تشکیل ۸ هزار پرونده برای افراد فاقد شناسنامه درکشور

به گزارش خبرگزاری صداوسیما ، محمدباقر عباسی، معاون امور هویتی سازمان ثبت احوال کشور با حضور در برنامه نیم نگاه شبکه رادیویی سلامت بابیان اینکه افراد تا زمان نداشتن شناسنامه ، برای انها کارت موقت صادر می شود گفت : تا زمانیکه پرونده  فرد فاقد شناسنامه ، در شورای تامین در حال رسیدگی است این کارت موقت اعتبار دارد و فرد می تواند از خدمات اجتماعی بهرمند باشد و پس از تایید یا رد این تابعیت ، این کارت به شناسنامه تبدیل می شود . 

مشروح گفتگو به این شرح است:

سؤال: شما خودتان آماری از افرادی که اسناد هویتی ندارند دراختیار دارید یاخیر؟

عباسی: آمار دقیق اش نیست ، ما امیدواریم که در این کار جدیدی که شروع می کنیم حداقل بتوانیم این شکاف آماری که در کشور وجود دارد را حل کند و برای اولین بار تعداد دقیق این افراد را بگوییم. آمار مختلفی که وجود دارد که ما نمی توانیم آنها تأیید یا رد کنیم.

سؤال: مطالبی بیان شده است که از 8 هزار نفر تا 90 هزار نفر هم مطرح شده است؟

عباسی: 8 هزار تا این تعداد شناسه هایی است که ما برای پرونده های فعال ما صادر کرده ایم یعنی کسانی که مدعی تابعیت ایرانی هستند و مدارک اولیه ای داشته اند، به ادارات ثبت احوال مراجعه کرده اند، برایشان تشکیل پرونده داده ایم پرونده شان در حین رسیدگی در شورای تأمین است. در این فاصله برای اینکه از موارد اجتماعی محروم نباشند ما یک شناسنامه برایشان صادر کرده ایم ولی درصدد هستیم که برای افراد دیگری که ممکن است این شرایط را داشته باشند برای آنها هم امکان تشکیل پرونده را فراهم کنیم. البته قبلاً هم بوده است ولی یک مقداری با اطلاع رسانی دقیق تری این کار را انجام دهیم و شناسایی شان کنیم.

سؤال: به هر شکل هر فردی که در این کشور زندگی می کند اگر که آن سیاست گذاری سرانه در موردش اعمال نشود می تواند روی سلامت سایر افراد هم تأثیر بگذارد. شما برآورد خاصی خودتان فعلاً ندارید تا اینکه این سامانه فعالیت اش ادامه پیدا کند؟

 عباسی: بله به این صورت است که افراد به ادارات ثبت احوال مراجعه می کنند بعضی ها پدرشان شناسنامه دارد ولی خودشان به هر علتی علت هایش را کار نداریم شناسنامه نگرفته اند تا الان و به بالای 18 سال رسیده اند یک عده هستند که حتی پدرشان هم شناسنامه نداشته است و اینها ممکن است و یک افرادی هستند که بستگانی دارند که آنها شناسنامه دارند ولی خودشان به دلیل محرومیت و عدم دسترسی و اینها شناسنامه نگرفته اند. برای اینها تشکیل پرونده می شود واستعلام ها گرفته می شود و پرونده شان در شورای تأمین مطرح می شود اگر در شورای تأمین تابعیت شان مشخص بشود شناسنامه ایرانی می گیرند اگر رد بشود به امور اتباع معرفی می شوند تا آنجا بگویند که برای شما مستنداتی است که شما تبعه ایرانی نیستید می آیند آنجا شرایط شان را ثبت می کنند. فاصله ای که می افتد بعضی وقت ها زیاد است. ما داشته ایم 2 یا 4 یا 5 سال بوده است. در این فاصله قصدمان این است که با این شناسه و کد یکتایی جمعیتی که به آنها اختصاص می دهیم و کارتی که تقدیم شان می کنیم حداقل اینها را بتوانیم برای نظام اداری - اجرایی شناسایی پذیر کنیم و این امکان را فراهم کنیم که اگر خدمتی بخواهد شمول عام داشته باشد شامل این افراد جمعیت هم باشد. این مربوط به اتباع کشورهای دیگر نیست. اتباع افغانستان را، آنها تکلیف شان مشخص است آنها اتباع کشور خودشان هستند ما در مورد جمعیتی صحبت می کنیم که این جمعیت از لحاظ حوق بین الملل درحال حاضر تبعه جایی نیستند اما مدعی تابعیت ایران هستند و باید تعیین تکلیف شوند.

سؤال: فرمودید فعلاً درحال حاضر اگر فرد پدرش ایرانی باشد می توانند؟

عباسی: نه صرفاً ممکن است فرد مدعی تابعیت ایرانی است اثبات نسبی دارد و یک فرد ایرانی است دی ان ای داده با عمو و اینها افرادی که تابعیت ایرانی دارند و اتباع کشورهای دیگر نیستند این تشکیل پرونده را برایشان انجام می دهیم حتی اگر مدارک مثبتی هم نداشته باشند صرفاً یک استشهاد محلی داشته باشند بازهم ما در روند رسیدگی قرار می دهیم ، ولی اگر مدارک اولیه وجود داشته باشد خیلی راحت تر می شود تصمیم گیری کرد و در فاصله خیلی کوتاهی می توانیم برای آنها انجام وظیفه کنیم.

سؤال: کسانی که تابعیت ایرانی دارند اول باید بروند تابعیت شان مشخص شود و بعد می توانند از طریق سازمان ثبت احوال اقدام کنند برای گرفتن شناسه درست است؟

عباسی: کسانی که تبعه کشورهای دیگر هستند اصلاً ثبت احوال کاری با آن افراد ندارد آنها باید از طریق اداره کل امور اتباع مهاجرین خارجی کارشان را انجام می دهند اگر کسی بیاید و بگوید ایرانی است و خودش فکر می کند ایرانی است به هر دلیلی، ولی تا الان نه شناسنامه گرفته و نه مدرک هویتی ندارد و پرونده ای هم در هیچکدام از ادارات ثبت احوال ندارد، مراجعه می کند برای تشکیل پرونده، اگر پرونده دارد ما این کارت را به مرور برایشان صادر می کنیم. این هم مثلاً اگر طرف کارت آمایش اتباع دارد اگر حتی فکر می کند ایرانی است رسماً خودش را بعنوان تبعه یک کشور دیگر معرفی کرده است. او دیگر در کانال ما نیست.

سؤال: افراد دیگر از نظر اجرایی مرتبط با امور اتباع دیگر هستند ، ما در استان های مرزی استان هایی مثل سیستان و بلوچستان افراد فاقد شناسنامه ای داریم این افراد چرا فاقد شناسنامه هستند؟

 عباسی: این یک مقداری رفتار فرهنگی است ما از 1307 در آن مناطق صدور شناسنامه شروع شده است و از 1307 هم رایگان بوده است یعنی قانون 1307 این است که شناسنامه را رایگان می کند در طول زمان چون مأموریت های صیادی و گردشگری هم داشته اند مأموران ثبت احوال، قدیم روستا به روستا می رفتند و به همه افرادی که آنجا بودند شناسنامه می دادند. یکسری افراد ما برداشت مان این است که یا شاید نخواستند مثلاً مدارک هویتی را و یا یکسری از سربازی می ترسیدند یا چیزهای دیگر این فرومی داریم به طور کلی برای همین است ما می گوییم آن جامعه ای که فکر می شود که خیلی جامعه بزرگی است و نباید جامعه بزرگی باشد، خدمات صدور شناسنامه از 1307 هم فراگیر بوده است و هم در دوردست ترین نقاط ارائه می شده است یعنی مأمور ثبت احوال می رفته با اسب و قاطر و اینها سرویس می داده به آنجاها ولی باز هم مواردی داریم که اذعان می کند که پدرشان در بیابان زندگی می کرده و کس و کاری نداشته اند اینها کسانی بوده اند که پرهیز داشته اند از شناسنامه گرفتن برداشت ما این است.

سؤال: به نظر می رسد با شرایط اقتصادی فعلی برخی از خدمات کاری نداریم که چقدر می تواند گره از کار مردم باز کند بخصوص برای دهک های 1 تا 5 اقتصادی، یارانه ای که تعلق می گیرد خدماتی اگر احیاناً بخواهد کالابرگی تعلق بگیرد به هر حال یک جور مشوقی می شود برای اینکه افراد بروند و اسناد هویتی شان را بگیرند اگر هم تا الان به فکر نبوده اند یعنی به نظر می رسد آن دیگر تأثیرش را از نظر آن تمایلاتی که از نظر فرهنگی بوده است به هر دلیلی، الان خیلی جای تعجب دارد اگر فرد سراغ اسناد هویتی نرود باید دید دلایل اش چه است.

عباسی: اینها برای خیلی قدیم است.

سؤال: جزئیات را می فرمایید که افراد دقیقاً باید چه بکنند اگر به هر دلیلی فردی فاقد شناسنامه است چه باید بکند؟

عباسی: اولین نفر از اتباع کشور خودمان بودند آنها هم مشمول افرادی بودند که پدر اقدام نکرده بود برای دریافت شناسنامه و الان با تأخیر اتفاق افتاد و فعلاً پرونده شان در جریان است و اگر شورای تأمین، تأیید کنند شاید دارد مراحل نهایی را طی می کند تا شناسنامه ایرانی بگیرند.

سؤال: این اقدام از چه زمانی شروع شده است؟

عباسی: این صدور کارت ها را ما از روز ملی ثبت احوال سوم دیماه شروع کرده ایم یعنی اولین سری هایش را صبح سوم دیماه انتخاب کرده ایم الان هم داریم اطلاعات هویتی افراد را به مرور می گیریم و به آنها اعلام می کنیم که به کجا مراجعه کنند این 8 هزار و خورده ای نفری که پرونده پیش ما دارند را اطلاعات شان را می گیریم و کارت را برایشان صادر می کنیم و تقدیم شان می کنیم. این مرحله اول کار است بعد در مرحله بعدی هم داریم یک گام هایی فراهم می کنیم برای افراد دیگری که احساس می کنند یا مدارکی دارند که ایرانی هستند و هنوز اقدام به دریافت شناسنامه نکرده اند اینها را هم یک ثبت نام مجدد شاید برای آخرین بار انجام می دهیم. به طور کلی عزم دولت سیزدهم از ابتدا بر این بوده است که این مشکل را به طور کلی حل کند یعنی هر ایرانی صاحب شناسنامه و مدارک هویتی باشد و هر فرد غیر ایرانی هم با مدارک لازم داخل کشور شناسایی شود و دیگر کسی نماند مثل این افرادی که عرض کردم خدمت تان مدعی تابعیت ایرانی باشد ولی هنوز تکلیف اش معلوم نشده باشد. یک دوره گذار کوتاهی داریم که این دوره گذار کوتاه انشاالله با این کارت های موقت و شناسنامه موقت طی می کنیم.

سؤال: این 8 هزار پرونده از چه زمانی تشکیل شده است؟

عباسی: اولاً این عزیزان ما اصلاً شرایط خوبی ندارند خیلی از اینها شاغل به کار هستند ولی حسابی ندارند که آن درآمدشان را به آن حساب واریز کنند یا شماره موبایلی به اسم خودشان ندارند و اینها همه دردسر ساز هست و در زندگی روزمره مشکل دارند اما خوشبختانه مشکل تحصیلی ندارند چون با دستوری که مقام معظم رهبری چند سال گذشته دادند خوشبختانه ثبت نام می شوند در مدارس ولی به دلیل این مشکلاتی که دارند خود بچه ها حس و حال خوشی ندارند این است که شرایط سختی است.

سؤال: حتی ازدواج اینها ثبت نمی شود؟ هیچ رسمی و اداری انجام نمی شود؟

 عباسی: بله قاعدتا هر کسی که می خواهد کاری را در کشور انجام بدهد یا باید مدارک هویتی ایرانی را ارائه کند یا مدارک هویتی خارجی، اینها که نه مدارک هویتی ایرانی دارند و نه هویت خارجی گرفتار هستند. پرونده ها بعضی ها قدمت زیادی دارند بخاطر اینکه نتوانسته اند فرد اعلام می کند که من هیچگونه بستگانی نداشته ام هیچ کسی را نداشته ام و برای ناکجاآباد بوده ام. برای رسیدگی به پرونده های ایچنینی کار خیلی سختی است ولی پرونده هایی که الان وجود دارد طی یک بازه یک یا دوساله تعیین تکلیف می شود که اخیراً هم مقام عالی وزارت کشور تأکید فرمودند به استانداران محترم بعوان رؤسای تأمین استان ها و فرمانداران و رؤسای شورای تأمین شهرستان ها که در بازه خیلی کوتاهتری یعنی بازه سه الی ششماهه پرونده های موجود را تعیین تکلیف کنند که بالاخره فرد بداند تبعیت اش تأیید یا رد شده است و تعیین تکلیف شود.

سؤال: درخصوص این 8 هزار پرونده این افراد در چه سنینی هستند؟

 عباسی: الان دسترسی ندارم ولی همه این 8 هزار نفر افراد بالای 18 سال هستند. اینها فرزندان زیر 18 سالی هم دارند اگر رنجی درنظر بگیریم یعنی باید 24 هزار بچه هم به اینها باید اضافه کنیم.