پخش زنده
امروز: -
امروز سالروز شهادت امام باب الحوائج
۲۵ رجب حکایت روزگار هفتمین امام شیعیان است که سال‌های درد و رنج و اسارت نگذاشت لحظه‌ای آرامش از نگاه نافذش ناپدید شود.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز کهگیلویه و بویراحمد،امام موسی بن جعفر (ع) در سال ۱۲۸ یا ۱۲۹ هجری قمری هنگامی که امام صادق (ع) و همسرش حمیده از حج بازمی‌گشتند، در منطقه ابواء به دنیا آمد.برخی مکان ولادت ایشان را مدینه دانسته‌اند. حضرت موسی کاظم (ع)؛ امامی که باب الحوائج است
درباره تاریخ ولادت امام کاظم (ع) اختلاف است؛ طبری ولادت ایشان را در ذی‌الحجه و طبرسی آن را در ۷ صفر دانسته است.
این امام همام پس از شهادت پدر بزرگوارش امام جعفر صادق (ص) در ۲۵ سالگی به مقام امامت و ولایت رسید و در زندگی آکنده از مصائب و زندان‌های طولانی، این بار گران را چنان که شایسته بود به مقصد رساند.
از مهمترین ویژگی‌های شخصیتی آن امام؛ صبر، شجاعت، مهربانی و اخلاق نیکو بود.
همچنین آن حضرت موفق به تربیت شاگردانی گرانقدر در آن فضای پراز خفقان گشت افرادی نظیر:
-علی بن یقطین بن موسی بغدادی، شخصیتی پاک و گرانقدر بود و در محضر امام هفتم از موقعیت ویژه‌ای برخوردار بود.
-محمد بن ابی عمیر ازدی، اهل بغداد و از مشهورترین دانشمندان و از راویان برجسته شیعه است.
-ابو محمّد عبد الله بن المغیره بجلی کوفی از فق‌های اصحاب و ثقه است و کسی از جهت جلالت دین و تقوا با او قابل قیاس نیست.
-مفضّل بن عمر کوفی جعفی ابو محمد هشام بن الحکم: وی از بزرگان علم کلام و از پاک‌ترین علمای عصر خویش است و همیشه ترویج مذهب امامیّه می‌نمود.
مناظرات علمی امام موسی کاظم (علیه السلام)
مناظرات و گفتگو‌هایی از امام کاظم با برخی از خلفای عباسی، دانشمندان یهودی و مسیحی، ابوحنیفه و دیگران گزارش شده است.
باقر شریف قرشی هشت گفتگو از امام کاظم، تحت عنوان مناظرات آن حضرت گرد آورده است.
امام کاظم (ع) با مهدی عباسی مناظره‌هایی درباره فدک و نیز حرمت خمر در قرآن انجام داده است.
باقر شریف قرشی هشت گفتگو از امام کاظم، تحت عنوان مناظرات آن حضرت گرد آورده است.
امام کاظم (ع) با مهدی عباسی مناظره‌هایی درباره فدک و نیز حرمت خمر در قرآن انجام داده است.
با هارون عباسی نیز مناظراتی داشته است.
از آنجا که هارون می‌خواست خویشاوندی پیامبر (ص) با خود را نزدیک‌تر از نسبت او با موسی بن جعفر نشان دهد، امام کاظم در حضور هارون به نزدیک‌تر بودنِ انتساب خویش به پیامبر تصریح کرد.
گفتگوهای موسی بن جعفر با عالمان ادیان دیگر نیز معمولا در پاسخ به پرسش‌های آنان صورت گرفته که در پایان به گرویدن آنان به اسلام انجامیده است.
از آنجا که هارون می‌خواست خویشاوندی پیامبر (ص) با خود را نزدیک‌تر از نسبت او با موسی بن جعفر نشان دهد، امام کاظم در حضور هارون به نزدیک‌تر بودنِ انتساب خویش به پیامبر تصریح کرد.
گفتگوهای موسی بن جعفر با عالمان ادیان دیگر نیز معمولا در پاسخ به پرسش‌های آنان صورت گرفته که در پایان به گرویدن آنان به اسلام انجامیده است.
برخورد‌های سیاسی امام موسی کاظم (علیه السلام)
دورانى که امام کاظم علیه السّلام در آن زندگى مى کرد، مصادف با نخستین مرحله استبداد و ستمگرى حکّام عباسى بود. این اعمال فشار از زمان امام صادق علیه السّلام آغاز شد و تا زمان امام رضا علیه السّلام که دوره خلافت مأمون بود با شدّت هر چه تمام‌تر ادامه یافت؛
مردم در زمان مأمون اندکى احساس امنیت سیاسى کردند، ولى دیرى نپایید که دستگاه خلافت بدرفتارى و اعمال فشار بر مردم را دوباره از سر گرفت.
مردم در زمان مأمون اندکى احساس امنیت سیاسى کردند، ولى دیرى نپایید که دستگاه خلافت بدرفتارى و اعمال فشار بر مردم را دوباره از سر گرفت.
فشار سیاسى عباسیان در دوره‌اى آغاز شد که پیش از آن امام باقر و صادق (ع) با تربیت شاگردان فراوان، بنیه علمى و حدیثى شیعه را تقویت کرده بودند و جنبشى عظیم در میان شیعه پدید آورده بودند.
رسالت امام موسی کاظم (علیه السلام) آن بود تا در این حرکت علمى، توازن و تعادل فکرى را میان شیعیان برقرار کنند.
رسالت امام موسی کاظم (علیه السلام) آن بود تا در این حرکت علمى، توازن و تعادل فکرى را میان شیعیان برقرار کنند.
دوران زندگی امام موسی کاظم علیه السلام
عصر امام کاظم علیه السّلام دوران بسیار سختى براى شیعیان بود و در این دوران حرکتهاى اعتراض‌آمیز متعددى از ناحیه شیعیان و علویان نسبت به خلفاى عباسى صورت گرفت که از مهمترین آن‌ها قیام حسین بن على، شهید فخ – در زمان حکومت هادى عباسى- و نیز جنبش یحیى و ادریس فرزندان عبد الله بود که در زمان هارون رخ داد.
در واقع مهمترین رقیب عباسیان، علویان بودند و طبیعى بود که حکومت آنان را سخت تحت نظارت آن‌ها بگیرد. امامان شیعه همگى بر لزوم رعایت تقیه پافشارى کرده و مى کوشیدند تا تشکّل شیعه و رهبرى آن‌ها را به طور پنهانى اداره کنند. طبعا این وضعیت سبب مى‌شد تا تاریخ نتواند از حرکات سیاسى آن‌ها ارزشیابى دقیقى به عمل آورد.
امام موسی کاظم (علیه السلام) در زندان
امام کاظم علیه السّلام دو بار به دست هارون به زندان افتاده اند که مرتبه دوم آن از سال ۱۷۹ تا ۱۸۳؛ یعنى به مدت چهار سال به طول انجامیده و به شهادت آن حضرت منجر شده است.
دلایل زندانى شدن امام
هر دو بار زندانی شدن حضرت به دست هارون بوده است عبارت است از:
۱- سختگیری‌های هارون نسبت به علویان به خصوص امام موسی کاظم (علیه السلام)
۲- نفوذ بسیار امام و علویان در میان مردم به دلیل اینکه فرزندان رسول خدا (صل الله علیه و آله) هستند.
۳- مفترض الطاعه بودن امامان شیعه (یعنی؛ اطاعت از او واجب است) و ترس دستگاه حکومت از شیعیان به دلیلی این صفت ائمه اطهار؛ مرحوم صدوق از جمله علل به شهادت رسیدن امام کاظم علیه السّلام را آگاهى یافتن هارون از اعتقاد شیعیان به امامت امام دانسته است.
هارون فهمید که شیعیان شب و روز به خدمت امام مى‌رسند؛ و به خاطر ترس از جان و از دست دادن سلطنتش آن حضرت را به شهادت رسانید.
هارون فهمید که شیعیان شب و روز به خدمت امام مى‌رسند؛ و به خاطر ترس از جان و از دست دادن سلطنتش آن حضرت را به شهادت رسانید.
۴- بدگویی کردن برخی از بستگان امام مانند علی بن اسماعیل بن جعفر (پسر برادر امام) در نزد هارون از امام.
هارون با آن همه سلطه و قدرت، مجبور بود دست به چنین توجیهاتى بزند تا اقدامش از طرف مردم مورد انکار و نفرت قرار نگیرد.
هارون در همان مسجد دستور توقیف حضرت را صادر کرد.
وى دستور داد تا دو کاروان آماده کرده، یکى را به سمت کوفه و دیگرى را به سمت بصره بفرستند.
او امام را همراه یکى از این دو کاروان روانه ساخت.
این کار به این دلیل انجام گرفت تا مردم ندانند امام در کجا زندانى مى‌شود.
وى دستور داد تا دو کاروان آماده کرده، یکى را به سمت کوفه و دیگرى را به سمت بصره بفرستند.
او امام را همراه یکى از این دو کاروان روانه ساخت.
این کار به این دلیل انجام گرفت تا مردم ندانند امام در کجا زندانى مى‌شود.
مکان‌های زندانی شدن حضرت
هارون، امام کاظم علیه السّلام را نزد حاکم بصره، عیسى بن جعفر بن منصور فرستاد؛ امام چندى در زندان او بسر برد، اما در نهایت، عیسى از این کار خسته شد و به هارون نوشت تا او را تحویل شخص دیگرى بدهد.
در غیر این صورت او را آزاد خواهد کرد، زیرا در تمام این مدت کوشیده تا شاهدى بر ضد امام به دست آورد، اما چیزى نیافته است.
در غیر این صورت او را آزاد خواهد کرد، زیرا در تمام این مدت کوشیده تا شاهدى بر ضد امام به دست آورد، اما چیزى نیافته است.
پس از آن، امام را تحویل فضل بن ربیع دادند.
امام مدتى طولانى نزد وى زندانى بود.
گفته شده که از او خواستند تا آن حضرت را به قتل برساند، اما او از این کار سرباز زد.
پس از آن، حضرت را تحویل فضل بن یحیى دادند و مدتى نیز در زندان او بسر برد.
مطابق نقل مورّخان او حرمت امام را پاس مى داشت.
پس از آن امام کاظم علیه السّلام را تحویل زندانبان دیگرى بنام سِندی بن شاهک دادند.
امام مدتى طولانى نزد وى زندانى بود.
گفته شده که از او خواستند تا آن حضرت را به قتل برساند، اما او از این کار سرباز زد.
پس از آن، حضرت را تحویل فضل بن یحیى دادند و مدتى نیز در زندان او بسر برد.
مطابق نقل مورّخان او حرمت امام را پاس مى داشت.
پس از آن امام کاظم علیه السّلام را تحویل زندانبان دیگرى بنام سِندی بن شاهک دادند.
شهادت امام موسی کاظم (علیه السلام)
واپسین روز‌های عمر امام کاظم (ع) در زندان سندی بن شاهک سپری شد.
شیخ مفید گفته است سِندی، به دستور هارون الرشید امام را مسموم کرد و امام سه روز پس از آن به شهادت رسید.
شیخ مفید گفته است سِندی، به دستور هارون الرشید امام را مسموم کرد و امام سه روز پس از آن به شهادت رسید.
شهادت وی ۲۵ رجب سال ۱۸۳ق در بغداد رخ داده است. درباره زمان و مکان شهادت امام کاظم (ع) نظرات دیگری هم وجود دارد.
پس از آن‌که موسی بن جعفر (ع) به شهادت رسید، به دستور سِندی بن شاهک پیکر او را روی پل بغداد قرار دادند و اعلام کردند که موسی بن جعفر به مرگ طبیعی از دنیا رفته است.
پیکر موسی بن جعفر (ع) را در منطقه شونیزیه در مقبره خانوادگی منصور که به مقابر قریش شهرت داشت، دفن کردند. مدفن ایشان به حرم کاظمین مشهور است.
گفته شده دلیل عباسیان برای اینکه بدن امام را در این مقبره دفن کردند، ترس از آن بود که مبادا مکان دفن او محل تجمع و حضور شیعیان شود.
گفته شده دلیل عباسیان برای اینکه بدن امام را در این مقبره دفن کردند، ترس از آن بود که مبادا مکان دفن او محل تجمع و حضور شیعیان شود.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
نظر شما