کشف سیارک فضایی با مواد آلی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ در دسامبر ۲۰۲۰، فضاپیمای «هایابوسا۲» نمونه‌های سیارک کربنی ریوگو را به زمین بازگرداند. اخیرا تجزیه و تحلیل ناسا و یک تیم بین‌المللی از این نمونه نشان داده که سیارک ریوگو غنی از مولکول‌های آلی است.
تمام اشکال حیات فرازمینی شناخته شده، از مولکول‌های آلی و طیف متنوعی از ترکیبات تشکیل شده از کربن ترکیب شده با هیدروژن، اکسیژن، نیتروژن، گوگرد و عناصر دیگر تشکیل شده‌اند. این ایده که فرآیند‌های شیمیایی در سیارک‌ها می‌تواند برخی از اجزای حیات را ایجاد کند، با این واقعیت که مولکول‌های آلی نیز می‌توانند توسط فرآیند‌های شیمیایی که شامل حیات نمی‌شود، تولید شوند، پشتیبانی می‌شود.
بسیاری از انواع مختلف اسید‌های آمینه در میان مواد آلی پریبیوتیک شناسایی شده در این نمونه بودند. در شیمی پریبیوتیک، محققان مواد و فرآیند‌هایی را مطالعه می‌کنند که ممکن است باعث حیات شوند. در زندگی زمینی از اسید‌های آمینه خاص اغلب به عنوان بلوک‌های سازنده پروتئین‌ها استفاده می‌شود.
پروتئین‌ها برای زندگی ضروری هستند، زیرا برای ایجاد آنزیم‌هایی استفاده می‌شوند که واکنش‌های شیمیایی را تسریع یا کنترل می‌کنند و ساختار‌هایی در هر اندازه از جمله مو و ماهیچه ایجاد می‌کنند. این نمونه همچنین حاوی انواع مولکول‌های آلی مانند آمین‌های آلیفاتیک، اسید‌های کربوکسیلیک، هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای و ترکیبات هتروسیکلیک حاوی نیتروژن است که در صورت وجود آب مایع تشکیل می‌شوند.
یکی از محققان گفت: وجود مولکول‌های پریبیوتیک بر روی سطح سیارک با وجود محیط خشن ناشی از گرمایش خورشیدی و تابش امواج فرابنفش و همچنین تابش پرتو‌های کیهانی در شرایط خلا بالا، نشان می‌دهد که بالاترین سطح دانه‌های ریوگو پتانسیل محافظت از مولکول‌های آلی را دارند.
وی گفت: نتایج بررسی اسید آمینه ریوگو عمدتا با آنچه که در برخی از شهاب سنگ‌های غنی از کربن (کربن دار) که در معرض بیشترین آب در فضا قرار گرفته‌اند، مشاهده کردیم، مطابقت دارد.
یکی از نویسندگان مقاله گفت: با این حال، قند‌ها و باز نوکلئوتید‌ها (اجزای دی. ان.‌ای و آر. ان. ای) که در برخی از شهاب سنگ‌های غنی از کربن کشف شده‌اند، هنوز در نمونه‌های بازگردانده شده از ریوگو شناسایی نشده‌اند. ممکن است این ترکیبات در سیارک ریوگو وجود داشته باشند، اما با توجه به جرم نسبتا کوچک نمونه موجود برای مطالعه، کمتر از حد تشخیص تحلیلی ما هستند.
این کار اولین آنالیز آلی نمونه ریوگو است که سال‌ها مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. زمانی که ماموریت اُسیریس-رِکس ناسا در سال ۲۰۲۳ یک نمونه برگرفته از سیارک «بنو» را به زمین بازگرداند، نمونه‌های ریوگو و نمونه سیارک بنو را مستقیما مقایسه خواهیم کرد. انتظار می‌رود اُسیریس-رِکس جرم بیشتری از بنو را بازگرداند و فرصت مهم دیگری را برای جست‌وجوی ردیابی بلوک‌های سازنده آلی حیات در یک سیارک غنی از کربن فراهم کند.
«اسیریس-رِکس» یک مأموریت برنامه‌ریزی شده ناسا برای بررسی سیارک و بازگرداندن نمونه است. راه‌اندازی این پروژه در هشتم سپتامبر ۲۰۱۶ بدون تأخیر انجام شد. قرار است کاوشگر «اسیریس-رکس» در این مأموریت، یک نمونه برگرفته از سیارک «بنو» که یک سیارک کربنی است را در سال ۲۰۲۳ برای تجزیه و تحلیل دقیق با خود به زمین بیاورد. انتظار می‌رود بررسی این مواد دانشمندان را قادر به یادگیری بیشتر در مورد زمان پیش از شکل‌گیری و تکامل منظومه شمسی، مراحل اولیه شکل‌گیری زمین و منبع ترکیبات آلی که منجر به پیدایش زندگی در زمین شده است، کند. انتظار می‌رود این مأموریت دانشمندان را در رسیدن به پاسخ‌های تازه‌ای در مورد مراحل ابتدایی پیدایش و فرگشت یاری دهد.
در تاریخ ۲۰ اکتبر ۲۰۲۰، کاوشگر «اسیریس-رکس» با موفقیت بر سطح سیارک «بنو» فرود آمد و نمونه‌ای از این سیارک را جمع‌آوری کرد و سفر ۲.۳ میلیارد کیلومتری خود را به زمین آغاز کرد و کپسول حاوی نمونه‌ها در سپتامبر سال ۲۰۲۳ در صحرای یوتا فرود خواهد آمد.
بنا بر اعلام وبگاه تی ای، سیارک «بنو» با نام علمی «۱۰۱۹۵۵ بنو» یکی از «سیارک‌های آپولو» (یک گروه از سیارک‌های نزدیک به زمین) است که کشف آن توسط پروژه «لینیر» یا «بررسی سیارک‌های نزدیک به زمین لینکلن» (LINEAR) در ۱۱ سپتامبر ۱۹۹۹ صورت گرفت. این سیارک به صورت بالقوه برای زمین یک سیارک برخوردی به حساب می‌آید. سیارک «بنو» دارای قطر متوسط حدود ۴۹۲ متر و به طور گسترده با رادار «رصدخانه آرسیبو» و رصدخانه‌های سیاره‌ای و مرکز شبکه فضای دوردست گلداستون رصد می‌شود. «اسیریس-رکس» در صورت موفقیت، نخستین فضاپیمای ایالات متحده خواهد بود که مأموریت بازگرداندن نمونه از یک سیارک را انجام داده است.