغو شود. با یخ‌زدن لایه روی دریاچه، می‌توان اسکی روی یخ را نیز در این محل تجربه کرد که در نوع خودش بی‌نظیر است.
پاراگلایدر بر فراز دریاچه زریوار
عکس پاراگلایدر بر فراز دریاچه زریوار مریوان
یکی دیگر از تفریحات لذت‌بخش این دریاچه، پرواز با پاراگلایدر بر فراز دریاچه است. اگر ترس از ارتفاع ندارید یا دوست دارید بر آن غلبه کنید و همین طور از هیجان هم خوشتان می‌آید، پرواز با پاراگلایدر، آن هم از بالای دریاچه‌ای، چون دریاچه زریوار مریوان، یکی از بهترین گزینه‌هاست. از هزینه این تفریح اطلاع درستی در دست نیست؛ زیرا امکانات تفریحی منطقه در دست بخش خصوصی این منطقه است.
پرنده نگری

عکس پرنده نگری در دریاچه زریبار
شاید اسمش کمی عجیب به نظر بیاید؛ اما منظور از پرنده نگری در واقع مشاهده پرندگانی است که در دریاچه حضور دارند. این منطقه یکی از مناطق ویژه حفاظت‌شده توسط محیط‌زیست است. از این رو گونه‌های مختلف پرندگان بومی و مهاجر در این منطقه وجود دارند که بعضی از آن‌ها نیز از کمیاب‌ترین گونه‌های موجود هستند.
آبشار گویله یکی از جا‌های دیدنی مریوان

مریوان آبشار گویله
اگر در مسیر مریوان-سقز رانندگی می‌کنید، حتما به شما توصیه می‌کنیم سری هم به آبشار گویله بزنید. در واقع پیشنهاد می‌کنیم، به جای سر زدن وقتتان را مدیریت کنید و حتما از این آبشار دیدن کنید.

بیشتر بخوانید:لک لک‌های مهاجر؛ میهمان تالاب بین المللی زریوار

آبشار گویله به ویژه در اوایل فصل بهار، یکی از زیباترین و بهترین جا‌های دیدنی مریوان است. آبشار شگفت‌انگیزی که از کوه پایین می‌ریزد و حیاط سبز زمین‌های پایین‌دست را ممکن می‌کند.
البته اگر قصد دیدن این آبشار را دارید، توصیه می‌کنیم لوازم اولیه و آمادگی  لازم را داشته باشید. چون ناچار باید مقداری کوهنوردی و در دل جنگل پیاده‌روی کنید.

دریاچه زریبار و آبشار گویله

منابع: کجا رو، ره بال، ایسنا