دانستن بدیهی‌ترین حق افکارعمومی است

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما،  رادیو گفتگو در برنامه زنده «امواج شبهه»  با حضور دکتر علیرضا داودی (کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی) و تماس تلفنی با  رضا گنجی (کارشناس و فعال رسانه) و حسین شریعتمداری (فعال سیاسی و مدیر مسئول روزنامه کیهان) به موضوع « باید ها و نباید های رسانه های بیگانه در سالی که گذشت و نداستن حق مردم است» پرداخته شد.

استفاده رسانه های بیگانه از تکنیک هیبت وحشت؟

علیرضا داودی کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی ضمن اشاره به اینکه حدود سه دهه پیش موضوعی در ایران مطرح شد که عنوان اصلی آن «ندانستن حق مردم است» بود، گفت: همه می دانند که بدیهی ترین حق افکار عمومی، آگاهی از ابعاد مختلف موضوعات مطرح شده از سوی غرب است.

وی افزود: زمانی که می گویند نداستن حق مردم است در حقیقت وارد جنگی جدی می شویم که سه ساحت را شامل می شود، ساحت اول به فضایی بر می گردد که معمولا در آن رخداد‌ها حاصل می شود اما اساسا بین آن چیزی که حاصل و نمایش داده می شود، فاصله به اندازه ای زیاد است که مخاطب قدرت درک اصالت ماجرا را نداشته باشد.

این کارشناس ارشد رسانه گفت: نکته دوم اشاره به چرایی این واقعه دارد، در این ساحت سعی می کنند مخاطب پاسخ بسیاری از سوالاتی که در ذهنش شکل گرفته است را نداند و با مشغول کردن وی به فرعیات او را از رسیدن به پاسخ سوالاتش دور کنند و به مرز ندانستن نزدیک کنند.

داودی ادامه داد: مرحله سوم بهره‌گیری از انبوه اطلاعات سیاه جهت بمباران ذهن برای رسیدن به نقطه ای است که مخاطب بواسطه داشتن اطلاعات تصور کند می داند چه واقعه ای رخ داده و پشت صحنه آن چه وقایعی اتفاق می افتد، چه فرمول هایی آن را میزبانی می کند و قرار است چه اتفاقی بیوفتد بنابراین بمب باران انبوه اطلاعات نهایتا فرد را به جهل پیشرفته غیر قابل بازگشت می رساند، از این جا به بعد فرد گمان می کند می داند این در حالی است که جنس، قیمت و ارزش اطلاعاتی که در اختیار دارد کوچیکترین پایداری و ارزش گذاری را نمی شود نسبت بهش داشت چرا که فقط برای ایجاد نوع خاصی از خط اشغال است که در حال رخ دادن است پس از این جا به بعد یک نوع حفره شکل می گیرد که در این حفره مفهومی تحت عنوان هیبت وحشت شکل می گیرد که خود موضوع را برای مخاطب بواسطه هیبتی که برایش ساخته شده وحشتناک می کند.

وی افزود: برای درک بهتر مسئله نمونه هیبت وحشت را می توان در کارتون تام و جری دید که موش در یک سایه روشن قرار می گیرد و هیبتی از خود خلق می کند که گربه بترسد هیبتی را خلق می کند که نتیجه آن در رفتار مخاطب، کارگذار و در رابطه بین مخاطب و کارگذار تبدیل به وحشت شود.

داودی گفت: با بررسی این موضوعات می توان به نقش انگلستان در تحولات یک ساله ایران، نقش فرانسه و یا آمریکا رسید که مردم نباید این ها را بدانند حق مردم از منظر رسانه های بیگانه دانستن این موارد نیست.

وی عنوان کرد: آن چیزی که رسانه های بیگانه به عنوان سرپل اقدامات روش کار می کنند و قطعا در سال ۱۴۰۲ ضریب بیش تری به آن خواهند داد تمرکز بر تعریف معکوس حق برای مردم است، به همین دلیل بیان می شود از منظر رسانه های بیگانه، اغیار ، سرویس ها و دسک های خارجی ندانستن حق مردم است و صرفا باید آن چیزی را بدانند که آن ها می خواهند.

احساسات نقطه ای چگونه عمل می کند؟

رضا گنجی کارشناس و فعال رسانه طی ارتباط تلفنی با آخرین برنامه امواج شبهه در سال ۱۴۰۱ گفت: جهل رسانه های بیگانه کاملا تعمدی است تا تحت هیچ شرایطی اجازه ندهند مخاطب در ایران نسبت به حقیقت وقایعی که در پیرامونش رخ می دهد آگاه شود.

داودی ادامه داد: در این مورد باید به سه موضوع پرداخت، نکته اول اینکه پایه تلاش برای بیش تر ندانستن برای مخاطب توسط رسانه های بیگانه قطعا بحث احساسات است، که خود احساسات نیز به دو دسته احساسات نقطه ای و فرآیندی تبدیل می شود.

وی گفت: در احساسات فرآیندی معمولا کاشت مربوط به قدیم تر ها تا به امروز است اما در احساسات نقطه ای مسئله بر سر کاشت و ضرب لحظه ای و کیس استادی طور است به همین دلیل است که جنس تحریک و تهییج در این جا فرایندش متفاوت تر است.

این کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی خاطرنشان کرد: ما در حوزه احساسات قاعده تخمیر را نیز داریم که نهایتا مخاطب را به مرحله تخمیرگونه ای می رساند که بتواند از درون آن به چیز دیگری برسد مانند موضوع دختران اکباتان، این موضوع پایه ای قدیمی و پیشین دارد ولی به لحاظ کیس روی اکباتان متمرکز می شود و حالا اتفاقاتی که به پیوست آن رخ می دهد.

وی در ادامه گفت: مرحله دوم احساسات بهره گیری از یکسری از قواعد است که این قواعد فی النفسه برهم زننده اتفاقات محسوب نمی شود بلکه وقتی ترکیب می شود چیز جدیدی را شامل می شود، خروجی این ترکیب روی کیس معلوم نیست اما به لحاظ تجربی بر اساس مطالعه ای که روی رفتار مخاطب دارند می توانند به این نتیجه برسند.

داودی با تاکید بر اینکه در ایران مدل ها خیلی تنوع ندارند و تنها مصادیق متفاوت هستند، عنوان کرد:  مدلی که بی بی سی کودتا ۲۸ مرداد استفاده کرد، سال های ۸۰ و ۸۸ و ۱۴۰۱ هم استفاده کرد بنابراین در خاصیت دوم این فرایند را روی خود پیاده سازی می کند.

وی افزود: در قابلیت سوم یک مسئله خود را به طور کاملا جدی نشان می دهد و آن هم کنار گذاشتن مخاطب از اصل ماجرا است. احساسات این جا خودش را بروز می دهد و شما را با موضوعاتی درگیر می کند که اساسا در خود ماجرا نبوده بلکه در حاشیه ماجرا است.

داودی در ادامه گفت: در فیلم های شبکه خانگی نیز می بینیم که از احساسات رقیق شده برای ذهنیت غلیظ شده تر مخاطب نسبت به دال مرکزی شروع به کار کردن می کند.

وی افزود: رسانه های بیگانه این روز ها بدون وقفه در حال نشر کلیپ های هستند که در آن جای شهید و جلاد عوض شده و آن قدر این کلیپ ها احساسی هستند و مخاطب غرق آن ها می شود که دیگر به دنبال چرایی گشتن را از یاد می برد.

این کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی گفت: زمانی که صحبت از احساسات می شود در حقیقت صحبت از یکی از پیچیده ترین عنصر ها در رقیق یا غلیظ کردن، با دوام یا کوتاه دوام کردن این مسئله می کنیم.

گنجی با اشاره به اینکه در سالی که گذشت رسانه های بیگانه روی چه تکنیک های تمرکز داشتند، گفت: در این قمار و انتحار رسانه ای که همه رسانه های غیر فارسی زبان در موضوع ایران انجام دادند ، دیدیم که تکنیک کم آوردند. در مقاطع مختلف ورود می کردند و خیلی دوست داشتند با همه پلتفرم های که در دست داشتند حرکتی را در ایران بزنند اما موفق نشدند.

وی ادامه داد: در ماه های اخیر آن چیزی که انتظار داشتیم فرای تصور ما بود و از همه تکنیک ها و  شیوه ها استفاده کردند تا بتوانند در ذهن مخاطب ایرانی اثر گذاریشان را بیشتر کنند.

داودی گفت: این ها موضوع را از بحث حجاب و پوشش و مهسا امینی آوردند و حالا می خواهند برای ۱۴۰۲ با یک پلتفرم دیگری روی آن کار کنند و همه خواست مردم را به سمت شادی با پلتفرم مدنظر خودشان بیاورند.

وی افزود: در اغتشاشات اخیر این شبکه ها حتی یک دقیقه نمادین برای خانواده های که به دست ارازل اوباش از بین رفتند حتی سکوت هم نکردند.

گنجی با اشاره به نگاه ابزاری رسانه های بیگانه به مخاطب گفت: این دوگانگی حتی در خودشون نیز در این بی تکنیکی رسیده به تاکتیک های هول و با همین فرم دارند موضوع را پیش می برند.

موج سواری رسانه های بیگانه با حجاب؟

داودی عنوان کرد: یکی از مفاهیمی که این ها روی آن کار می کنند، رساندن شرایط رسانه ای در داخل ایران به فرایند بد عملی یا بی عملی است. ما اگر دال مرکزی این موضوع را حجاب در نظر بگیریم یک قاعده خیلی مهمی این وسط خود را نشان می دهد و آن خلاصه کردن مفهومی تحت عنوان حجاب به صرفا پوشش و تبدیل آن به بزرگترین سیبل تهاجمی نسبت به داخل و خارج ایران است.

وی افزود: موضوع حجاب که این ها این همه روش موج سواری کردند سهم اندکی در این منشور داشت، رسانه های بیگانه سه مسئویتشان دچار اختلال شده نخست اینکه با اون نقطه گریز از مرکزی که در ابتدا شروع کردند نمی توانند ادامه دهند علت این که حجم عملیاتیشون خیلی کاهش پیدا می کنند، بنابراین مجبورند به آن الحاقیه بزنند همان طور که در منشور مهسا این الحاقیه را مرتب می بینید.

وی افزود: نکته دوم این است که مسیله حجاب را نتوانستند دغدغه عملیاتی نیرو های عمل کننده خارج از نظام و بخشی از آن هوایی که در داخل نظام استند بای این ها بودند قرار بدهند.

این کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی گفت: نکته سوم که نکته بسیار مهمی است اشاره به این دارد که حالا که دوباره رسیدند به مفهومی تحت عنوان زنان و آزادی و عدالت می بینند افتادند در همان لوپی که ۴۳ سال گذشته در آن قرار داشتند که در منطق به آن تعریف به دور می گویند.

وی افزود: این ها یک عنصری به نام شاهین نجفی دارند او خدمتی نبود که به این ها نکرده باشد اما سر قصه منشور در همان پارادایم یک یا دو نتوانستند حتی رضایت نسبی عنصر خودشان را به دست آورند.

داودی تصریح کرد: این ها در تلاشند تا این پوزیشن را تبدیل به یک امر موجه فراملی برای اثرگذاری ملی کنند، انقلاب قاعده دارد اولین قاعده آن این است که تعبیر فراملی و اقدام ملی داشته باشید، در حقیقت ذات استبدادی است اما یک روکش دموکراتیک روش می کشند.

وی در ادامه عنوان کرد: دو اتفاق جدی این جا می افتد یکی اینکه اپوزیسیون قابلیت انتقال پیدا نکرده بین صوراسرافیل آن آی تی وی با مسیح علی‌نژاد هیچ تفاوتی نیست چرا که این قدرت انتقال را پیدا نکردند.

داودی گفت: نکته دوم اشاره به این دارد که پایگاه اعتباردهی مردمی در داخل به خودشان را از دست دادند، بنابراین این فرایند به مکانیزم رفتاری که این ها از خودشان نشان می دهند بر می گردد.

اهمیت فلسفه حجاب برای غرب ؟

گنجی گفت: همه این ها به شکست منتهی شد خودشان نیز به واقع معتقد هستند که تمام و نتوانستند کار را آنگونه که می خواستند پیش ببرند تنها چیزی که هنوز گمان می کنند می تواند روی آن مانور بدهند مقوله حجاب است، آن ها گمان می کنند اگر در همه حوزه ها شکست خوردند اما در حوزه حجاب یک گام به جلو رفتند.

وی افزود: این ها معتقدند که ظرفیتی در داخل ایران خلق شده و توانستند عده ای را متقاعد کنند که این مدلی از حجاب را که خیلی مطلوب نظام اسلامی نیست را پیش بگیرند و نمی خوان این ظرفیت را به حال خود و بدون پشتوانه رها کنند.

وی افزود: نکته دوم این است که ما نباید فراموش کنیم که همه جهان غرب، سکولار و اومانیسم در طول چندین سال گذشته با همه توان در صنعت رسانه تلاش کرد تا موضوع حجاب را به چالش بکشد، زمانی که بخواهید مبارزه ای چندین ساله را پیش ببرید به هر حال یک مقطعی باید دستاوردی داشته باشد از دید این ها توانستند دستاوردی داشته باشند و یک گام رو به جلو بردارند.

گنجی عنوان کرد: نکته بعد اشاره به این دارد که کجای این شیوه ایراد دارد که خانمی با حجاب و بی حجاب در کنار یکدیگر قدم بردارند کجای این شیوه ایراد دارد که جمهوری اسلامی ایران به آن تن نمی دهد، اگرچه حجاب دارند اما هیچگاه از زیر آن برقع ها هیچ خطری متوجه همه جهان غرب که به دنبال ظلم به ایران هست متوجه نیست، هیچ قاسم سلیمانی و مدافع حرمی متولد نشد و هیچ حماسه بزرگی که بتواند به نفع جهان اسلام باشد رقم نخورد اما از زیر چادر زن شیعه اتفاقات بزرگی رقم خورد که همه جهان غرب را تهدید می کند

وی خاطرنشان کرد: هرگز جریان رسانه و نظام رسانه ای غرب اگر همه موضوعات را رها کند تحت هیچ شرایطی این موضوع حجاب را رها نمی کند.

داودی با بیان این که حجاب یک نماد است و فلسفه پشت حجاب بسیار مهم است، گفت: فلسفه ای که غیرت اسلامی و حیاتی ایرانی ایجاد می کند شما زمانی که غیرت و حیا اسلامی و ایرانی دارید اجازه نمی دهید هر اتفاقی در هر حوزه ای رخ دهد، برقعی که نتواند اقدام انقلابی در حوزه حیا باوری ایجاد کند و نتواند بین خودم و خودم یک اتحاد میدانی ایجاد کند هیچ خطری برای هیچ کسی ندارد به همین دلیل است که رهبری شیعه انگلیسی را مطرح می کنند.

گنجی گفت: ما دیدیم روی دو کلمه حجاب اجباری بسیار مانور می دادند، حجاب اجباری از روز نخست روی این کلمه مانور دادند.

تکنیک حرکت از پله دوم چیست؟

حسین شریعتمداری فعال سیاسی و مدیر مسئول روزنامه کیهان گفت: مسیله اپوزیسیون و اتحاد آن ها مدت ها است که ناممکن شده، اساسا این ها چون نقطه اتحاد واحدی ندارند از اعتلاف سفید استفاده می کنند بدین معنا که هر چه نقاطی که قرار است افراد روی ما اتفاق نظر پیدا کنند فراوان تر باشد دامنه آن ائتلاف خیلی کوتاه تر خواهد بود بنابراین بهتر است یک نقطه پیدا کنند که همه گروه های اپوزیسیون روی آون اتفاق نظر داشته باشند این دقیقا همان کاری بود که در فتنه ۸۸ انجام دادند.

وی افزود: مسئله آفند اصلی ترین بخش از مسئله آفند حضور و دوام انقلاب اسلامی است، ۴۴ سال است که از همه اهرم ها استفاده کردند اما به جایی ترسیدند، آن ها در اوایل انقلاب یا سال های بعد افراد جان داری را به میدان می آوردند اما در حال حاضر کار به جایی رسیده که از افراد فراری و بازیگر ها استفاده می کنند و از این افراد می خواهند مقابل ما بایستند.

شریعتمداری خاطرنشان کرد: اگرچه این رسانه هاسعی می کنند فضا را فضای ملتهب و آلوده نگاه دارند، اما بهترین راه این است که روی پاشنه آشیل این ها تکیه کرد.

وی ادامه داد: این ها زمانی که از آن ها اسم برده می شود احساس می کنند بزرگ شدند. زمانی که مطرح می شوند سرویس های اطلاعاتی بیگانه ای که به این ها امکانات می دهند احساس می کنند این ها قابل تحویل گرفتن هستند.

شریعتمداری عنوان کرد: در آمریکا مطابق آمار همه ساله تعداد زیادی و بیش از صد ها زن به دست همسران یا در دعوا ها کشته می شوند و برای هیچ کسی نیز مهم نیست، آن ها در فوت های رسانه ای تعامل نمی کنند تقلب می کنند و انگاره می سازند یکی از ترفند های که زیاد از آن استفاده می کنند انگاره سازی است، انگاره تصویری از واقعیت است که واقعی نیست اما باید شباهتی با واقعیت داشته باشد.

وی با اشاره به اینکه حضرت علی می فرمایند مردم دشمن آن چیزی هستند که نمی دانند، گفت: زمانی که تصویری از چیزی برایشان به نمایش می گذارند که با واقعیت متفاوت است.

وی افزود: یکی از تکنیک های دیگری که این رسانه ها استفاده می کنند حرکت از پله دوم است، در ماجرای جمشید شارمهد به وضوح می توان این موضوع را دید ، این خشونت را خشونتی مقبول می دانند ببینید پله اول را نمی بینند و فاکتور می کنند و اگرچه این تکنیک ها و شگرد ها نخ نما است اما باز هم می تواند در بعضی از افراد تاثیر بگذارد.

کلید واژه تکراری کار ایران تمام است؟

داودی گفت: فرایند اقداماتی که جریان رسانه های بیگانه از مرحله پردازش موضوع تا عملیات میدانی روش متمرکز می شوند معمولا یک سینوس استپ حرکتی به تعبیر خودمان دارد.

وی افزود: در یک سال گذشته استپ هایی که کردند کم بود و حرکت علی الظاهر به لحاظ تعداد و سوژه خیلی بیش تر بود چرا که خلق سوژه را نمی گذاشتند به ماه‌گرد واقعه حتی برید.

این کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی گفت: دو مسیله این جا بسیار حائذ اهمیت است، مسیله اول ابا ذهن مخاطب در ایران قدرت حل و هضم این ها را داشت یا هضم می کرد و جایگزین می کرد.

وی افزود: ذهن مخاطب در این دوره مثل ۹۸، ۹۶، ۸۷ و ۷۸ حل می کرد و هضم می کرد یا حذف می کرد و گزینه جدید را جایگزین می کرد.

گنجی گفت: مخاطبان در طول این سال ها یک کلیدواژه را همیشه از رسانه های بیگانه شنیدند که کار ایران دیگر تمام است، این ها مخاطب را دیگر خسته کردند از تکرار این که دیگر کار ایران تمام است.

وی گفت: در حوزه رسانه و عملیات رسانه ای این همه ظرفیتشان بود ما یک مقاطعی رصد کردیم و دیدیم حتی رسانه های کشور هایی که با هم هیچ تنشی نداشتیم را وارد میدان کردند یعنی آن ها هم قربانی اتاق خبر های رسانه های بزرگ تر شدند.

گنجی خاطرنشان کرد: یک اصل در رسانه وجود دارد که رسانه ها بیش از آنکه رویداد ها را در کف خیابان رصد کنند اتاق خبر های یکدیگر را رصد می کنند و زمانی که می بینند رسانه های بزرگ تاپ خبرهایشان موضوع ایران است به تبع رسانه های بزرگ وارد همین بازی شدند و مجموع واژگان، مستند ها و محتواهایی که تولید کردند به دور از واقعیت بود و توام با فضایی که ایجاد شد بود ضمن اینکه اساسا به این ها ماموریت داده شده بود.

وی افزود: اگر جنبشی در طول چند ماه نتوانست پیروز میدان شود آن را شکست خورده فرض کنید اما به حال خود رها نکنید و در بازه زمانی های مختلف و مناسبت ها از آن استفاده کنید.

برنامه  «امواج شبهه» گفتگویی تخصصی پیرامون ماهیت‌ شناسی و رفتارشناسی رسانه‌های فارسی‌ زبان بیگانه است که با هدف روشنگری و افشای تکنیک‌های رسانه‌ای است ،روزهای یكشنبه و سه‌شنبه ساعت ۱۶ به مدت ۶۰ دقیقه از آنتن این شبكه به نشانی موج اف‌ام ردیف ۱۰۳,۵ مگاهرتز پخش می شود.

علاقمندان می‌توانند نظرات خود را از طریق سامانه پیامكی ۳۰۰۰۰۱۰۳۵  و شماره ۰۹۰۳۹۱۳۴۷۴۴ در پیام رسان های مجازی به اشتراک بگذارند. این برنامه به سردبیری دكترعلیرضا داودی، نویسندگی و تهیه كنندگی سیده فاطمه شعار بر روی آنتن می رود؛ همچنین ایمان مهدوی كارشناس مجری، زهرا شکوری هماهنگی برنامه، فاطمه عبدالوند و احمد یوسفی آیتم ساز و فائزه سلطانی به عنوان خبرنگار در این برنامه حضور دارند..