نگرانی رقبای ایران از عواید اقتصادی حضور در اوراسیا، شانگهای و بریکس

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آقای جلال زاده، ­رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس­­ ­ با حضور در برنامه صف اول به بررسی حضور­میلیونی مردم ایران در راهپیمایی ۲۲ بهمن ۱۴۰۱ و چشم انداز سیاست نگاه به شرق جمهوری اسلامی ایران پرداخت که مشروح برنامه به این شرح است.

سوال: هفته گذشته یک روز تاریخی در ایران گذشت، از این منظر می‌خواهم تاثیر چنین گردهمایی‌ها و حضور مردمی را بر امنیت ملی و بر سیاست خارجی بپرسم؟

وحید­ ­جلال زاده، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی: اجازه دهید من هم از این فرصت استفاده کنم و به پیشگاه ملت بزرگ ایران سر تعظیم فرود بیاورم به خاطر خلق حماسه شکوه حضورشان در یوم الله ۲۲ بهمن هر چقدر این حماسه را تحلیل کنیم از زوایای مختلف به نظر من جا دارد، در دنیا کوچکترین حوادث داخلی ماه‌ها و هفته‌ها در صدر اخبار قرار می‌گیرد وباید  این حماسه میلیونی مردم ایران را حتمارسانه ملی، تربیون ها، صاحبان قلم  از زوایای مختلف مورد توجه قرار دهند چنین حوادثی هم تاثیرات و پیامد‌های داخلی و خارجی دارد که هر کدام از ان‌ها باید  توجه شود، اگر بخواهم در حوزه پیامد‌های داخلی عرض کنم باید به انسجام ملی و ارتقا آن در سطح جامعه اشاره کنم، همانطور که حضرت آقا در سخنرانی خودشان در جمع مردم تبریز و آذربایجان فرمودند، یکی از اهداف حوادث چند ماهه گذشته که من اسم آن را پروژه اغتشاش در خیابان می گذارم این بود که یوم الله ۲۲ بهمن کمرنگ برگزارشود اتفاقا کار خدا این بود که این حوادث باعث شد ۲۲ بهمن با شور بیشتری در خیابان‌ها رخ دهد که شما در مصاحبه‌ها داشتید خیلی‌ها اولین بارشان بود در راهپیمایی شرکت می‌کردند، پس ما در بحث انسجام ملی برد کردیم، نکته دوم بحث ساخت درونی قدرت است بار‌ها این بحث شده که ما باید جامعه را قوی کنیم، جامعه قوی به جامعه‌ای گفته می‌شود که از یک اقتصاد پرتوان، از یک فرهنگ پویا، از یک مردم رو به جلو برخوردار باشد، این حضور مردم در ساخت درونی قدرت قطعا تاثیر به سزایی خواهد داشت و خود مردم این را در خیابان‌ها حس کردند نکته سوم در پیامد‌های داخلی اگر بخواهم اشاره کنم بحث بهجت و نشاط اجتماعی بود که ما در کشور بعد از راه پیمایی ۲۲ بهمن شاهد آن بودیم، مردم وقتی کنار یکدیگر قرار می‌گیرند احساس دلگرمی و نشاط اجتماعی می‌کنند، در دنیا خیلی هزینه می‌شود که چند هزار نفر کنار هم جمع شوند و این بهجت و نشاط اجتماعی رخ دهد با کمترین هزینه در جمهوری اسلامی میلیون‌ها نفر از آحاد مردم از قشرهای مختلف مردم به خیابان‌ها آمدند و شما دیدید چهره‌های متبسم و با نشاط مردم در خیابان‌ها جوان، پیر، کودک و نوجوان، زن و مرد در کنار یکدیگر قرار گرفتند، اگر بخواهیم از نظر سیاست خارجی اشاره کنیم قطعاً اینکه این حوادث چند ماهه گذشته چهره‌ای را از جمهوری اسلامی در دنیا توسط رسانه‌های غربی، عبری و عربی مخابره کرده بود که مردم از پشت نظام کنار رفته اند و نظام جمهوری اسلامی تکیه گاه مردمی خودش را از دست داده، هر چند این صحنه‌های با شکوه مردمی در رسانه‌های غربی سانسور و فیتلر شد، آن‌هایی که باید بدانند صحنه‌ها را دیدند و متوجه شدند که این سرمایه اجتماعی همچنان در کنار نظام جمهوری اسلامی است، نکته دومی که در پیامد‌های خارجی باید عرض کنم بحث دوستان ما است من در سفر‌هایی که برخی‌ها به کشور‌های دوست انجام می‌دهند، بعضاً نگرانی‌های آن‌ها از حوادث داخلی و شادمانی آن‌ها از موفقیت‌های جمهوری اسلامی در گفته‌ها و در مصاحبه‌های آن‌ها را می‌بینم، آن‌ها هم نگران بودند، چون عموماً از رسانه‌های غربی تغذیه می‌شوند، واقعا وقتی که این صحنه‌ها را در ر وز شنبه گذشته دیدند دلگرم شدند لذا این حضور باعث خوشحالی دوستان ما، هواداران نظام جمهوری اسلامی شد که من عرض می‌کنم کم نیستند در دنیا، ممکن است خیلی از دولت‌ها بعضاً با ما روابط گرمی نداشته باشند، اما ملت‌های آزادی خواه و ملت‌های کشور‌های همسایه دلشان با دل مردم ایران است که به حمدالله در روز ۲۲ بهمن این دلگرمی بیشتر شد و نکته سوم اینکه در روابط خارجی ما با کشور‌ها تاثیر بسیار مهمی داشت به نظرم سفر آقای رئیس جمهور بعد از این حماسه به کشور چین می‌تواند یکی از زوایای حوزه سیاست خارجی ما بعد از خلق این حماسه به دست مردم باشد.

سوال: در حوزه مسائل داخلی به هر حال مسائلی وجود دارد که می‌دانیم، بعضی ناکارآمدیها، اشکالات در مدیریت‌ها و بعضی چیز‌هایی که گریبان زندگی همه مردم را گرفته، اما به هر حال کسانی که در راهپیمایی شرکت کردند در مجموع تحلیلشان این بود که آمدنشان بهتر از نیامدشان است، این حضور تاثیرش بر عملکرد مسئولان اجرایی کشور آیا تاثیر مثبت است یا منفی؟ آیا یک مسئول اجرایی می‌گوید دیگر خاطرم جمع شد مردم دیگر هستند یا اینکه بیشتر احساس مسئولیت می‌کند، یعنی اگر فرضاً اگر کسانی هم باشند بگویند حالا که اینطور شد به روش قبل ادامه دهیم با همان مدل مدیریت کنیم؟.

جلال زاده: به نکته مهمی اشاره کردید این اولین ۲۲ بهمن در این ۴۴ سال نبود ما در هر سالی شرایط خاص خودش را داریم، ما همیشه در پیچ تاریخی هستیم و وضعیتمان حساس است، حضرت آقا دیروز فرمودند انقلاب یعنی حرکت .شما وقتی حرکت می‌کنید فشار و آسیب وارد می‌شود، اما نکته‌ای که اشاره شد به نظرم یک نکته مفهومی و ادراکی است، اینکه به آن وزیر، نماینده مجلس، استاندار که خودش در خیابان بود و بعد از قاب تلویزیون این صحنه‌ها را دید چه حسی دست می‌دهد، آیا اینکه نه کارمان درست بوده و مردم به ما افرین هم گفتند و از فردا همان رویه سابق یا نه وقتی که این صحنه‌ها را در خیابان‌ها دید این جانبازی که با ویلچر آمده بود آن پیرزنی که مادر دو شهید بود به خیابان آمده بود آن جوانی که به امید آینده به خیابان آمده بود چه حسی پیدا می‌کند، قطعا این را عرض کنم مدیرانی که در دولت یا در مجلس کار می‌کنند این‌ها از کف خیابان و از جنس مردم هستند، حضرت آقا فرمودند من شهادت می‌دهم که مسئولان در حال کار کردن هستند، یکی از اهداف اغتشاشات ماه‌های گذشته کارکردن دولت بود، من سخنگوی دولت نیستم از عملکرد دولت بگویم، اما انصاف نیست پیشرفت و کار را ندید، ما صادرات غیر نفتی مان از واردات کشور پیشی گرفته است. در یکی دیگر از سخنرانی‌های دیگر رهبر معظم انقلاب ۱۰ پیشرفت جمهوری اسلامی را در همان ایام از روی کاغذ حضرت آقا قرائت کردند، در حوزه هسته ای، دانش بنیان و ... یعنی همه این‌ها لذا یکی از اهداف دشمن این بود که کشور را از حرکت باز بدارد، دشمن می‌دانید که نفوذی‌ها فقط در دستگاه امنیتی و اطلاعاتی نیستند اتفاقاً در دستگاه اقتصادی و صنعتی هستند این‌ها عدد و آمار ما را می‌دانند، می‌دانند ما در چه زمینه‌هایی پیشرفت می‌کنیم، معدل اقتصادی ما بعد از ده سال مثبت شد، اما این‌ها راضی کننده نیست انتظار ما هم در مجلس از دولت بیش از اینهاست، ما وقتی که بین مردم می‌رویم اولین سوالات بازار خودرو، ارزش پول ملی، دلار، یعنی واقعا شما می‌روید در بین مردم، هفته گذشته هفته سرکشی به حوزه‌های انتخابیه بود، مردم دغدغه دارند راهپیمایی را شرکت کردند و سنگ تمام گذاشتند و وظیفه خودشان را ایفا کردند، قطعا باید تلاش دولتی ها، مجلسی ها، قضایی‌ها باید بیش از این باشد، مهم این است که مردم ما به ازای حضور خودشان را در خیابان در رفتار من نوعی مسئول باید ملموس ببینند و این یعنی کار بیشتر، کارآمدی بیشتر و رضایتمندی بیشتر مردم.

سوال: در سیاست خارجی، اینکه تاثیر دارد گفته می‌شود، چه تاثیر دارد؟ یعنی وقتی مردم می‌آیند راهپیمایی ۲۲ بهمن به طور واضح چطور تاثیرش را در سفر رئیس جمهور به چین می‌گذارد؟

جلال زاده: دنیا اهل حساب و کتاب و چرتکه است، عقل ابزاری در دنیا حاکم است متاسفانه، یعنی چرتکه را می‌اندازد تا ببیند چند دلار برایش می‌ماند، دشمن در ماه‌های گذشته یک اشتباه محاسباتی کرد و این اشتباه محاسباتی را ادامه دارد، من در پیامد‌های خارجی حضور مردم عرض کردم که دولت‌ها روابط خودشان را با قدرت داخلی می‌سنجند و تنظیم می‌کنند سیاست خارجی چیزی نیست الا ادامه سیاست داخلی شما هر چقدر در داخل از قوام سیاسی بالاتری برخوردار باشید از قوام سیاسی محکم تری برخوردار باشید قطعا دولت‌ها با شما روابط شان را گونه دیگری تنظیم می‌کنند این حضور به کشور قدرت داد، حضور مردم در خیابان به نوعی تولید قدرت بود، بار‌ها عرض کردم مظهر اقتدار ملی ما موشک‌های نقطه زن ما نیست هر چند بسیار مهم است، نقطه کانونی و دال مرکزی قدرت جمهوری اسلامی مردم در صحنه هستند آن‌هایی که می‌خواهند مردم از صحنه خارج شوند این نکات را بهتر می‌دانند، قدرت برای خدمت قدرت برای اینکه شما در سیاست خارجی بتوانید از کارت‌ها بیشتری برای کنشگری استفاده کنید.

سوال: قدرت چطور قرار است خودش را در زندگی مردم نشان دهد؟

جلال زاده: تقویت اقتصاد و اقتصاد قوی با یک علت یا با یک کار که درست نمی‌شود، همیشه می‌گویم، اقتصاد یک فرایند است یک طرح نیست و پروژه نیست که بگویید من یک کاری را انجام می‌دهم و از فردا دلار می‌شود ۲۵ تومان، خیلی‌ها بودند وقتی مجلس تشکیل می‌شد از ما می‌پرسیدند آقا ما تشکیل خانواده دهیم، ماشین بخریم، گفتم چطور گفت می‌گویند اگر مجلس سر کار بیاید پراید به قیمت اول بر می‌گردد، این نگاه این است که با یک کار می‌شود اقتصاد را درست کرد، اقتصاد یک فرایند است باید ده‌ها کار صورت گیرد که شما قدرت پول ملی را افزایش دهید، عرض کردم که صادرات پیشی گرفته به این معنی است که صنعت، کشاورزی کار می‌کند صادرات غیر نفتی پیشی گرفته این از همان مزیت‌های تحریم است، یکی از صنعتگران ما در ارومیه می‌گفت اگر یکی دو سال دیگر تحریم ادامه پیدا کند چیزی دیگر برای واردات برای تولید نهایی خودم دیگر ندارم، چون همه چیز را در داخل تولید می‌کنم لذا ما باید چندین کار را انجام دهیم و از چندین موانع عبور کنیم، یک اصطلاح بود می‌گفتند چراغ وقتی سبز می‌شود، چون فاصله ما با چهار راه بیشتر است یکی دو بار باید چراغ سبز شود، این یعنی همان فرایند‌های اقتصادی، نکته مهم ادراک ما مسئولان است نکته مهم آن شناختی است که شما اشاره کردید مفهومی است که در ذهن مسئول شکل می‌گیرد که این حضور باید پشتوانه کار و کارآمدی بیشتر باشد که اشاره کردم که نهایتاً به رضایتمندی مردم بیانجامد.

سوال: درباره سفری که رئیس جمهور به چین داشتند، چه اتفاقی در حال شکل گیری است، این سفر مثلا اگر اتفاق نمی‌افتد چه می‌شد، یا الان که اتفاق افتاده چه معنای کلی دارد؟

جلال زاده: سفر‌ها ذاتاً هر کدام از جهان مختلف اگر بخواهیم بررسی کنیم در حوزه روابط خارجی مهم هستند، یعنی همه کشور‌ها را اگر بخواهیم ارزیابی کنیم از مزیت‌های متنوع و متعددی برخوردار هستند که وقتی به آن‌ها سفر می‌کنیم و یا مسئولان آن‌ها به جمهوری اسلامی سفر می‌کنند می‌شود از زوایای مختلف بررسی کرد، قبل از اینکه به خود اصل سفر چین بپردازم می‌خواهم یک موضوع مهمی را با شما و بینندگان عزیز در میان بگذارم و آن این است که یک اتفاقی در حال شکل گرفتن در نظم نوین جهانی است، این را دیگر تمامی تحلیلگران دنیا اتفاق نظر دارند و مقام معظم رهبری هم در دیداری که با دانشجویان در اردیبهشت ماه امسال داشتند اشاره بسیار دقیقی داشتند که هندسه نظم جهانی در حال تغییر است و جمهوری اسلامی باید جای خودش را در نظم جهانی جدید به درستی پیدا کند و اتفاقاً یک نقش برجسته‌ای را برای خودش قائل باشد، سیاست خارجی را بیایید از نگاه نظم جدید جهانی و جایگاه جمهوری اسلامی در آن نظم پی بگیریم و بعد سفر به چین یا سفر‌های دیگر نگاه کنیم، سه نشانه می‌شود برای نظم نوین در دنیای جدید به نظرم برجسته گفت و الا می‌شود به مولفه‌های گوناگونی اشاره کرد، نکته اول اینکه در نظم جدید جهانی امریکا منزوی خواهد شد، آمریکا دست و پایش را در دنیا جمع می‌کند دیگر قدرت رسیدگی به کل دنیا را ندارد، نمونه اش همین افغانستان که خود امریکایی‌ها گفتند که فاجعه بار‌تر از ویتنام از افغانستان فرار کردند، در عراق امریکایی‌ها در حد مستشار می‌توانند حضور پیدا کنند، مجلس مصوب کرد در عراق که امریکا باید حضور نظامی خودرا پایان یافته  تلقی کند، شما در منطقه خودمان در حوزه خلیج فارس امریکا نمی‌تواند فیزیکی حضور پیدا کند، در افریقا امریکا نگران حضور کشور‌های قدرتمندی مانند روسیه و چین در افریقا در حالی که امریکا در افریقا پایگاه‌های مختلف نظامی دارد، آمریکای لاتین حیاط خلوت امریکایی ها، لذا این‌ها نشان از این است که امریکا دست و پایش را جمع می‌کند در داخل مشکلات عدیده‌ای دارد بنیان‌های آمریکا در داخل فرسوده شدند، در سفر اخیر به نیویورک، یکی از شهر‌های مهم است، یک دوره‌ای بنده استاندار بودم و با نگاه مشتری به پل ها، گارد ریل ها، خیابان ها، فضای سبز می دیدم  واقعا فرسوده شده است.

سوال: درباره اینکه آمریکا رو به افول است می‌خواهم دلایل واضح‌تر و نشانه‌های روشن‌تر را بگویید؟

جلال زاده: امریکا هر کاری کرد ونزوئلا را زمین بزند نتوانست، در حالی که ونزوئلا خیلی وضعیت خوبی ندارد یعنی از قدرت زمین زدن مستاصل شد و نتوانست در بحث انتخابات ریاست جمهوری امریکا نامزد‌های انتخاباتی از وضعیت داخلی آمریکا من ارجاع می‌دهم مناظرات انتخاباتی ریاست جمهوری امریکا در دوره بایدن هر کسی که نیاز دارد مراجعه کند، در کرونا ببینید امریکا چطور با کرونا برخورد کرد دستگاه اکسیژن ساز باز هم عرض می‌کنم از سی ان ان، فاکس نیوز، از خود رسانه‌های غربی ما می‌توانیم نمونه بیاوریم که چطور با کرونا مواجهه کرد و چطور بیماراران کرونایی در بیمارستان‌های امریکایی پذیرفته شدند، در حوزه‌های راه ها، پل ها، مدارس در حوزه رفاه اجتماعی، آمریکا پرزندانی‌ترین کشور دنیاست، می‌شود  آمریکا را زندان کشور‌ها بدانیم، الان تعداد زندانی‌های آمریکایی با توجه به جمعیت این‌ها  ومسئولان امریکا اعتراف می‌کنند که وضعیت داخلی خوب نیست، چون امریکا می‌رود در دنیا حضور پیدا می‌کند و چپاول کند و پولش را در داخل هزینه کند، ۷ تریلیون دلاری که امریکایی ها به اعتراف خودشان در منطقه خرج کردند آن ما به ازایی برای امریکایی‌ها نداشته، لذا قطعا امریکا در دنیای آینده منزوی است، یکی از علت‌های انزوای امریکا ائتلاف‌های پرقدرتی است که در دنیا در حال شکل گیری است، امریکا می‌گفت من تک هستم، ترامپ می‌گفت امریکا کشور اول دنیاست که الان این را هیچ کس باور نمی‌کند، بحران اوکراین دلیل بر این بود که امریکا قدرت دنیا نیست، لذا علت‌های مختلفی می‌شود برای انزوای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی امریکا مطرح کرد، پس یکی از نشانه‌های نظم آینده انزوای امریکاست، نشانه دوم انتقال قدرت اقتصادی، فرهنگی و سیاسی از غرب به شرق است شما ببینید بزرگترین پیمان منطقه‌ای جهان پیمان همکاری‌های شانگ‌های است در دنیا چنین پیمانی که به حمدالله جمهوری اسلامی هم عضو آن است، ما هم در مجلس هفته قبل از رفتن به حوزه‌های انتخابیه تصویب و شورای نگهبان هم تصویب و تمام شد، واقعاً قدرت در حال انتقال به شرق عالم است، در یک مشکل دیده اید که با یک با یک مشکل انرژی نمی‌تواند خوب کار کند و اتفاقات دیگری که در اروپا افتاده، نقطه سوم گسترش فکر و منطق جبهه مقاومت در دنیاست، وقتی می‌گوییم جبهه مقاومت یک تلقی این است همین جبهه مقاومتی که در منطقه داریم که شهید حاج قاسم سیلمانی که یاد و نامش در شب مبعث گرامی می‌داریم شما می‌بینید در عالم یک جبهه مقاومت علیه یکجانبه گرایی امریکایی‌ها شکل می‌گیرد که ما نمونه اش را عرض کردیم در بغل گوش امریکا در امریکای لاتین شما می‌بینید چه جبهه مقاومتی شکل گرفته، این‌ها از منطق جمهوری اسلامی پیروی می‌کنند زمانی که جمهوری اسلامی ایستاد جلوی امریکا همه باور کردند که می‌شود در مقابل قدرت امریکا ایستاد این را به زبان می‌آورند، چند سال قبل سفری به آمریکای لاتین کرده بود، کلیسای آمریکای لاتین کلیسای سیاسی است یعنی کشیش‌ها در مبارزات سیاسی خیلی فعال هستند، یکی سخنرانی می‌کرد می‌گفت ما مدیون امام شما هستیم، گفت، چون بعد از نهضت شما و رهبری حضرت امام (ره) متوجه شدیم که با دین می‌شود در مقابل دنیای امریکایی‌ها ایستاد دین می‌تواند حکومت تشکیل دهد این باور را ما حتی به هزاران کیلومتر آن طرف خودمان منتقل کردیم، دو ماه قبل در روسیه بودم در موسسه شرق شناسی مسکو رفتم و سخرانی کردم نصف بیشترشان با زبان فارسی حرف می‌زدند، شما ببینید در باره جمهوری اسلامی چه می‌گویند، ما در داخل خودمان ناشناخته‌تر هستیم تا در خارج، اصلا ربطی به کشور‌های مسلمان ندارد، از منطقه شما عبور کنید در دنیا این فکر و منطق مقاومت در مقابل یکجانبه گرایی امریکا در حال رشد است.

سوال: همان چیزی است که آن ویدئویی که بعد از شهادت شهید سلیمانی دیده شد، یک جمعی برایش چند دقیقه اسمش که آمد کف زدند؟

جلال زاده: البته نطفه مقاومت در دنیا بعد از انقلاب اسلامی شکل گرفته یعنی می‌خواهم بگویم ما منحصر در این چند سال اخیر نکنیم این آقا از حضرت امام (ره) یا این سال‌هایی که مقام معظم رهبری حکیمانه جمهوری اسلامی را از پیچ‌های تاریخی عبور دادند و ما یک منطق مقاومت در دنیا خلق کردیم و ملت‌های آزادی خواه از این منطق پیروی می‌کنند و قعطاً در نظم آینده دنیا این جبهه مقاومت در مقابل امریکا و قدرت طلبی و یکجانبه گرایی گسترش پیدا خواهد کرد، نکته مهم این است که ما کجای نظم آینده هستیم، نکته مهم این است و الا نظم‌های قبلی هم شکل گرفته بود در دنیا، ما کجا بودیم  در هیچ جا، یکی از برجستگی‌های انقلاب اسلامی این است که جمهوری اسلامی و ایران را به یکی از کنش گران فعال حوزه روابط بین الملل تبدیل کرده و حتما ما با نظم و دنیای جدیداز  جایگاه بهتری برخوردار خواهیم بود البته با عرضه‌ای که باید در ساخت درونی از خودمان نشان دهیم و اقتصاد قوی را به منصه ظهور برسانیم، ما الان در میانه این نظم جدید هستیم شما ببینید اتحاد‌ها و ائتلاف‌ها در نظم آینده نقش برجسته‌ای خواهند داشت که به حمدالله ما یک حرکت خوبی را در این مسیر آغاز می‌کنیم، همه متفکران و تحلیلگران سیاسی وقتی از نظم آینده سخن می‌گویند قطعاً به ائتلاف‌ها اشاره می‌کنند ما روز‌های اخر وارد شدن به اتحادیه اقتصادی اوراسیا هستیم، شانگ‌های را وارد شدیم، چین و روسیه با ورود ایران به بریکس موافق هستند، بعید می‌دانم ما با برزیل، هند و افریقای جنوبی خیلی مشکل داشته باشیم، عموماً چین و روسیه به عنوان قدرت‌های جهانی در این پذیرش‌ها نظر آخر را می‌دهند، همین سفری که آقای رئیس جمهور به چین داشتند، آقای شی جی پینگ موافقت خودشان را اعلام کردند که قطعاً روس‌ها هم همین نظر را دارند، لذا ما باید در نظم آینده جایگاه خودمان را بشناسیم، سفری هم که رئیس جمهور به روسیه انجام داده بودند قطعا در همین مسیر شما ارزیابی کنید، سفر‌هایی که ایشان به همسایگان خودما در کشور‌های منطقه انجام دادند دراین مسیر ارزیابی کنید، سفری بسیار مهم و راهبردی که به چین انجام شد با یک هیئت بلند مرتبه و استقبال خوبی که چینی‌ها از آقای رئیسی انجام دادند، وقتی مجلس را تشکیل دادیم در مجلس می‌خواستیم یک باشگاه کشور‌های تحریمی شکل دهیم یعنی کشور‌هایی که مورد تحریم قرار گرفتند این را عرض می‌کنم نه روسیه استقبال کرد و نه چین  وقتی پیام دادیم از طرح مجلس و گفتیم می‌خواهیم چنین باشگاهی افتتاح کنیم گفتند این تحقیر ماست، ولی الان هم روسیه و هم چین هر دو از حضور خودشان در این باشگاه استقبال می‌کنند، سفری که به روسیه داشتم با آقای والودین معاون وزیر خارجه حرف‌های قبلی خودشان را فراموش کرده بودند و به شدت استقبال می‌کردند، در سفری هم که رئیس دومای روسیه انجام داد یکی از بحث‌هایی که شد همین بحث باشگاه، چینی‌ها هم همینطور یعنی چینی‌ها همان حرف‌های قبلی شان که می‌گفتند تحریم هستیم این سفر را نمی‌خواهم ورود به موافقت نامه‌ها و اسناد کنم، همکاران ما آمده اند و در برنامه‌های مختلف صدا و سیما به آن‌ها اشاره کردم، یکی اینکه این سفر‌ها شکست سیاست محدود سازی اقتصادی جمهوری اسلامی است امریکا قرار بود ما را بشکند و تحریم‌های شکننده که این تحریم‌ها ادامه دارد، آن سفر نشان می‌دهد که آن محدود سازی اقتصادی جمهوری اسلامی جواب نداده است، در حوزه اقتصادی روسیه ای‌ها خیلی محتاط عمل می‌کنند، سیاست شکننده تحریم‌های امریکا با شکست مواجه شد، نکته دوم انزوای سیاسی جمهوری اسلامی است این اغتشاشات دیدید که جنگ احزابی علیه جمهوری اسلامی شکل گرفت امپراطوری رسانه‌ای غرب بلند شد مانند یک اژد‌ها و با تمام تیر‌های خودش جمهوری اسلامی را مورد هدف و هجمه قرار داد این سفری یعنی آن امپراطوری رسانه با میلیارد دلار هزینه‌ای که کرد با شکست مواجه شد، یعنی اینکه دنیا و قدرت‌های بزرگ دنیا این سیاست رسانه‌ای غرب را باور نکردند، حضور مردم این جمله خواهرمان در راهپیمایی را هیچ موقع یادم می‌رود، (گفت که فراخوان که می‌دهند یعنی این) انقدر برای من دلچسب بود با فراخوان شهدا و با فراخوانی که ارزش‌های جمهوری اسلامی اقتضا می‌کرد. ورود جمهوری اسلامی به ائتلاف‌ها و اتحادیه‌های بزرگ منطقه‌ای و جهانی است این هم یعنی شکست تحریم‌های شکننده، شما دیدید اروپایی‌ها چه کار کردند، ما انتظار کار‌هایی که و مواضعی که در چند ماهه گذشته نداشتیم حتی از انگلیس و فرانسه جلو زد در برخی از مواقع به نظرم کاری نبود که جمهوری اسلامی نکرده این‌ها می‌خواستند به دنیا پیام دهند که نزدیک به ایران نشوید، این کشور با بن بست مواجه شد که این سفر یعنی اینکه جمهوری اسلامی در روابط خارجی بن بستی ندارد، اجرای میدانی نگاه به شرق در سیاست‌های راهبردی‌های انقلاب اسلامی است. ما می‌گوییم در سیاست‌های راهبردی خودمان اعلام کردیم که یکیی از سیاست‌های راهبردی دولت جدید در نگاه به شرق است، در سفری که رئیس جمهور چین به منطقه انجام داد، آن‌هایی که اصلا از ابتدا با روابط ما با شرق مخالف هستند یک دستاویزی پیدا کردند و آن را یک چکش کردند و کوبیدند سر دولت جدید و مجلس، من این را جایی عرض کردم و گفتم چطور آمریکا و اروپایی‌ها در ۴۴ سال گذشته در کنار همین سیاست مخالف با تمامیت ارضی جمهوری اسلامی بودند که همیشه در کنار این سیاست بودند چطور ما در روابطمان با اروپایی‌ها این اقایان نیامدند به افکار عمومی بگویند شمایی که به انگلیس، فرانسه، المان و ... نزدیک می‌شوید این‌ها که سال هاست از سیاست غلط امارات و عربستان در خصوص جزایر حمایت می‌کنند که چرا آن مو قع این تذکر داده نشد خیلی‌ها هستند در ایران مخالف نگاه به شرق هستند، هر دو ماه باید مواظب غرب زده‌های داخلی باشیم اتفاقاً در روسیه و چین هم این عده وجود دارند، عده‌ای در روسیه هستند که می‌گویند یعنی چه ایران کجاست ایران چقدر در قدرت جهانی نقش دارد. چقدر شما سرمایه گذاری می‌کنید، نکته بعدی در یکی از اجلاس‌ها در سال ۸۷ داووس شرکت کرده بودم انجا جلسه‌ای بود به عنوان اینده اروپا فرصتی پیدا شد و این بحث شد که وقتی اروپا زلف خودش را به امریکا گره می‌زند سهم خودش را در اقتصاد ایران از دست می‌دهد اتفاقا آن زمانی بود که جمهوری اسلامی با یکی از شرکت‌های مالزی قرارداد ۱۸ میلیارد دلاری نفتی منعقد می‌کرد، انجا گفته شد شما حداقل این ۱۸ میلیارد در سرمایه گذاری در بازار‌های جمهوری اسلامی از دست دادید یکی از پیام‌های این چنین روابط این است که سهم غربی‌ها در بازار و اقتصاد ایران کاهش پیدا می‌کند آن‌ها هستند که ضرر می‌کنند ما به بازار‌های جهانی نگاه می‌کنیم و هر جایی که منافع مان اقتضا می‌کند ان‌ها را تامین می‌کنیم.

سوال: عضویت ایران در شانگهای  چه فایده‌ای دارد؟

­جلال زاده: در جملات قبلی عرض کردم دنیای آینده دنیای ائتلاف ها، اتحادها، پیمان‌های اقتصادی، منطقه‌ای و امنیتی است پس حضور ایران در چنین اتحادیه‌ها و همکاری و پیمان‌ها بسیار مهم است ما که اهل آذربایجان هستیم و تقریبا می‌شود گفت ورودی جمهوری اسلامی به قفقاز به اوراسیا و اروپا ورود جمهوری اسلامی به اتحادیه اقتصادی اوراسیا را ملموس در روابط اقتصادی برایمان بسیار قابل توجه است در صادراتی که ما به این کشور‌ها انجام می‌دهیم، تازه ما موقت بودیم یک دوره‌ای ما موقت وارد اوراسیا شدیم که الحمدالله روز‌های اخیر را طی می‌کند که ما قطعی وارد اوراسیا شویم یعنی تمامی بنگاه‌های اقتصادی منطقه ما حداقل این را به سه اتاق بازرگانی که من همین هفته جلسه داشتم می‌توانند تصدیق کنند که چقدر ورود ما در اوراسیا در حوزه اقتصادی منشاء خیرات و برکات اقتصادی است. تعرفه‌هایی که در اوراسیا کاهش پیدا کرد، تعرفه‌های گمرکی، ما وارد یک شبکه‌ای از اقتصاد در منطقه می‌شویم که تسهیلاتی برای ما به وجود می‌آورد مثلا بلاروس و روسیه تعرفه گمرکی شان صفر است یعنی وقتی بین یکدیگر تبادل می‌کنند صفر است، ما با ورود به بازار بلاروس قطعا می‌توانیم از موارد اقتصادی استفاده کنیم، ما در ارومیه بخشی از سیب مان را که واقعا در سردخانه‌ها دپو شده بود و مانده بودیم چکار کنیم در همین ورود به اتحادیه اقتصادی اوراسیا توانستیم سیب منطقه را به این کشور‌ها صادر کنیم و تولیدات دیگری که از عمق کشور امدند و سرازیر کشور‌های ارواسیا شدند، شانگ‌های یک پیمان اقتصادی است بزرگترین پیمان منطقه‌ای جهان است، کشور‌های بسیار قدرتمند که الحمدالله جمهوری اسلامی هم عضو آن شد و شما بدانید ما در همین مجلس ۴۹ سند وابسته به همکاری‌های شانگ‌های را مورد تصویب قرار دادیم که عمده آن‌ها اقتصادی است و ما با ورود خودمان به شانگ‌های قطعاً باید بهره‌مند شویم، بریکس هم شدیم برزیل، هند، آفریقای جنوبی، چین و روسیه که اگر انشاءالله جمهوری اسلامی وارد بریکس شود، شما از من می‌پرسید بهتر است از رقبای ما در منطقه سوال کنید، که چرا این‌ها نگران هستند از ورود ایران به اتحادیه‌ها علت این است که منافع اقتصادی که از این پیمان‌ها و همکاری‌ها عاید جمهوری اسلامی خواهد شد ان‌ها را نگران کرده است، یعنی دراین ۴۹ سندی که فقط می‌گویم شانگ‌های که امضا کردیم سرمایه گذاری، تجارت، ترانزیت، انرژی، بازرگانی و ... اصلا اتحادیه‌ها برای چه شکل می‌گیرند برای تسهیل روابط اقتصادی است.

سوال: ما زیاد قرارداد می‌بندیم پیگیری آن با چه کسی است؟

جلال زاده: بله ما در کمیسیون یک بخش به حوزه سیاست خارجی برمی گردد یکی از امور نظارتی مان نظارت بر قرارداد‌ها و موافقتنامه‌هایی که امضا شده یکسال دو سال بعضا چند سال گذشته و عملیاتی نشده، این را عرض کنم چین در حوزه سرمایه گذاری کارنامه درخشانی در ایران ندارد، یعنی ما انتظارمان از چینی‌ها این بود که بیشتر از این باید سرمایه گذاری می‌کردند، عددی را دیدم قبل از اینکه به برنامه بیایم عددی را که امسال چینی ۱۶۹ میلیون دلار در جمهوری اسلامی سرمایه گذاری کردند این عدد با این سفر و برنامه جامع مشترک همکاری‌های ۲۵ ساله ما و چین اصلا تطابق ندارد این جزو مطالبات مجلس و نمایندگان است که قطعاً بعد از این سفر درسال آینده در ماه‌های اول باید با مسئولان و کمیسیون مشترک پیگیری و نظارت خواهیم کرد.

سوال: ماجرای پیغام‌هایی که از آمریکا درباره برجام می‌رسد چیست؟

­جلال زاده: آمریکایی‌ها در پاییز گذشته با اشتباه محاسباتی که داشتند حداقل ۱۰ بار از طریق مسئولان مختلف اعلام کردند که ما پرونده مذاکرات هسته‌ای را فعلا از تمرکز خودمان خارج کردیم و تمرکزمان را به خیابان‌های تهران داده ایم، هم وزیر خارجه هم مشاور امنیت ملی کاخ سفید، اصلا کاخ سفید بیاینه صادر کرد کاری با برجام و مذاکرات هسته‌ای نداریم و تمرکزمان را گذاشته ایم بر مخالفان جمهوری اسلامی و اغتشاش گران، نکته دوم آقای بایدن الان در مسائل داخلی خود غوطه ور است انتخابات کنگره و مجلس هم سپری شد که یکی از نیاز‌های امریکا در بحث مذاکرات انتخابات داخلی بود، نکته سوم اینکه امریکا در همین یکی دو ماه گذشته دوباره به سیاست‌های تحریمی خودش روی آورده، اشخاص حقیقی و حقوقی ما را مکرراً مورد تحریم قرار می‌دهد، در کنار آن پیغام‌های غیر رسمی به سمت جمهوری اسلامی می‌آید که به مذاکرات برگردید، اما نکته مهم این است که این‌ها می‌خواهند دوباره به مذاکرات که برگشتند حوزه مذاکراتی خودشان را افزایش دهند یعنی می‌خواهند  موضوع بحران اوکراین را در مذاکرات بیاورند دوباره موضوع منطقه  را بیاورند، بحث اغتشاشات را بیاورند، ما از روز اول گفته ایم مذاکرات صرفاً در حوزه‌های هسته‌ای است و ما به هیچ عنوان ورود به این زیاده خواهی‌های جدید آمریکا نخواهیم کرد.