با تشدید آلودگی ، آموزش مجازی به مدارس بازگشت

به گزارش خبرگزاری صدا وسیما یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش ضمن تسلیت به مناسبت ایام شهادت سردار دل ها؛ شهید حاج قاسم سلیمانی که یک مدرسه تربیتی را برای ما به ارمغان گذاشت در برنامه صف اول درباره ساماندهی معلمان تا کتاب‌های درسی و نقش اولیا و مربیان در مدارس به پاسخ داد.

سوال : این ایام موضوع روزمان کلاس‌های مجازی است که به جهت آلودگی هوا برگزار می‌شود، چیز غریبی هم نیست به جهت این که در دوره کرونا خیلی از مدارس تعطیل و به صورت مجازی برگزار می‌شد. پشت بند آن آلودگی هوا، انگار بناست هر یک بهانه‌ای وجود داشته باشد، کلاس‌ها مجازی شود که این به هر حال دانش آموزان را، هم خانواده هایشان را، هم مدارس و معلمین را به دردسر می‌اندازد این مشکل را چطور می‌شود حل کرد
نوری: بی تعارف عرض کنم این مشکل؛ یک مشکل مزمنی است و من هم در هیأت دولت محضر رئیس جمهور عرض کردم، ایشان هم خوشبختانه دستور فرمودند سریع کمیته‌ای تشکیل شود با مسئولیت وزیر کشور و برای این امر سریع چاره اندیشی کنند. این سرعت تناسب آن طرحی که برای این باشد و آن مراحل و زمان بندی که دارد، منظورم این است که در امروز و فردا باشد که قطعاً نیست، اما ما خیلی ضرر کردیم ایام استیلای کرونا علیرغم این که جهان تعطیل نبود ما تعطیل بودیم، خوشبختانه در این دولت ما انجام شد که مدارس باز شوند و به جد پیگیری کنیم و صرف نظر از آثار بهداشتی این موضوع، دانش آموزان ما دچار تأخیر در یادگیری، بلوغ اجتماعی و سواد فرهنگی می‌شوند و لذا خواهش می‌کنیم این موضوع را زودتر حل کنند، چون بعضی از نارسایی‌هایی ما داریم مدارس مان دو نوبته هم هستند، خود این‌ها باعث می‌شوند که زمان آموزش کوتاه شود و ما داریم الآن کوتاه است. این هم خود مزید بر علت خواهد شد و برنامه ریزی‌های آموزشی به هم می‌خورد. شما دیدید معلم عزیز فرمودند که ما در آموزش مجازی اگر هم با همین امکاناتی که این امکان؛ امکان خیلی خوبی است و من جا دارد تشکر کنم از کسانی که کمک کردند این سامانه شاد راه افتاده، همین سامانه‌ای که خیلی خوب است و خیلی جا‌ها این را ندارند، ولی همین سامانه کارکردش بیش از یک سوم در کل یعنی کارآمدی اش بیش از این نخواهد بود، از اول هم همین را در صف اول اعلام کردم. واقعاً آن برایند آموزشی و پرورشی که انتظار داشته باشیم از این سامانه، به دلیل این که این‌ها سامانه‌های مکمل هستند نه سامانه اصلی برای آموزش و یادگیری در دور‌های آموزش عمومی.

سوال: بناست اتفاقی، چون شما فرمودید که آقای رئیس جمهور دستور دادند، ولی هم شما، هم ما و هم مردم می‌دانند که معضل آلودگی که یک معضل مزمن است و سال‌ها به آن دچاریم معضلی است که با یک دستور و ظرف چند روز و چند ماه آینده حل شود. شما چه برنامه‌ای دارید؟
نوری: نه چند روزه حل نمی‌شود، اینجا دیگر ما خواهش می‌کنیم در جلسه هم خواهش کردم از آقای رئیس جمهور که اگر امکان دارد مدارس را در آخرین مراکزی قرار دهید که تعطیل می‌شود. منظور ما این است که کارمندان می‌توانند دورکار باشند و در قانون هم داریم؛ در قانون مدیریت کلان کشور آمده، تا آن جایی که آلودگی‌ها به سطح قابل تحمل برای دانش آموزان برسد، منتهی این چند روز خیلی در تهران حداقل ما شاهد بودیم آلودگی‌ها به حدی بود که دانش آموزان نمی‌توانستند مدرسه بروند و ما هم، چون موظفیم به حفظ سلامت دانش آموزان باید رعایت کنیم، اما از کل جامعه؛ چه صاحبان صنعت، چه خود مردم، هر مقداری امکان دارد به گونه‌ای ما رفتار‌های ترافیکی مان باشد که حتی المقدور از آلاینده‌ها بکاهیم تا دانش آموزان و بچه‌های ما بتوانند مدرسه بروند.

سوال: یعنی مردم چه کار باید کنند؟
نوری: الآن من می‌بینم در خیابان‌ها خودرو‌های تک سرنشین و بالأخره بخشی هم همین وسایل نقلیه هستند، بخشی کارخانه‌ها هستند، این‌ها را با روش‌های خیلی زود می‌شود این اقدامات را انجام داد تا برسیم به این که این کاهش را داشته باشیم که قابل تحمل باشد و دانش آموزان مجوز صادر شود در مدرسه باشند.

سوال: آلودگی همچنان ادامه دارد و  شما برنامه مشخصی هم ندارید.
نوری: ابتدای عرضم داشتم که این یک مسأله مزمنی است که باید با روش‌های سریع و پایدار حل شود ان شاء الله.

سوال:  الآن فرض را می‌گذاریم بر این که آلودگی هست و در سطحی هم هست که دانش آموزان به مخاطره می‌افتد سلامتی شان بنابراین نباید حضور پیدا کنند، روش همینی است که اجرا میشود
نوری: از جهت آموزشی، ما شبکه ملی شاد را داریم که دانش آموزان از آن استفاده می‌کنند.

سوال: در گزارش هم اشاره کردند خیلی راضی نیستند؟
 نوری: بله، فرمودند، بعضی جا‌ها قطعی‌ها یا ضعیف شدن پهنای باندی که وجود دارد ممکن است دانش آموزان محروم شوند. این بر می‌گردد به آن قسمتی که افراد هستند یا مصرف کنندگان هستند، ولی شبکه ملی شاد مشکلی ندارد برای سرویس دهی به همکاران، دانش آموزان که ما الآن از آن استفاده می‌کنیم، چون بار ترافیکی این شبکه به اندازه دوران کرونا نیست، چون بعضی شهر‌ها تعطیل اند لذا ما داشتیم در بعضی از روز‌ها ۱۱ میلیون نفر را پاسخ داده. چون در نقاط شهری و شهر‌های بزرگ هستند معمولاً دسترسی به خدمات پهنای باند بیشتر است لذا این شبکه برای عزیزان مان پاسخ می‌دهد. من برایند این را عرض کردم از جهت تحصیلی که آموزش مجازی این نتیجه را تقریباً می‌شود گفت در دنیا آمده، خود گزارشاتی که دیدم بیش از یک سوم نخواهد بود.

سوال: الآن این گله مندی که مردم دارند از شبکه شاد یا از زیرساخت‌هایی که برای آموزش مجازی وجود دارد، این را شما رد می‌کنید؟
 نوری: شما خودتان هم می‌توانید اصحاب رسانه در همان زمانی که اصطلاحاً اوج مصرف است بروید مراجعه کنید، خود شبکه شاد مشکل ندارد، ممکن است ما در جایی قرار داریم یا مصرفی که داریم در آن قسمت مشکل داشته باشد.

سوال: چند نفر و چه تعدادی در این رتبه بندی، رتبه بندی شان انجام شده؟ بالأخره ۱۰ ماه از آن مصوبه می‌گذرد، چقدر پیش رفته، در چه مرحله‌ای است؟
 نوری: حدود ۸۰۹ هزار نفر از همکاران فرهنگی ما مزایای رتبه اول برای این عزیزان صادر شده و الآن هم دوستان من در حال بررسی سوابق هستند برای رتبه قطعی که تعدادی اش صادر شده. من اینجا هم عرض کردم صدور رتبه در دانشگاه‌ها هم معمولاً من می‌گویم هر رتبه‌ای صد نفر ساعت وقت می‌برد، به شرط این که همه اسباب و لوازمش هم فراهم باشد، در دانشگاه این طور است، اما در آموزش و پرورش دوستان من با سرعت بیشتری کار می‌کنند و از هر زمانی هم رتبه‌ها صادر شود، از آن زمانی که فرد مشمول می‌شود مثلاً ۱۴۰۰/۶/۳۱ شامل عزیزان مان خواهد شد که برابر آن سقف اعتباراتی که در بودجه دیده شده و همتی که وجود دارد به عزیزان مان پرداخت خواهد شد. برخی از افراد مثل کارمندان اداری که مشمول بخشنامه ۲۳۰ سال ۱۳۵۸ نمی‌شوند یعنی آموزشی نبودند، اما اداری بودند، این را قانون گذار مستثنی کرده لذا شامل آن‌ها نشده که باید از روش‌های دیگری مثل فوق العاده ویژه استفاده کنیم یا روش‌های جایگزینی که این نابرابری که احساس می‌شود.

سوال: شما برای کارکنان اداری و سرایداران مدارس هم برنامه رتبه بندی دارید؟
 نوری: برای خدمتگزاران، سرایداران، کلاً مشاغل خدماتی هم شامل شان نمی‌شود، چون گروه معلم، این گروه، بر اساس طرح طبقه بندی مشاغل شامل گروه معلمین می‌شود و یک اختلافی هم بود بین همکارانی که موسوم شدند، تنوع این قدر زیاد شده ما خودمان باید این تنوع‌ها را یاد بگیریم از جهت اسمی و نوع‌ها زیاد شده؛ موسوم به مهرآفرینان بود که ما قبلش برای این‌ها پرداخت کرده بودیم و یک مصوبه‌ای را از شورای اسلامی دادند، ابهامی در آن بود، یک توقفی در آن ایجاد شده که الآن هم در مذاکرات هستیم که این هم حل شود.

سوال: رتبه بندی معلمان یک مقداری کُند پیش می‌رود؟ درست است؟
 نوری: به طور طبیعی کُند پیش می‌رود، ولی دوستان من در خبر‌های مختلف فرمودند که ما این‌ها را داریم صادر می‌کنیم، به احتمال زیاد آن چه هدف گذاری کردند دوستانم به من گزارشی که دادند در هیأت ممیزی اصلی که وزارتخانه بودیم این را در دستور گذاشتند که خیلی زودتر کار رتبه‌های همکاران فرهنگی ما تمام شود یعنی به آن طرف سال قطعاً نخواهد کشید.

سوال: در سند تحول رتبه بندی مدارس هم داشتیم که الآن اجرا نشده، درست است؟
 نوری: رتبه بندی مدارس یکی از اهدف سند تحول بنیادین است، بعد از رتبه بندی معلمان می‌آید. رتبه بندی معلمان برای ارتقای کیفیت نظام تعلیم و تربیت است، برای ارتقای صلاحیت و شایستگی‌های معلمین است و رقابت در نظام تعلیم و تربیت. رتبه بندی مدارس هم باید این گونه باشد که دوستان من در پژوهشگاه مطالعات کاری را انجام دادند که الگویی استخراج شده، این‌ها کار‌های تقریباً می‌شود گفت بعد از یک دوره مطالعه که حدود شش ماه مطالعه است و تمام نظام‌های رتبه بندی در مدارس جهان هم مطالعه شده و مطالعات الگوبرداری را همکارانم داشتند به یک الگویی رسیدند که این الگو باید بیاید در تضارب آرایی که وجود دارد قرار بگیرد و ما بتوانیم استفاده کنیم از نظرات اندیشمندان و صاحبنظران، این الگو را یک الگوی به عنوان وفاق همه صاحبنظران تعلیم و تربیت که البته بر سند تحول بنیادین است تبدیل و اجرایی کنیم. این الگو استخراج شده نسخه اولیه آن، اما نیاز است که حتماً عزیزان نظر دهند و ان شاء الله برویم به سمت اجرایش.

سوال: برای کارکنان اداری که اداری استخدام شدند و مشاغل خدماتی چه برنامه‌ای داید؟
 نوری: آن‌ها را هم دوستانم پیگیری می‌کنند از طریق شورای حقوق و دستمزد و سازمان امور استخدامی که از روش‌های دیگری که برای ارتقای سطح معیشتی عزیزان است استفاده کنند.

سوال: بحث جذب معلمین و کمبودی که آموزش و پرورش با آن مواجه است و شما هر سال از دانشگاه فرهنگیان دارید جذب می‌کنید، ولی همچنان این کمبود احساس می‌شود، این کمبود با فارغ التحصیلان دانشگاه فرهنگیان پر میشود؟
 نوری: سال هاست، از ابتدا هم همین طور بوده، کمبود معلم از طریق اضافه تدریس همکاران شاغل و بازنشسته پر می‌شد. منتهی از سال ۱۳۸۳ به بعد بحث خرید خدمات مطرح شد، البته اول در هنرستان‌ها یواش یواش به بدنه آموزش و پرورش از سال ۱۳۸۸ ورود پیدا کرد خرید خدمات به عنوان آموزگار و دبیر در دوره‌های آن زمان راهنمایی و...، این باعث شد توجه مان را از روی دانشگاه فرهنگیان برداریم که اصلی‌ترین کانال و مبادی ورودی معلم بود چرا؟ چون معلم در این دانشگاه‌های مأموریت گرا یک زمانی تربیت معلم بودند، بعد در سال ۱۳۹۰ تبدیل شدند به دانشگاه فرهنگیان از طریق همین تربیت معلم یا دانشگاه فرهنگیان باشد که دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی هم داریم. این عدم توجه باعث شد که فضا‌های این‌ها را هم از دست بدهیم و تغییری در فضا‌ها ایجاد نشود، کمبود فضا هم بود؛ و ما یک زمانی می‌بینیم که ناترازی به این صورت به وجود بیاید که حدود ۳۵ هزار نفر بازنشسته داریم، ۳۴۰۰ ورودی داریم، این ناترازی را به وجود می‌آورد و این باعث شد همین طور خرید خدمات، نهضت و عزیزانی که آن جا بودند جذب شوند به دلیل نیاز آموزش و پرورش. اما الآن یک تغییری ایجاد شد، به دلیل این که ضرورت دارد از این دانشگاه جذب شود ما تقریباً در این مدت بنا را بر این گذاشتیم که دانشگاه واقعی احیا شود، نه فقط در کمیت بلکه در کیفیت، نه در عده بلکه در عُده؛ هر دو. فضا‌هایی که از دست داده بود، بخشی از فضا‌ها را برگرداندیم، چیزی بالغ بر ۴۰۰ هزار مترمربع و دارد این کار انجام می‌شود و می‌خواهیم از این روش استفاده کنیم. از آن طرف هم می‌شود با روش‌های تلفیقی، ترکیبی ما بتوانیم ظرفیت دانشگاه را بالا ببریم مثلاً از دانشجویان دانشگاه‌های برتر از سال دوم به بعد یعنی سوم و چهارم را بیایند این دانشگاه بخوانند، دو سال دوره این دانشگاه کم خواهد شد و ما می‌توانیم این دو سال را دوره تربیت معلمی بگذرانند به صورت شبانه روزی و این اقدام را انجام دهیم مثل همان دو سالی که قبلاً تربیت معلم داشتیم، تربیت معلم‌ها دو ساله بود. برای مناطق روستایی و عشایری ما می‌توانیم از معلمین دو ساله تربیت شده ویژه همان جا استفاده کنیم که این ظرفیت‌ها را اگر به کار ببندیم قطعاً ما می‌توانیم در یک دوره زمانی کوتاه این اقدام را به انجام برسانیم. البته در بین راه ما تعدادی داریم الآن مشغول هستند مثل خریدخدمات‌ها و نهضتی‌ها و برخی دیگر

سوال: سرباز معلم‌ها چطور؟
 نوری: سرباز معلم، دوره سربازی اش را می‌گذراند یا طرح امین و یک تعدادی هم حق التدریس داریم مثلاً روی این‌ها هم بحث است، چون قانون، ممنوعیت بکارگیری شان را داشته، این‌ها را هم باید یک ساز و کاری برایش پیش بینی شود، آن‌هایی که رشته هایشان مرتبط است، آن‌هایی که از نظر سن، موفقیت در کار و بعد از آزمون و گزینش بتوانیم این‌ها را وارد چرخه آموزش و پرورش کنیم که البته این نیاز به مصوبه دارد و برای کوتاه مدت اگر این اقدامات ترکیبی را انجام دهیم قابل انجام است. در سفری که آقای رئیس جمهور به وزارت آموزش و پرورش داشتند، برای جبران کمبود فضا پیشنهاد شد که فضای مازاد دانشگاهی به دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی داده شود که ایشان هم موافقت فرمودند و به عنوان یک مصوبه این را داریم. ان شاء الله این را هم پیگیری می‌کنیم به نتیجه برسانیم، این فضا‌ها باز شود قطعاً ما می‌توانیم معلمین بیشتری را جذب کنیم در دانشگاه‌های فرهنگیان مان و کمبود معلم مان را جبران کنیم. ناترازی این نیروی انسانی یا کمبود نیروی انسانی ناشی از مواردی بود که عزیزمان فرمودند یک تعداد بازنشسته‌های ما به دلیل آن دوره‌هایی که ما استخدام داشتیم و الآن به آن سنین پایان خدمت رسیدند، یک تعداد منتظر بودند رتبه بندی اجرا شود از مزایایش استفاده کنند همچنین افزایش تعداد دانش آموز ما است و برخی مهاجرت‌ها هستند. مهاجرت‌ها باعث می‌شود روستا‌ها خالی شوند، تعداد دانش آموز آنجا کم شود، ما نمی‌توانیم پوشش ندهیم. چیزی حدود ۳۰۰ مدرسه یا کلاس مدرسه یک نفره داریم. به خاطر این که محروم نباشند از تحصیل، این‌ها را خدمات ارائه می‌کنیم و چیزی حدود پنج هزار مدرسه زیر پنج نفر داریم، خود این‌ها اعدادی هستند که شما بهتر می‌دانید و این از افتخارات جمهوری اسلامی ایران است، لذا باعث می‌شود که این تراکم‌ها اینجا زیاد شود. بچه من هم در مدرسه‌ای بالاتر از ۳۵ نفر دولتی درس می‌خواند فکر کنم حدود ۳۸ نفر باشند، دارد درس می‌خواند و ما می‌دانیم سخت است آموزگار برای ۳۵، داریم بعضی جا‌ها ۴۰ نفر هم هستند، سعی کردیم آن‌هایی که بالاتر از ۴۰ نفر بودند کاهش دهیم در جا‌هایی که ظرفیت فضا داشتیم. اما در جا‌هایی که امکان پذیر نبود ما موفق نشدیم.

سوال: جدای از کمبود معلم، کمبود فضای آموزشی را اشاره کردید، ولی کمبود تجهیزات و امکانات به ویژه در مناطق محروم هم بوده؟
 نوری: خیلی مدت طولانی بوده، بالأخره سرانه‌ها کمتر بودند، امسال خوشبختانه بودجه ما از بودجه عمومی دولت معمولاً بالاتر از ۱۰ درصد نبوده سال ۱۴۰۰؛ ۹ و شش دهم درصد بود، ولی سال ۱۴۰۱؛ ۱۳ و یک دهم درصد. البته افزایش حقوق از سه و ۴۰۰ به ۵ و ۶۰۰ باعث شد بخشی که برای کیفیت بخشی دیده شده بود برود به این قسمت. ما خوشحالیم حقوقشان افزایش پیدا کرد، اما بخشی از بودجه مان را به این عزیزان اختصاص دادیم، ولی با این وجود سرانه‌ها تقریباً در چند مرحله‌ای که توزیع شده، سرانه‌های قابل توجهی بود، سرانه تجهیزات، سرانه‌های پرورشی، ورزشی، اقدامات خوبی انجام شد در وزارت آموزش و پرورش مثل طرح شهید سلیمانی که دو هزار و ۱۰۰ سالن ورزشی و زمین چمن مدرسه‌ای که حدود هزار و ۱۰۰ تای آن بهره برداری شد یا خرید تجهیزات برای مدارس به ویژه هنرستان‌ها چیزی حدود دو هزار میلیارد تومان، اما گستردگی کار به حدی زیاد است که ما به این سرعت نمی‌رسیم و البته به دلیل این که مانده مثلاً شما حساب کنید ما حدود هشت هزار مدرسه کانکسی داشتیم، ولی هدف گذاری کردیم آن‌هایی که بالای ۱۰ نفر هستند بیایند تا ابتدای سال تحصیلی جدید یعنی سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ این‌ها را وارد جریان و مدار کنیم تا دانش آموزان ما از امکانات بهتری برخوردار باشند. مدارس فرسوده ما زیاد هستند و در دولت عنایت خوبی شده ما چیزی حدود ۱۱۵ میلیون دلار برای بافت‌های فرسوده به ما دادند که ۵۰ تای آن هنوز در بانک مرکزی است که ان شاء الله این را هم بگیریم صرف این پروژه‌ها خواهد شد، ولی حدود بیش از ۳۴ هزار فضای فرسوده تخریبی داریم که این هم جلسه اخیری که با آقای رئیس جمهور داشتیم همین هفته خوشبختانه ایشان دستوری را فرمودند در کمیته اقتصادی دولت که ان شاء الله به سران بیاید و بخشی از این مشکلات برطرف شود، چیزی حدود ۷۰۰ میلیون دلار آن جا از محل تهاتر نفت موافقت شد اگر آن گردش خود را پیدا کند و اختصاص پیدا کند می‌تواند بخشی از این نارسایی‌ها را فراهم کند.

سوال: یک ضرب العجلی مشخص شده بود برای ادارات، سازمان‌ها که تا یک زمان مشخصی باید خدمات و مجوز‌هایی که صادر می‌کردند متصل شود به آن سامانه اصلی، در حال حاضر مهد‌های کودک این اتفاق برایشان نیفتاده یعنی کسی بخواهد مجوز مهد کودک بگیرد ظاهراً نمی‌تواند برود سامانه آموزش و پرورش و این خدمات را دریافت کند، چرا وصل نشده، علت تأخیرش چه بوده؟
 نوری: ما در تمام بخش‌ها این کار را انجام دادیم جز دستگاه‌هایی که... نمی‌دانم الآن مهد کودک‌ها یک گزارش بگیریم ببینیم هست یا نیست؟ ولی سامانه‌ای که طراحی شده بود، آن چه گزارش که به ما دادند، مراحل آزمایشی اش را می‌گذراند، جواب داده، من، چون یقین ندارم، شما فرمودید به شک افتادم حتماً این را، ولی آموزش و پرورش علیرغم این که در اوضاع اقتصادی این چنینی نبود، ولی آن جایی که داشت، مخصوصاً بحث امتحاناتش، بحث مدارس غیردولتی اش همه را انجام داد حتی سنجش دانش آموزان جزو کار‌هایی بوده که انجام شده، هر موردی به ما برگشته این مورد هم ان شاء الله پیگیری می‌کنیم که انجام شود.

سوال: راجع به تحول در کتب درسی می‌خواهیم صحبت کنیم و حذف مطالب غیرمفید که جزو مطالبات رهبر معظم انقلاب هم بود و یک آماری منتشر شد که میانگین معدل دانش آموزان ما ۱۱ و نیم تا ۱۲ مطرح شد که تقریباً در همین عدد‌ها می‌چرخد، می‌گفتند یکی از دلایل آن این است که، چون این کتاب‌های درسی ما نیاز‌های امروز دانش آموزان ما را برآورده نمی‌کند و عملاً به روز رسانی نشده یا اگر به روز رسانی شده مطابق با ذائقه نسل جدید امروز ما نیست، رغبتی نشان نمی‌دهند و عملاً نمرات خوبی هم شاید از این بابت دریافت نمی‌کنند، این را چقدر قبول دارید و قبول دارید که اساساًَ خیلی آموزش و پرورش ما به ویژه در حوزه کتب درسی متناسب با این روزآمدی که در دنیا اتفاق افتاده حرکت نکرده؟
نوری: بعضی از موارد که گفته می‌شود، کتاب‌های درسی زمانی که نگارش می‌شوند، زمان خودشان خوب هستند، اول این که ما وقتی هدف گذاری می‌کنیم، هدف گذاری باید برای آینده باشد یعنی آینده نگری شود آن کتاب‌ها نوشته شود. عموماَ ما حال را می‌بینیم کتاب‌ها را می‌نویسیم، چون بچه‌ها رو به آینده هستند، ما در حال زندگی می‌کنیم. به جهت این که بعضی‌ها می‌گویند تخصص من، من می‌گویم سررشته ما همین برنامه درسی است، این یکی از آن ایرادهاست که در هدف گذاری داریم و دوم در هدف گذاری؛ نیاز‌های دانش آموزان است که دوستانم کار می‌کنند خود نیاز دانش آموزان را هم احصاء کنند و از زبان دانش آموز ما بدانیم خواسته او چیست. سوم این که وقتی می‌رسیم به محتوا؛ محتوا فقط کتاب‌های درسی نیست یعنی بسته‌های یادگیری باید درست شوند. امروزه فضای مجازی کمک کرده از بسته‌های یادگیری بهتر استفاده کنیم، اما در کشور ما معمولاً این طور است که برنامه درسی را معادل کتاب درسی می‌آوریم، چرا؟ چون در آخر این کتاب درسی است که آزمون گرفته می‌شود. مسأله بعدی بحث روش تدریس است. داریم کتاب‌هایی که خیلی خوب اند، اما من معلم ممکن است در فرایند یادگیری به دلیل این که توانمند نشدم نتوانم به آن اهداف درسی که در آن درس یا در آن درس‌های کتاب وجود دارد برسم و نهایتاً ارزشیابی از این کتاب است که این ارزشیابی‌های ما به جای این که مرحله‌ای از یادگیری باشند عموماً مرحله‌ای از مچ گیری هستند. چون اگر ارزشیابی حتی رأی قاضی منجر به تربیت فرد نشود یا ارتقای فرد نشود می‌گویند این رأی؛ رأی مردودی است، این آزمون؛ آزمون مردودی است. ما هنوز به این مراحل نرسیدیم. دوستان من طرح واره‌ای را دارند که در سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ما به این می‌رسیم. این خیلی مهم است، این همان جان تحول است. تحول همین برنامه درسی است که در درونش این اتفاقات خواهد افتاد، آن جا زمان، مکان، گروه بندی، همه این چیز‌ها وجود دارد در قسمت روش اش. این چهار عنصر برنامه درسی را عرض کردم، بر اساس آن اهدافی که در سند تحول بنیادین ترسیم شده که ما باید به ساحت‌های شش گانه این‌ها را برسانیم. این‌ها به این صورت است. در فرایند یادگیری این اتفاقات افتاده، پس شما انتظار نداشته باشید در ارزشیابی حتماً وقتی کتاب یا درس باب میل من و به روز نیست برای دانش آموز، مال قدیم است، علم غیب نافع در آن است یا مثلاً مطلب غیرمرتبط داخلش هست که فرمودند الآن تعدادی از کتاب‌های درسی ما امسال تغییر پیدا کردند و ان شاء الله از سال بعد از این‌ها برای سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ هستند و بعد از این ما طرحواره را شروع کردیم که تقریباً می‌شود گفت هشت وجه دارد و بخشی از آن‌ها انجام شدند، می‌رسیم به برنامه درسی مدرسه ای، چون اشتباهی که اتفاق می‌افتد ما بیاییم سند را سند ستادی بنویسیم، سند تحول بنیادین را و تنزیل پیدا نکند به مدرسه ای. دوم؛ برنامه درسی را به میل ستاد بنویسیم، مدرسه‌ای نباشد، اگر این اتفاق بیفتد که دوستان من مجدانه دنبال این هستند و متخصصین خوبی هم از جوانان بسیار خوب و صاحبنظران ارجمندی تشریف آوردند آن جا به نظر می‌آید اینجا به یکی از مهمترین مراحل یا قطعات منظومه تحول رسیدیم که دارد کارش را دوستانم انجام می‌دهند و گزارش اش هم هست دوستانم انجام می‌دهند، احتمالا آماده باشد، خود آقای لطیفی تشریف بیاورند اینجا این طرح واره را در فرصت مناسب توضیح دهند.

سوال: تجربیات دیگر کشور‌ها هم مورد استفاده قرار می‌گیرد؟
 نوری: قطعاً، خود آقای دکتر لطیفی در مقاطعی از خود ایشان باید بپرسید کتاب‌های درسی بعضی کشور‌ها را هم نوشتند.

سوال: چون مثلاً در روش‌های آموزشی آن طور که شنیده شده در برخی از کشور‌ها که در حوزه آموزش توفیقاتی داشتند مثلاً گفته می‌شود چیزی به عنوان مشق شب دیگر وجود ندارد یا مهارت آموزی‌هایی که در طول حضور دانش آموز در سر کلاس به او آموخته می‌شود عملاً باعث می‌شود که او اندوخته‌هایی داشته باشد که بعداً بتواند به کارش بیاید؟
 نوری: درست است، آن‌ها مهارت پایه را یاد می‌دهند، این را هم عرض کنم؛ همه وقتی می‌گوییم مهارت همه شغل نظرشان می‌آید. مهارت تفکر مهم است، مهارت ارتباط خیلی مهم است. درست است؟ منظورمان از مهارت‌های غایی؛ این است. مهارت‌های به طور کل زندگی هست، که این‌ها را بداند، سواد اقتصاد را به عنوان یک مهارت؛ مهارت اقتصادی را. این‌ها مهارت‌های پایه هستند. در مهارت‌های پایه به دلایل مختلفی که عرض کردم ۱- هدف ۲- محتوا ۳- روش ۴- ارزشیابی. ما در این قسمت حقیقتاً ضعیف بودیم که مردم هم اشاره کردند و باید این را در هر چهار عنصر تقویت کنیم. اگر تقویت نکنیم باز این مهارت‌ها می‌ماند، چون ما نگاه مان به کتاب درسی نگاهی بوده که بیایند بخوانند، امتحان دهند، آن بحث حافظه محور، کنکور محور و بعد بروند آزمون دهند و بروند. اگر نگاهمان را برگردانیم به آن ارزشیابی کیفی با این توصیف البته با معیار‌های دقیق که بشود به کمیت هم درآورد ما به نتیجه خواهیم رسید.

سوال:در حوزه زبان که صحبت خواهیم کرد که قرار بود پنج زبان در مدارس تدریس شود که حق انتخاب داشته باشد یا نداشته باشد، که عمدتاً روی عربی و انگلیسی بوده، روی همین انگلیسی و عربی اش هم فکر نمی‌کنم فارغ التحصیل آموزش و پرورش را که هیچ کلاس اضافه تری نرفته یعنی صرفاً ممحز در آموزش و پرورش تحصیل کرده در پایان دیپلم از او بخواهید که مثلاً در خواندن، نوشتن و صحبت کردن مسلط باشد، یعنی زبان یاد نمی‌گیرد؟

نوری: الآن زبان را ما می‌خوانیم زبان عربی و زبان انگلیسی یا دیگر زبان ها، به طور تجربی عرض می‌کنم و آن چه مشاهده می‌شود این طور بوده، اما نسل امروز نسلی هستند به دلیل ابتلا به وسایل نوین عموماً انگلیسی را می‌دانند. اما در خیلی از جا‌ها هم داریم که همکاران عزیز ما با استفاده از روش‌های مهارت محوری دانش آموزان را با کار تیمی و با برنامه‌های دقیق‌تر آوردند در این میدان و دارند کار می‌کنند و خوب هم هست.

سوال: الآن زبان‌های دیگر هم در دستور کار است، ؟
 نوری: مثلاً ما در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان مان داریم زبان‌های مختلف. در مدارس الآن دوستانم شروع کردند که زبان‌های دیگر را درس دهند؛ زبان آلمانی تا زبان‌های سختی مثل چینی، و کار انجام می‌دهند که به عنوان اختیاری برای احتمالاً سال ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ شروع شود که یک زبان اضافه کنیم یا زبانی را اضافه کنیم که دانش آموزان بتوانند انتخاب کنند. تدوین این هم یک زمانی خواهد برد دوباره دچار همین نشویم.

سوال: وضع پیشگیری از بیماری‌ها به عنوان یک دغدغه در حوزه بهداشت و سلامت بنا هست که در این تحولی که اشاره کردید در کتب درسی مورد تمرکز قرار بگیرد؟
نوری: ما دو مبحث داریم؛ ما همه را به صورت برنامه درسی می‌بینیم؛ یکی در کتاب درسی است، یکی در بیرون کتاب درسی است، ولی درون برنامه درسی، من خیلی تأکید می‌کنم، بیرون از کتاب درسی و درون برنامه درسی، ما همین همکاری که با هلال احمر داریم، همکاری که با وزارت بهداشت و درمان گرفته تا بیماری‌های دیگر داریم، این‌ها بیرون برنامه درسی هستند و بخشی درون برنامه درسی، مثلاً کتاب بهداشت ما در کنکور اخیراً ضریب دارد؛ این یکی از آن کار‌هایی که هست. درون کتاب‌های ما اگر نگاه کنید از دوره ابتدایی مباحث بهداشتی برای دانش آموزان برای این که سواد سلامتی این‌ها زیاد شود وجود دارد و اگر لازم باشد دوستانم یک تحلیل محتوای کمی یا کیفی انجام دهند که چه تعداد واژه‌ها و واژه‌هایی که خنثی هستند فعال هستند و واژه‌هایی که غیرفعال هستند یا چه تصویر، چه سؤال، چه متن خدمتتان تقدیم کنیم، داریم این‌ها را، دوستان ما انجام دادند و به نظر می‌آید به اندازه کافی هست، اما این که بگوییم یک دفعه ویروس کرونا می‌آید که جدید است، که بعضی‌ها می‌گویند در خود آنفلوآنزا، حالا باید دوستان نظر بدهند که متخصص هستند بگویم این را باید انجام دهیم، این هم باید انجام شود. علاوه بر این در شبکه ملی دانش آموزان یا شبکه شاد ما یک بخشی را برای بهداشت داریم.

سوال: اردو‌های پیشرفت شما همچنان برگزار می‌شود؟ طرحی فکر کنم که از اول امسال شروع شد، درست است؟
 نوری: بله، با حضور آقای رئیس جمهور یک روزی را با دانش آموزان گذراندند در اردوگاه بین المللی شهید باهنر شروع شد و الآن اردو‌های پیشرفت و اردو‌های راهیان نور که هم پیوند با اردو‌های پیشرفت در استان‌ها برگزار می‌شود، قبل از آن هم ما حدود دو میلیون نفر روز اردو در ایام تابستان داشتیم و این‌ها با رعایت مسائل ایمنی برگزار می‌شود، الآن هم که امتحانات است بعد از امتحانات دوباره شروع خواهد شد که امیدوارم داشته باشیم.

سوال: بحث جلسات انجمن‌های اولیا و مربیان که آن هم به برکت کرونا و مجازی شدن کلاس‌ها به نظر می‌رسد یک مقداری دچار خدشه شده و آن طور که باید و شاید برگزار نمی‌شود، امسال چه تعداد انجمن در مدارس برگزار شده و برای احیای مجددش چه برنامه‌ای دارید؟
 نوری: حدود بیش از ۷۰ درصد مدارس مان انجمن اولیا در آن‌ها تشکیل شده، آن هم مدارسی که کوچک هستند نشده و الحمدلله انجمن خیلی خوب کمک می‌کنند منتهی همیشه تا می‌گوییم کمک ذهن ما می‌آید به این که پاکتی بیاورند پولی دهند، خیلی خوب است، آن طور کمک هم می‌کنند جا دارد تشکر کنم هر زمان دیدند مدرسه نیاز دارد اولیا خودشان دست به کار شدند این کار را انجام دهند؛ و جا دارد تشکر کنم از اولیای محترم، این یک قسمت کار است، ولی وجود خود اولیای خانه در کنار اولیای مدرسه این تضاد بین الگو‌های تربیتی را از بین می‌برد و همه تحقیقات این را می‌گویند که در جایی که خانه و مدرسه یک الگوی تربیتی دارند، دانش آموزان حتماً به نتیجه مطلوبی که مد نظر چه اولیای مدرسه، چه اولیای خانه هست می‌رسند.