پخش زنده
امروز: -
ساعت شبانه روزی، که چرخه خواب و بیداری را در موجودات تنظیم میکند، با وجود نوسانات دما، دست نخورده و بدون تغییر به کار خود ادامه میدهد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ محققان آلمانی دانشگاه مونستر با مطالعه روی مگس میوه، به شواهد جدیدی در این زمینه دست یافته اند. نتایج نشان داده اند، مکانیسمهای مولکولی مختلفی در این فرآیند که با عنوان جبران دما نیز شناخته میشود، نقش دارند.
تیم تحقیقاتی، یک جهش نقطهای را در ژن مگس میوه کشف کرده اند که منجر به طولانی شدن دورههای ساعت شبانه روزی وابسته به دما میشود. این ژن per نامیده میشود و در یک "ژن ساعت" مرکزی قرار دارد. مگسهایی که دارای جهشی به نام perI۵۳۰A هستند، یک ریتم عادی خواب و بیداری ۲۴ ساعته را در دمای ۱۸ درجه سانتیگراد نشان دادند. اما در مقابل، در دمای ۲۹ درجه سانتیگراد، ساعت درونی آنها حدود ۵ ساعت کندتر کار میکند، یا به عبارتی ریتم خواب و بیداری آنها، ۲۹ ساعت طول میکشد.
این طولانی شدن دوره ها، بر بیان و فعالیت ژن per در نورونهای مغز نیز تأثیر گذار است. به طور معمول، پروتئین مورد نظر (PERIOD) به تدریج در طی ۲۴ ساعت تغییر شیمیایی میدهد و فسفریله میشود. این پروتئین، پس از حداکثر فسفوریلاسیون تجزیه میشود.
محققان نشان دادند که فسفوریلاسیون در جهش perI۵۳۰A، در دمای ۱۸ درجه سانتیگراد به روش طبیعی رخ میدهد، اما با افزایش دما، کاهش مییابد. این امر منجر به تثبیت پروتئین PERIOD در دماهای بالاتر میشود. تیم تحقیقاتی دریافت که جهش مطالعه شده، بر سیگنال خروج هستهای (NES) تأثیر میگذارد که در انتقال پروتئینهای PERIOD به خارج از هسته سلول نقش دارد.
محققان اظهار داشته اند: این جهش، منجر به حفظ طولانی مدت پروتئین PERIOD در هسته سلولی نورونهای ساعت مرکزی میشود؛ بنابراین تصور میشود که خروج پروتئین از هسته سلول، نقش مهمی در فرایند جبران دما دارد.
یافتههای تحقیقاتی در مجله Current Biology منتشر شده اند.