باید استفاده از فضای مجازی را یک مدل مدیریت کنیم

­به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ امید عبداللهی مدیرکل رصد و پایش فضای مجازی در شورای عالی انقلاب فرهنگی در برنامه فجرآفرینان رادیو  انقلاب درباره مدیریت فضای مجازی گفتگو کرد.

سوال: در راهپیمایی ۲۲ بهمن را حضور پرشکوه مردم را دیدیم بفرمائید که پیام این حضور برای دشمنان انقلاب چه بوده است؟
عبداللهی: ۲۲ بهمن براساس پیش بینی‌هایی که دشمن داشت این بود که واقعا مثل سال‌های گذشته شاید ما شاهد حضور پرشور مردم در این راهپیمایی نباشیم، اما آن چیزی که اتفاق افتاد برخلاف تمام پیش بینی‌هایی بود که رسانه‌های خارجی و دستگاه‌های تفرقه پراکنی بودند که تلاش داشتند این حضور را کم ثمر نشان دهند، اما آن چیزی که اتفاق افتاد یک پیام بسیارمهمی داشت و آن هم این که علیرغم تمام تلاش‌هایی که رسانه‌ها انجام می‌دهند مردم و جوانان ما همچنان پشت نهضت انقلابی خودشان هستند و اگر هم اعتراضی دارند و اگر هم ناراحتی وجود دارد یک ناراحتی است که درون گروهی و درون خانوادگی خودمان است و اجازه دخالت را به بیگانگان نخواهیم داد.

عبداللهی: جوان‌ها ویژگی‌هایی دارند اگر ما ویژگی‌های جوانان را در نظر بگیریم اتفاقا خواهیم دید آن چیزی که دارد اتفاق می‌افتد در فضای فعلی ما، یک چیز کاملا مثبتی است. من اول این ویژگی جوانان را بگویم و بعد به بحث شما ارتباطش دهم، جوان‌ها دنبال تشخص طلبی هستند، جوان حس غرور دارد و دنبال هویت و استقلال طلبی هستند، جوانان دنبال تحول طلبی هستند، جوان ضد تبعیض است، عدالتخواه است و روحیه مقابله با خودباختگی را دارد. ظرفیت بی نظیری که در بین جوانان ما وجود دارد، ظرفیتی که باعث شد انقلاب اسلامی شکل بگیرد و این ظرفیت را امام خمینی (ره) توانستند به واسطه مسجد با انقلاب اسلامی ما پیوند دهند، این ظرفیت خودش را در چند جا نشان داد ابتدا در جریان انقلاب و در بسیج همگانی و در آن سرمایه اجتماعی عظیمی که برای انقلاب ایجاد شد و نهایتا منجر به پیروزی شد، ظرفیت دومی که ایجاد شد و هدایت این ظرفیت به واسطه جریان انقلاب اسلامی و آموزه‌های مکتب دینی بود، جریانی بود در اوایل انقلاب نولیبرال‌های غرب گرا، جریان‌های منحرف را، سازمان‌هایی مانند سازمان مجاهدین و جریان‌های سوسیالیستی و کمونیستی همه این‌ها به واسطه این ظرفیت کنار گذاشته شد، ظرفیت دوباره جایی دیر خودش را نشان داد و آن هم در طول جنگ تحمیلی بود جایی که هیچ کس از جوانان انتظار نداشت مدیریت یکی از بزرگترین جنگ‌های تاریخ را با بهترین شکل و بهترین نحو پیش بردند مانند حسن باقری و بقیه که جریانات عجیب غریبی داشتند، اما آن چیزی که بعد از این جریانات اتفاق افتاد این بود که جوانان در عرصه‌های علمی و فرهنگی ظهور خیلی زیادی داشتند و ظرفیتی را که جمهوری اسلامی ایجادکرد در جریان علمی و در جریان پیشرفت کشور خیلی تاثیرگذار بود، ما جوانانی مانند شهید احمدی روشن و شهید شهریاری را داشتیم که نماد پیشرفت علم و فناوری در کشور بودند و اتفاقا همین جریان شهادت آن‌ها نشان داد که آن‌ها چقدر در عرصه‌ای که داشتند تلاش می‌کردند موفق بودند.
این ظرفیت و این پتانسیل درونی در بین جوانان ما وجود دارد و این شور و هیجان وقتی با این پتانسیل پیوند می‌خورد و در مسیر درست هدایت می‌شود نتیجه اش می‌شود پیشرفت و تعالی که برای کشور به ارمغان می‌آورد، اما در جریان فضای مجازی می‌خواهم مقایسه‌ای انجام دهم، آن چیزی که ما در دوران پهلوی شاهد بودیم این بود که آن‌ها داشتند تلاش می‌کردند به صورت رسمی جوانان را به سمت فساد و بی بندو باری بکشانند، علت آن هم مشخص بود، علت این بود که آن‌ها هرچقدر بیشتر سرگرم در مسائل لهو و لعب و خوشگذرانی شوند مسائل جدی و مسائل اجتماعی برایشان کم اهمیت‌تر می‌شود این اتفاق به صورت جهانی اش دارد دوباره اتفاق می‌افتد این بار نه از سمت حکومت بلکه این بار از سمت یک جریان جهانی که در فضای مجازی دارد فعالیت می‌کند. فضای مجازی یک جریان دو لبه است یک تیغ دو لبه است که از هر طرف که نگاه کنیم می‌تواند هم مفید باشد و هم مضر، آن چیزی که ما داریم می‌بینیم جریانات مختلفی است که در فضای مجازی وجود دارد، الان در فضای مجازی آن چیزی که شکل گرفته براساس اتوپیای تمدن غربی دارد تلاش خودش را می‌کند که جوانان را به یک جهت و به یک سمت خاصی هدایت کند آن چیزی که می‌بینیم فعالیت‌هایی که دارد صورت می‌گیرد عمدتا بر مبنای هدایت شده‌ای است در یک زمینی است که از قبل برای ما طراحی شده است. فضای مجازی یک بستر و فضایی است که فراهم شده است، الان جریاناتی که در آینده داریم نگاه می‌کنیم در فضای مجازی، جریانات متعددی وجود دارد از جمله این که ما چیز‌هایی داشتیم به اسم واقعیت افزوده و الان هم بحث‌هایی مانند بحث‌های متاورس مطرح است و این بحث‌های واقعیت افزوده و متاورس درست است که شما در نگاه اول می‌بینید که یک بستری فراهم شده و یک فعالیت‌هایی می‌شود در این فضای مجازی انجام داد، اما باید ببینیم که واقعا جریان اصلی که دارد این را هدایت می‌کند چگونه است. علی الظاهر این است که شما می‌آیید در فضای مجازی فعالیتی را می‌خواهید انجام دهید، اما آن چیزی که دارد اتفاق می‌افتد این است که این جریان از قبل زمین بازی برای ما طراحی شده و برای ما آماده شده است شما نگاه کنید در بحث متاورس می‌گویند که شما قرار است که یک شخصیت دیگری داشته باشید در این فضا فعالیت کنید شخصیتی که از شخصیت اصلی و واقعی شما کاملا متفاوت است، چگونه این شخصیت ایجاد می‌شود؟ شما براساس فکر و آواتاری که شاید فرسنگ‌ها از شخصیت اصلی شما فاصله داشته باشد در این فضا فعالیت می‌کنید و یک شخصیتی برای خودتان می‌سازید و براساس خود متولیان این بحث می‌گویند که متاورس شما را به جایی و به یک جریانی می‌رساند که شما فقط برای اتفاقاتی که در فضای حقیقی نمی‌توانید انجام دهید وارد فضای مجازی می‌شوید یعنی بستری فراهم می‌شود که از قبل برای شما همه چیزش آماده شده و در اختیار شما قرار داده می‌شود و شما دارید در این فضا تلاش می‌کنید، فضای مجازی به عنوان یک خوراک فرهنگی و همان طور که ما از نظر فیزیکی نیاز به غذا داریم، از نظر روانی هم ما روان ما و فکر ما و فرهنگ ما نیازمند یک تغذیه فرهنگی است بنابراین خود رهبر معظم انقلاب اسلامی هم در مورد بحث فضای مجازی و در مورد بحث فرهنگی میگویند که آیا شما حاضر هستید که غذای مسمومی در اختیار فرزند خودتان قرار دهید؟ اگر شما چنین اعتقادی دارید و چنین فرضی دارید مطمئن باشید که هیچ کسی حاضر نیست که خوراک مسمومی را در اختیار فرزند خودش قرار دهد بنابراین در مباحث فرهنگی هم باید این گونه باشد و باید استفاده از فضای مجازی را یک مدل مدیریت کنیم و به این نقطه برسیم که در فضای مجازی هم مانند خورد و خوراکمان دقت لازم را داشته باشیم.

عبداللهی: یکی از بزرگترین مشکلات ما الان در حال حاضر این است که ما عمدتا در مقابل تکنولوژی‌های جدید از قبل هم همین گونه بوده به صورتی کاملا انفعالی عمل می‌کنیم یعنی ما یک تکنولوژی جدیدی که وارد می‌شود مدل برخوردمان اول مدل مواجهه مستقیم است یعنی شروع می‌کنیم به مقابله با این تکنولوژی، مبارزه یا نادیده گرفتنش و بعد از مدتی که می‌بینیم در مقابله با این جریان موفقیت چندانی حاصل نمی‌شود نقطه بعدی ما می‌شود نقطه تسلیم محض یعنی هر دو طرف این قصه به نظر من ایراد دارد چه شما تسلیم محض شوید در مقابل جریانی یعنی شما به صورت کامل فضای حاکم را پذیرفتید و چه بخواهید مقابله کنید نهایتا به خاطر جریان‌های جهانی حاکم و به خاطر این که مدل نظارت جهانی کلا تغییر کرده شما را به سمتی می‌برد که قاعدتادر مقابل جریان‌های نرم فرهنگی که حاصل سال‌ها تلاش بوده و مدل دسترسی هم کاملا تغییر کرده نمی‌توانید مقاومت کنید
بنابراین هر دو مدل واجهه، آدم را با شکست مواجه می‌کند اصل کار این است که ما به عنوان یکی از اصیل‌ترین فرهنگ‌هایی که هم اکنون در عرصه جهانی هستیم باید این مدل را مدنظر قرار دهیم که تولیدکننده باشیم، ما در عرصه تولید محتوا علیرغم پیشینه تمدنی غنی که داریم متاسفانه آن چنان که باید درست عمل نمی‌کنیم، یکی از پیشنهادات اصیل این است که ما آن چه را که به عنوان مبانی اصیل دینی فرهنگی و اسلامی و ایرانی خودمان داریم را بیاوریم و در اختیار متخصصین عرصه‌های فضای مجازی قرار دهیم این متخصصین باید این داده‌های تمدنی و داده‌های محتوایی فرهنگی ما را تبدیل به معادلات ریاضی کنند آن چیزی که دارد غرب در فضای متاورس انجام می‌دهد آن‌ها می‌آیند آن فرهنگ خودشان را در قالب داده‌های ریاضی به شکل کاملا نامحسوسی در اختیار جوانان ما قرار می‌دهند و ما هم می‌توانیم همین کار را انجام دهیم. ما بایددر عرصه تولید محتوا تلاش زیادی صورت دهیم و باید بیاییم داده‌ها و محتوا‌های فرهنگی را تبدیل به معادلات ریاضی کنیم و در عرصه‌های مختلف فضای مجازی عرضه کنیم. این هم ماحصل تلاش و همکاری دستگاه‌های مختلف خواهد بود یعنی ما باید دستگاه‌های دینی و تربیتی و فرهنگی و دستگاه‌های اجتماعی مان دست به دست هم دهند با دراختیار گرفتن تکنولوژِی‌های روز و با استفاده از هوش مصنوعی این اتفاق رقم بخورد چرا که ما پیشینه تمدنی غنی داریم و می‌توانیم در این عرصه هم حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشیم. سوال: شما در مقابل فضای مجازی فرمودید که تسلیم نشویم و در پاسخ به آن که چه کنیم هم بنا را بر این گذاشتید که تولید کننده باشیم. امیدواریم دستگاه‌های فرهنگی که شما فرمودید وظایف متعددی دارند برای این که بتوانند محتوا‌های مرتبط با فضای مجازی را تولید کنند دست به کار شوند و بیش از گذشته برای جوانان و نوجوانان کشورمان تولید محتوا‌های مناسب کنند.

پایان