بودجه مترو جوابگوی ساخت تونل‌های آن هم نیست

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما علی نصیری در برنامه سعادت آباد رادیو تهران چالش های پیرامون شهر تهران، آلودگی هوا، ناوگان حمل و نقل عمومی و وضع سازه های نا ایمن را بررسی کرد.

سوال: آلودگی هوا هم یکی از بحران‌های تهران به حساب می‌آید؟
نصیری: آلودگی هوا بحران به لحاظ علمی است، ولی به لحاظ قانونی، چون قانون جداگانه‌ای دارد و ذیل قانون هوای پاک مدیریت می‌شود و قانون مدیریت بحران اشاره‌ای به این موضوع نکرده است به لحاظ اجرایی ما ورودی در این قضیه نداریم.

سوال: یعنی اصلا از شما مشورتی هم نمی‌گیرند؟
نصیری: معمولا در کمیته‌های مربوطه عضو نیستیم به جز کمیته اضطرار که خواهش کردیم با توجه به ساختار خاص مدیریت بحران تهران در کمیته اضطرار مواقع آلودگی هوا که به ریاست استاندار محترم و با دبیری اداره کل محیط زیست استان تشکیل می‌شود و همین اخیرا تشکیل شد غیر از آن ما در آن جلسات سیاست گذاری حضور نداریم.

مثلا همین امروز که فرض کنید یا فردا که همان روز را تصمیم می‌گیرند که اگر آلودگی هوا عددش عددی بالا باشد برای حفظ سلامت شهروندان تدابیر موردی و مقطعی که طبعا مسکن کوتاه مدت است.

سوال: چون شما در این جلسات هستید شاید بتوانید روشنگری کنید. رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی گفته بودند فقط تلفنی برگزار می‌شود بله؟
نصیری: همیشه نه، مثلا خانم دکتر رفیعی جمعه که در استانداری ساعت سه جلسه داشتیم تشریف داشتیم، ولی بعضی ایام به صورت مجازی یا تلفنی هم تشکیل شده است.

سوال: ولی در هر صورت سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران می‌تواند طرح و ایده داشته باشد اگر از آن‌ها بخواهند.
نصیری: اگر ماموریت واگذار شود به حوزه بحران، چون ما اعتقاد داریم به لحاظ علمی و تخصصی، آلودگی هوا یکی از بحران‌های شناخته شده است، ولی موضوعی است که، چون تصمیم گیری هایش در سطوح بالاتری باید انجام شود و تدابیر راجع به خودروسازی، تدابیر راجع به این که سال‌های سال بودجه خرید اتوبوس داده نشده به تهران، سال‌های سال توقع دارند که شهرداری تهران با پولی که از دست مردم جمع می‌کند و نه بودجه‌های حاکمیتی بخواهد مترو که وظیفه حاکمیتی است انجام دهد و بسازد.

اگر اشتباه نکنم پولی که در بودجه همین امسال ۱۴۰۱ برای ساخت مترو تهران دولت کمک کرد و مجلس تصویب کرد به اندازه ساخت ۴۰ یا ۵۰ متر تونل مترو بود حالا قبل از این گرانی‌ها هر متر تونل مترو یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون بود الان فکر می‌کنم هر یک متر به بالای دو میلیارد تومان رسیده باشد هر یک متر، عدد بودجه قابل دسترسی است و در سایت است.

مراجعه بفرمائید ببینید که چقدر پول داده شده است خوب طبیعی است وقتی که سال‌های سال تهرانی که ده هزار تا اتوبوس نیاز دارد الان وضع موجودش حدود هشت هزار اتوبوسی که کم بوده یا مترویی که باید تا الان خط یازده آن افتتاح می‌شده و همه این سال‌هایی که کم گذاشتیم و جالب این است که بعضی از عزیزانی که خودشان مقصر این موضوع هستند الان هم مدعی هستند و طلبکارانه به جای این که پاسخگو باشند به افکار عمومی و مردم شریف مطالبه گری می‌کنند و عجیب است برای من، به هرحال این محصول یکی دو روز نیست، ولی از امروز باید شروع کنیم ما به هیچ وجه نباید منتظر باشیم تا دوباره به نسل بعدی همین حرف‌هایی که در طول این سال‌ها شنیده شده را بگوییم و مردم هم خسته شدند.

سوال: آقای چمران رئیس شورای شهر دیروز گفته بودند که ما شرمنده مردم هستیم و هیچ وقت نمی‌توانیم راجع به آلودگی هوا صحبت کنیم، چون با وجود کار‌هایی که شده هیچ کاری نشده است.
نصیری: شهرداری و شورای شهر بضاعت اندکی دارند.

سوال: بله، چون ۲۴ یا ۲۵ دستگاه دخیل هستند.
نصیری: بودجه امسال شهرداری تهران ۵۰ همت بوده که شاید بخش عمده‌ای هم صرف حقوق و دستمزد لشگر عظیم کارکنان شهرداری می‌شود حدود ۶۰ و خرده‌ای هزار نفر مستقیما از شهرداری حقوق می‌گیرند و شاید چند ده هزار نفر هم به شکل غیرمستقیم، خوب این واقعا مشکل حمل و نقل را نمی‌تواند حل کند البته موضوع آلودگی هوا هم صرفا حمل و نقل عمومی نیست و البته حمل و نقل عمومی هم نقش مهمی دارد و کیفیت بنزین است.

بحث دولت الکترونیک، فرهنگ مردم و همین طور هم تکمیل نبودن شبکه حمل و نقل عمومی، شما از درب منزل صبح که می‌خواهید به محل کارتان بروید این بسته نباید طوری باشد که در یک مقطعی شما رها شوید یعنی یک جا‌هایی هم نه تاکسی پیدا می‌شود و نه مترو.

سوال: بله خصوصا جا‌های جدیدی که ساختند در منطقه ۲۲
نصیری: بله نه فقط منطقه ۲۲ و خیلی جا‌های نزدیک به مرکز شهر هم مناطق زیادی هستند که این حکم را دارند و ما نمی‌توانیم در نبود زیرساخت کافی حمل و نقل عمومی توقع داشته باشیم مردم دوچرخه سواری کنند.

 یک طرحی است که حدود ۸۶۶ متر اختلاف ارتفاع دارد، ولی ببینید در کشور‌های اروپایی که خیلی از شهروندان هم شاید دیده باشند بالاخره فرهنگ دوچرخه سواری و زیرساخت دوچرخه سواری است اول کامل شده شبکه حمل و نقل عمومی شان، مترویشان کامل شده است، اتوبوسرانی شان کامل شده است ضمنا فرهنگ دوچرخه سواری گسترش یافته است.

این که ما متروسازی را تعطیل کنیم و کمبود شدید اتوبوس داشته باشیم و عملا نه در تئوری عملا در کف شهر ما کمبود اتوبوس را مردم لحظه به لحظه لمس کنند و بعد ما بخواهیم مثلا از مردم توقع داشته باشیم که شما چرا مثلا تک سرنشین می‌آیید. مردم چگونه باید سرکار بروند؟ مادری که می‌خواهد بچه اش را به مدرسه ببرد باید چکار کند؟ به هرحال یک فرآیندی است که شهرداری تهران الان من از نزدیک از داخل جلسات شاهدم که واقعا موضوع حمل و نقل عمومی را در اولویت گذاشتند و تلاش می‌کنند که چهار خط آینده مترو ۸ تا ۱۱ را با سرعت انجام دهند.

سوال: من دو موضوع دارم که می‌خواهم درباره اش صبحت کنم موضوع اول درباره چیزی است که من احساس می‌کنم یک مقدار کمی ببخشید واژه دیگری برایش پیدا نمی‌کنم، چون شما دغدغه‌مند هستید و اصلا رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران باید دغدغه‌مند باشد این را عرض می‌کنم، من احساس می‌کنم که یک مقدار ما سر داستان‌های ساختمان‌های ناایمن شهر تهران یک جور‌هایی سرکار هستیم یعنی یکی یک جایی می‌آید چیزی می‌گوید بعد دیگری تکذیب می‌کند بعد می‌گوید اصلا ما نداریم، داریم نمی‌گوییم.
نصیری: ببینید مثل آن فیل مولوی است که هرکسی از یک منظری به قضیه نگاه می‌کرد همه هم درست می‌گفتند، ولی وقتی کل قضیه را توضیح دهیم که البته من چند جا توضیح دادم، قصه این جوری است، چون دو سه هفته اخیر هم رسانه‌ها زیاد به آن می‌پردازند و بعضی از اعضای شورا و مسئولین شهرداری هم مصاحبه‌هایی داشتند، ما در طول سال‌های گذشته آتش نشانی محترم که ما دست بوس زحماتشان هستیم و گرامی هم می‌داریم سالگرد پلاسکو و شهادت آتش نشانان ارزشمند، دوستان عزیز ما در آتش نشانی با یک مسئولیت پذیری در طول سال‌های اخیر آمدند و در حوزه ماموریتی خودشان که من روی این کلمه تاکید می‌کنم در حوزه ایمنی حریق، ایمنی آتش ساختمان‌هایی مانند پلاسکو را بحث‌های ناایمنی در برابر حریق را مشخص کردند.

چون این پسوند گفته نمی‌شود خطا می‌اندازد، این مواردی که به عنوان ساختمان ناایمن ۱۲۹ ساختمان پرخطری که ظاهرا ۱۰ تایش هم دوستان ایمن سازی‌هایی انجام شده و از لیست خارج شده و ۱۱۹ تا الان مطرح است، این‌ها شناسایی شده و دانه دانه دارند تلاش می‌کنند که رفعش کنند و با مالکینش هم جلساتی گذاشته شده و بعضی از مالکین یا متولیان همه هم مالک خصوصی ندارد و بعضی‌ها برای دولت یا دستگاه‌های عمومی است.

جلساتی گذاشته شده و دارند حل می‌کنند و بعضی هایشان هم لازم شد دوستان دادستانی هم عزیزان معاونت محترم پیشگیری از وقوع جرم دادستانی تهران هم خودشان شخصا ورود کردند جلساتی گذاشته شده و یکی یکی دارند رفع می‌کنند که این را آقای مهندس محمدی مدیرعامل محترم آتش نشانی می‌توانید جزئیاتش را سوال کنید و کار ارزشمندی است.

سوال:، ولی آن چیزی که شما پیگیرش هستید ساختمان‌هایی هستند که سازه ناایمن دارند.
نصیری: فقط سازه نیست ما ایمنی همه جانبه را دنبال می‌کنیم ببینید دوستان آتش نشانی حریق را زحمت کشیدند، ولی اگر مثلا ساختمانی مشکل سازه داشته باشد یا مشکل تاسیساتی غیر مرتبط با حوزه حریق داشته باشد.

سوال: این لیست شما به عنوان سازمان مدیریت بحران آماده است؟
نصیری: همه ساختمان‌های تهران که نمی‌شود واقعا در مدت کوتاهی انجام داد ما اولویت بندی کردیم با این بضاعت که ریالی بودجه برای این کار اختصاص داده نشده و دستگاه‌ها را ما یک جور‌هایی در فشار گذاشتیم که بیایند پای کار، چون دستگاه‌ها از کارمندان موجودشان استفاده می‌کنند گفتیم با اولویت ساختمان‌های مهم و ساختمان‌های بلند، این ساختمان‌های بلندمرتبه تعریف دارد شش طبقه به بالا و بیش از ۵ هزار متر مربع مساحت، ساختمان‌های مهم هم تعاریفی که در آئین نامه ۲۸۰۰ بند "ج" و "د" آمده که تعریف کرده مثلا بیمارستان‌ها ساختمان مهم هستند.

مراکز اداری خاص ساختمان مهم هستند و جا‌هایی که تجمع مردم است مثل هایپر سنتر‌ها و مال‌ها و فروشگاه‌های عمده و مواردی از این دست هم جزو ساختمان مهم تلقی می‌شوند. این لیستش را ما در آوردیم با کمک سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران، این لیست ۱۶ هزار ساختمان را شامل می‌شود که ما دانه دانه ساختمان‌ها در دستور کار گذاشتیم تیم‌هایی شکل گرفته که تیم‌ها از ۷ دستگاه عضوش هستند.

مثلا مهندسین عمران و تحصیل کرده‌های رشته‌های مرتبط با حوزه ایمنی در آن هستند، از سازمان نظام مهندسی، از اداره کل راه و شهرسازی، از قسمت‌های مختلف شهرداری تهران مثل فنی و عمرانی، شهرسازی و معماری و وزارت کار و ... همه در این سازمان ما هم بچه‌ها هستند با هم می‌روند و این کار کاری زمان بر است، ما یک چک لیست ۱۷ صفحه‌ای هر ساختمان باید برایش تکمیل شود.

چک لیست را وزارت راه به ما داده مرکز تحقیقات راه و مسکن و شهرسازی، در یک روز بیش از دو یا سه ساختمان را نمی‌شود دید و بعداز این ممکن است مثلا از ساختمان‌ها تشخیص داده شود که ارزیابی‌های تخصصی تری نیاز دارد این کار خودش یک سال، یک سال و نیم زمان می‌برد که تازه لیست دربیاید.

ما شروع کردیم و حدود ششصد ساختمان را از همین ۱۶ هزار تا را به ترتیب منطقه به منطقه همزمان ۲۰ ون در ۲۲ منطقه شهرداری می‌رود اصحاب رسانه می‌توانند بیایند کنار تیم‌ها قرار بگیرند و فرآیند را چک کنند، ما دعوت می‌کنیم که رسانه‌ها اگر دوست داشتند با جزئیات کار آشنا شوند تشریف بیاورند با مردم و خود آن تیم مصاحبه کنند این امکانش هست، ولی این تازه ما لیست یعنی می‌خواهم بگویم، چون بعضی از دوستان می‌گفتند شما که ۱۲۹ ساختمان است چرا آقای شهردار می‌گوید لیستی وجود ندارد، می‌گوییم آن ۱۲۹ تا برای ایمنی حریق است این لیستی که وجود ندارد برای ایمنی همه جانبه است.

سوال: الان از آن ۶۰۰ تایی که دیدید چند تایش ایمنی همه جانبه ندارند؟
نصیری: باید جمع بندی شود، هنوز جمع بندی نشده است. من حرفی که می‌زنم روی یک مطالعه و حساب و کتاب باید باشد.

سوال: چون هیچ وقت بیرون نیامده ما مثلا می‌توانیم بگوییم ما تا الان بر فرض می‌گویم مثلا تا الان سه ساختمان را دیدیم از این سه ساختمان یکی مثلا ناایمن است.
نصیری: یک فرآیند علمی دارد که باید بنشینند و با هم بحث فنی کنند. من یک نکته بگویم، چون جمله اولی که فرمودید معلوم نیست، اتفاقا وضع از همیشه کشور بهتر است در حوزه ارزیابی ایمنی، مفهومش این نیست که ما الان یک دفعه به یک روش معجزه آسا همه ساختمان‌های ناایمن ایمن شدند.

حرف این است که تا حالا خوابیده بودیم شاید خیلی از دستگاه‌ها الان الحمدلله حرکت شروع شده و در میدان شروع شده است نه در مصاحبه، این فرق دارد گاهی ما در مصاحبه حرف‌های قشنگی می‌زنیم و در عمل مردم نمی‌بینند، ولی الان می‌توانید ببینید و بشمارید و با خود آن آدم‌ها مصاحبه بگیرید و مطمئن شوید که این حرف‌ها صحت دارد.

سوال: یک طرحی با عنوان حذف گاز از تهران به خاطر وجود گسل مطرح شده است؟
نصیری: بله این طرحی که داریم دنبال می‌کنیم دستور آقای شهردار است. ببینید البته دارد مطالعاتش انجام می‌شود، یک نگاهی است در خیلی از کشور‌های دنیا، چون ما خیلی وقت‌ها افتخار می‌کنیم که بیشترین گازرسانی را نسبت به اغلب کشور‌های دنیا در سطح شهر‌ها و روستاهایمان داشتیم البته این امکان یک آسایشی را برای شهروندان در نظر گرفته است، ولی خیلی از کشور‌های پیشرفته دنیا به لحاظ صنعتی واقتصادی این کار را نمی‌کنند.

گاز چند موضوع دارد یکی این که شما اولا یک چیز گران قیمتی است و تبعات زیست محیطی دارد سوزاندنش و از آن طرف هم وقتی در یک جای پرگسلی و یک شهر لرزه خیزی مانند تهران شما گاز را تا تمام کوچه‌ها و خیابان‌ها گسترش می‌دهید این بالاخره در زلزله هرچند که دوستان شرکت گاز زحمات زیادی کشیدند براساس ایمن سازی زلزله و قطع کن‌های اتوماتیک گذاشتند و شتاب نگار نصب کردند یعنی می‌خواهم بگویم الان نگرانی جدی ایمنی برای کوتاه مدت نداریم.

ولی یک موضوع موضوع سیاست گذاری کلان کشور است که مثلا اگر مطالعات ما به جمع بندی برسد این ایده هم می‌تواند مطرح شود که بیاییم به جای این که گاز را درب خانه مردم ببریم ما نیروگاه‌هایی در اطراف شهر بسازیم و گاز را بدهیم نیروگاه و برق به درب خانه مردم برود و این معنایش حذف شبکه موجود نیست.

شبکه موجود حفظ می‌شود، ولی بعدا که به تعمیرات می‌خواهد بیفتد مردم دیگر یاد گرفتند زندگی کنند ما حوادث مرگ و میر با برقمان خیلی کم است، ولی مثلا با گاز هم چنان حوادث زیاد داریم، مردم از برق می‌توانند گرمایش بگیرند، می‌توانند پخت و پز کنند خیلی از کشور‌های جهان با این روش زندگی می‌کنند، این را ما داریم مطالعه می‌کنیم یعنی مطالعه اش را شروع کردیم و طرحی است که ما برای آینده تهران این موضوع هفته بعد و سال بعد نیست.

سوال: بله آن کشور‌ها هم که به نتیجه‌ای رسیدند قبلش کلی زیرساخت‌ها را فراهم کردند و دیگر دغدغه‌های معمول مثل چیزی که شما گفتید اتوبوس و مترو و این‌ها ندارند.
نصیری: گاز روزی تمام می‌شود ما الان که زمستان مردم دچار زحمت شدند بابت قطعی گاز، این حرف برای یک هفته اخیر نبوده است ما چند ماه است که راجع به این قضیه صحبت می‌کنیم و موافقان و مخالفانی دارد دوستان وزارت نفت باید نظراتشان لحاظ شود، بحث کارشناسی است.

سوال: بله خوب بالاخره این که ما بتوانیم در مصرف گاز صرفه جویی کنیم و اتفاقات خوبی بیفتد حتی در آینده نه چندان نزدیک هم می‌تواند مفید باشد.
نصیری: بله مصرف گاز کشور ما به عبارتی از کشور چین با جمعیت بالای میلیارد متاسفانه ظاهرا پیشی گرفته است این نکته‌ای است که باید یک علامت سوال روی روش زندگی مان بگذاریم.
سوال: بله، یک بخشی هم مربوط به ظرفیت منابع گازی است که در کشور داریم و خیلی‌ها فکر می‌کنند که دم دست است.