خام فروشی نفت با محصولات دانش بنیان جایگزین شود

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، هدایت اله خادمی  نماینده ادوار مجلس و کارشناس حوزه نفت و انرژی در برنامه  رادیو انقلاب  درباره خام فروشی نفت گفتگو کرد .
سوال: سوالی که خیلی مطرح است و خیلی برای قطعا نسل جوان دغدغه ایجاد کرده است بحث این است که آن زمان گذشته می‌گویند وضعیت رفاه بوده و معیشت خوب بوده و این که فروش نفت خیلی خوبی داشتیم در زمان رژیم پهلوی به دلیل این که تحریم نبودیم و خیلی راحت این مبادلات انجام می‌شد. اما ما شاهد این هستیم که در سال‌های پایانی حکومت این رژیم چالش‌هایی در این خصوص رخ داد و حتی رژیم شاهنشاهی که به قولی چالش‌هایی مثل بحث تحریم را نداشت و بودجه اش بر مبنای نفت بود دچار چالش در این حوزه شد. قبل از این که سوال دوم را مطرح کنم این بخش را شما یک تحلیلی داشته باشید.

خادمی: پیش از انقلاب شرکت‌های خارجی در ایران کار می‌کردند یعنی اکثریت شرکت‌های نفتی هم در حوزه بالادستی مدیریت و برنامه ریزی چندین حداقل ۴۶ شرکت خارجی بودند که داشتند کار می‌کردند. از آن طرف درآمد‌های نفتی هم از سال ۱۲۹۰ تا سال ۱۳۵۷ یعنی حدود ۶۷ سال، ما مجموعه درآمد‌های نفتی کل ایران حدود ۱۳۲ میلیارد دلار بوده است که در همان سال ۵۷ ما همان یک سال ۱۲۰ میلیارد تومان درآمد داشتیم. ولی می‌دانید درآمدهایمان بعد از انقلاب بسیار زیاد شد که حتی فقط در دوران اقای احمدی نژاد حدود ۴۹۴ هزار میلیارد تومان شد و در شش ماهه اول دولت آقای روحانی درآمد به ۵۳۹ هزار میلیارد تومان شد. این است که آن زمان کشور تازه داشت راه‌های توسعه را طی می‌کرد و کشور فقیر بود و کشور با درآمد نفت داشت بازسازی را انجام می‌داد. تولید و فروش نفت در آن زمان خوب بود و رقمش بالاتر بود، درست است میزان رقم آن بالاخره داشت افزایش پیدا می‌کرد. ولی تحریم هم شد، دورانی ما یک زمانی هم در زمان رژیم گذشته روی بحث‌های قیمت نفت شاخ و شانه‌هایی که شده بود هفت خواهران نفت ایران را تحریم کردند که بعد از آن آقای اقبال شد مدیر عامل شرکت ملی نفت، آن زمان کل وزارت نفت شرکت ملی نفت بود. وقتی که دکتر اقبال شد دیگر با هفت خواهران به توافق رسیدند و دوباره صادرات ایران شروع شد.

سوال: حالا با این مسئله‌ای که اشاره کردید سوالی که داشتم این که بعد از گذشت این همه سال و تجربیاتی که ما در خصوص بحث تحریم داشتیم و حالا این نکته‌ای که شما اشاره کردید یک پیشینه تاریخی برای ما است. چرا بودجه نویسی‌هایی که انجام می‌شود باز با وجود تذکراتی که مقام معظم رهبری دادند باز بر مبنای نفت است؟
خادمی: من خودم حداقل دو بار خدمت مقام معظم رهبری در جلسات مختلف بودم، خودم حضور داشتم که ایشان فرمود خام فروشی نکنید، چندین بار فرمودند؛ اگر مثل بقیه فرمایشات بسیار خوب و سازنده‌ی مقام معظم رهبری که اگر گوش می‌دادیم شاید شده بودیم حالا آلمان یا ژاپن نمی‌شدیم، حداقل کره جنوبی بودیم؛ مثل همان بحث تولید، مثل جهش تولید، مثل تولید دانش بنیان، هنوز مسئولین ما هنوز معنی این کلمات و مفهوم شان را متوجه نشدند. یعنی همین تولید دانش بنیان که فرمودند یعنی ما محصولی تولید کنیم که از نظر رقابتی مزیت داشته باشد، از نظر کیفیت رقابت داشته باشد بازار با بازندگان دیگر در کشور‌های دیگر قابل رقابت باشد و بتوانیم صادر کنیم و درآمد زایی کنیم؛ ولی مسئولین یک راه دیگر می‌روند حالا یا متوجه نمی‌شوند و یا دستی در کار است که من البته در کار بودن دست را هم بیشتر اعتقاد دارم به جای تولید محصول دانش بنیان می‌آیند می‌روند یک چند تا شرکت دانش بنیان ثبت می‌کنند که آن‌ها هم یک سری کمپانی بیشتر نیستند می‌روند در شهرک‌های صنعتی زمین و سوله می‌گیرند و از این بحث‌های دیگر... بنابراین وقتی به دلایل مختلف است به دلیل این که شما نفت را خیلی ساده تولید می‌کنید و به صورت خام می‌فروشید و خام که بفروشی روی قیمت آن هم تسلطی ندارید، بالاخره یک بازار جهانی منطقه قیمت نفت خام را مشخص می‌کنند و ما نصف همان به بخشی که فروختیم را باز باید بدهیم بیل و دسته کلنگ و ... وارد کشور کنیم. بخشی از آن را هم بایستی بدهیم از همان شرکت‌ها که قیمت را هر طوری که خواستند لحاظ می‌کنند ابزار تولید را بخریم و دوباره بیاوریم یعنی یک سیکل باطل؛ در صورتی که ما اگر به حرف مقام معظم رهبری گوش می‌دادیم و نفت را خام نمی‌فروختیم و تبدیل به ده‌ها فرآورده باارزش دیگر می‌کردیم، اولا ما قابل تحریم نبودیم؛ یک بحث دیگری هست این خام فروشی و این اصراری که مسئولین ظرف این ۴۳ سال گذشته کردند که ما کشوری خام فروش باشیم و تک محصول باشیم، زمینه‌ی تحریم شدن ما را فراهم کردند به سادگی؛ یعنی ما فقط برای فروش و درآمد این کشور یک محصول داریم و آن هم نفت خام است و هر وقت خواستند اگر گفتند نمی‌خریم ما درآمدی به آن صورت نداریم و بدهیم آن مالیات است که آن هم بحثش چیز دیگر است؛ بنابراین این‌ها همه نشان می دهد که یک دست‌هایی به نظر من در کار است و من یادم هست سال‌های قبل شاید ده سال تا حداقل هفت هشت ده سال پیش، مقام معظم رهبری در صحبت هایشان اگر خاطرتان باشد می‌فرمایید نفوذ و مواظف نفوذ باشید و دقت کنید ما واقعا نمی‌گرفتیم و متوجه نمی‌شدیم و می‌گفتیم مگر می‌شود ایرانی، مگر می‌شود کسانی که اگر این انقلاب نبود معلوم نیست یک کارشناس هم بودند در سازمان یا نه و این مسئولیت‌ها را در رده بالا گرفتند مثلا روزی نفوذی عمل کنند؟ ولی الان من هر کسی را می‌بینیم هر مسئولی را، یاد فرمایشات مقام معظم رهبری می‌افتم. وزیر می‌بینم می‌گویم نفوذی است معاون وزیر می‌بینم می‌گویم حتما نفوذی است، چون اگر نباشند چنین بلایی سر کشور نمی‌آوردند؛ نفت خام را بفروشیم و از آن طر ف آقایان می‌گفتند بنزین وارد کنیم، بله بنزین وارد کردن سودش برای یکسری‌ها بهتر است، ولی اشتغال را برای خارجی‌ها ایجاد می‌کنیم این اتفاقاتی است که در کشور ما الان هم همانطور انجام می‌شود. من به جز کلمه نفوذ و نادانی و ناشایسته سالاری واقعا این اتفاقاتی که می‌افتد چیز دیگری مدنظرم نمی‌آید. ما اگر این‌ها را گوش می‌دادیم سی درصد این‌ها را انجام می‌دادیم کره جنوبی بودیم منتها انجام نمی‌دهیم همین را هم انجام نمی‌دهیم واقعا تاسف بار است؛ ما بعد از انقلاب حاضر نشدیم چند تا پالایشگاه بزنیم فقط دو تا پالایشگاه زمانی که آقای آقازاده وزیر بود زد خدا حفظشان بکند، یکی را هم بعدا ستاره خلیج فارس به دلیل این که می‌گویند ما بنزین وارد کنیم که اشتغال در کشور صورت نگیرد در بخش پتروشیمی هم باز همین داستان‌های دیگری را داریم .