واسطه ها ، علت اصلی افزایش قیمت حبوبات

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، دکتر افتخاری ، دبیر انجمن تولیدکنندگان حبوبات در گفتگو با رادیو اقتصاد با اشاره به افزایش قیمت حبوبات گفت: علت اصلی افزایش قیمت حبوبات واسطه ها هستند.

سوال : ما شاهد روند افزایش قیمت در بازار حبوبات هستیم روندی که از سال گذشته شروع شده و امروز هم ادامه دار بوده . دلایلش را تیتروار از زبان شما بشنویم.

افتخاری : قیمت حبوبات در سال ۱۴۰۰ رشدی را در سطح دنیا داشت و به تبع آن در کشور ما هم رشد قیمت حبوبات را داشتیم . بخشی از حبوبات کشور در کشور تولید می شود ، یعنی حدود  ۶۵ تا ۷۰ درصد حبوبات مورد نیاز کشور در کشور تولید می شود که قیمت بذر، مواد و سموم و همین طور شرایطی که در آبیاری ، فصل کاشت و برداشت قطعا در قیمت کالای حبوبات همانند سایر کالاها تاثیرگذار هستند و قطعا می تواند افزایش قیمت مولدهای انرژی در حوزه تولید حبوبات هم تاثیرگذار باشد،  اما در ارتباط با دو سه ماه گذشته که اشاره فرمودید فرآیندی را در ارتباط با افزایش قیمت عمده کالاها داریم و به تبع آن حبوبات هم خارج از این چارچوب نیست و حبوبات هم افزایش قیمت داشته است ، حالا نوساناتی که در بازار در بسیاری از کالاها ما شاهد هستیم، مواد پروتئینی مخصوصا گوشت ، مرغ و ماهی افزایش هایی در این ایام بوده که بخشی از آن دستگاه های نظارتی نظارت می کنند و بخشی هم متاسفانه بسیار افسارگسیخته اتفاق می افتد. در حوزه حبوبات نگاه من این است که افزایش های قیمت امری بدیهی و طبیعی بوده ضمن این که کالاهایی که ظرف دو تا سه ماه گذشته خریداری شده اند از کشورهای تولید کننده حبوبات ، آن کالاها وقتی که وارد کشور می شود با توجه به ارزی که بخش عمده آن نیمایی بوده ولی افزایش قابل توجهی را در اصل داشتیم علی القاعده بر قیمت حبوبات تاثیرگذار است در طی این فصل زمستان و احتمالا بهار هم باشد .

سوال : یعنی این روند افزایشی را شما می گویید که در بهار هم ادامه دار خواهد بود؟

افتخاری : به هرحال حبوباتی که وارد کشور می شود مبنای خریدش مبنای دلار است و منطقی است که این را بپذیریم که قطعا افزایش قیمت خواهد داشت .

سوال : من از صحبت های شما این گونه برداشت کردم که حبوبات هم همرنگ جماعت شده ، وقتی سایر کالاها و مواد پروتئینی افزایش قیمت پیدا کرده ، طبیعی است که حبوبات هم افزایش قیمت پیدا کند ، یعنی ما آنالیز دقیقی برای قیمت حبوبات نداریم فقط نگاه می کنیم به سایر کالاها و افزایش آن ها را در افزایش قیمت حبوبات به عنوان دلیل اصلی مطرح می کنیم ؟

افتخاری : نه این نمی تواند باشد ، وقتی مبنای خرید یک کالا دلار است ...

سوال : این مبنا را کجا گفتند که مبنای خرید کالا دلار است کالایی که ما خودمان در داخل کشور داریم تولید می کنیم و شما هم عنوان کردید ۶۵ تا ۷۰ درصد تولید داخل است ؟

افتخاری : آیا در تولیدی که در داخل دارد انجام می گیرد در بذر و سمومی که تهیه می شود ، تمام امکاناتی که در اختیار کشاورز قرار می گیرد ، آیا آن ها شامل افزایش قیمت در فصل گذشته نبوده است ؟

سوال : نه من در مورد مبنای دلار از شما سوال کردم این که هزینه ها افزایش پیدا کرده در آن شکی نیست .

افتخاری : سمومی که در بازار است ، وارد می شود ، امکاناتی که در اختیار کشاورز قرار میگیرد ، بیشتر  این ها برمی گردد به مبنای پولی این ها و باید منطق را بپذیریم که در قیمت تاثیرگذار است اگرچه حبوبات فرآیند آرامی را در طی دو سه ماه گذشته داشته است ، افزایش قیمت را داشتیم ، اما هیچ وقت جهش قیمت نبوده یعنی به آرامی دارد جلو می رود و الحمدلله محصول هم در سطح وسیعی در کشور موجود است،  چه وارد کننده هایی که وارد کردند و تولید کننده هایی که وارد چرخه بازار کردند اما به هر حال بخشی هم فرمایش شما به جا است ، منشعب از فضای بازار است . آن کالایی هم که از واردکننده خریداری شده هنوز در اختیار مصرف کننده قرار نگرفته است آن هم در آن سطحی که بنکدارها یا واسطه ها هستند آن ها هم احتمال دارد این منطق را بپذیریم که بله این هم بخشی...

سوال : من صحبت شما را گفتم نظر من این نبود، شما اشاره کردید چون کالاهای دیگر قیمتشان افزایش یافته ، طبیعی است که حبوبات هم افزایش قیمت پیدا کند . اینکه فرمودید در دو سه ماه اخیر با یک روندی ما افزایش قیمت داشتیم و رو به جلو رفتیم ، خیلی چراغ خاموش قیمت حبوبات افزایش پیدا کرد، این که ده درصد افزایش قیمت را ما دریک ماه برای یک دانه از اقلام حبوباتی شاهد هستیم این همان جهش است یعنی ده درصد در یک ماه خیلی منطقی نیست. اما خیلی توجهی به آن نشد واقعیت امر همین است هم بحث نظارتی و سایر موارد، این که قطعا افزایش قیمت ارز تاثیرگذار خواهد بود شکی نیست اما این اثر من فکر می کنم یک سهمی را در قیمت حبوبات دارد، افزایش قیمت ارز ولی به این اندازه که ما شاهدش هستیم و بزرگش می کنیم به نظر من این گونه نیست با توجه به اینکه ۷۰ درصد حبوبات مورد نیاز داخل را ما خودمان داریم تولید می کنیم .امسال هم هنوز تمام نشده و دو هفته مانده آمارها شاید هنوز دقیق نیست ، ما کاهش تولید در حبوبات را داشتیم یا این که چون سال ۱۴۰۰ این اتفاق افتاد، در سال ۱۴۰۱ وضعیت تولیدمان به چه صورتی بود؟ کاهش داشتیم در مقایسه با ۱۴۰۰ یا می توانیم بگوییم شاهد روند باثباتی در تولید بودیم ؟

افتخاری : ما کاهش تولید نداشتیم حالا آمار و ارقام دقیق را ما معمولا از وزارت جهاد کشاورزی باید بگیریم که مرجع آمار و اطلاعات دقیق است،  اما گزارشاتی مبنی بر کاهش وجود نداشته و یک مطلب هم عرض کنم که کالایی که در کشور تولید می شود در کوتاه ترین زمان ممکن وارد چرخه بازار می شود و در کشور ما که فصل برداشت از مرداد ماه در کالاهای متعدد حبوبات شروع می شود تا تقریبا مهرماه ،این کالا می آید وارد چرخه بازار می شود و نیاز بیشتر از آن از طریق واردات تامین می شود که این ها متاثر بر هم هستند چون چه واردکننده و چه تولید کننده این را وارد بازار می کند و واسطه ها می توانند مدیریت کنند فضای بازار را ، عرضه و تقاضا هم تاثیرگذار است وقتی کالایی به وفور باشد در بازار ...

سوال : واسطه ها که هیچ وقت مدیریت نکردند فضای بازار را ، در واقع برهم زننده بودند و شما در صحبت هایتان نکته مهمی را اشاره کردید که گره می زنیم این نکات را به هم ، این که ما مرداد ، شهریور ، مهرماه تولیدمان را داریم و می دانیم که روند ثبت سفارش برای واردات هم یک شبه اتفاق نمی افتد ، از قبل برنامه ریزی می کنند ، در آن ماه ها تا جایی که خاطرم است یک روند تقریبا با ثباتی را در بازار ارز شاهد بودیم و به نوعی این افزایش قیمت تب و تابی است که این روزها شکل گرفته و اثر خودش را دارد می گذارد. یعنی اگر برگردیم به مرداد، شهریور و مهرماه عملا نباید شاهد این اتفاق می بودیم . آقای دکتر فکر می کنید راهکاری هست برای این که کنترل کنیم و تنظیم کنیم بازار حبوبات را در کشورمان با توجه به ایام ماه مبارک رمضان، عید نوروز و این که این حبوبات در سبد خانوار ما کماکان جای خودش را داشته باشد ؟

افتخاری : دو اتفاق باید بیفتد یکی وجود کالا است که الحمدلله اعضای انجمن حبوبات ایران تلاش گسترده ای را کردند و امروز حتی تا ماه مبارک رمضان ، شروع سال نو و پایان ماه مبارک پیش بینی ما این است که حبوبات در کشور به حدی است که نیاز مصرف کننده برطرف شود،  اما در ارتباط با نوسانات قیمتی که به وجود می آید خوب هر دو تا سه ماهی یک بار کالای جدیدی می آید وارد می شود با قیمت های جدیدی که در سطح دنیا خریداری می شود یا نوسانات ارزی که در کشور به وجود می آید حالا فرآیند یک درصد، پنج درصد حتی تا ده درصد یک روند است، جهش هایی که امروز ما در سایر مواد پروتئینی داشتیم که آن هم مباحث تخصصی است و نمی خواهم ورود کنم ، جهش وقتی است که قیمتی غریب به ۴۰ درصد، ۵۰ درصد یا ۷۰ درصد افزایش یافته اما در ارتباط با ...

سوال : زمانش را هم می فرمائید ، فرمودید جهش زمانی است که یک قیمت کالا ۴۰-۵۰ تا ۷۰ درصد افزایش پیدا کرده باشد ، خوب در چه برهه زمانی ؟ اگر منظورتان در ماه است که باید بگوییم بله جهش نیست ولی اگر سال را بسنجیم حبوبات در سال ۱۴۰۰ چه قیمتی بود ؟ الان که داریم با هم صحبت می کنیم چه قیمتی است ؟ برخی اقلام حبوباتی بالای ۲۰۰ درصد قیمتش افزایش یافته است این را شما جهش نمی دانید ؟

افتخاری : نه ببینید یک موقع قیمت کلیه کالاها در سطح کشور افزایش پیدا کرده که هم تولید کننده و هم واردکننده و همه این ها در یک مسیر یک کالایی دارند جهش پیدا می کند که فضای درون کشور است یک موقع نه مبدایی که کالا از آن خریداری می شود یک فضایی در دنیا به وجود می آید مثل ۱۴۰۰ که یک دفعه عدس کانادا از ۷۵۰ دلار در تن رسید به ۱۴۵۰ دلار خوب در این شرایط ما یک قیمت ۱۰۰ درصد افزایش داشتیم حتی بیش از ۱۰۰ درصد...

سوال : خوب این افزایش قیمت محسوب می شود ...

افتخاری : بله کاملا در این نقطه فرمایش شما به جا است اما این که تمام مواد پروتئینی در کشور دارد افزایش پیدا میکند قطعا در قیمت حبوبات در بازار تاثیرگذار است .

سوال : یعنی افزایش قیمت حبوبات هم جهشی بوده دیگه ؟

افتخاری : در طی سه ماه گذشته نه جهشی نبوده .

سوال : شما سه ماهه نگاه می کنید ولی خوب معمولا آمارها را یکساله نگاه می کنند ، در یک سال ما افزایش جهشی قیمت در بازار حبوبات را داشتیم.

افتخاری :۱۴۰۱ از فروردین تا بهمن در نگاه حضرتعالی ما حبوبات را ۱۰۰ درصد افزایش داشتیم ؟

سوال : بله برای برخی اقلام داشتیم.

افتخاری : کدام یک از اقلام ؟

سوال : نخود در اسفند ۱۴۰۰ قیمتش چقدر بوده ، امروز چقدر است ؟ من خدمتتان عرض می کنم . حدود ۳۷-۳۸ هزار تومان ، امسال چقدر است ؟ نزدیک ۶۰ هزار تومان درسته ؟ ما به این میگوییم افزایش قیمت به صورت جهشی.

افتخاری : بله ، در اسفندماه گذشته مثلا ۴۷-۴۸ هزار تومان بوده و الان ۵۵ هزار تومان ، ۶۰ هزار تومان اگر چه در سال ۱۴۰۰ هم بعضی کالاها مثل عدس هم در پایان ۱۴۰۰ ، در مرز ۷۰ -۶۵ تومان هم بوده اند یعنی وقتی قیمتی که به دست مصرف کننده می رسد را شما لحاظ می کنید ، ماقیمتی که تجارمان کالا را تحویل می دهند در مبادی ورودی کشور...

سوال : هیچ فرقی نمی کند آن می شود نرخ تورم براساس قیمت تولیدکننده ، مبنایش آن می شود ، قیمتی هم که ما می گوییم درسطح خرده فروشی می شود نرخ تورم براساس قیمت مصرف کننده و خیلی این دو تفاوتی با هم ندارند و به صورت نسبی یکسان است .

افتخاری : ما این جا تفاوت خیلی می بینیم یعنی مثلا امروز عدس در بازار تجار ما دارند در مرز ۳۵ تا ۳۷ تومان نهایتا ۳۸-۴۰ تومان عدسشان را در مبادی ورودی می فروشند اما در بازار قیمت عدس اصلا چنین عددی نیست ، ببینید این حوزه هایی است که در این حوزه ها انجمن حبوبات دیگر ورود نمی کند ما متولی آن هستیم که کالا وارد کشور شود و با قیمت معقول ، تجار این را در مبادی ورودی کشور به فروش برسانند که این کار دارد انجام می گیرد اما چرا عدسی که ...

سوال : این قیمت معقول، در واقع وظیفه است ، بحث نظارت هم است که در سطح خرده فروشی باید انجام شود .

افتخاری : تجار انجمن حبوبات کالاهایشان را دارند وارد کشور می کنند تحویل می دهند به واسطه ها ، چرا دارد در بازار ۸۵ تومان به فروش می رسد این را دستگاه های نظارتی باید پاسخ دهند .

سوال : ملاک ما هم همین ۸۵ تومانی است که شما عنوان کردید . ما نرخ افزایش قیمت را وقتی می گوییم جهشی است همین است .

افتخاری : یعنی آن که مبادی ورودی است و مبنای کار ما است آن است که ما می بینیم عدد از ۳۲-۳۳ حتی در سال ۱۴۰۱ یک مقاطعی حتی عدس به مرز ۳۰-۳۱ آمده یعنی حتی کاهش قیمت داشته الان برگشته به مثلا ۳۷-۳۸ گاها تا مرز ۴۰ تومان درصورتی که مصرف کننده عدد دیگری دارد دریافت می کند این است که دستگاه های نظارتی در این فضا باید پاسخگو باشند .

سوال : و شما عملا باعث افزایش قیمت نبودید ؟

افتخاری : خیر تجار ما باعث افزایش قیمت نبودند .