نارسایی قلبی در کودکان و نوجوانان

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز فارس،فوق تخصص قلب کودکان و نوجوانان، و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی  شیرازبا بیان اینکه نارسایی قلبی یک بیماری شایع در تمام سنین و به ویژه در سنین کودکی و نوجوانی است گفت: برای رشد و تکامل انسان، قلب باید عملکرد طبیعی پمپاژ خون را فراهم کند تا متابولیسم بدن به خوبی انجام شود، اما اگر قدرت پمپاژ قلب کاهش یابد و مواد لازم نتواند در اختیار ارگان‌های بدن قرار گیرد، به این حالت نارسایی قلبی گفته می‌شود.

آناتومی و فیزیولوژی قلب:

دکتر محمدرضا ادراکی، افزود:دو حفره بالایی قلب که دهلیز نامیده می‌شود، خون حاوی اکسیژن را از ریه‌ها و خون بدون اکسیژن را از سایر قسمت‌های بدن دریافت می‌کند و آن را از طریق دریچه‌های میترال و تری کوسپید به دو حفره تحتانی که بطن نامیده می‌شود، پمپاژ می‌کند.

این استاد دانشگاه ادامه داد:سمت راست قلب، خون بدون اکسیژن را از بدن دریافت کرده و آن را به ریه‌ها پمپاژ می‌کند و در ریه‌ها اکسیژن به قلب افزوده می‌شود. این خون غنی از اکسیژن، ریه‌ها را ترک کرده و وارد حفره‌های سمت چپ قلب می‌شود و سپس به رگ اصلی بدن به نام آئورت، پمپ شده و در سرتاسر بدن جریان می‌یابد.

جریان خون از طریق رگ آئورت، اکسیژن و مواد مغذی را برای رشد و عملکرد‌های طبیعی و متابولیسم بافت‌ها در بدن توزیع می‌کند.

وی افزود:نارسایی قلبی طبق معمول به دلیل کاهش قدرت عضله قلبی و کاهش میزان پمپاژ خون قلب ایجاد می‌شود، اما گاهی می‌تواند ناشی از مشکلات آناتومی و ساختمان قلب باشد.

ژنتیک و نارسایی قلبی

دکتر اداراکی عامل ژنتیک خود بیمار در ایجاد نارسایی قلبی نقش مهمی دارد با بیان اینکه گفت: برخی از کودکان و نوجوانان به طور ژنتیکی دارای پیش زمینه ابتلا به بیماری‌های قلبی هستند و در بعضی از موارد نیز بیماری‌های کبدی و کلیوی و عفونت‌های ویروسی منجر به نارسایی می‌شود.

او اظهار داشت:در برخی از موارد قدرت انقباض ماهیچه قلبی طبیعی است، اما خون نمی‌تواند به میزان کافی از قلب خارج شود که به عنوان مثال می‌توان به تنگی شدید دریچه آئورت و یا تنگی رگ آئورت اشاره کرد که منجر به نارسایی قلبی در افراد و به ویژه کودکان می‌شود و مانع از رسیدن خون و اکسیژن کافی به اندام‌های مختلف بدن می‌شود.

وی یکی دیگر از دلایل اصلی نارسایی قلبی در کودکان و نوجوانان گردش بیش از حد خون در حفره‌های قلبی است عنوان کرد و گفت: این موضوع هنگامی رخ می‌دهد که خون یک طرف قلب به دلیل حفره مادرزادی قلبی، وارد حفره‌های دیگر قلب مى شود و نه تنها حفره‌های دیگر را بزرگ می‌کند، بلکه این خون مضاعف نمی‌تواند به صورت کامل از قلب خارج شود و نارسایی قلبی رخ می‌دهد.

وی ادامه داد:همچنین پس زدن خون از دریچه‌های قلبی غیر طبیعی نیز می‌تواند باعث نارسایی قلبی شود. این دریچه‌های غیرطبیعی که به درستی بسته نمی‌شود، باعث نشت و برگشت خون به عقب شده و ممکن است منجر به پرخونی حفره‌های قبل از خود و بزرگی و ناکارآمدی آن حفره‌ها شود.

علایم نارسایی قلبی

فوق تخصص قلب کودکان و نوجوانان، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز با اشاره به اینکه نارسایی قلبی در سنین نوزادی و شیرخواری، بیشتر خود را با تنفس مشکل، تغذیه اندک، رشد و وزن گیری اندک، تعریق بیش از حد، عفونت‌های تنفسی مکرر و گاه با فشار خون پایین نشان می‌دهد؛ اما نارسایی قلبی در کودکان و نوجوانان، خود را با علائم مختلفی مانند تنگی نفس، مشکلات مربوط به تغذیه و رشد، تغییر دما و رنگ پوست، کاهش توانایی در ورزش، خستگی زودرس، ورم دست و پا، ورم پلک ها، حالت تهوع یا رنگ پریدگی و تپش قلب نشان می‌دهد.

درمان نارسایی قلبی

فلوشیپ آنژیوگرافی قلب نوجوانان، کودکان و جنین افزود:نخستین قدم در مداوای هر بیماری، شناسایی علت ایجاد بیماری است. بهترین روش درمان نارسایی قلبی در کودکان این است که پزشک موضوعاتی مانند شدت بیماری، سن بیمار، سابقه پزشکی بیمار و نیز ظرفیت بیمار در مقابل مصرف دارو‌ها را در نظر بگیرد.

عضو هیات علمی دانشگاه گفت از نظر پرهیز غذایی، اغلب خودداری از مصرف مایعات و نمک اضافی توصیه می‌شود. تجویز دارو‌های ادرارآور برای دفع مایعات و نمک اضافی و استفاده از دارو‌های تقویت کننده قدرت عضله قلب، دو دسته از شایع‌ترین دارو‌های مورد استفاده است.

دکتر اداراکی گفت:اگر علت نارسایی قلبی، سوراخ‌های داخل قلب و یا تنگی و مشکلات دریچه‌ای باشد نیز با روش آنژیوگرافی و یا جراحی قلب باز می‌توان درمان را انجام داد همچنین با استفاده از روش‌های درمان دارویی و غیر دارویی می‌توان بیشتر موارد نارسایی قلبی را به طور کامل درمان کرد و یا مشکلات و عوارض بیماری را تسکین داد.