به گزارش
خبرگزاری صدا و سیما؛ آقای مهدی اسلام پناه در برنامه تلویزیونی صف اول ۱۹ دیماه همچنین عملکرد سازمان ملی استاندارد؛ " از تدوین قوانین کارآمد تا نظارت مؤثر بر اجرا" را تشریح کرد.
مجری (مهدی مهدی قلی): در آذر ماه یکصد و شانزدهمین اجلاسیه شورای عالی استاندارد کشور با حضور رئیس جمهور و ریاست ایشان برگزار شد و مصوبات و ابلاغیههایی داشت که این مصوبات سالها بود که پیگیری میشد، اما بالأخره در این اجلاسیه به تصویب رسید و برای اجرا هم ابلاغ شد. ما برای پیگیری این که این مصوبات چه بودند؟ چه تأثیری بر کیفیت زندگی مردم دارد و دیگر موضوعاتی که مربوط به حوزه استاندارد میشود دعوت کردیم از معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان استاندارد که میهمان صف اول باشند.
اسلام پناه؛ دومین جلسه شورای عالی استاندارد در دولت سیزدهم با حضور ریاست شورا؛ آقای رئیس جمهور برگزار شد و این نشان دهنده اهمیت ریاست جمهوری به موضوع استاندارد، کیفیت کالاها و خدمات است و جا دارد ما هم به عنوان خادم و دبیر شورای عالی استاندارد از شخص آقای رئیس جمهور قدردانی خاص خود را داشته باشیم.
سوال : شوراهای عالی استاندارد در این سالها که الآن یکصد و شانزدهم اش برگزار شد، چند بار با حضور شخص رئیس جمهور برگزار شده؟
اسلام پناه: از بعد از انقلاب تا دولت سیزدهم کمتر از انگشتهای یک دست با حضور شخص رئیس جمهور دول قبلی برگزار شده و در دولت سیزدهم دو جلسه عالی شورای استاندارد داشتیم و هر دو جلسه با اهتمام، جدیت و مزیتی که ریاست جمهور به بحث کیفیت، استاندارد و رضایت مردم داشتند با حضور شخص ایشان برگزار شد.
سوال: جالب توجه است بالأخره این که جلسات کنسل و تعطیل نبوده، برگزار میشده، اما این که خود رئیس جمهور به عنوان رئیس حضور پیدا کنند، قطعاً آن قاطعیتی که در مصوبات میتواند برای ابلاغ و اجرا وجود داشته باشد متفاوت است، به نظرتان چرا پیش از این، این گونه نبوده؟
اسلام پناه: دلایل برگزار نشدن به این سبک یا در اولویت قرار ندادن بوده یا کم اهمیت جلوه دادن. با توجه به اینکه ریاست جمهور وقتشان از همه مسئولان پرتر و شلوغتر است، اما اهتمام ایشان، عمده جلسات شوراهای عالی با حضور خودشان، آن جایی که طبق قانون اولاً اتکای ایشان و عمل به قانون ایشان را برای ما تبلور میکند. احترام به حقوق مردم را برای ما ثابت میکند و بعد تأکید ایشان بر توشیح و ابلاغ این مصوبات لازم الاجرا بودن این مصوبات را برای همه دستگاههای اجرایی روشن میکند و این ارزشمند است وقت زیادی از نفر اول اجرایی کشور از این بابت گرفته میشود. اما اهتمام بسیار تحسین برانگیز رئیس جمهور به لطف الهی باعث شده که روال و سرعت کار بالا برود.
سوال : سطح توقع را هم از دستگاهها بالا میبرد.
اسلام پناه: جنس مصوبات هم غنی، پخته و عمیق است. یعنی ما در این دو جلسه، جنس مصوباتی که با حضور رئیس جمهور داشتیم ناظر به بسیاری از عقب ماندگیهای قبلی بود.
سوال : چه چیزها تصویب شد که قبلاً نبود؟
اسلام پناه: ما یک تکالیفی داشتیم در قانون هوای پاک که جا دارد این جا به نوبه خودم حداقل در سازمانی که بنده مسئولیت و خادم این سازمان هستم از مردم عذرخواهی کنم از بابت تکالیف عقب ماندهای که در سنوات بایستی عملیاتی و اجرایی میشده و نشده و در این یک سال با این مصوبات ما شاگرد اول دستگاهها در عمل به تکلیف قانونی در حوزه هوای پاک شدیم.
سوال : چطور، چه مصوباتی؟
اسلام پناه: مصوبات خیلی خوبی داشتیم؛ موضوع فراوردهای پالایشی را داشتیم، موضوع استاندارد اجباری کردن حوزه تجهیزات معاینات فنی را داشتیم با حضور آقای رئیس جمهور که ایشان هم روی این قضیه تأکید کردند که قانون باید عمل شود، نظارت بر اجرا در حوزه محیط زیستی را سازمان ملی استاندارد ایران مسئولیتش را طبق مصوبه تفویض شد به ایشان و چند مصوبه دیگر که اینها تکالیف مانده از سالهای نود و چند و به بعد بود که با توجه به ابلاغ مصوبات، خود ابلاغش هم مهم است.
اسلام پناه: گاهی مصوب میشد شش ماه بعد ابلاغ میشد. ابلاغ به موقع، سریع و به هنگام و بعد عملیاتی شدن این؛ ارزشمند است که این واقعاً گفتن دارد، این جهاد تبیین که میگویند، این زیباییهای کار است باید گفته شود و تا پایان سال قول میدهیم که این 91.66 درصد پیشرفت کارمان را به ۱۰۰ درصد برسانیم و در واقع تکلیف ماندهای را در بحث هوای پاک نداشته باشیم، بتوانیم فرای آن حرکت کنیم و این عذرخواهی را مردم از ما و عقب ماندگی که به قبل بر میگردد را من وظیفه دارم از مردم داشته باشم.
سوال : همین که احترام میگذارید به مردم، از مردم عذرخواهی میکنید بابت آن چه در قانون بوده و عمل نشده و این شرایط است، خود ارزشمند است وای کاش یک فرهنگ عمومی هم شود، همه مسئولان ما با زبان فصیح و خیلی راحت از آن چه که اتفاق میافتد و نمیتوانند به تکلیفشان عمل کنند، حداقل عذرخواهی کنند. زیرا بعضی مسئولین نکاتی میگویند که باعث عصبانیت بیشتر میشود.
سوال : بحث کم فروشی؛ این که داخل یک بستهای که مردم به طور کامل پولش را پرداخت میکنند بعد میبینند که کمتر از حد استاندارد یا معمولش داخل آن بسته است ظاهراً از حکم قرآن هم خیلی واهمهای ندارند که فرمود وَیْلٌ لِلْمُطَفِّفِینَ؛ ما نمیبینیم که واهمهای باشد. سازمان استاندارد چگونه میخواهد نسبت به اصلاح این امور اقدام کند؟
اسلام پناه : موضوع کم فروشی از مسائلی است که یک عمق دیرینه در کشور دارد و با وجود شریعت و تأکیدات دین مبین اسلام، متأسفانه ریشه دوانده، همان طور هم که آقای رئیس جمهور گفتند کم فروشی یک کم فروشی بسته بندیِ اتو کشیده خیلی شیک و متأسفانه اغواکننده است.
اسلام پناه: ما از ماهها قبل یعنی از اوایل سال ۱۴۰۱ این موضوع را شروع کردیم که مصوبه برچسب گذاری و پیش بسته بندی که در بند ۲ مصوبات شورای عالی استاندارد مورد تصویب قرار گرفت، مصوباتی بود که استاندارد ملی داشت، اما استاندارد اجباری نداشت.
اسلام پناه: ما از اوایل سال شروع کردیم در گروه کالاها و گروه صنعتهای مختلف بر مبنای هم مراکز تولیدی، مراکز توزیعی و زنجیره و هم بر مبنای نام نشان (برند)، آخرین عددی؛ یک عددی قبلاً اعلام کرده بودند که چیزی حدود 41.37 درصد ما کم فروشی داریم، آخرین عددی که در هفته گذشته در داده کاوی که ما روی ۱۸۷ نام نشان (برند) کالا در گروه صنعتیهایی که مد نظرمان بوده انجام دادیم، این عدد به 36.7 درصد کاهش پیدا کرده. البته ادامه مسیر؛ ادامه سخت تری است.
اسلام پناه: تقریباً بیش از ۱۳ پرونده در حوزه قضایی تشکیل دادیم و نیت مان در گام اول؛ بازدارندگی از این عمل بود. با فرایند، دستورالعمل و روش اجرایی که ما تدوین کردیم، بنا بر این است که خالص وزن به طور دقیق درج شود و این نظارت هم از سطح بازار، هم از سطح مراکز تولیدی، هم از سطح زنجیره به طور کامل و واضحی روی کالاها اتفاق بیفتد. اختلاف نظر بود، اجبار نبود، چند دستگاه به طور کاملاً جزیرهای روی این قضیه اقدام میکردند.
اسلام پناه: عزم مان جزم است که در حوزه کم فروشی ورود جدی کنیم، این هم از آن حوزههایی است که در دوران تحولی به آن وارد شدیم. بالأخره سازمان ملی استاندارد N سال است که سازمان است، اما به این موضوع و از این منظر به آن نگاه نشده و به لطف الهی حتماً همراهی هم رسانه، هم افکار عمومی و هم خود تولیدکنندگان را خواهیم داشت و میتوانیم در آینده بسیار نزدیک شاهد استاندارد شدن وزن فروش کالاهایی که در اختیار مردم قرار میگیرد باشیم.
سوال : پس آن چه میشود جمع بندی کرد؛ این است که شما آن بحث درج وزن خالص که پیگیری کنید، بعد چقدر برای مردم قابل احصاء است که این واقعاً همین وزنی است که درج شده در آن، بالأخره نمیتوانند هر بستهای که میخرند، وزن کشی کنند. چطور میشود پایش کرد به طور مستمر که مردم اطمینان پیدا کنند که این همان وزنی است که در آن پیدا شده.
اسلام پناه: پایش این محصولات به طور دقیق در رصد کارشناسان و بدنه استانی و زنجیره سازمان ملی استاندارد است، همان طور که سلامت، ایمنی و بهداشت آن را ما پایش میکنیم، وزن آن را هم اهتمام داریم. باید برویم به سمتی که بسته بندیها خوانا باشد، اینها از زیر تلسکوپ بیرون بیاید، اعداد و وزن کشیها مشخص شود.
اسلام پناه: ما برنامه جامعی را نظام استاندارد سازی در نظر گرفتیم از اعتبارسنجی در نشان ملی استاندارد تا کم فروشی و علائم دیگری که مصرف کننده را نسبت به این موضوع آگاه کنیم. یعنی مصرف کننده حق دارد اطلاع داشته باشد و ما به وکالت از مردم این جا این مأموریت را داریم.
سوال : حتماً اگر یک تولید کننده مطرحی که به تعهداتش عمل نمیکند یا کم فروشی به معنای رایجش را انجام میدهد اگر مردم ببینند با او برخورد جدی صورت گرفت و واقعاً این جدیت را لمس کنند، آن اعتماد کامل خواهد شد و میتوانند با خیال راحت خرید کنند از دیگر دستگاهها و بقیه هم به نوعی از این موضوع درس میگیرند که بحث جدی است، اما اگر فقط در اندازه همین برنامه تلویزیونی یک گفتگویی شکل بگیرد، بعد چهار ابلاغیه ای، یک توبیخ نامهای که اثر وضعی ندارد از دستگاه شما یا هر دستگاه نظارتی صادر شود و در نهایت هم هیچ، باز نشان میدهد ما فقط در حوزه ستادی و تصمیم گیری باقی میمانیم.
اسلام پناه: بدون شک این تصمیم از آن تصمیمات نیست. ما به طور قطع و یقین ورود جدی خواهیم کرد کما این که تا حالا هم ورود کردیم.
سوال : فقط در مورد این نیست، در همه موارد، یعنی این ترجیح بندِ همه موارد مربوط به استاندارد است.
اسلام پناه: قلمرو ش خیلی وسیع است و ما این کار را شروع کردیم، این کار؛ کاری بوده که ما میتوانستیم مثل گذشته از کنارش رد شویم، مگر تا کنون خاموش رد نشدند از کنارش. این که کشف موضوع نشده، ما این را بیدار کردیم و این را پیگیری خواهیم کرد و این حق مردم و مصرف کننده است، این بدنامی کم فروختن از گران فروختن؛ بدتر است.
سوال :یک مصوبه دیگری که الآن در همین مصوبات اخیر بود، بحث خدمات پس از فروش لوازم خانگی و استاندارد اجباری آن که از مطالبات جدی است. در این زمینه چه ساز و کاری اتخاذ کردید؟
اسلام پناه: یک استاندارد ملی برای این موضوع تدوین کردیم، استانداردی که همین الآن اگر مردم در پورتال ما که نمایه شده ورود کنند میتوانند ملاحظه کنند. استاندارد ۱۶۲۹؛ این استاندارد ملی خدمات به مشتریان و ضمانت لوازم خانگی انرژی بر است که برای تولید کنندگان از پس از تصویب لازم الاجرا و اجباری است.
اسلام پناه:من یک عددی راجع به اجبار، اختیار و تشویق همین جا اعلام کنم. در دنیا بیش از ۸۰ هزار کالا و خدمت مشمول نظامات استانداردی هستند، شناسایی شدند. در کشور ما بیش از ۳۲ هزار و ۸۰۰ استاندارد تدوین شده، در حوزه آزمون؛ ویژگی ها، در حوزههایی مثل روشهای آزمون، خود استانداردهای اجباری و آیینه کار تولید و امثال این ها، از ۱۸۰۰ استاندارد ملی که در آن ۳۲ هزار ۸۰۰ تا تدوین شده؛ هزار و ۲۰ مورد آن اجباری است. در واقع ۱۳۲۳ مورد آن اختیاری یا تشویقی است.
سوال : یعنی چه اختیاری، تشویقی اش قابل درک است، اما اختیاری یعنی چه؟
اسلام پناه: تشویقی به معنای اختیاری بودن تلقی میشود. در بعضی از حوزه ها، در دنیا هم شایع است، اما در کشور ما در واقع غیراجباری است.
سوال :چرا؟ مثلاً مصادیقش چه میتواند باشد که قابل لمس است؟
اسلام پناه: دلایلی میتواند داشته باشد؛ شما یک موقعی این را به عنوان یک مزیت رقابتی به بنگاه میدهید که بتواند در بازار با این استاندارد بهتر بفروشد، یک موقع بعضی از ابزارها، تجهیزات و روشهای نمونه گیری موجود و فراهم نیست یا شما مجبوری از خارج از کشور نمونه آزمون یا گواهی تأیید بگیری، لذا ریسک ایمنی و آن کالاهایی که ریسک ایمنی و سلامت در حالت بسیار کمتری دارند مشمول استانداردهای تشویقی یا اختیاری که غیراجباری هستند میشوند، اما آن کالاهایی که ریسک ایمنی و سلامت و بهداشت و عملکردی بالایی دارند، اجباری میشوند. البته این در نظامات استانداردی و ادبیات استاندارد که استاندارد خودش یک علم است، در دنیا یک تعریف دارد و آن این است که اگر تشویقی یا اجباری بیشتر باشد نشان توسعه یافتگی است یا نشان در حال توسعه بوده است؟
سوال :حالا کدامش دقیقاً؟
اسلام پناه: تئوریها مختلف است، بعضیها ظن به این دارند اگر تشویقیها بیشتر باشد نشان میدهد که این کشور از جهت اجتماعی و غیره, بعضیها میگویند اجباری ها,، چون اجباریها قوه قهریه پشتش دارد. استانداردی که اجباری میشود لازم الاجراست و اجرا نشدن تبعات قانونی دارد و میتواند پرونده قضایی شود، شامل مجازات شود. من این را به این جهت گفتم که اعداد مشخص شود. در رابطه با لوازم خانگی؛ که حالا مجموع استانداردهایمان در کل کشور از این اعدادی که گفتم، کمتر از پنج درصدش حوزه خدمات است، یعنی ۹۵ درصدش کالاست. این هم عقب ماندگی تاریخی ماست که داریم جبرانش میکنیم. این مصوبه در واقع یک حرکتی در جهت جبران است.
سوال : حالا با وام گرفتن از آن نکتهای که در مورد بحث استاندارد اختیاری و تشویقی توضیح دادید، میخواهم به این جمع بندی برسانم بحث را که اتفاقاً اگر تولید کنندگان ما با تکمیل زنجیره ارزش که رضایت مشتری؛ مهمترین رکن آن است پی برده بودند، نیازی به استاندارد اجباری در این حوزه نداشتیم.
اسلام پناه: این حرف؛ حرف بسیار سنجیده و علمی است. متأسفانه همیشه یک چوبی، توبیخی و یک قوه قهریهای باید پشت کار باشد که آن هم به روشهای مختلف بعضیها از گروهها صنعتی، تلاش میکنند آن را دور بزنند، اما در بسیاری از کشورهای دنیا، این یک مزیت رقابتی است، هم تولید کنندهها باهم رقابت میکنند، هم مصرف کنندهها حق انتخاب دارند و در یک فضای بسیار آرام و خیلی رو به جلو و ارتقاء آفرین، اینها باهم رقابت میکنند.
سوال :مثالی بزنم؟ یک تلویزیونی را از همان طرحی که تبلیغات تلویزیونی میکرد خریداری کردیم بعد از مدتی گفتیم مطابق طرح تان که تبلیغ میکنید میخواهیم تعویض کنیم، گفتند این که مال آن زمانی بود که شما خریداری کردید، الآن نسبت به آن موقع یک مدت زمانی سپری شده، شامل نمیشود، یعنی به هزار و یک روش این خدمات پس از فروش را دور میزنند. الآن این استاندارد مصوب شما قرار است این مصداق را چگونه مدیریت کند؟
اسلام پناه: دستورالعمل این را تدوین میکنیم این که بگویم در بهمن ماه,، زیرا از قبل شروع و نوشته شده، شیوه دستورالعمل نویسی و روش اجرایی تخصصی که ما تدوین میکنیم علم مستندسازی است، این هم به هر حال یک روایاتی دارد، کمیسیونهایی دارد؛ از زنجیره ذینفعان میآیند، ما این را در بهمن ماه تصویب و رونمایی میکنیم، بعد از آن تقریباً بیش از ۱۰۰ کالای بزرگی که در منازل جزو این کالاهای خانگی که چه بحث مکانیکی، چه بحث الکترونیکی دارد مشمول خدمات پس از فروش اجباری به مشتریان میشوند.
اسلام پناه:یک فرایندی هم راجع به کالاهای وارداتی، قاچاق و ... داریم که باید بازیگران آن صحنه هم به کمک ما بیایند که بتوانیم حق مصرف کننده را این جا ایفا کنیم. مصرف کننده پول سنگینی را پرداخت میکند، این حقش است که بتواند آن کوآلیتی؛ کیفیت لازم و عملکرد لازم را از آن کالا دریافت کند؛ لذا این ناظر به آن کمتر از پنج درصد است که تکثیر میکنیم حوزه خدمات را.
اسلام پناه:در مصوبات دیگری هم که در شورای عالی استاندارد تصویب شده بود، جنس خدمات یک تطبیقی با جنس کالا دارد؛ ۵۰ - ۵۰ است. این نشان از تغییر رویکرد است. صرف کالا جواب نمیدهد، سازمان بین المللی، سازمان جهانی، انواع سازمانهای منطقهای که ما به عنوان INSO جمهوری اسلامی با آنها رفت و آمد داریم، آنها هم متمرکز به کالا نیستند، دنیا هم فقط متمرکز به کالا نیست. خدمات را دارند کار میکنند، بعضی وقتها خدمات بین رشتهای را کار میکنند، یک موقعهایی خدمات علوم را کار میکنند و اصلاً رفته اند به سمت این که به سایر حوزهها پاس گل دهند و خوب هم عمل میکنند. مثلاً استاندارد سوت زنی، مبارزه با فساد، ارتقای شفافیت، اینها پایههای مطالعه شده جهانی هم دارد.
اسلام پناه: حالا ما اصولاً در استاندارد نویسی مان که یکی از مأموریتهای اساسی سازمان ملی استاندارد ایران، استانداردسازی است، ما چهار تا شفاف نام برده شده در قانون، یکی هم که موضوعِ حلال است. آن چهار موردی که شفاف در مقیاس اقتصاد کشور به آن پرداخته شده، یکی از آنها استانداردسازی است. در بحث استانداردسازی تأکید میکند که شما باید بتوانی همه کالاها و خدماتی که در کشور تولید یا به کشور وارد و یا صادر میشود را پوشش دهی.
سوال : در حوزه تولید، در مورد بخاریهای غیراستانداردی که هنوز تولید میشوند، در این زمینه سازمان استاندارد چه جدیت و ساز و کاری را میخواهد اتخاذ کند که اصلاح شود.
اسلام پناه: اشاره دقیقی کردید، حیف است من این را به عنوان مصوبهای که شده نگویم، بند ۱۰ مصوبات شورای عالی استاندارد این را میگوید، به منظور تقویت نظام استاندارد ملی در کشور و همچنین بومی سازی و مقابله با تحریمهای ظالمانه، وزارت نفت مکلف است با استفاده از ظرفیت شرکتهای دانش بنیان و متخصصان داخلی نسبت به تدوین و اجرای استانداردهای ملی بر اساس تبصره یک تا سه ماده سه قانون تقویت و توسعه استاندارد اقدام کند.
اسلام پناه: این تکلیف امروز وزارت نفت است که بتواند یک پوشش خوبی داشته باشد. این تأکید خود آقای رئیس جمهور در حمایت از شرکتهای دانش بنیان است و محصولات هآی تک و دانش بنیان که اینها یک زنجیره دارند و کمک به بازارسازی شان میشود. این در رابطه با دانش بنیان ها,، اما در رابطه با کالاهایی که انرژی بر هستند یا هدر رفت انرژی دارند یا انرژی را ضایع میکنند، احتراق درستی ندارند، اصولاً نوع این کالاها تماماً شامل استاندارد اجباری است.
اسلام پناه: یک کار خوبی را با وزارت نیرو در تابستانی که گذشت در حوزه کولرهای آبی و مصرف برق شروع کردیم. اصلاح الگوی مصرف به کمک ما و دستگاههای اجرایی مربوطه میتواند کمک کند که هم بخاری با صرفه مصرف سوخت تولید شود، هم شرکتهای دانش بنیان برابر این در روشهای آزمون، نمونه گیری، تولید؛ چه قطعه، چه هر شرایطی که میتواند برای اینها و مشابهین خودشان باشد رقابت کنند. اگر در جایی هم یک بخاری غیراستانداردی تولید میشود به صورت تخلفاتی که میتواند...
سوال : این که غیراستاندارد میگویم با افتخار برچسب انرژی مثلاً D یا C میگذارند، اصلاً این محل سؤال است که سازمانهای متولی کجا هستند؟ چرا اصلاً این تولید میشود؟ دستگاههای ناظر کجا هستند؟
اسلام پناه:دستگاههایی که در حوزه تولید مسئولیتی در این قضیه دارند حتماً مسائل شان را میآیند تشریح و به آن اشاره میکنند، اما ما یادمان نرود حجم زیادی از این وسایل گرمایشی یا غیر گرمایشی را تولید شده از قبل داشتیم، و انتظار داریم اینها تا ابد هم برای ما کار کنند، مثل خودروهای فرسودهای که فقط در تهران برابر آمار ما بیش از دو میلیون و ۹۰۰ هزار از این خودروها یا موتورهای فرسوده وجود دارد و ما انتظار داریم اینها کار کنند، کار کردن به چه قیمتی؟ قیمت این کار کردن چیست؟
سوال :چون به خودرو اشاره کردید ما وقتی با شما برنامه داریم و موضوع استاندارد را مطرح میکنیم مخاطبان ما حتماً توقع دارند که در مورد خودرو صحبت کنیم.
قصه ادامه دار و البته پرغصه خودروسازی که همچنان موجب نارضایتی مصرف کنندهها و مردم است با وجود همه دستاوردهایی که در خیلی عرصهها داریم، برای این موضوع قرار است چه کنید؟ این بحث به نوعی کم فروشی است؟ این که ما قطعاتی نامرغوب، لوازم یدکی جعلی؛ در این زمینه سازمان ملی استاندارد چه تدابیری دارد؟
اسلام پناه:مردم میدانند ما در یک سال گذشته در حوزه خودرو چه حرکتی در جهت احقاق حقوقشان انجام دادیم، این فرمان رئیس جمهور بود، فرمان هشت مادهای که آقای رئیس جمهور دادند. آن چه که متوجه ما بود را با جان و دل مسیر احقاقش و محقق شدنش حرکت کردیم. تعدادی از خودروهایی که ایمنی لازم نداشتند و به همان نسبت کیفیت لازم نداشتند را تولیدش را متوقف کردیم. در یک سال گذشته پنج خودرو از مدار تولید خارج شد؛ این در سالهای بسیار طول و دراز شاهد و مثالی برای آن وجود ندارد.
سوال :متهم نشدید به این که دارند جلوی تولید را میگیرند؟
اسلام پناه: ما به همه چیز متهم میشویم، چون دستگاه نظارتی هستیم، ما دوست پیدا نمیکنیم، بیشتر دشمن برای خودمان پیدا میکنیم و انواع اتهامات هم به ما وارد میشود، اما ما به نیابت از مردم وکالت را داریم و از طرف دولت هم وظیفه داریم تساهل و تسامح نکنیم و فرمانی که آقای رئیس جمهور داد، این شجاعت را به سازمان ملی استاندارد داد و با توافقاتی که با وزارت صمت کردیم در آینده، تعدادی از خودروهایی که نتوانند عملکرد ایمنی و کیفیتهای لازم را داشته باشند از رده تولید خارج شوند و توقف تولید داشته باشند و تعهدی هم برای هیچ شخصی ایجاد نشود، نگویند یک تصمیم خلق الساعه است، این یک اتفاقی است که شاید در چند ماه آینده برابر توافق، برنامه ریزی، طراحی و معماری که شده به وقوع بپیوندد در سال ۱۴۰۲ امیدواریم بتوانند با بن سازههای جدیدی که وزارتخانه متولی، برنامه ریزی باید کند محصولات جدیدتری، به روزتر و کارآمدتر داشته باشد.
سوال : آیا احتمال تعطیلی خط تولید بسیاری از تولیدهایی که ما سال هاست استفاده میکنیم در سال آینده وجود دارد؟
اسلام پناه: ما برنامه ریزی کردیم و برای این کار ساعتها مطالعات کارشناسی، فنی و علمی انجام دادیم.
سوال : نمیتوانید الآن بگویید چه خودرویی؟
اسلام پناه: با وزارت صمت هم توافق کردیم، به وقتش خواهیم گفت، اما این پیش خبر را داشته باشید. ما طی برنامه ریزیهایی که اتفاق افتاده همان طور که در حوزه واردات تأکید داریم خودرویی ایمن و کیفی وارد کشور شود تا خودروسازان داخلی بتوانند رقابت کنند و رشد دهند خود را با خودروهای روز دنیا.
سوال : چقدر جدی است؟ چقدر عملیاتی است؟ این که میگوییم واردات شود که خودروساز رقابت کند، این سخن قشنگی است، خیلی از مسئولان مربوط هم این را میگویند، اما چقدر به سمت عملی شدنش میخواهیم حرکت کنیم؟ مردم محاسبه میکنند که ما با پول مثلاً یک خودروی داخلی میتوانیم فلان خودروی با کیفیت خارجی را سوار شویم، این را محاسبه میکنند، نمیتوانیم از کنارش به سادگی بگذریم.
اسلام پناه: من در جایگاه سازمان ملی استاندارد به عنوان یک دستگاه نظارتی نشسته ام، اگر به عنوان یک کارشناس یا یک دستگاه اجرایی که پاسخ این را بدهم نشسته بودم حتماً توضیح میدادم. من مثل شما مصرف کننده ام. گله مردم به جاست. این سزا نیست که مردم عملکرد حکومت، دولت و جمهوری اسلامی را با خودرو بخواهند بسنجند. یعنی جمهوری اسلامی سرشار از افتخارات است. اما اگر بخواهد به خاطر یک خودرویی مورد مقایسه و ارزیابی قرار بگیرد، این جفا و ظلم است، گله مردم هم به حق است.
سوال : قطعه سازی بسیار پرافتخاری داریم با شرکتهای بزرگ خودروساز جهانی در ارتباط هستند، چرا قطعه سازی مان را تقویت نمیکنیم؟ چرا با وجو د اینکه قطعه سازان درجه یک داریم، اما قطعات بی کیفیت معمولی و جعلی در بازار رایج است؟ در این زمینه میخواهید چه کنید؟
اسلام پناه:در حوزه قطعه یک اتفاق خیلی ناگواری سالهای طولانی شکل گرفته، قطعات جعلی، حتی خودروی نویی که از کارخانه بیرون میآید دو تا سه ماه بعد به هر دلیلی نیاز به تعمیر و تغییر دارد، این قطعه از کجا تأمین میشود؟ تولید کننده این قطعات کجاست و حوزه قطعه، حوزه رها شده است چه در بحث قاچاق قطعه، چه در بحث تولید قطعات زیرپله ای، حتی سوء استفاده از نشانه ملی استاندارد؛ جعلی است. آنها بالأخره نشان را سوء استفاده میکنند.
سوال : شما جدیت مواجهه با این نوع تخلفات را دارید؟ یعنی از موضع خودتان، احصاء کنید و برای تولید آن مجوز ندهید، این که جعلی باشد که یافتنش کار شما نیست، اما این که به هر حال اگر خط تولیدی هست، که وجود دارد با کیفیت میزند و در یک خودروی معمولی هم استفاده میشود مثلاً همین خودروهای جاری تولید داخل، در این باره توضیح دهید.
اسلام پناه: جدیت ما همین بس که زمانی که آمدیم کار را شروع کردیم ۵۴ قطعه استاندارد اجباری داشت، ما هدف گذاری مان این است که این را در یک گام به بیش از ۵۰۰ قطعه برسانیم. حتماً اوایل سال ۱۴۰۲، این به بیش از ۵۰۰ قطعه ارتقاء پیدا میکند، بدون شک. آن هم بر مبنای همین اهمیت و ضرورت؛ این در حیطه ماست. ما دستگاه نظارتی هستیم، با جان، مال و زندگی مردم طرف حساب هستیم، کاملاً باید جدی باشیم، ما نباید تا بخوریم. سازمان ملی استاندارد ایران آن جایی که میگوید من وکیلم هم از طرف دولت، هم از طرف ملت، اصلاً نباید به غیر جدیت به مسائل نگاه کند، در همه امور، زیرا در مسائل دامنه قلمرو فعالیت هایشان بسیار وسیع و متنوع است.
سوال :در موضوع تجهیزات معاینات فنی خودرو مصوبهای بود، مقصود از این مصوبه چه بود و قرار است چه اتفاقی بیفتد؟
اسلام پناه:یکی از مشکلاتی که داشتیم این بود که خودروهای جادهای و تجهیزات آزمون مراکز معاینه فنی، مثلاً شما میرفتید مرکز معاینه فنی در شهر یک نتیجه آزمون به شما میداد، میرفتید به مرکز معاینه فنی بیرون شهر یک نتیجه آزمایش به شما میداد. ستاد معاینه فنی مسئولیت اجرای این مصوبه اجباری، ما مصوبه داشتیم ۱۵۶۷۸ که میگفت خودروهای جاده ای، تجهیزات آزمون، مراکز معاینه فنی که ویژگیها و روشهای آزمون را دارند باید برابر این مصوبه بیایند الزامات بازرسی و آیین نامههای اجرایی اش را عملیاتی کنند که این هم مصوبه هیئت وزیران داشت، اجرا نمیشد. حالا اجباری شده، در واقع نحوهی انجام معاینه و صدور گواهی تابع این است.
سوال : شما چطور میخواهید اجباری اش کنید؟
اسلام پناه: این که اجباری شده، الآن ستاد معاینه فنی این مراکز را عهده دار است و مدیریت میکند، اداره این مراکز بر عهده ستاد معاینه فنی است. ما نظارت میکنیم مستمراً بر عملکرد ستاد معاینه فنی و عملکردش را گزارش میگیریم و مقایسه میکنیم، انطباق میدهیم شرکتهای بازرسی ما این عملیات را انجام میدهند و گزارش گیری میکنند، نتیجه آزمون را به ما خواهند داد، این نبوده و الزام بازرسی وجود نداشته و در خود روش آزمون، سلیقهای برخورد میشده، بیهقی یک نتیجه آزمون به شما میداد، خاوران چیز دیگری به شما میداد. یکی هم آن طرفتر یک چیز دیگری به شما میداد که اصلاً از این دو خارج بود؛ لذا این هم از آن مصوباتی بود که.
سوال : شما در آن همایش ارتقای شفافیت تشریف داشتید و اتفاقاً خودتان هم از مدافعان این موضوع هستید و بارها در این زمینه ابراز نظر کردید، شما برای این که اثربخش باشد این نظارت مستمرتان، به غیرمحرمانه کردن این گزارشها اهتمام دارید که بعضاً افشا شود، حالا آن بخشی که در حوزه امنیت ملی است، آنها دیگر مواردی خاص و استثناء است، اما همه چیز استثناء نشود. این محرمانگی نداشته باشد که مردم بدانند شما این نظارت را کردید، این شرکت و مجموعه تخلف کرده، اگر ما میبینیم که این ماشین آلات سنگین این مقدار آلایندگی دارند، دلیلش این تخلفی است که در این مرکز شده.
اسلام پناه: زیرا ما به مقامات عالی کشور گزارش را میدهیم که وضعیت به این ترتیب است. به غیر این، آن جاهایی که طبقه بندی سری دارد، بقیه را در اختیار قرار دادیم، نه فقط در اختیار، عمل کردیم به آن، آن جا که میگوییم خودرویی کیفیت ندارد، اجازه نمیدهیم که تولید شود، آن جایی که فلان محصول کیفیت لازم را ندارد یا کم میفروشد، جلوگیری میکنیم، حتی قانون گذار به ما اجازه داده به استناد ماده ۴۳ قانون تقویت و توسعه، مهر و پلمپ کنیم.
سوال :موردی بوده است؟
اسلام پناه: در سالهای طولانی یکی دو مورد اخیراً شروع شده، ماده ۴۲ ما با قدرت دارد یک قوه قهریه و مجازاتی خوبی را جلو میبریم، این اتفاق دارد پا میگیرد، قانون گذار به ما میگوید به اطلاع عموم برسان. بنده حتی شفافیت را تنها اطلاع رسان نمیدانم، یک فرایند است و ما تابع قانون ارتقای شفافیت بوده و هستیم، جزو رتبههای خیلی عالی در یک سال قرار گرفت سازمان ملی استاندارد. یکی از بحثهایی که شروع کردیم درگاههای امن پرداخت را از حالت سنتی خارج کردیم، یعنی رابطه بین بازرسی کننده و شونده را از بُعد مالی قطع کردیم؛ بعنی این است شفافیت، خودش صدا میکند، شما هم بگویید، نگویید، طبقه بندی بخورد، نخورد، در عمل خود را نشان میدهد لذا باورمان شفافیت است، شفافیت جزو ارکان حکمرانی خوب، مطلوب و کارآمد است آن هم در یک نهاد نظارتی.
سوال :اصلاً توقع هم، کسی طرفدار تنبیه مرز نیست، ما مایل نیستیم از ماده ۴۲ مکرر در مکرر استفاده کنید یا افشا شود، همه کشور درگیر این التهابات شود، اما توقع این است که از این ابزارها برای ایجاد رضایت و ارتقای رضایت مندی مردم استفاده شود. کالای بی کیفیت یا خدمات بی کیفیت نباید عرضه شود. مردم حق دارند مطابق آن چه پول پرداخت میکنند خدمات یا کالا دریافت کنند.
سوال :در حوزه هوای پاک، یکی از موضوعاتی که بسیار مورد توجه است این روزها ا؛ بحث همین قانون هوای پاک است، سازمان استاندارد هم به این موضوع اهتمام داشته، 91.66 درصد، اگر آن چه که پیوستهای شما در حوزه تولید محصولات آلاینده نسبت و ناظر بر آن موضوع بخواهیم صحبت کنیم سازمان استاندارد چه موضوع و اقدامی را در دستور کار دارد؟
اسلام پناه: برای نخستین بار آمدیم در استاندارد نفت کوره را تجدید نظر کردیم یعنی از 3.5 درصد به 0.8 درصد این را تجدید نظر کردیم؛ این اتفاق بزرگی است، آنهایی که اهل مسائل فنی هستند، عدد، رقم و این ماده مربوطه را میشناسند، این عدد بزرگی است این اتفاق هم تا همین یکی دو ماه گذشته، الآن با تجدید نظری که هفته گذشته اتفاق افتاد نفت کوره ما از 3.5 درصد به 0.8 درصد، نفت گاز، گاز طبیعی و مازوت اینها میرود در نخستین جلسه شورای عالی استانداردی که پیش روی ماست، استاندارد اجباری داشته باشد؛ ما از طرفی منابع متحرک را داریم، برابر آماری که دستگاههای مربوطه میدهند خودروها، موتورها و خودروهای حمل و نقل عمومی فرسوده یک عمری دارند، یک احتراق ناقص، مصرف بالا و آلودگی خیلی بالایی ایجاد میکنند، باید اهتمام به بحث خارج از رده کردن اینها، وجود داشته باشد که دستگاههای متولی تلاش میکنند آن را با سرعت انجام دهند
سوال :اگر شما مجوز استاندارد ندهید طبیعتاً تعطیل میشود.
اسلام پناه: طبیعتاً نخواهیم داد، یعنی همین جا عرض کنم اگر بنا باشد به این سبک باشد، آنهایی که عمرهای تا ۱۵ سال دارند که کم هم نیستند عدد بزرگی است.
سوال :چرا رسانهها و دستگاهها به این موضوع خیلی حساس نشدند، این موضوع بزرگ و مهمی است که استاندارد اجباری پیدا کند، رسانهها باید با شما همراه شوند، افکار عمومی به این موضوع حساس شود و پیگیری کند، زیرا میخواهد نفس بکشد، بالأخره ما باید مقدورات وزارت نفت و دستگاههای تأمین کننده را لحاظ کنیم، اما اگر برویم به سمت استانداردسازی، خیلی اتفاقات دیگری رقم میخورد.
اسلام پناه: آن سالهایی که باید سرمایه گذاریهای زیادی روی این حوزهها میشد، وزارت نفت باید اینها را تجهیز میکرد، یورو تولید میکرد، نشده؛ یعنی حوزهها یک عقب افتادگی دارند، اما آن چه به ما بر میگردد تصویب استانداردها در مورد نفت کوره است. دستگاهی هم مخالف است، مخالف باشد. این خودش یک جنس؛ خبر است؛ لذا این به کمک وزارت نفت، به کمک دیگر اعضای شورای عالی استاندارد در دستور کار قرار خواهد گرفت و استاندارد اجباری اش در بعضی حوزهها مثلا در بحث موتورهای دیزل؛ محلول آبی- اورهای در جهت الزامات کیفی تولیدات داخل و واردات، انجام خواهد شد. استاندارد اجباری سنجش و نگهداری ایستگاههای پایش کیفی هوای محیط نیز تصویب شد یعنی سازمان محیط زیست متولی اجرای این استاندارد شد و سازمان ملی استاندارد؛ مسئولیت نظارت بر حسن اجرای استاندارد.
اسلام پناه:مجموعهای از عوامل دست به دست هم میدهد که این هوای آلودهای که ما و شما استشمام میکنیم آسیب ایجاد میکند، اما یک دفعه و امروز و در جا شکل نگرفته، کارهای مهمی انجام میشود آن چه به ما بر میگردد. دستگاههای دیگر هم زحمت میکشند. حرف ما همدلی، اجماع، همفکری و همراهی است. ما به عنوان دستگاه نظارتی همیشه در کنار دستگاه اجرایی قرار گرفتیم که مسائل کشور برود جلو، اما تساهل و تسامح نکردیم، از حق مردم عبور نکردیم. خط قرمز برای خودمان در نظر گرفتیم، برای خودمان دوست پیدا نکردیم، این هم از جنس کار ماست.