ذخیره سازی و مصرف بهینه سوخت در کشور

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما: رادیو گفتگو در برنامه صبح و گفتگو با آقایان دکتر ساجد کاشفی، مشاور و ریاست محترم دفتر معاونت وزارت نفت و رمضانعلی سنگدوینی، عضو محترم کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفتگویی انجام داده است که به شرح ذیل می باشد.


سؤال: ما در خبر‌ها بعنوان خبر خوب دیروز هم مطرح کردیم امروز می‌خواهیم گزارش کامل‌تر و تکمیلی را داشته باشیم که چه وضعیتی برای تأمین سوخت استان‌های مازندران و خراسان رضوی پیش بینی شده است و تدبیر شده و درحال انجام است؟

 آقای کاشفی: الحمدلله با توجه به اینکه وضعیت دمای هوای کشور یک مقدار بهتر شده است و آن جبهه هوای سردی که طی هوای گذشته با آن درگیر بودیم هرچند هنوز هم در دمای زیر صفر بعضی از استان‌ها و مراکز استان‌ها به سر می‌برند، اما الحمدلله از روز گذشته تقویت فشار شهر‌های سرشاخه در استان مازندران و استان‌های خراسان‌های شمالی و جنوبی و رضوی آغاز شده است و پیش بینی می‌کنیم تا ظهر امروز گاز کلیه مشترکین که در بخشی از تربت جام هنوز قطع است انشاالله وصل شود.

سؤال: این وقفه‌ای که به وجود آمد و با قدرت دوباره برقرار شد تأمین سوخت مجدد، این نشان می‌دهد به هر حال گیرنده ما در شرایط خوب به روز رسیدن هستند بفرمایید درحال حاضر چه اقدامات دیگری باید انجام داد؟

آقای سنگدوینی: بالاخره وزارت نفت و شرکت ملی گاز این تجربه را داشته است سال‌های قبل سال‌های ۸۶ یکی از افرادی که تجربه کرده است این موضوع را ما بوده ایم در استان گلستان، ما از لحاظ عددی ناترازی داریم در گاز، حالا گزارشی که ما داریم مصرف با تولید یک چیزی حدود ۲۰۰ میلیون متر مکعب ناترازی داریم بخصوص در فصل سرما، امسال هم سرما یکپارچه بود با توجه به اینکه شما دیدید که یکپارچگی سرما و استمرار سرما که واقعاً استان‌هایی بودند که ۲۸ درجه زیر صفر بودند. خوب ببینید به نظر من شرکت ملی گاز و صنعت نفت تولیدش را با تمام قدرت و قوت وارد شبکه کرد یعنی ۹۹۰ میلیون متر مکعب تولید کرد، ولی چیزی حدود ۸۹۰ میلیون متر مکعب این را وارد شبکه توزیع کشور کرد. از آن طرف، چون سرما زیاد بود مصرف هم بالا رفت، ولی نکته حائز اهمیت این است که من بار‌ها هم گفته ام ما باید بهینه سازی مصرف سوخت را در کشور واقعاً درست برنامه ریزی کنیم درست عمل کنیم من به شما به جرأت می‌گویم که اگر بهینه سازی مصرف سوخت نه فقط در بخش گاز بلکه در بخش‌های مختلف خودرویی، صنعت، تولید اگر این‌ها بهینه سازی شود مطمئن باشید که ناترازی آنچنانی نداریم و راحت می‌توانیم گازمان را برای کشور‌هایی که متعهد هستیم صادر کنیم.

سؤال: نکته بهینه سازی نکته‌ای است که می‌شود سال‌ها و مدت‌ها برای آن برنامه ریزی کرد و اجرا کرد تا برسیم به این نقطه ایده آلی و مطلوبی که مدنظر منافع ملی مان است. آقای دکتر کاشفی بفرمایید بحث بهینه سازی وقتی مطرح می‌شود ما باید یک تقسیم بندی انجام دهیم الان بار اصلی مصرف گاز بر دوش صنایع است تأمین انرژی مان است یا اینکه مصرف منازل و مصرف شخصی و خانگی است؟ کدامیک از این‌ها است؟

آقای کاشفی: ما در فصول مختلف سال نسبت مصرف گاز صنایع نیروگاه‌ها و بخش خانگی متفاوت است. در دوره پیک سرما عمده مصرف در بخش خانگی، تجاری و صنایع غیر عمده صورت می‌گیرد، اما در کل اگر بخواهیم به صورت تراز سالیانه نگاه کنیم بالغ بر ۳۲ یا ۳۳ درصد از کل گاز تولیدی کشور در طول سال در نیروگاه‌ها مصرف می‌شود.

سؤال: ما چقدر مصارف منازل و عمومی و شخصی مان وزن اش بالا است؟ خیلی از هدررفت انرژی مان در حوزه منازل است. من آمار مصرف گاز را نمی‌گویم از این باب که خیلی از منازل ما هنوز نتوانسته اند خودشان را به روز کنند یا اقدامات حفظ کننده انرژی را انجام دهند. آن درصد را می‌فرمایید که چه میزان مصارف است؟

آقای کاشفی: ۳۲ یا ۳۳ درصد در نیروگاه‌ها مصرف می‌شود تقریباً مشابه همین درصد از صنایع عمده ما مثل صنایع فولادی و صنایع سیمان و ... و الباقی آن در سایر مصارف بخش‌های خانگی و تجاری و صنایع غیرعمده مصرف می‌شود. این برای کل سال است، اما در فصل سرما و در روز‌های پیک مصرف مثل همین روز‌های هفته گذشته بالغ بر ۷۸ درصد از مصرف ما در بخش خانگی تجاری و صنایع غیرعمده رخ می‌دهد و آن بحث ناترازی که آقای دکتر سنگدوینی به درستی فرمودند اینجاست که خودش را نشان می‌دهد یعنی آن موقعی که سهم مصرف گرمایشی ما افزایش پیدا می‌کند منجر به این می‌شود که ما بخواهیم با اعمال محدودیت در سایر مصارفی که می‌توانند ارزش افزوده بیشتری برای اقتصاد ملی داشته باشند آن را جبران می‌کنیم و اگر بهینه سازی در اقدامات آقای دکتر سنگدوینی حتماً می‌فرمایند که یک موضوع فرابخشی و فراوزارتی است. یعنی فقط در حیطه وزارت نفت نیست؛ لذا اصلاح الگوی مصرف برای همه بخش‌ها از وزارت صمت وزارت نیرو راهو شهرسازی نظام مهندسی و سایر دستگاه‌ها نقش‌هایی تعریف شده است اگر همه ملزم باشیم و رعایت کنیم ما نه تنها ناترازی نخواهیم داشت حتی گاز مازاد هم خواهیم داشت.

سؤال: به هر حال این ناترازی که فرمودند و شما تأکید داشتید...

آقای سنگدوینی: ما در سال ۸۹ هدفمندی را آورده ایم وسط میدان، هدفمندی منظورش چه بود، هدفمندی ما پولی را می‌خواستیم به مردم بدهیم که از آن طرف اگر مردم بخش انرژی برق و آب و گاز را می‌خواهند صرفه جویی کنند و این پول در جیب خودشان باشد. ما چه کار کردیم از ۸۹ تا الان، من می‌خواهم بگویم که ما ۲۶ میلیون خانوار مصرف کننده بخش خانگی داریم در کشور که ۲۰ میلیون آن بخاری گازی دارند مصرف می‌کنند حدوداً، ما از سال ۸۹ تا الان یا همان مبحث مقررات ۱۹ ملی ساختمان که در بخش ساختمان ما باید صرفه جویی‌های لازم را انجام دهیم چه کار کردیم اصلاً به اندازه کافی درب و پنجره‌ها را دوجداره کرده ایم یا همین الان که ساختمان را می‌سازیم آیا بخش انرژی را محکم ساخته ایم، چون هزینه‌های زیادی برای انرژی مصرف می‌شود. ۲۰ میلیون خانوار الان این‌ها بخاری‌هایی که داخل خانه‌ها استفاده می‌کنند آیا بخاری‌هایی هستند که دارای بازده بالا و کم مصرف هستند، نه نیستند. اگر این‌ها به طور متوسط در شبانه روز اگر بخاری که به آن‌ها می‌دهیم که درصد بازدهی آن بالا باشد این‌ها راحت می‌توانند دو تا سه متر مکعب صرفه جویی داشته باشند. چقدر می‌شود ۶۰ میلیون متر مکعب در شبانه روز یعنی دو تا سه فاز جنوبی. من می‌خواهم اشاره کنم برای آینده از همین الان یک ما تولید را تا آنجایی که می‌توانیم باید افزایش دهیم، ولی نمی‌شود در این یکساله نمی‌توانیم بگوییم تولید را ۲۰۰ میلیون متر مکعب افزایش دهیم.

سؤال: ذخیره سازی چه؟

آقای سنگدوینی: ذخیره سازی ما در دنیا خیلی عقب است. امریکا و روسیه و این‌ها خیلی در ذخیره سازی جلو هستند ما باید در این موضوع کار کنیم. ما ذخیره سازی باید کار کنیم این امکان وجود دارد که در تابستان ما ذخیره  سازی کنیم در زمستان برداشت کنیم الان در سرخس و قم داریم ذخیره سازی می‌کنیم چیزی حدود ۲۷ میلیون متر مکعب داریم الان برداشت می‌کنیم استان‌های شمالی مثل گلستان و مازندران و خراسان شمالی الان آخر خط هستند فشار گاز اگر مصرف بالا برود به سمت استان‌های شمالی فشار می‌آید بنابراین ذخیره سازی بسیار مهم است نکته آخر بهینه سازی، بهینه سازی را من اشاره کردم شاید عدد آن عدد بالاتری هم باشد نه فقط بهینه سازی در بخش خانگی بلکه در بخش صنعت در بخش صنایع.

سؤال: این بهینه سازی را از چه کسی باید مطالبه کنیم؟

آقای سنگدوینی: بهینه سازی الان متولی آن وزارت نفت و شرکت ملی گاز می‌گوید من گاز تولید می‌کنم می‌دهم داخل شبکه یا وزارت نیرو همینطور به نظر من ما داریم در کمیسیون انرژی داریم دنبال می‌کنیم پیشنهاد هم داده ایم که دولت و رئیس جمهور محترم در ذیل نهاد یک معاونتی بعنوان معاونت راهبردی بهینه سازی مصرف سوخت انرژی داشته باشد که تمام دستگاه‌های کشور و وزارتخانه‌ها را نظارت و کنترل کند بخصوص وزارتخانه‌های نیرو و نفت و صنعت را. بعضی از وزارتخانه‌های ما دارای صنایع بزرگی هستند. وزارت تعاون و کار و رفاه اجتماعی وزارت صمت که متولی همه.. وزارت نیرو وزارت نفت این‌ها می‌تواند این‌ها را نظارت کند کنترل کند و موظف و مکلف کند که شما در بحث صرفه جویی انرژی باید اقدامات خودتان را انجام دهید. اگر واقعاً لامپ‌های کم مصرف را وارد مدار نمی‌کردیم آیا الان می‌توانستیم کنترل برق را داشته باشیم. خیلی کمک کرد به مصرف انرژی برق.

سؤال: با رایگان توزیع کردن و سوبسید لامپ‌های کم مصرف باعث شدند مصرف کننده ترغیب شود و باعث شد که همه عادت کنند و لامپ عادی را مصرف نکنند. الان بحث بهینه سازی بحث درب و پنجره‌ها موضوعی است که باید حکومت و اجرای ما....

آقای سنگدوینی: پیشنهاد من این است که بالاخره این پتروشیمی و سیمان و فولاد و این‌ها نیاز به گاز دارند به نظر من این‌ها را مسئولیت اجتماعی دهند و بگویند اگر شما بیایید وسط میدان و برای بخش خانگی بخاری تولید شود که تولید شده است که شرکت‌های دانش بنیان تولید کرده اند، این‌ها مسئولیت اجتماعی به آن‌ها بدهند که بیایند این‌ها را هزینه‌های تولید را بدهید و در دسترس مردم قرار دهید و از آن طرف گازی که از بهینه سازی مصرف سوخت از این مسیر خارج می‌شود شما در فصل سرما و سخت بتوانید تولیدتان را ادامه دهید. ما ناترازی نداریم البته باید به فکر تولید بهینه سازی و ذخیره سازی باشیم. حتماً این مسیر را باید طی کنیم، ولی به نظر من این روند را طی کنیم اگر از همین الان باید به فکر باشد دولت باید متولیان امر به فکر باشند. من دو حوزه‌ای که الان در مجلس هستند باور کنید از همان اول بحث بهینه سازی مصرف سوخت را متذکر شده ام و گفته ام اگر نکنید باید نگران زمستان باشید. من تشکر کنم از وزیر محترم نفت و متولیان امر در بحث تأمین سوخت کشور که خدایی آمدند با توجه به شرایط سخت کنترل کردند پیگیری کردند نظارت کردند ایستادند و الحمدلله خیلی کم قطعی گاز داشتیم ما در استان گلستان واقعاً شرایط سختی داشتیم رفتیم به سمت قطعی گاز بخش کوچکی هم قطع شد، ولی مجموعه شرکت ملی گاز وزیر نفت و معاون وزیر نفت کمک کردند که این اتفاق نیفتد ضمن اینکه از آن طرف شما وقتی گاز ندارید باید بیایید سوخت دوم باید گاز مایع بدهید باید نفت سفید بدهید باید به تولیدکنندگان و صنعتگران و همه بخش صنایع باید سوخت مایع بدهید این حمل و نقل سوخت مایع این‌ها را اگر هزینه هایش را درنظر بگیریم باور کنید برای همه آن‌هایی که بخاری گازی مصرف می‌کنند برای آن‌ها تأمین کنیم رایگان.