به گزارش
خبرگزاری صدا و سیما؛ در برنامه گفتگوی ویژه خبری ۱۱ دی آقایان علی رستمی مدیرعامل شرکت ملی مس ایران، محمدتقی رادمان کارشناس معدن و مصطفی طاهری رئیس کمیسیون صنعت و معدن مجلس به بررسی تدوین برنامه تحول در صنعت مس کشور پرداختند.
مجری: معاون رئیس جمهور در نشست بررسی راهکارهای پیشرفت و تحول صنعت مس در کشور بر برنامه ریزی برای تحقق درآمد حاصل از صادرات ۱۰ میلیارد دلاری از صنعت مس تأکید کرد. آقای مخبر از مدیران شرکت ملی صنایع مس ایران خواست تا ظرف یک ماه آینده برنامهای جامع و البته مدون برای ایجاد تحول در این صنعت و جلب مشارکت مردمی ارائه کنند. سهم هفت درصدی از صد درصدی از اکتشاف که سهم اندکی است، بفرمایید علل این سهم اندک را با توجه به این که ما روی کمربند مس جهان هستیم؟
مدیرعامل شرکت ملی مس ایران: عرض تسلیت دارم به مناسبت قرار گرفتن در ایام سالگرد شهادت سردار دل ها؛ حاج قاسم سلیمانی عزیز که نمونه خوب جهادی برای همه مدیران اقتصادی، صنعتی، امنیتی و نظامی کشور هستند. به هر حال به سؤال خوبی اشاره فرمودید، ما روی یکی از کمربندهای اصلی مس جهان قرار داریم که این کمربند از قسمت شمال غرب کشور وارد کشور ما شده استانهای آذربایجان ها، اردبیل، زنجان، تهران، قزوین و استان مرکزی، سمنان، اصفهان، یزد، کرمان، خراسانهای رضوی، جنوبی و سیستان و بلوچستان را در برگرفته، میتوانیم بگوییم قریب به دو سوم سرزمین، این کمربند عبور کرده با هفت درصد اکتشافی که تاکنون ظرف ۵۰ تا ۶۰ سال گذشته انجام شده توانستیم به بیش از ۱۹ میلیارد تن ماده معدنی مس دست پیدا کنیم و این ۱۹ میلیارد تن ماده معدنی ما را به رتبه پنج جهان رسانده که این رتبه تا اوایل امسال در اختیار کشور امریکا بود، با تلاش همکاران خوب ما در صنعت مس و افزایش فعالیتهای اکتشافی به رتبه پنج جهان دست پیدا کردیم. این گزارش هم به تأیید سازمان زمین شناسی امریکا رسیده و منتشر شده است.
مجری: جایگاه خوبی داریم، ولی سهم و ظرفیت بیش از این را داریم؟
آقای علی رستمی: قطعاً همین طور است، به هر حال با هفت درصد سرزمین رتبه پنج جهان شدیم، باورمان بر این است که حتماً باید بخش اکتشاف را توسعه دهیم و با توسعه اکتشافات امیدواریم به رتبههای خیلی بهتری یعنی رتبههای دوم و سوم جهان دست پیدا کنیم.
مجری: برنامهای برای توسعه اکتشاف دارید؟
مدیرعامل شرکت ملی مس ایران: برنامه جامع و خوبی را امسال طراحی کردیم، به هر حال مقام معظم رهبری دو بار امسال به بحث معدن اشارات ویژهای داشتند، تکالیف دقیقی را فرمودند، ما در شرکت ملی مس و مجموعه خانواده بزرگ مس این دستور را سرلوحه خودمان قرار دادیم. تمام ظرفیت اکتشافی کشور را اکنون به استخدام شرکت مس درآوردیم.
رستمی: هر شرکتی که در زمینه اکتشاف مس و معدن فعالیت میکند اعم از شرکتهای مهندسی، مشاوره ای، حفاری و اکتشافی و حتی آزمایشگاههای معدنی، همه ظرفیت شان به استخدام مس درآمده است، امروز میتوانم بگویم هیچ ظرفیت خالی در کشور نیست که به ما مراجعه کند و ما از این ظرفیت استفاده نکنیم.
مجری: پس علت این که تاکنون ما یک سهم هفت درصدی در اکتشاف داشتیم عدم استفاده از ظرفیت است یا نه موضوعات دیگری است؟
مدیرعامل شرکت ملی مس ایران: علی القاعده هم زیرساخت کشور در این زمینه باید تقویت شود و هم باید سرمایه گذاریها و توجه همه بازیگران اصلی حوزه معدن کشور را در این زمینه به خدمت بگیریم تا بتوانیم این درصد را افزایش دهیم.
رستمی: برنامه ریزی کردیم که ظرف چهار سال آینده این هفت درصد را به دو برابر برسانیم و برای همین نیاز به تجهیز زیرساختها دارد.
مدیرعامل شرکت ملی مس ایران: دو آزمایشگاه مرجع معدنی را طراحی و راه اندازی میکنیم؛ یکی در شمال غرب کشور که هفته قبل در استان آذربایجان شرقی به بهره برداری رسید و دومی را در جنوب کشور در استان کرمان با مشارکت دانشگاههای مرجع انجام میدهیم.
رستمی: بیش از ۶۰ دستگاه حفاری اکتشافی را در دستور کار قرار دادیم، دستگاههایی که بتوانند حفاری عمیق در کشور انجام دهند.
مدیرعامل شرکت ملی مس ایران: در زمینه حفاری اکتشافی با تجهیزاتی که داشتیم عمقهای بالا را نمیتوانستیم حفاری کنیم، اکنون تجهیزاتی که وارد کردیم و در ادامه ساخت داخل میکنیم با این تجهیزات میتوانیم تا ۲ هزار و ۵۰۰ متر حفاری انجام دهیم، این را مقایسه میکنم با کشورهایی که دارنده مس در جهان هستند، بعضی کشورها صد درصد سرزمین را اکتشاف کردند و در دور دوم اکتشاف هستند، اما ما با تمرکز خوبی که روی اکتشافات گذاشتیم در هفت تا هشت درصد هستیم.
مجری: در صنعت مس مخصوصاً در حوزه تولید کاتد یک هدف گذاری یک میلیون تن را داریم، بفرمایید اکنون در چه عددی هستیم و یک طرح ۷۵۰ هزار تنی را شروع کردید که قرار است تا ۱۴۰۶ آن را کامل کنید و مراحل مختلف آن را به بهره برداری برسانید، هم اکنون این طرح در کجای راه است؟
مدیرعامل شرکت ملی مس ایران: در حوزه تولید مس کاتد رتبه هجدهم را در دنیا داریم، گاهی اوقات میگویند هفدهم، گاهی اوقات هجدهم که در رقابت است، ولی این رتبه را در دنیا داریم، در حالی که در داشتن ماده معدنی رتبه پنجم جهان را داریم. این فاصله رتبه پنج تا رتبه هجده یک فرصت برای نظام مقدس جمهوری اسلامی است که ما بتوانیم به سرعت با افزایش سرمایه گذاری هایمان در صنایع مس، تولید کشور را بالا ببریم.
رستمی: برای این که به رتبه پنج جهان در تولید برسیم باید تولید فعلی را از ۲۵۰ هزار تن حاصل از کنسانتره به بیش از یک میلیون تن مس کاتد برسانیم که برنامه تحول و پیشرفت صنعت مس را امروز خدمت معاون اول رئیس جمهور و برخی از اعضای دولت ارائه کردیم که مورد عنایت ویژه قرار گرفت و تاکیدات ویژهای را در این حوزه آقای مخبر داشتند که قطعاً اصلاحات لازم را در برنامه خواهیم داشت، ظرف یک ماه آینده برنامه نهایی را خدمت دولت ارائه خواهیم کرد.
مدیرعامل شرکت ملی مس ایران: این را مقایسه میکنم با برخی کشورهای دیگر که ماده معدنی کمتری نسبت به ما دارند مثل کشور کنگو که اکنون ۹ میلیارد تن ماده معدنی کشف شده دارد، اما رتبه پنج در جهان است یعنی در داشتن ماده معدنی رتبه ۱۰ جهان را دارد، اما در تولید به رتبه پنجم رسیده و بیش از یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن مس کاتد تولید میکند و بیش از ۲۰ میلیارد دلار از تجارت مس دنیا را از آن کشور خود کرده است.
رستمی: ان شاء الله بتوانیم به حول و قوه الهی با برنامه ریزی دقیقی که صورت گرفته و تلاش شبانه روزی سخت کوشان صنعت مس به یک میلیون تن برسیم، صادرات کشور عزیزمان ایران را به بیش از ۱۰ میلیارد دلار در این صنعت خواهیم رساند که هم اکنون این عدد یک و شش دهم میلیارد دلار سال قبل بوده که میتواند به بیش از ۱۰ میلیارد دلار برسد.
مجری: در چه بازه زمانی؟
مدیرعامل شرکت ملی مس ایران: از ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۶ برنامه ریزی کردیم سال به سال این تولید افزایش پیدا خواهد کرد که در پیک ۱۴۰۶ به حول و قوه الهی به یک میلیون تن خواهد رسید.
مدیرعامل شرکت ملی مس ایران: امروز در جلسهای که خدمت آقای مخبر بودیم یک برنامه و هدف گذاری یک، دو، سهای را برای شرکت ملی مس و صنعت مس ایشان اشاره داشتند و تکلیف کردند که ما گام اول مان رسیدن به یک میلیون تن است، گام بعدی دو میلیون و سه میلیون تن است. این استعداد موجود کشورمان است که ما بتوانیم ان شاء الله به تولید سه میلیون تن برسیم.
رستمی: شرکت ملی مس سومین شرکت بزرگ سهامی عام کشور است که بیش از ۵۸ میلیون نفر سهامدار دارد، ۳۷ درصد سهام این شرکت؛ سهام عدالت است و همچنین صندوقهای بزرگی سهامدار این شرکت هستند که به نوعی میتوانم بگویم اکثر ملت ایران از فعالیتهای شرکت ملی مس منتفع میشوند و آن عدالت کاملاً متبلور شده در شرکت ملی مس است.
مدیرعامل شرکت ملی مس ایران: این که چقدر کشورمان مس نیاز دارد و چقدر باید صادرات کند، در گزارش ابتدایی بحثمان اشاره شد، اکنون کشور حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تن مس کاتد صنایع پایین دستی نیاز دارد که برنامه ریزی کردیم و یکی از هدف گذاریهای امروز بود که چهار شهرک پایین دستی مس در چهار استان را بتوانیم با کمک بخش خصوصی و شرکتهای دانش بنیان ان شاء الله طراحی و راه اندازی کنیم.
رستمی: در استانهای هدف فعالیت شرکت ملی مس که علی القاعده استانهای آذربایجان شرقی، کرمان، یزد، سیستان و بلوچستان خواهد بود و این میتواند در آینده به استانهای دیگر هم تعمیم داده شود.
مجری: سهم دانش بنیانها را اشاره کردید، اکنون سهم دانش بنیانها چقدر است با توجه به این که هم اکنون یک نگاه ویژهای دارید برای هم مراحل و هم حلقههای مختلف، فکر میکنید این سقف چقدر افزایش پیدا کند؟
مدیرعامل شرکت ملی مس ایران: ما در حوزه دانش بنیانها که امسال هم از سوی مقام معظم رهبری سال تولید، دانش بنیان، اشتغال آفرین نامگذاری شده، سرمایه گذاری خوبی را انجام دادیم، هدف گذاری کردیم بیش از هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری توسط شرکتهای دانش بنیان در صنعت مس انجام دهیم، به طور مستقیم به صورت مشارکتی و حمایتی که جلسات خوبی را هم با مجموعه دانش بنیانهای کشور داشتیم.
رستمی: در حوزه استخراج سرمایه گذاری خوبی را انجام دادیم، شاید تاکنون فکر میکردیم این یک محدودیت است، اما قراردادهایی که منعقد کردیم، تفاهماتی که با تأمین کنندگان ماشین آلات معدنی در سراسر دنیا داشتیم اکنون از نگاه شرکت ملی مس محدودیتی در این زمینه نداریم، تأمین ماشین آلات سنگین معدنی به سهولت قابل انجام است و برنامه ریزی کردیم ظرف چهار تا پنج سال آینده این ماشین آلات همزمان با توسعههایی که اتفاق میافتد تأمین شود و در اختیار شرکت ملی مس حوزه معدن قرار بگیرد.
مجری: آقای رادمان؛ کارشناس معدنی به جمع ما اضافه شدند. از نگاه شما برای جبران عقب ماندگیها در قدم اول زنجیره یعنی اکتشاف، مهمترین برنامه ریزیهایی که مدنظر دولت و همچنین مسئولان در حوزه صنعت مس کشور باید قرار بگیرد کدامها هستند، به صورت فهرست وار بفرمایید؟
آقای محمدتقی رادمان: اشارهای کنم به بحث توسعه در حلقه زنجیرههای ارزش کامودیتیها و به طور خاص حوزه مس که فکر میکنم محور برنامه امروز شما هم همین حوزه مس باشد.
مجری: امروز ما راجع به اکتشاف صحبت میکنیم، ضمن اشاره به آنها به صورت مختصر توضیحات تان را در حوزه اکتشاف و برنامه ریزیهایی که باید مدنظر قرار بگیرد برای جبران عقب ماندگیها و رسیدن به آن سهمی که آقای رستمی به آن اشاره کردند در طول چهار سال بفرمایید؟
رادمان: در حوزه اکتشاف به طور کلی ما هم در کامودیتیها مثل آهن، مس، طلا، سرب، روی، آلومینیوم و بقیه کامودیتیهای اصلی حوزه معدن و صنایع معدنی قطعاً همه میدانیم که بسیار عقب هستیم، چون تناسب حلقههای زنجیره ارزش بعد از اکتشاف به نسبت حلقه اول، چون بزرگتر شده و این تناسب به هم خورده، قطعاً تمرکز حاکمیت و به طور خاص بخش معدنی دولت باید روی حلقه اول یعنی اکتشاف باشد، برای همین موضوع برای رسیدن به این هدف باید تمرکز روی بحث زیرساخت ها، افزایش تعداد و ظرفیت ماشین آلات، همچنین فناوری افزایش و ارتقای کیفیت و فناوری ماشین آلات و موارد دیگر است.
مجری: فکر میکنید این عدد دو برابری که اشاره کردند نسبت به وضعیت موجود در چهار سال اتفاق خواهد افتاد؟
کارشناس معدن: اکنون، چون فرمودید بنده را محدود کردید به حوزه اکتشاف، قطعاً فرمایشات آقای رستمی در بحث اکتشاف خیلی هم درست و کامل است و ما هم مدافع این بخش بحث افزایش ظرفیت اکتشاف هستیم، چون ذخایری که ایشان فرمودند مسلماً در کشور وجود دارد و ما هم به عنوان حوزه کارشناسی تأیید میکنیم. بحثی که وجود دارد در حلقههای بعدی و تناسب آن حلقهها با حلقه اول است.
مجری: آقای رادمان، اشاره کردند به چالشها و موانع پیش روی تحقق آن چیزی که مدنظر و مورد بحث ما در حوزه صنعت مس کشور در طول سالهای پیش رو است، از ماشین آلات آقای طاهری نام بردند، شما اشاره کردید به حلقههای بعد، فکر میکنید آن چیزی که در حلقههای بعد هم برای افزایش تولید و بهبود جایگاه باید مدنظر قرار بگیرد کدامها هستند؟
رادمان: شما مرا محدود کردید به حلقه اول اکتشاف.
کارشناس معدن: در حوزه توسعه و کلاً بحث توسعه معدن و صنایع معدنی ما پنج رکن اصلی و اساسی داریم که اولین آن تناسب در حلقههای زنجیره ارزش است یعنی ما وقتی میگوییم چند میلیارد تن ذخیره در حوزه مس یا آهن یا هرکامودیتی دیگری داریم این چند میلیارد تن باید تبدیل شود به استخراج و ماده معدنی یا خاک حاوی ماده معدنی از دلش در بیاید و بعد تبدیل به کنستانتره شود و بعد کاتد یا گُندله یا امثال آن شود. حلقه به حلقه برویم جلو، این تناسب در این حلقهها باید رعایت شود، این رکن اول در بحث تولید است.
رادمان: دومین رکن در توزیع زنجیره ارزش، بحث عدالت محور بودن است، اکنون یکی از مشکلاتی که در کامودیتیهای معدنی در کشور داریم همین بحث عدالت محور نبودن است هم اکنون در همین حوزه مس برای مثال عرض میکنم شرکت ملی مس سال هاست فعالیت میکند، متأسفانه در سنوات اخیر دستخوش یک سری فشارهای سیاسی از این طرف و آن طرف شده که از حالت ملی خارج میشود. یک طرف را مثلاً استان کرمان گرفته، یک طرف را آذربایجان گرفته و متأسفانه به جای این که انتفاع یک کامودیتی ملی مثل مس با این ظرفیت و با این پتانسیل از نظر اقتصادی برای همه مردم کشور باشد و متأسفانه فشار میآورند که این را منطقهای کنند.
مجری: آن چه باید مد نظر قرار بگیرد چیست؟
کارشناس معدن: قطعاً محوریت باید عدالت محور بودن باشد یعنی تناسب. اصل ۴۸ قانون اساسی در هر حرکت توسعهای و سرمایه گذاری توسعهای میگوید از انفال باید آحاد مردم منتفع شوند یعنی باید، خواهشم از عزیزانی که در حوزه معدن سیاست گذاری میکنند چه در مجلس، چه در دولت این است که این اصل ۴۸ را محور قرار دهند که هرگز اجازه ندهند که سرمایه گذاریها از حالت ملی بودن و انتفاع کل مردم خارج شود؛ این یک نکته و رکن دوم. رکن سوم در مورد هر طرح؛ ارتباطش با نیازهای داخلی و اقتصادی کشور است که شامل تولید ثروت، اشتغال، ارزآوری و سهم اقتصادی هر کامودیتی از جمله مس میشود.
رادمان: رکن چهارم انجام مطالعات امکان سنجی و محاسبات اقتصادی است که به خصوص در حوزه همین تولید یک میلیون تن کاتد مس من بارها و بارها از عزیزان خواستم اکنون هم میخواهم، خواهشم این است که این را نهادهای نظارتی جدی بگیرند؛ بحث مطالعات امکان سنجی و محاسبات اقتصادی. آخرین رکن هم بحث نگاه به سند آمایش صنعت و معدن و نگاه به اسناد و قوانین بالادستی حوزه معدن و صنایع معدنی است.
مجری: آقای طاهری؛ رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی هم تلفنی به جمع ما اضافه شدند، در کمیسیون مربوطه با توجه به موضوع سرمایه گذاری که آقای رستمی به آن اشاره کردند که باید از بستر لازم و توجه ویژهای برخوردار شود برای رسیدن به سهم و عدد مطلوب در حوزه صنعت مس کشور، چه رایزنیهایی شده، چه تسهیلاتی قائل هستید و کدام بسترها و موضوعات را فراهم خواهید کرد؟
آقای مصطفی طاهری: قضیه مس برای ما امروز خیلی حیاتی است، اولاً ذخیره مس ما خیلی بالاست. همین هفت درصدی که اکنون اکتشاف شده، با همین حجمی که برداشت میکنیم حدود مثلاً کمتر از ۳۰۰ هزار تن برای بیش از صد سال هم اکنون معدن مان است.
رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس: ۱۹ میلیارد تنی که گفتند اگر بخواهیم نیم درصد هم در نظر بگیریم یک عدد بزرگی است. اکنون اکتشافات تکمیل شود برای سالهای مختلف.
طاهری: در برنامه توسعه هفتم قرار بر این است که ما پیشرانهایی را هم مشخص کنیم یعنی برنامه نقطه زنی باشد و قرار باشد کاری کنیم. پیشنهاد ما در کمیسیون برای پیشرانهای معدنی؛ مس است. اولاً قابل تحریم نیست، ارزش افزوده بسیار زیادی دارد، سود در این جا بیش از صد درصد است.
رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس: در کنار مس تقریباً تمام معادن، طلا هم وجود دارد. یک کالایی که در دنیا به شدت به آن نیاز است و این عطش نخواهد خوابید با توجه به توسعه برق و الکترونیکی که در دنیا وجود دارد.
طاهری: کالایی که تحریم نشده اکنون علیرغم این که خیلی از کالاهایی که ما میخواهیم صادر کنیم تحریم میشود، این جزو آنهایی بوده که، چون نیاز دنیا است، قابل تحریم هم نبوده، به همین خاطر ما بحث یک میلیون تن کاتد را برای چهار سال به جد هم از نظر نظارتی پیگیر هستیم، چون چندین بار در برنامه صنایع ملی مس در سالهای مختلف برنامه ریزی شده متأسفانه کار زمین مانده علیرغم این که یک صنعت سودآور و مفیدی است. ما هم از بعد نظارتی، هم در برنامه هفتم، هم در سند توسعه راهبردی جزو پیشرانهای معدن یکی این را میخواهیم در نظر بگیریم و پیشنهاد دادیم ان شاء الله وقتی تصویب شد مس را بیاوریم که این اتفاق در این زنجیره بیفتد.
رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس: کاری که در مجلس در اصلاح قانون معادن انجام دادیم؛ ظرفیت استخراج را بالا میبریم، منتهی برای این که این ثروت الهی که برای این نسل و هم نسلهای آینده است در حقوق دولتی یک تغییراتی در قانون اعمال کردیم که ان شاء الله اگر تصویب شود، آن هم این است که ۵۰ درصد از حقوق دولتی که اکتشاف میشود برای نسلهای بعد ذخیره شود.
طاهری: چون این انفال است بعضی وقتها ممکن است این تفکر پیش بیاید که شما این زمین را دارید استخراج میکنید، کارهای سختش را ما انجام میدهیم نصف این را که ۵۰ درصد حقوق دولتی است برای نسلهای بعد در عین حال مولد، یعنی هم نو بماند و هم سرمایه گذاری شود در زنجیره، یعنی دوستان یک بخشی از منابع مالی شان را از این طریق میتوانند تأمین کنند، اما این پول میخواهد برود و برگردد یعنی این به صورت تسهیلات خواهد بود، هم میماند و هم مولد میشود.
رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس: جمع بندی این شد که اولاً حفظ اموال برای نسلهای آینده، پیشران کردن این دست قانون برنامه و نظارتی که میکنیم، دوستان وقتی چهار سال را به ما وعده دادند جزو برنامههای وزیر هم بوده، ما برشهای این را در هر سال پیگیری خواهیم کرد.
طاهری: مهمترین مانعی که امروز وجود دارد شاید بحث ماشین آلات باشد، این متناسب با توسعهای که قرار است انجام بگیرد.
رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس: معمولاً معادن مس عیارشان نیم و یک درصد است یعنی اگر ما صد کیلو خاک را در نظر بگیریم، نیم کیلو مس در آن وجود دارد و حجم زیادی خاک. آهن و فولاد این طور نیست؛ ۶۰، ۵۰ یا ۶۰ درصد است، اما اینجا نیم درصد است یعنی حجم زیادی عملیات خاکی باید انجام دهیم که به آن دسترسی پیدا کنیم. الحمدلله امروز تکنولوژی تبدیل این خاک به مس کنسانتره در کشور وجود دارد و نیروهایی این کار را انجام میدهند.
طاهری: در زمینه ماشین آلات معدنی اگر ان شاء الله یک رشد داخلی و آن جا که خلأ داریم با واردات جبران کنیم بنده خیلی خوش بین هستم که این یک میلیون تن برای سه تا چهار سال آینده حتماً محقق میشود.
شرکت بازنشستگی مس
+ زیرمجموعه ها
معادل هزاران میلیارد تومان صرفه جویی
+ افزایش کارایی
تولد اینها و تفکیک اینها از شرکت ملی فولاد ، در زمان دولت سازندگی با اهداف سیاسی و ایجاد حیات خلوت جدید بود .
و حالا هر یک برای خود یک غده سرطانی هستند .
نتایج ادغام اینها :
افزایش کارایی
کاهش هزینه های دولت
هماهنگی بیشتر
آزاد شدن چندین برج ارزشمند در تهران - و فروش آنها
معادل هزاران میلیارد تومان صرفه جویی
+ افزایش کارایی
تولد اینها و تفکیک اینها از شرکت ملی فولاد ، در زمان دولت سازندگی با اهداف سیاسی و ایجاد حیات خلوت جدید بود .
و حالا هر یک برای خود یک غده سرطانی هستند .
صندوق بازنشستگی نفت و زیر مجموعه مافیایی آن
صندوق بازنشستگی مس و زیر مجموعه مافیایی آن
حیات خلوتهای کارگزاران و نزدیکان دولت سازندگی مانند : مافیای پتروشیمی ، ایمیدرو ، شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران ، شرکت میدکو ، بانک پاسارگاد ، شرکت معادن و فلزات ، شرکت مس ، اتاقهای بازرگانی و ...
رسانه های مردمی ضد فساد باید روی این موارد و آگاهسازی مردم و مسئولین کار کنند .
کنترل تورم از مسیر بازگشت آن تاراجهای بزرگ است .
پاکسازی کانونهای بزرگ فساد ؛ مهمترین اولویت کشور .
معادن بی نظیر دولتی ،
انگیزه ای برای ایجاد صنایع جدید و همچنین اکتشاف و
راه اندازی معادن جدید ، باقی نگذاشته است .
وقتی سرمایه گذار میتواند یک پتروشیمی ، روغنسازی کارخانه فراوری ، نیروگاه یا معدن دولتی را با قیمت در حد رایگان تصاحب کند چرا به دنبال تاسیس واحد جدید برود ؟!
...........
خصوصی سازی ؛ ترمز مهم توسعه صنایع و اکتشاف معادن بوده است .