برنامه عملیاتی سند راهبردی ۱۳ عنصر استراتژیک، آماده ابلاغ است

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ در خصوص اهمیت مواد معدنی و راهبردی در برنامه میز اقتصاد آقایان پیرمرادی مدیر صنایع معدنی ایمیدرو، صدیقی مجری طرح عناصر نادر خاکی و وفایی فرد رئیس مرکز نوآوری و فرآوری معدنی با حضور در استودیو به تشریح مواد معدنی حیاتی و راهبردی پرداختند.

مجری: آقای پیرمرادی چرا اساساً رفتیم سراغ اینکه یک نقشه راهی تهیه کنیم و چرا تاکنون این وجود نداشت با توجه به ذخایر معدنی که تاکنون داشتیم؟
مدیر صنایع معدنی ایمیدرو: آن چه که مشخص است در طول سالیان گذشته با توجه به ۵ یا ۶ عنصر فلزی اصلی که در کشور وجود داشته شامل زنجیره سنگ آهن، زنجیره فولاد، زنجیره آلومینیوم و زنجیره سرب و روی و طلا سرمایه گذاری‌ها به آن سمت شکل گرفت که رفته بود و آن طرف سرمایه گذاری مان را انجام دادیم به عنوان مثال شما در زنجیره آلومینیوم نگاه کنید امروز یک برنامه ۵۵ میلیون تنی فولاد در نظر گرفتیم که بیش از ۴۴ میلیون تن ظرفیت و بالغ بر ۳۴ میلیون تن تولید در کشور اتفاق می‌افتد و این موجب اشتغالزایی و ارزش افزوده بالایی بود.

سعید پیرمرادی: اگر به چند سال گذشته برگردیم یک سوال مطرح می‌شود که بعد از این فلزات، فلز بعدی کدام می‌تواند باشد که ما بتوانیم سرمایه گذاری مان را به آن سمت شکل و حرکت بدهیم، خوب طبیعتاً سرمایه و تایم محدود است و شما باید بهترین برنامه را داشته باشید تا بتوانید در آن مسیر سرمایه تان را شکل بدهید به همین دلیل در ایمیدرو دو طرح خیلی خوب تعریف شد مبنی بر درست کردن اولویت بندی ۴۰ ماده معدنی که مشخص کنیم ۴۰ ماده معدنی از بین تعداد مواد معدنی که در کشور وجود دارند کدام در اولویت سرمایه گذاری قرار می‌گیرند و در گام دوم نقشه راه و مسیر توسعه را از چه مسیری باید به جلو پیش ببریم.

مجری: اکنون اولویت بندی برای آن ۴۰ ماده معدنی انجام شد؟
مدیر صنایع معدنی ایمیدرو: انجام شد و با آن بخش دوم هر دو خوشبختانه از دو مسیر انجام شد که در مجموع به آن ماده معدنی در کشور که شما اعلام کردید رسیدیم و برای ۷۲ ماده معدنی در کشور برنامه ریزی کردیم از بین آن‌ها به آن ۴۰ ماده معدنی رسیدیم.

پیرمرادی: اگر در خصوص مواد بحرانی بخواهیم توضیحی دهیم می‌گوییم که مواد بحرانی موادی هستندکه اولا ارزش افزوده اقتصادی بالایی داشته باشند، بیش از یک حد مشخصی جزو آن‌ها قرار می‌گیرد و دوم این که از لحاظ محیط زیستی کمک می‌کند به محیط زیست و سوم اینکه زیست تأمین بالایی دارند این سه مورد جزو عمده تعریفی هستند که ما برای مواد معدنی بحرانی به کار می‌بریم.

مجری: ما الان وارد کننده هستیم؟
مدیر صنایع معدنی ایمیدرو: در برخی از این محصولات هم وارد کننده و هم صادر کننده هستیم، به عنوان مثال در طلا هم صادر کننده هستیم، هم وارد کننده، ما از این مسیر به سه سرفصل مهم رسیدیم که هم تهدید هستند و هم فرصت و یا فرصت ویژه تهدید هستند یعنی ما به بعضی از مواد معدنی در کشور نیاز آنی داریم و نیاز آینده کشورمان هست و باید تأمین کنیم.

مجری: آقای صدیقی این ۱۳ موادی که نقشه راه و راهبرد صادرات و وارداتش را دارید مشخصا چه عناصری هستند و تاکنون چه قدر در کار پیشرفت داشته، صرفاً یک نقشه راهی تهیه شده یا نه کار مطالعاتی، اکتشافی در کنارش انجام شده است؟

مجری طرح عناصر نادر خاکی: در خصوص نقشه راه مواد معدنی حیاتی و موادی که در این نقشه راه قرار گرفتند ابتدا یک توضیح مختصر خدمتتان بگویم، ما فلزات و غیر فلزات که در کشور اهمیت اقتصادی داشتند و دو پارامتر اهمیت اقتصادی که تأثیرگذار بوده رتبه بندی و تعیین کردیم که چه موادی در این حوزه جزو مواد معدنی حیاتی و راهبردی هستند تقسیم بندی ما برای ساده سازی بر سه گروه تقسیم شده که شامل گروه محصولات بالادستی، میان دستی و پایین دستی است، محصولات بالادستی شامل سنگ و کنستانتره است، محصولات میانی اکسیدها، هیدرو اکسیدها، نمک‌ها و محصولات پایین دستی هم محصولات نهایی هستند.

حسن صدیقی: بر این اساس و تقسیم بندی که انجام شده ۱۳ ماده معدنی در این تقسیم بندی جزو ماده‌های معدنی حیاتی شناخته شده که من به ترتیب نام می‌برم؛ گرافیت، منگنز، فسفات، تیتانیوم، قلع، پتاسیوم، سیلیس پرعیار، نیکل، لیتیوم، برات، وانادیوم، کوات و عناصر نادر خاکی در خصوص این مواد معدنی در کشور قبلاً کار شده و همچنین فعالیت‌های مناسبی انجام شده است، ولی نکته حائز اهمیت این که بین میزان نیاز کشور و میزان تولیدمان اختلاف قابل توجهی وجود دارد.

مجری: مصداقی می‌فرمایید؟
مجری طرح عناصر نادر خاکی: مثلاً اکنون در بحث سنگ و کنستانتره فسفات را مثال می‌زنم در کنستانتره فسفات سالانه حدود ۷۲ میلیون دلار وارد می‌کنیم و یک اختلاف قابل توجهی است. ما منابع کم عیار فسفات داریم و باید بتوانیم به سمت و سویی حرکت کنیم که از منابع خودمان بتوانیم بهره برداری کنیم و ریسک تأمین را در حوزه کاهش بدهیم، کار‌های مختلفی انجام شده در فسفات، منگنز، گرافیت، تیتانیوم، ولی این کار‌ها کامل نبوده این برنامه ریزی و نقشه راه به سمت و سویی حرکت کرده که همه فعالیت‌ها را هماهنگ کند و به تمام ذینفعان درگیر در این موضوع نقش بدهد که بتوانند نقش خودشان را ایفا کنند و بتوانند مخاطرات زنجیره تأمین را به حداقل برسانند.

مجری: اکنون روی این عناصری که نام بردید چقدر واردات داریم انجام می‌دهیم، هم ارزی و هم به صورت تناژ بفرمایید؟
صدیقی: کاملاً متفاوت است.

مجری: سرجمعش را بفرمایید؟
مجری طرح عناصر نادر خاکی: بالغ بر یک میلیارد دلار است.

مجری: سالانه؟
صدیقی: بله سالانه، البته این نکته را باید در نظر بگیرید که این میزان براساس دسته بندی است یعنی دسته بندی در میزان محصولات بالادستی، میان دستی و پایین دستی، نکته‌ای که اهمیت دارد، میزان وابستگی مان در محصولات میان دستی و پایین دستی به مراتب بیشتر از محصولات بالادستی است.

مجری: اکنون این برنامه‌ای که نوشته شده قرار است چطور کمک کند که ما واردات کمتری انجام دهیم، اکتشاف بیشتری انجام دهیم دقیقاً چه چیزی را به ما نشان می‌دهد صرفاً ما می‌خواهیم بررسی کنیم که خوب این‌ها حیاتی است گام بعدی خوب چه هست؟
مجری طرح عناصر نادر خاکی: پارسال با همکاری دوستان در ایمیدرو و سایر متخصصانی که در این زمینه با ما همکاری کردند اقدام به تهیه گزارشاتی در حوزه رصد بازار و شناسایی بازار بحث مربوط به تجارب بین المللی و گزارش رتبه بندی چهل ماده معدنی انجام دادیم و خروجی این‌ها تبدیل شد به یک نقشه راه، این نقشه راه چه می‌کند به ۱۱ سوال اساسی در خصوص هر ماده معدنی پاسخ می‌دهد؟ پاسخ به این سوالات کمک می‌کند برای تمام ذینفعان و برنامه ریزان در این حوزه که برنامه ریزی بهتری در این حوزه داشته باشند سوالی که در نهایت به آن می‌پردازیم.

صدیقی: راهبرد‌های پیشنهادی در حوزه ایمیدرو هست مثلاً آمدیم در انتهای بحث در خصوص ماده معدنی سوالات زیادی مطرح شده و پاسخ هایش آمده و در نهایت آمدیم در سه حوزه آموزش و پژوهش، توسعه فناوری و فعالیت‌های اجرایی اکتشاف و فرآوری جهت دستیابی به اهداف توسعه سازمان برنامه ریزی کردیم که در این خصوص هم باز سه سناریو داریم بر حسب منابع اولیه، ثانویه یا بازیافتی یا بحث صنعتی محصولات مرتبط.

مجری: این نقشه راهی که اکنون تدوین شده در دستور کار کلی وزارت صمت خواهد بود برای توسعه این محصولات یا تنظیم بازار وارداتش یا صادراتش؟
مجری طرح عناصر نادر خاکی: در خصوص برنامه ایمیدرو که چگونه قرار است اجرا شود تمام بخش‌های ایمیدرو و تمام مجتمع‌ها و شرکت‌ها و زیرمجموعه‌ها در این برنامه حسب مورد خودشان درگیر هستند ایمیدور یک سازمان توسعه‌ای است و دو رسالت در آن حوزه دارد، یک رسالت توسعه‌ای در خصوص محدوده‌های در اختیار ایمیدرو است که در این حوزه چهار فعالیت اساسی انجام می‌دهد یکی بحث ظرفیت اکتشاف است یعنی فعالیت هایش را در خصوص این ۱۳ ماده معدنی توسعه می‌دهد.

مجری: یعنی فعالیت‌های اکتشافی شما در حوزه این ۱۳ مورد افزایش پیدا خواهد کرد؟
صدیقی: میزان نیازمان را برای منابع اولیه وثانویه افزایش خواهد یافت.

مجری: خوب این‌ها برآورد درصدی دارد؟
مجری طرح عناصر نادر خاکی: چون برنامه ریزی‌ها تازه شروع شده و خود بحث طرح توانمندسازی اکتشاف، طرح اکتشاف در این حوزه را تأمین می‌کند و احتمالاً در سال دیگر خروجی برنامه‌ها به صورت مکتوب به همکاران کمک خواهد کرد.

مجری: آقای پیرمرادی این سند به تنهایی می‌تواند تمام نیاز‌ها را پاسخ بدهد یعنی در این سند قرار است که برآوردی داشته باشیم مثلاً در یک سال آینده اکتشاف این اندازه درصد مثلاً افزایش پیدا کند سرمایه گذاری در حوزه اکتشاف این اندازه تغییر کند، یا صادرات ما به این میزان تغییر کند، این‌ها هم در این سند دیده شده است؟

پیرمرادی: اتفاقی که افتاده اکنون برنامه را درآوردیم شما وقتی راهبرد‌ها را در می‌آورید بعد از آن می‌روید برنامه‌های عملیاتی را مدون می‌کنید و برنامه‌های عملیاتی وقتی مدون شدند بسته به آن دفتر و مدیریت و سازمانی که باید کار انجام شود کار را باید تعریف و اعلام کنیم ما دقیقاً در این نقطه هستیم و برنامه‌های عملیاتی درآمده و مدیریت‌ها را شکل می‌دهیم که در این مسیر حرکت کنند.

مدیر صنایع معدنی ایمیدرو: به عنوان مثال گفتند دیگر در بخش اکتشاف فرض کنید مواد اولیه‌ای که اکنون می‌خواهیم روی آن‌ها کار کنیم، این مواد اولیه را از مبادی مختلفی باید تعریف کنید یا موادی اولیه تان را از اکتشافات و ظرفیت‌های جدید در بیاورید که این یک بحث است و بحث دیگرش این که شما بیایید از محل بازیافت این موارد اولیه را پیدا کنید، بازیافت مواد دیگر و بحث سومش این است شما به صورت مواد جانبی دارید و برای هر کدام از این‌ها برنامه‌های متنوعی نوشته شده و آماده است و در مرحله اجرا هستیم و امسال اگر خدا بخواهد این‌ها به صورت اجرایی در صدر کار‌ها قرار می‌گیرد و نتیجه اش را در سال آینده خواهیم دید.

مجری: به نظر می‌رسد که چند برنامه در کنار این سند شما هست تعدادش چه میزان است و چند برنامه و در چه حوزه‌هایی است؟
پیرمرادی: به نظر می‌رسد که هر کدام جداگانه مشخص شده است. ایمیدرو یک سازمان توسعه‌ای است که دو برنامه در خصوص توسعه محدوده‌های در اختیار ایمیدرو و در خصوص ورود بخش خصوصی این حوزه دارد، در بخش محدوده‌های در اختیار ایمیدرو بحث ظرفیت بندی اکتشاف، فرآوری، بحث مطالعات باطل استفاده حداکثری و بحث پژوهش‌های نظام‌مند را در دست اجرا داریم و یک بخشی که خیلی به آن پرداختیم بحث ورود بخش خصوصی به زنجیره تأمین است.

مجری: بله همه این‌ها به صورت کیفی است یعنی ما به صورت کمی ببینیم که این برنامه که نوشته شده به صورت کمی چه اتفاق‌هایی رقم خواهد زد؟
مدیر صنایع معدنی ایمیدرو: برنامه عملیاتی اکنون آماده شده که باید ارجاع داده شده و کار شروع شود و بعد نتیجه اش را بدهند.

مجری: شما می‌فرمایید که ما می‌خواهیم فعالیت‌های اکتشافی را در این ۱۳ عنصر افزایش بدهیم؟
پیرمرادی: افزایش نیست خیلی هایشان، استارت است.

مجری: یک عدد مشخص بفرمایید، مثلاً ده درصد اکتشاف را افزایش دهیم یا این اندازه پول برایش در نظر گرفتیم این‌ها مشخص است به صورت کمی؟
مدیر صنایع معدنی ایمیدرو: به صورت کمی من فکر نمی‌کنم چیزی برایش مشخص شده باشد.

مجری طرح عناصر نادر خاکی: چون بحث مواد معدنی حیاتی یک بحث پیچیده و نوپاست، سال پیش در ایمیدرو این مبحث را شروع کردیم و سعی کردیم برنامه و نقشه راه را در خصوص آن تعیین کنیم، در حال حاضر تمام بخش‌های ایمیدرو تمام فعالیت‌هایی که در این حوزه انجام می‌دهند را مشخص می‌کنند و به مرور در سال آتی میزان کمی فعالیت‌ها مشخص می‌شود و تخصیص اعتبار، بعضی فعالیت‌های اکتشافی انجام می‌شده و بعضی‌ها انجام نمی‌شده اکنون در طرح جامعی که در حوزه اکتشاف دوستان تهیه می‌کنند این اعداد کمی را در سال آتی ارائه خواهند داد و یا در بحث تحقیق و توسعه اکنون نمی‌شود عدد کمی اعلام کرد.

مجری: چرا؟
صدیقی: به دلیل این که موضوعاتی که مطرح می‌شود به لحاظ توسعه فناوری و فناوری کمی پیشرفته‌تر هست و باید ببینیم که چه اندازه می‌توانیم در این حوزه ورود کنیم و چه اندازه استقبال می‌شود.

مجری: آقای پیرمرادی چه قدر زمان دیده شده در فعالیت‌هایی که قرار است انجام بدهید؟
مدیر صنایع معدنی ایمیدرو: شما بحث زمان را اگر بخواهید، چون بحث فعالیت‌های اکتشافی را من مطرح کردم بحث اکتشافی فعالیت‌های زود بازده‌ای نیستند عموماً در بخش‌های پایین دستی و میان دستی آقای دکتر صدیقی کار کردند و توضیح می‌دهند آن‌ها تایم کمتری خواهد گرفت، ولی آنچه که به اکتشاف ارتباط پیدا می‌کند مطمئناً زمانش کم نخواهد بود.

مجری: برآورد زمانی شما چه قدر است برای این برنامه‌ای که نوشتید چه قدر است؟
پیرمرادی: زمان مشخص نکردیم، باید در بیاید ۴ تا ۸ سال حداقل

مجری: اولویت بندی شده است؟
مدیر صنایع معدنی ایمیدرو: اولویت بندی شده و مطمئناً سنگ آهن در سال‌های آتی با تولیدی که انجام می‌دهیم برای ما یک تهدید خواهد بود ظرف یکسال آینده.

مجری: فکر می‌کنم آقای وزیر هم گفتند در ۱۰ تا ۱۵ سال آینده؟
پیرمرادی: اگر با ۵۵ میلیون تن برویم در ۱۰ سال آینده، ولی اگر با ۴۴ میلیون تنی که اکنون هست مطمئناً به ۱۵ سال آینده برسیم برایشان برنامه داریم.

مجری: یک نکته‌ای در خصوص فعالیت‌های بخش‌های خصوصی و دانش بنیانی هم مطرح شد آقای وفایی فرد رئیس مرکز نوآوری و فرآوری معدنی ایران پشت خط ارتباطی ما هستند، بفرمایید که در این حوزه چه قدر از شرکت‌های دانش بنیان قرار است استفاده کنیم با توجه به اینکه در گزارش اول برنامه هم داشتیم تعداد شرکت‌های دانش بنیان در این حوزه تقریبا ۵ درصد نیاز است و کم است؟

وفایی فرد: بحث عناصر نادر و راهبردی یک بحث جدیدی است امروز در واقع با تحول و تتور صنعت از مکانیکال به دیجیکال به نوعی نیاز به این است که عناصر هم به تبع آن و ماهیت این صنایع افزایش پیدا کرده با توجه به کاربرد‌های بسیار گسترده‌ای که در بحث صنعت نسل چهار و دیجیتال است بنابراین قطعاً یک دانش فرآوری و آن اکتشاف و آن دانش‌ها به نوعی هست و قطعاً در بحث ارزش افزوده به خصوص در بحث‌های فرآوری ایده‌های نوآورانه و فناوری بسیار نقش پررنگی خواهد داشت د راین راستا ما در طرح ایجاد زیست بوم نوآوری و فناوری معادن و صنایع معدنی ایمیدرو که در واقع به همان مرکز ایمینو ما حدود بیش از یک ماه پیش به همراه عناصر نادر یک فراخوان پذیرش ایده‌های فناورانه و نوآورانه در حوزه موادی حیاتی و راهبردی را انجام دادیم.

مجری: نتیجه این فراخوان چه شد؟
رئیس مرکز نوآوری و فرآوری معدنی ایران: این فراخوان تازه انجام شده و هنوز هم ادامه دارد.

مجری: تا کی هست؟
وفایی فرد: محدودیت زمانی ندارد ما در واقع این فایل را باز کردیم که در سایت ایمینو قابل دسترسی هست هر گونه طرح نوآورانه دانشمندان و اندیشمندان، دانشجویان، محققین و نوآوران و نوآفرینان در این حوزه هر ایده و هر طرح نوآورانه‌ای را در زنجیره ارزش مواد معدنی حیاتی و راهبردی که موضوع بحث همکاران و جنابعالی است می‌توانند از طریق سایت وارد بشوند.

مجری: مشخصاً مشوق‌هایی در اختیارشان قرار خواهید داد چه امکاناتی دریافت خواهند کرد؟
رئیس مرکز نوآوری و فرآوری معدنی ایران: مراکز نوآوری در بحث این که اگر این یک شرکت دانش بنیان باشد به نوعی حمایت تأمین مالی ما از طریق تمهیداتی که دیده شده است.

مجری: چه مقدار است مثلاً در تأمین مالی تان چه مقدار کمک می‌کنید؟
وفایی فرد: خیلی از این‌ها در حد ایده است هنوز وارد شرکت نشده تی آر ال پایینی دارد ما سعی می‌کنیم اینجا آن سطح فناوری اش را بالا ببریم از طریق مشاوره و مونیتورینگ بازاریابی ببینید معنای عمده این شرکت‌های دانش بنیان در سه حوزه محصول، فرآیند و بازار مشکل دارند ما سعی می‌کنیم در سه حوزه با توجه به آن نقش رگولاتوری که ایمیدرو به عنوان یک سازمان توسعه‌ای و آن نقش تسهیل گری و داشته انجام دهیم.

مجری: مشخصاً چه کاری برایشان انجام می‌دهید یک شرکت را در نظر بگیرید؟
رئیس مرکز نوآوری و فرآوری معدنی ایران: با توجه به آن تی آر ال آن در واقع ایده دارد، سطح بلوغ فناوری اگر این باشد آن را رشد می‌دهند و شتاب دهی می‌کنند که به یک مرحله‌ای برسد که قابلیت تجاری سازی داشته باشد اگر یک شرکت دانش بنیانی باشد سعی می‌کنند اگر بعد محصول بازار داشته باشد از طریق معرفی به شرکت‌های مصرف کننده این مواد یا شرکت‌های بزرگ معدنی ارتباط با آن‌ها برقرار می‌کنند.

وفایی فرد: بیشتر در حوزه تسهیل گری ما فعال هستیم و این که بتوانیم آن ایده‌ها را وصل کنیم به بازار، بحث فرآوری مواد معدنی راهبردی واقعاً چالش دارد. دوستان اشاره کردند که عناصر پایه به اصطلاح دستورالعمل هایش مشخص شده و فراوری آن مشخص است ما این مواردی که سخت است نیاز هم به کار‌های پژوهشی دارد هم نیاز به شتاب دهی و مشاوره فنی است.

مجری: آقای صدیقی جمع بندی شما را هم داشته باشیم در خصوص ورود بخش خصوصی چه قدر از این نقشه راه، پژوهش‌ها و کار‌هایی که دارید انجام می‌دهید که بخش خصوصی بیایند کمک تان بکنند که کارتان را با شتاب بیشتری جلو ببرید؟
مجری طرح عناصر نادر خاکی: در خصوص نقش توسعه ایمیدرو که می‌خواهد برای بخش خصوصی انجام دهد ما اولین کاری که انجام می‌دهیم اطلاع رسانی و آگاهی بخشی است از طریق پرتال اختصاصی که ایجاد می‌کنیم یعنی تجربیات را می‌آوریم، در بخش دوم کاری که انجام می‌دهیم ایجاد شبکه ارتباطی است، شبکه ارتباطی می‌آید احصاء می‌کند نیاز‌ها و توانمندی‌ها را و سعی می‌کند مشاوران، محققان، معدن داران و سرمایه داران را به هم لینک می‌کند و ایمیدرو سعی می‌کند و طرح عناصر خاکی که این کار را انجام بدهد.

صدیقی: بخش سوم بحث شناسایی ایده‌ها و محصولات دانش بنیان هست و بخش چهارمی که در این حوزه انجام می‌دهد بخش مربوط به مشکلات و موانع وجود به این مباحث است که سعی می‌کند با همکاری بخش خصوصی راه حل‌هایی در این خصوص پیدا کند.

مجری: آقای پیرمرادی جمع بندی شما را هم داشته باشیم قید زمانی که نداریم، ولی قرار است اتفاق خوبی بیفتد تا پایان سال در این حوزه؟
مدیر صنایع معدنی ایمیدرو: ان شاءالله این که شما راه را مشخص کنید چراغی که روشن می‌کنید که برای اولین بار در کشور افتاده ما تا به حال چیزی به عنوان نقشه راه مواد حیاتی و بحرانی در کشور نداشتیم و برایش برنامه راهبردی تدوین نکرده بودیم و شروع هم از همین جاست یعنی شما باید گام و شروع را از همین جا بگذارید.

پیرمرادی: خوشبختانه بخش خصوصی هم در سالیان اخیر شکل خوبی گرفته به خصوص دانش بنیان‌ها کمک خوبی هستند، ایمیدرو هم در این بخش سرمایه گذاری خیلی خوبی کرده و می‌تواند کنار ما قرار بگیرد و ان شاءالله اتفاقات خوبی در آینده نزدیک بیفتد.

مجری: آینده نزدیکتان چه قدر نزدیک است؟
مدیر صنایع معدنی ایمیدرو: من فکر می‌کنم از لحاظ برنامه‌های عملیاتی شدن که از هم کنون شروع شده نتیجه اش را در سال‌های آینده خواهیم دید، مطمئناً اتفاقاتی که در این مسیر شروع می‌شود.

مجری: هم اکنون جلساتی هم با بخش خصوصی دارید؟
پیرمرادی: بله آقای دکتر صدیقی کاملاً توضیح بدهند.

صدیقی: در بحث ایده ارتباطی از همین جا شکل گرفت که بخش خصوصی مراجعه می‌کرد و نیاز به فناوری و مشاوره داشت و ما سعی می‌کردیم این‌ها را به هم لینک کنیم این پرتال تخصصی که داریم ایجاد می‌کنیم.

مجری: در یک زمان بندی خاصی است؟
مجری طرح عناصر نادر خاکی: هر ساله ما می‌آییم این را به روزرسانی می‌کنیم این‌ها را لینک می‌کنیم و بعد جلسات متناسب را برگزار می‌کنیم.

مجری: جلساتتان با بخش خصوصی سالانه است؟
صدیقی: نه متناسب خدمات و نیاز‌هایی که در سایت بارگذاری می‌شود.