به گزارش خبرگزاری صدا وسیما آقای محمد مهدی کاظمی معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش میهمان برنامه صبحانه ایرانی بود و درباره درستی یا نادرستی تعطیلات مدارس به علت آلودگی هوا بحث و گفتگو کرد .شرح این گفتگو در ذیل آمده است.
سوال : در هفته ای که تا به امروز پنجشنبه رساندیم خیلی سوالات است در این زمینه که بالاخره مدارس باید نسبت به آلودگی هوا اگر که واکنشی اتفاق بیفتد تعطیل شود یا نه ، اگر آلودگی هوا است خوب می گوییم که مدرسه را چرا تعطیل می کنید از این نظر که بچه ها از درس و آموزش عقب ماندند اما اگر تعطیل هم نمی کنید پس کاری دیگر هم انجام دهیم حداقل یک صدای دیگری ، یک رویکرد مقابله ای دیگری با آلودگی هوا دیده شود ، راهکارهایی باشد بهبود دهنده نسبت به میزان آلاینده های هوایی که در کلان شهرها اغلب و در تهران هم مشاهده می شود و باعث بالا رفتن شاخص کیفیت آلودگی هوا می شود . اما همه این ها سوالاتی است که همچنان با هموطنانی که در شهرهای آلوده زندگی می کنند همراه است و پاسخی هنوز برایش پیدا نکردند . آقای کاظمی آماری می توانید بدهید که امسالی که تا این لحظه سال تحصیلی را پشت سر گذاشتیم بچه ها به صورت میانگین چند روز سر کلاس درس رفتند به صورت حضوری ؟
کاظمی : در استان ها و شهرهای مختلف این موضوع متفاوت بود ، در اکثر شهرها دانش آموزان همه این چهار ماهه را در مدرسه حضور داشتند و آموزش به صورت کاملا حضوری ارائه شد ولی در کلان شهرها به دلیل بحث آلودگی هوا و مسائلی که ناظر به این موضوع بود و چند روزی این را هم به دلیل برودت هوا و کاهش مصرف انرژی در برخی استان ها یا کلان شهرها آموزش غیرحضوری شد ولی در عمده کشور آموزش به صورت حضوری ارائه شد ولی در شهر تهران ، اصفهان و چند شهر بزرگ ما در مراکز استان به دلیل آلودگی هوا متاسفانه آموزش غیرحضوری شد که البته این موضوع به هیچ عنوان شاید مورد تائید نباشد و راهکار مناسبی هم نیست برای کنترل آلودگی هوا ضمن این که آلودگی هوا تا الان کنترل نشده و کاهش نیافته است ما کمی به نظر می رسد نگاه ساده انگارانه به مقوله تعلیم و تربیت داریم که حتما باید در تصمیمات این چنینی در نظر گرفته شود، من یک نکته را عرض کنم که در دنیا موضوع بحث تعطیلی آلودگی هوا با شاخص زیر ۲۰۰ اصلا رایج نیست.
سوال:، چون راهکارهای موازی اش را هم دارند انجام میدهند.
کاظمی: شاخص بالا رفته و به دلیل شرایط پایداری جو آلودگی هوا را داشتیم من الان قبل از این که روی آنتن برنامه بیایم چک میکردم سایت بین المللی را که شاخص در سطح آلودگی هوا را نشان میدهد در برخی از شهرها در دنیا هم اکنون شاخص آلودگی هوا بالای ۲۱۰ بود، ولی هیچ کدام از اینها مدارسشان تعطیل نیست.
سوال: متوجه شدم، چون در کنارش مدارس را تعطیل نمیکنند، اما در کنارش راهکارهای مراقبتی دیگری نسبت به دانش آموزان انجام میدهند از جمله ایجاددیوارهای سبز در اطراف مدارس یا از درختان بلند استفاده میکنند یا در کلاسها از دستگاههای تصفیه و تهویه هوا استفاده میکنند برای این که آن محیط را برای دانش آموز محیط سالمی از نظر هوا ایجاد کنند. ما در کنار این که مدرسه را تعطیل نمیکنیم و مثلا در دیروز تهران که شاخص بین ۱۷۰-۱۸۰ بوده که ناسالم برای همه گروههای سنی شناخته میشود فقط میگوییم مدرسه تعطیل نیست هیچ کار دیگری انجام نمیدهیم که یک جوری این را جبران کنیم.
کاظمی: دانش آموز وقتی در مدرسه حضور نداشته باشد کجا حضور دارد؟ همان کلاس درسی را که داشته در منزل دارد یا دانش آموزان الان در کلاسهای مختلف دارند شرکت میکنند و فقط ما مدرسه را مدنظر قرار میدهیم و تمرکز کردیم که مدرسه تعطیل شود در حالی که آموزش و تعلیم و تربیت به این شکل تعطیل بردار نیست و این موضوع را باید مدنظر قرار دهیم، نکتهای که میفرمائید درست است و سلامت دانش آموزان در اولویت تصمیمات برای ما است و این موضوع را هم حتما مدنظر قرار میدهیم، ولی آموزش، تعلیم و تربیت، رشد اجتماعی و سلامت دانش آموزان و رشد بهداشتی دانش آموزان همه از مواردی است که باید در این مقوله به آن پرداخته شود و با هم به این موضوع بنگریم.دستگاههای مرتبط ناظر بر این موضوع وزارت کشور، سازمان محیط زیست، وزارت بهداشت و وزارت صمت، همه این دستگاهها باید به وظایفشان در خصوص کنترل و پیشگیری از آلودگی هوا تلاش کنند.
سوال: اگر آموزش و پرورش مخالف تعطیلی مدارس به علت آلودگی هوا است، چه راهکارهای جایگزینی پیشنهاد میدهد؟
کاظمی: این مسئله که ناظر به دستگاههای دیگر است و تاکید بر این است که راهکارهای پیش بینی شده برای کنترل آلودگی هوا را داشته باشیم، ولی ما تاکید ما بر این است که تا جایی که به سلامت دانش آموزان لطمهای وارد نمیشود، آموزشها به صورت حضوری برقرار شود و اگر احیانا در مواردی آموزش غیرحضوری شد باید راهکارهای جانبی را برای جبران یادگیری دانش آموزان داشته باشیم.
سوال: آموزش و پرورش تا کجا میخواهد مخالفت یا پافشاری کند که مدارس به علت آلودگی هوا تعطیل نشود، تصویری پخش کردیم که تهران دیروز دیگر بلندترین ساختمان هایش همه دیده نمیشد و کاملا دود و خاکستر در هوا میدیدید، باز هم آموزش و پرورش همچنان پافشاری میکند که مدارس نباید تعطیل شود؟
کاظمی: ما تابع ضوابط و قوانینی هستیم که تعیین میشود و این موضوع طبیعتا در دستگاههای مربوطه مورد بحث و بررسی قرار میگیرد.
سوال:، چون فشاری است که بر کمیته اضطرار وارد شده که مدرسه را تعطیل نکنند.
کاظمی: نه چنین چیزی نیست. ضمن این که خدمتتان عرض کنم در همین روزهایی که آلودگی هوا را در تهران داشتیم در برخی مناطق حتی شاخص زیر ۱۲۰ بود و دربرخی مناطق شاخص به ۱۵۰ و ۱۶۹ و ۱۷۰ رسیده بود جاهای مختلفی شاخص را متفاوت نشان دادند، ولی ما همه مدارس را در ایامی که شرایط آلودگی هوا بود طبیعتا یک برخورد واحدی داشتیم و همه مدارس را در استان تهران تعطیل کردیم ضمن این که آلودگی هوا هم کاهش پیدا نکرد و این رویه کماکان ادامه داشته و دانش آموزان در همین محیط هم داشتند فعالیت میکردند شاید برخی از دانش آموزان به جای این که مثلا در منزلشان حضور میداشتند، فعالیت داشتند و این را در جامعه همه ما شاید با آن مواجه بودیم و رویت کردیم؛ لذا آن چه که اگر واقعا به عنوان ضرر برای سلامت دانش آموزان است را باید مدنظر قرار دهیم، ولی ما مطالعات تطبیقی و مطالعات بین المللی را هم بایددر همین جا لحاظ کنیم که در دنیا واقعا چه رفتاری را در مقابل بحث شاخص آلودگی هوا انجام میدهند.
سوال: مثلا وقتی آقای وزیر گفتند که مثال زدند که برخی از شهرهای دنیا حتی با شاخص الودگی ۳۰۰ هم تعطیل نمیکنند یعنی بچهها هرطور شده سرکلاس درس و آموزش حضور پیدا کنند حتی به قیمت سلامتی؟
کاظمی: شاخص آلودگی هوا برای دانش آموزان در دورههای مختلف متفاوت است، در دوره ابتدایی هنوز ممکن است سیستم تنفسی دانش آموزان و ریههای دانش آموزان کامل نشده باشد آن جا متفاوت است.
سوال: براساس کدام جدول ارزیابی میفرمائید که سنین را مختلف کرده است؟
کاظمی: عرض کردم در بررسی پزشکی میگویند سلامت دانش آموزان، کودکان زیر ده سال توجه بیشتری باید بشود براین اساس عرض میکنم که در برخی از همین کشورها در دوره ابتدایی به شاخص ۲۰۰ و بالاتر از ۲۰۰ مدارس را تعطیل میکنند، در دوره متوسطه شاخص بالای ۳۰۰ مدارس را تعطیل میکنند و برخی از کشورها هم شاخص ۴۳۰ را مدنظر قرار میدهند هرچند چیز ثابتی در دنیا قرار داده نشده است. آن چه مدنظر است ما ضمن احترام به ضوابطی که در این راستا تعیین میشود تاکید داریم که مسائله تعلیم و تربیت واقعا مهم است و میشود دانش آموزان را سر کلاس درس حضور داشته باشند و موضوع بحث سلامتشان را هم مدنظر قرار دهیم ضمن این که این موضوع برای همه افراد شاید ایجاد مشکل نکند و دانش آموزانی که دارای بیماریهای زمینهای هستند که میشود برای آنها تدابیر خاص اتخاذ شود و این را قطعا همکاران ما و مدیران مدارس این موضوع را میتوانند در نظر بگیرند، ولی تصمیم واحد حتی در مورد کلان شهرها، تهران، اصفهان، مشهد و کل شهرستان تعطیل شود در حالی که مناطق متفاوت هستند و وضعیت آلودگی هوا در مناطقی متفاوت است و از طرفی دانش آموزان دردورههای مختلف متفاومت هستند ضمن این که ممکن است دانش آموزی دچار مشکلی یا بیماری زمینهای باشد باید تدابیر خاص و ویژهای را برایش دید.
سوال: مثلا اجازه دهند که به مدرسه نیاید؟
کاظمی: بله میتوانند تدابیر این چنینی در نظر بگیرند.
سوال: آموزش و پرورش چه راهکاری دارد که جبران عقب ماندگی تحصیلی کند برای بچههایی که در این سال تحصیلی کمتر حضوری سر کلاس درس بودند؟
کاظمی : ما برای این موضوع باید از ظرفیتهای خالی که داریم که ۵ روز هفته آموزش به صورت حضوری تا ظهر است نوبت بعد از ظهر و وپنجشنبهها را میتوانیم داشته باشیم که بایدبرای این موضع برنامه ریزی شود و از ظرفیت معلمهای علاقمند و گروههای مردمی و اگر تامین اعتبار شود بتوانیم به صورت مجزا برای این موضوع تدابیری اتخاذ شود، ولی شورای مدرسه این اختیار را دارد که شورای مدرسه متناسب با وضعیت و تعداد روزی که آموزش غیرحضوری بوده برنامه ریزی کند و آموزش جبرانی را برای دانش آموزان در این ایام داشته باشد ضمن این که امیدواریم با شرایط استاندارد و شرایطی که مشکلی برای دانش آموزان ایجاد نکند آموزش حضوری را تا پایان سال داشته باشیم.
سوال: امسال در همین ماههایی که از سال تحصیلی باقی مانده همین راهکارهای جبرانی را انجام خواهید داد؟ مثلا پنجشنبه در کلاس حاضر شوند و یا ساعت درسی شان اضافه شود؟
کاظمی: عرض کردم در اختیار شورای مدرسه است و مدرسه متناسب با تعداد روزهایی که این موضوع در نظر گرفته شده و تعطیل بوده مدرسه برنامه ریزی کنند ضمن این که در صورت تامین منابع به صورت واحد این موضوع را ابلاغ میکنیم که برای آن استانها این شرایط فراهم شود، ولی چه معلمان علاقمند و چه گروههایی اعلام آمادگی کردند که میتوانند کمک کنند همان طور که در ایام کرونا این اتفاق افتادو بعد از کرونا ما از این فرصت انشاالله برای جبران آموزشی استفاده کنیم و در طول زمان آموزش ممکن است زمان آموزش در برخی از مدارس تدوین شود یک ساعت طول زمان آموزشی را افزایش دهند و راههای مختلفی است که به اقتضای شرایط مدیران مدارس و شورای مدارس بهتر میتوانند تصمیم بگیرند، ما تصمیم کلان را اعلام کنیم شاید به اقتضا مدارس و موقعیت زمانی و مکانی و موقعیت جغرافیایی که طبیعتا در کشور ما متفاوت است و مدارس خودشان میتوانند بهترین تصمیم را بگیرند.
سوال: اطلاع دارید این تصمیمی نمیشود گفت تصمیم، توصیهای شده که مدارسی که هزینه درقبال نهار بچهها یا سرویسشان یا هزینههای فوق برنامه حداقل در تهران که مطمئن هستیم گرفته بودند، اما بچهها استفاده نکرده بودند به خانوادهها برگردانند؟
کاظمی: ما اعلام کردیم برای سرویس مدارس که رایج بوده در همه مدارس دولتی و غیردولتی این موضوع مدنظر قرار بگیرد و به ازای روزهایی که آموزش حضوری ارائه نشده آن هزینه برای دانش آموزان جبران شود همچنین در مدارس غیردولتی که برای کلاسهای فوق برنامه، تغذیه و غیر از مسئله ایاب و ذهاب این موضوع را مدنظر قرار دهند این موضوع باید جبران شود.