وضعیت ترانزیت در مرزهای مختلف کشور

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ رادیو ایران در برنامه صدای راهبران با سیدحسین حسینی - معاون دفتر ترانزیت سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای کشور گفتگویی درباره وضعیت ترانزیت در مرز‌های مختلف کشور انجام داد که مشروح گفتگو را در ذیل بخوانید.

سوال: چون ما در مورد راه‌های ترانزیتی و مرز‌ها می‌خواهیم صحبت کنیم، شما کلیاتی از وضعیت مرز‌های ما بفرمایید.

حسینی: همانطور که استحضار دارید سازمان راهداری به تبع تکالیف و وظایفی که شورای ساماندهی بر عهده اش گذاشته است طراحی، احداث، نگهداری و مدیریت پایانه مرزی را بر عهده دارد و در این میان از ۳۱ پایانه مرزی که مصوبه هیات دولت بوده ۲۶ پایانه ساخته شده و طرح‌های جامع آن انجام شده و بخشی از این هم در حال احداث است. رویکردی که ما در پایانه‌های مرزی داریم هدفمان تسهیل چابک سازی مرز است و سرعت در عبوردهی و ظرفیت عبوردهی مرز است. یک خلاصه کلی از وضعیت تردد و آمار را خدمت دوستان ارائه بدهم. دوستان می‌دانند علیرغم شرایط سخت کشور و تحریم‌ها شکر خدا با تلاش‌هایی که حوزه‌ها و بخش‌های مختلف و حمل و نقل دارند انجام می‌دهند؛ ما رشد نسبتا مناسبی را در حوزه‌های مختلف صادرات واردات و ترانزیت کشور هستیم، صادرات آمار ما از هشت میلیون و ۳۰۰ به هشت میلیون و ۶۰۰ رسیده و ۴ درصد رشد را شاهدیم؛ در بخش واردات ۲۱ درصد و در تراتزیت هم نزدیک به ۵ درصد رشد را شاهد هستیم در یازده ماهه البته، این آماری که من دارم عرض می‌کنم بخش جاده‌ای است و حوزه‌های دیگر می‌تواند، چون بخش ریلی و دریایی هم به آن اضافه بشود این عدد ممکن است تغییراتش بیشتر هم باشد. همه دوستان من در پایانه مرزی فعال هستند برای این که بتوانیم سهم مناسبی را از بخش حمل و نقل به دنیا جذب بکنیم و روان سازی را در مرز‌ها داشته باشیم.

سوال: با توجه به این که امسال در مرز آستارا ما رشد تردد داشتیم و به خاطر توافقات سه جانبه‌ای که انجام شد، ما دیدیم که به خاطر بودن مرز آستارا در بافت شهری و بازار‌هایی که وجود دارد تداخل، شلوغی نارضایتی هم بوجود آمده و ورودی و خروجی‌هایی که به گمرک بدون نوبت می‌رفتند این‌ها زمن توقفش خیلی زیاد شده بود و یکسری مسائل و مشکلاتی هم پیش آمده بود، شما بفرمایید که چه اقداماتی برای این قضایا انجام شده و این که سامانه‌ای آیا راه اندازی شده؟

حسینی: یک اتفاقی که امسال افتاد این بود که رشد تردد در مرز شد یعنی به نوعی تقاضا برای عبور از مرز آستارا نسبت به سال قبل افزایش پیدا کرده بود من یک آمار کلی اگر ارائه بدهم، حوزه ترانزیت ما نزدیک ۲۱۰ درصد یعنی دو برابر شده آمار تردد ترانزیت از مرز آستارا و درحوزه صادرات ۵ درصد و در واردات هم ۹ درصد و مرز آستارا یکی از مرز‌های اصلی و دارای بیشترین آمار در کشور است. این هم در سایه آن تعاملاتی که حوزه‌های مختلف مخصوصا بخش حمل و نقل و تعاملاتی که وزیر محترم راه و شهرسازی با کشور‌های همسایه از جمله روسیه داشتند و آن موافقتنامه سه جانبه‌ای که ما با دولت روسیه و آذربایجان بسته بودیم، برای این که بتوانیم ترانزیت را در مسیر شمال – جنوب مان افزایش بدهیم، البته عددی است که بیشتر از این ما انتظار داریم در ماه‌های و سال‌های آتی انشاالله شاهد باشیم، ولی در سایه این اتفاقات و تحولات منطقه‌ای این تقاضا رشد پیدا کرده بود، این رشد تقاضایی و افزایش ترانزیت و تردد از مرز، زیرساخت‌هایی هم که در آستارا اشاره هم کردیم محدود است و پایانه در داخل شهر قرار دارد مزاحمت‌های ترافیکی ایجاد می‌کرد و نارضایتی برای همشهری‌ها و شهروندان محترم آستارایی ایجاد می‌کرد و خود بخش حمل و نقل و ذینفعان هم از این شرایط خیلی وضع موجود ناراضی بودند و شکایت داشتند، ما واقعیت کار‌هایی که انجام دادیم می‌توان گفت در چند بخش بود یعنی سازمان و همکاری‌هایی با سازمان‌های دیگر مثل گمرک، نشست متعددی که داشتیم، برنامه‌های کوتاه مدت ضربتی و بلندمدت برای آستارا پیش بینی شده است. در بخش برنامه‌هایی که کوتاه مدت می‌توانستیم پیش بینی کنیم، سعی کردیم بخشی از فرآیند‌ها را اصلاح کنیم، بخشی از مسیر‌ها را اصلاح کنیم یعنی بخشی از ناوگان ورودی خالی را هدایت کردیم بیله سوار، یا این که آمدیم ناوگان یخچالی که بار صادرات می‌خواستند ببرند از آستارا را هدایتشان کردیم به بیله سوار و برگشتشان را الزام کردیم که از بیله سوار انجام بگیرد که بخشی از این صف را کاهش بدهد. تعاملاتی که شد با حوزه‌های مختلف و ارگان‌هایی که مستقر بودند ۲۴ ساعته اینجا باید واقعی انجام می‌شد و واقعی نبود این تا حدی ترمیم شد و ساعت فعالیت یک مقدار واقعی‌تر شد، یک بخش از کار هم این بود که خیلی از راننده‌های ما که می‌آمدند و صف‌ها متوقف می‌شدند، نارضایتی از توقف طولانی داشتند، ولی نوبت‌هایی که شاید رعایت نمی‌شد و نوبت‌هایی که عادلانه انجام نمی‌شد از این نارضایتی شان خیلی بیشتر بود، اولین کار که خیلی ضربتی انجام شد سازمان آمد یک نوبت دهی سنتی راه اندازی کرد که این تا حدودی کار را توانست ساماندهی کند، ولی باز هم نارضایتی در آن بود. در مرحله بعدی سازمان آمد انتخاب مجری و مشاور را داشت و مطالعات میدانی ایجاد شد و در نهایت خروجی اش یک پلتفرمی شد که در اصل سامانه مکانیزه صدور نوبت بود، نوبت‌ها به صورت مکانیزه صادر شود، این اتفاق الان افتاده و در فاز اول آن هستیم، یعنی کامیون‌هایی که می‌خواهند وارد گمرک بشوند قطعا باید قبلش نوبتی را به صورت مکانیزه دریافت کنند.

سوال: فاز اولش چیست؟

حسینی: در فاز اول در اصل کامیون وقتی که می‌خواهد وارد محوطه پایانه بار بشود، پلاکش OCR می‌شود یک نوبت الکترونیکی به او داده میشود و یک QR کدی هم به او داده می‌شود بعد از این که اینجا نوبت گرفت، برایشان یک سامانه‌ای ایجاد شده، یک اپلیکیشن هم ایجاد خواهد شد که کل رانندگان و ذینفعان میتوانند در آن ملاحظه کنند که به فرض الان منی که در پایانه آستارا نوبتم را گرفتم بر اساس آن فراخوانی که گمرک انجام خواهد داد و نوع بارم، به تبع چند روز دیگر نوبتم خواهد شد، چند ساعت دیگر نوبتم خواهد شد، در اصل این را راننده یا بخش میتواند بفهمد و با فراخوان وارد در ورودی گمرک می‌شود، آنجا هم قطعا پذیرش با این QR کد خواهد بود، عرض می‌کنم، چون درفاز اول هستیم در فاز دوم راه بند‌های الکترونیکی، پلاک خوان الکترونیکی در درب گمرک این‌ها نصب خواهد شد که اصلا حداقل دخالت عامل انسانی را داشته باشیم که آن اعتماد را بخش بتواند داشته باشد و به صورت کاملا مکانیزه ورود و خروجی‌ها را انجام بدهیم.

سوال: این سامانه آدرسی دارد و اطلاعاتی هست که بدهید که بیشتر اطلاع داشته باشند؟

حسینی: البته من الان حضور ذهن ندارم، اما اطلاع رسانی دارد می‌شود، الان هم در خود پایانه بار این اطلاع رسانی شده در جا‌های مختلف، روز پنج شنبه هم آقای دکتر بذرپاش وزیر محترم راه و شهرسازی آمدند این را رونمایی کردند، البته من این را عرض کنم در فاز‌های بعدی که فاز‌های مرحله نهایی و تکمیلی خواهد بود بعد از این که این سامانه‌ها در مرز‌های دیگر مستقر شدند این سامانه به ذینفعان این اجازه را خواهد داد که خودشان انتخاب کنند، که قبل از حرکت وضعیت صف مرز‌ها را ببینند، نوبت‌ها را ببینند و حتی انتخاب مرز‌ها را داشته باشند. من می‌خواستم در مورد بحث برنامه‌هایی که در میان مدت یا بخشی از آن می‌توان گفت بلندمدت برای آن در نظر بگیریم را یک اشاره کوتاهی بکنم، این برنامه‌ها یک برنامه‌هایی بود که ما در کوتاه مدت و ضربتی انجام دادیم، ولی این چاره اصلی و چالش اصلی در مرز آستارا یکی بحث انتقال پایانه مرزی هست که این کار انجام شده و زمین‌ها شناسایی شدند در محوطه باغ سیروس آستارا که دقیقا نزدیک پایانه ریلی آستارا خواهد بود، این در مرحله ساخت پل هست، پل جاده‌ای اش تمام شده همجوار با خود راه و ما الان در مرحله تملک زمین‌های پس کرانه هستیم که بتوانیم عملا پایانه مرزی را از آن محوطه ترافیکش را منتقل کنیم به خارج از شهر، این یک مرحله از کارمان است. مرحله بعدی کارمان که داریم انجام می‌دهیم که شاید برنامه‌ای نسبتا میان مدت یا بلند مدت بشود اسمش را گذاشت، تملک زمینی ۵ هکتاری در جوار پایانه ریلی هست که آن ۵ هکتار را ما اگر بتوانیم تملک کنیم بخش زیادی از ترافیکی که الان در پایانه بار فعلی هست منتقل می‌شود به این جنب پایانه ریلی و انشاالله در مرحله اقدام هستیم، پایانه بار موجود که فضایی از آن نسبتا کم هست را یک فضای دو و دو دهم هکتاری هم در جوار آن شناسایی شده و کارهایش انجام شده در مرحله نقل و انتقالش هستیم و این زمین برای اداره کل اسناد بود با وزارت کشور و استانداری نشست‌هایی صورت گرفته و دوستان قول مساعد دادند که این را به ما بدهند، البته ما قبل از این که داده باشند ما کار‌های اجرایی اش را بخشی را شروع کردیم و پی اش داریم آنجا میریزیم و زمین را آماده می‌کنیم که بتوانیم بخشی از ترافیک را به آنجا منتقل کنیم که شهروندان حداقل از این وضعیتی که نارضایتی برایشان ایجاد شده از ما رضایت خاطر داشته باشند.

سوال: یک سوال پیامکی داشتیم، گفتند که در بندر آستارا هم اکنون ترافیک و صف ترانزیت‌ها در خیابان به سمت گمرک است، منشنونده برنامه هستم و خواستم از آقای حسینی بپرسم که آیا این ترافیک و این صف ماشین‌ها و ترانزیت‌ها بزودی حل می‌شود یا نه؟ البته شما که فرمودید که با طراحی این سامانه خیلی مسائل را حل کردید.

حسینی: بخشی از این کار حل شده، یکسری از ناوگانی که در پایانه بار فعلی بودند نوبت‌های قدیم را داشتند، ما باید این‌ها را همه را نوبت‌های قدیم که به صورت سنتی داده شده بود هدایت می‌کردیم کارهایشان درگمرک انجام می‌شد، من فکر می‌کنم حداکثر یکی دو هفته آینده این شرایط بسیار مطلوب‌تر از آنچه که دوست ان می‌بینند خواهد بود، ولی بهرحال باید کمک کنند هم بخش هم رانندگان به ویژه صادر کنندگان همه باید پای کار بیایند و کمک کنند که این طرح بتواند این شرایط و وضع موجود را، چون نمونه اش را در مرز بازرگان این طرح اجرایی شد این پلتفرم پیاده شد و واقعا کمک کرده به آن شرایط شهر بازرگان و ماکو که مردم همه صف‌ها را می‌دیدند الان تقریبا این صف‌ها را دیگر آنجا برچیدیم و چیزی بعنوان صف دیگر در محوطه شهر یا در جاده دیگر نداریم.

سوال: گفتند که من راننده ترانزیت هستم و پاسپورتم تمام شده و گفتند ۴۰ روز دیگر پاسپورت تمدید می‌شود آیا برای این مدت و این زمان طولانی، پیش بینی انجام شده یانه؟

حسینی: خواهش من این است که اگر این دوستمان پای تماس باشد، ما باید این را با دوستان گذرنامه پیگیری کنیم، ما، چون ارتباطات بسیار مستقیم و تنگاتنگی با بخش داریم با دستگاه‌ها و ارگان‌ها، این را اگر به ما منعکس کنند ما می‌توانیم از دوستانمان درحوزه گذرنامه پیگیری کنیم که بعید می‌دانم این زمان اینقدر طولانی باشد. یک مقدار این عدد را اگر امکان داشته باشد با راه‌های ارتباطی با ما تماس بگیرند و ما پیگیری می‌کنیم.

پایان