راههای کنترل بازار ارز

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، برنامه میز اقتصاد با حضور آقای طغیانی، سخنگوی محترم کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی و آقای دارابی، کارشناس محترم اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی به موضوع راهکار‌های کنترل بازار ارز پرداخت.

سؤال: از نظر شما و مجلس و کمیسیون اقتصادی دلار چرا این روز‌ها نوسان قیمت را تجربه می‌کند؟
 طغیانی: شرایطی را داریم که در بازار ارز الان چند هفته‌ای است یک تلاطم‌های شدیدی دیده می‌شود ما روز گذشته گزارشی را از طرف کمیسیون اقتصادی در مجلس قرائت کردیم که اهم موارد ناظر بر این است که برخی سیاست‌هایی که بانک مرکزی در این مدت به ویژه از سال ۹۷ به بعد رویش تأکید داشت، در این برهه با یک انعطاف‌هایی می‌توانست آن سیاست‌ها را متناسب با زمان دربیاورد، ولی تغییراتی در آن‌ها ایجاد نکرد و یک جور وابستگی و مسیر در بانک مرکزی نسبت به مسیری که طی شده است به شدت دیده می‌شود. البته به نظر می‌رسد که بانک مرکزی در حوزه ارز هم تصمیم گیر نهایی در دولت نیست و بالاخره در جا‌های دیگری هم در دولت تصمیماتی می‌گیرند که ممکن است.

سؤال: کجا مثلاً؟
طغیانی: در کلّیت دولت کارشناسانی که همه شان در بانک مرکزی نیستند اگرچه سیاستگذاری ارزی از جهت قانونی برعهده بانک مرکزی است همانطور که بانک مرکزی سیاستگذار پولی کشور هم هست. در این ایام معمولاً وقتی که تلاطم‌هایی اتفاق می‌افتد، سه تقاضا به صورت جدید وارد بازار می‌شود یک تقاضای معمول داریم در بازار ارز، تقاضای واقعی افرادی که نیاز به کالای وارداتی دارند، قطعات، ماشین آلات، سفر، نیاز ارزی دارند کسی را خارج از کشور دارند تأمین اش می‌کنند برایش ارز می‌فرستند این تقاضای واقعی ما عددی است، در دوران تلاطم ما سه تقاضا جدید وارد بازارمان می‌شود، یک تقاضای سوداگرانه است که معمولاً برای بهره مندی از مابه التفاوت قیمت خرید و فروش افراد می‌آیند و با این نگاه که می‌توانند از آن آی دی به دست بیاورند ارز می‌خرند ونگهداری می‌کنند. دوم کسانی هستند که تقاضا‌های انتظاری دارند انتظار افزایش قیمت دارند و لذا تقاضای آینده شان را حال می‌کنند می‌خواهند چند ماه دیگر واردات انجام دهند.

سؤال: چند ماه دیگر، ولی الان خریداری می‌کنند.
طغیانی: می‌گویند ممکن است گران شود و بعداً هزینه‌های بالاتری را باید بدهیم این‌ها را وارد می‌شوند و ثبت سفارش می‌کنند و یا غیررسمی وارد بازار غیررسمی می‌کنند یک عده هم بخصوص در این دوره اخیر که ما یک مقدار بحث‌های یکی دو ماه اخیر هم داشته ایم اغتشاشات را داشتیم بحث‌های خروج ارز به دلیل آن احساس ناامنی که پیدا می‌شود جدی است و خب این سه تقاضا‌هایی است که در بازار ما می‌بینیم که وارد بازار می‌شود آن‌هایی که رسمی است وارد بازار رسمی می‌شود و آن‌هایی هم که غیررسمی است می‌روند در بازار غیررسمی و آنجا را تحت فشار قرار می‌دهند. از جهت عرضه هم یکسری از عرضه کننده‌های ما ارزهایشان را به شکل غیررسمی می‌آورند یعنی رفع تعهدات شان را رسمی انجام می‌دهند بعد به شکل غیررسمی هم یک مابه التفاوتی معمولاً ممکن است در بعضی از کالا‌ها وجود داشته باشد آن را می‌آورند در بازار غیررسمی. در این شرایط التهاب؟ که انتظار دارند قیمت بالاتر برود دست نگه می‌دارند و معمولاً ما آن عرضه غیررسمی را نداریم و خب دولت مجبور است با عرضه ارز نفتی یا عرضه‌هایی که دراختیارش است جبران کند. این دو تا با همدیگر عرضه و تقاضا و عوامل مؤثر آن وقتی که با هم تلاقی می‌کنند برآیندش این نرخ‌ها را سبب می‌شود که نرخ رو به افزایش می‌رود. البته در این دوره اخیر و بعضاً ما در دوره‌های قبل هم نمونه هایش را داشته ایم بحث‌های قیمت سازی‌ها و فضاسازی‌های مجازی هم کم نداریم متأسفانه. یعنی الان در بعضی از شبکه‌های اجتماعی نرخ‌هایی که به اسم فردایی اعلام می‌شود، بعضاً با یک اختلاف خیلی شدیدی با کف بازار متفاوت است، ولی همان‌ها به افراد سیگنال می‌دهد که قیمت را به بالا برساند که متأسفانه آثار بدی این نوسانات نرخ برای اقتصاد کشور دارد.

سؤال: شما نظرتان چه است فکر می‌کنید که علت این تغییرات بخش عمده اش را آقای طغیانی توضیح دادند، در حوزه آن افرادی که کار تجارت می‌کنند ما بخش عمده صحبت هایمان هم درخصوص سامانه نیما است شما فکر می‌کنید که این تفاوت قیمت نیما با بازاری که غیررسمی شناخته می‌شود و این اختلاف را ایجاد می‌کند که اختلاف زیادی هم هست فکر می‌کنید چقدر می‌تواند مؤثر باشد ثبات قیمت و آن برنامه‌هایی که گفته می‌شود درنظر دارند برای اینکه نیما ثبات داشته باشد چقدر می‌تواند اثر منفی داشته باشد بر بازار؟
دارابی: عرض کنم می‌دانید که ریشه اینکه چطور نرخ ارز افزایش پیدا می‌کند، چگونه افزایش پیدا می‌کند، یک بحثی است، یک بحث اینکه ریشه افزایش نرخ ارز چه است، بحث دیگری است. ریشه افزایش نرخ ارز ما ناترازی‌هایی در اقتصاد داریم ناترازی در نظام بانکی ناترازی در بودجه ناترازی شرکت‌های دولتی ناترازی در صندوق‌های بازنشستگی همه این‌ها خودشان را به شکل نقدینگی در ترازنامه نظام بانکی ما بانک مرکزی نشان می‌دهد و تا زمانی که این ناترازی‌ها حل نشود روند افزایش نرخ ارز حل نمی‌شود. و، اما بحث دیگر در مورد افزایش نرخ از نوسانی که در نرخ ارز داریم حول این روندی که با توجه به رشد نقدینگی داریم این نوسانات می‌تواند تشدید شود در غیاب بازاریابی مؤثر با یکسری سیاست‌های تکراری مثل تعیین دستوری نرخ ارز در نیما و اینکه نحوه فروش اسکناس مان الان کاملاً منفعلانه است و عملاً بازار و رهبری قیمت را سپرده ایم به بازار غیررسمی، همه این‌ها می‌تواند تشدیدکننده این افزایش نرخ ارز باشد. متأسفانه بااستثناء در این یکی دو دهه گذشته همه دولت‌ها تأکید داشته اند بر روی یک راهبرد غلط یعنی تثبیت نرخ اسمی ارز، و برای اینکه این راهبرد را دنبال کنند هر وقت پول نفت داشتیم با ارز پاشی انجام شده است و هر وقت پول ارز نداشتیم با تعیین نرخ ارز، الان دولت هر دو را انجام می‌دهد. با این میزان فروش اسکناس ارز، امروز فکر می‌کنم نزدیک به ۲۷ میلیون دلار فروش ارز فقط از بستر بازار متشکل داشتیم همان ارز سایر، می‌دانید این میزان ارز فروختن در سال یعنی ۶ تا ۷ میلیارد دلار فروش ارز و آن طرف هم می‌بینیم در بزرگ‌ترین مصداق تعیین دستوری نرخ ارز نرخی که در نیما هست الان فکر می‌کنم نزدیک به ۲۸۸۰۰ باشد یا ۲۹ هزار تومان، یک اختلاف ۱۰ هزار یا ۱۱ هزار تومانی که خودش موجب افزایش تقاضا شده است یعنی به جای اینکه ما تقاضا کنترل کنیم، خودمان ب سیاست‌ها موجب شده ایم افزایش تقاضای حواله را، و این فشار بیشتری می‌آورد آثار و تبعات خیلی جدی هم دارد که در ادامه عرض می‌کنم.

سؤال: یعنی فعال اقتصادی با توجه به قیمتی که دارد در نیما می‌بیند که خیلی پایین‌تر است تقاضا‌ها را می‌آورد الان این کار را انجام می‌دهد و خودش باعث می‌شود که قیمت در بازار افزایش پیدا کند. آقای طغیانی شما فکر می‌کنید هم به رهبری قیمت آقای دارابی اشاره کردند و هم غیربازار ساز بودن بانک مرکزی شما چقدر به این معتقد هستید؟
طغیانی: آنچه که برای ما مهم است قوانین موجود است. ما الان قانون احکام دائمی برنامه توسعه کشور بند ت ماده ۲۰ این قانون تصریح دارد که آن چیزی که حفظ شود نرخ حقیقی و واقعی ارز است و یک کریدوری ایجاد شود و بانک مرکزی آن کریدور را مدیریت کند حول و هوش آن نرخ واقعی. متأسفانه الان این فراموش شده است یعنی اساساً این ماده قانونی اجرا نمی‌شود و نرخ‌های اسمی الان تعیین کننده است با این تفسیر و با این توضیح که نرخ‌های اسمی اگرچه ممکن است در ظاهر اینطوری به چشم بیاید که این‌ها دارند قیمت‌ها را کنترل می‌کنند یعنی واردات دارد با آن نرخ‌ها انجام می‌شود، ولی واقعاً اینقدر زنجیره توزیع طولانی و پراکنده است که این زنجیره آن چیزی که قیمت نهایی را برای مصرف کننده تعیین می‌کند قیمت ارز بازار است نه آن قیمتی که تأمین شده است برای واردات یاهمان نرخ نیما، بخاطر همین این استدلال درستی نیست که ما براساس این استدلال بیاییم و نرخ‌های اسمی را حفظ کنیم. ما تجربه قبلی داشته ایم سال‌های قبل که سقف می‌گذاشتیم برای نیما و شبیه همین شرایط به وجود می‌آمد فاصله می‌افتاد زمانی که این سقف را برمی داشتیم می‌دیدیم اتفاق خاصی نیفتاده و اتفاقاً بازار غیررسمی به سمت بازار رسمی حرکت کرد یعنی این فاصله‌ای که مرتب زیاد و زیادتر می‌شد کوچک‌تر شد. این تجربه قبلی ما نشان می‌دهد که در این دوره هم همین اتفاق می‌تواند بیفتد.

سؤال: چیزی که الا نبانک مرکزی اعلام می‌کند این است که ما قیمت نرخ نیما بر مبنای عرضه و تقاضا است که همیشه هم تقاضا طبق چیزی که اعلام می‌شود می‌شود روی آن هم بحث کرد عرضه بیش از چیزی است که در دارد نیما تقاضا می‌شود.
طغیانی: بازار نیما یک بازار حراج است یعنی عرضه کننده ارزش را می‌آورد و تقاضاکننده هم انتخاب می‌کند، ولی واقعیت ارز‌هایی که در نیما دارند عرضه و تقاضا می‌شوند همگن نیستند درست این این‌ها بیرون با هم تبدیل پذیر هستند، ولی برای واردکننده این‌ها کیفیت‌های متفاوت دارند لذا درست است که ما عرضه ارز داریم، ولی خیلی وقت‌ها عرضه ارز از نظر واردکننده یک عرضه ارز بی کیفیت است و لذا او متقاضی آن‌ها نمی‌شود در مقابل ارز‌های باکیفیت‌تر که برای واردکننده‌ها خیلی مهم است را بیشتر می‌روند سراغ شان به همین دلیل ما نمی‌توانیم اساساً معیار عرضه در نیما را و مقدار عرضه و افزایش آن را ملاکی برای بهبود شرایط یا مدیریت بازار ارز بدانیم.

سؤال: آقای دارابی نظر شما چه است؟ چیزی که ما در آمار‌ها می‌بینیم تقریباً روزانه هم اعلام می‌شود چیزی دو سه برابر میزان تقاضا است اساساًشاید این سؤال مطرح شود که ما این همه ارز داریم در سال شاید یک عدد بزرگی شود اگر این‌ها را با هم جمع بزنیم.
دارابی: واقعیت این است که اگر یک جمعی کنیم میزان عرضه ارز در فصل پاییز را، طبق اعلام بانک مرکزی ۶۵ میلیارد دلار در پاییز فقط عرضه ارز داشته ایم که ۱۲ میلیارد آن فروش رفته است این یعنی اینکه ما نزدیک به سالانه ۲۶۰ میلیار دلار ۶ و نیم برابر صادرات نفتی مان در سال ۱۴۰۰، این میزان مازاد ارزی که ما داریم یعنی ما نیاز ارزی مان شاید ۷۰ تا باشد ۲۶۰ تا عرضه می‌شود یعنی ما ۱۹۰ تا مازاد داریم بعد مشکل واردات خودرو داریم مشکل واردات ناوگان حمل و نقل سنگین داریم، یک مقداری واقعیت اش من نمی‌توانم به این آمار اتکا کنم با توجه به شواهدی که وجود دارد. ما تجربیات گذشته را همچنان داریم تکرار می‌کنیم ما دهه ۸۰ ارزپاشی را تجربه کرده ایم طبق گفته رئیس کل بانک مرکزی در دولت یازدهم، بانک مرکزی در دهه ۸۰ تا سال ۹۶، ۲۸۴ میلیارد تومان ارز برای کنترل نرخ ارز در بازار غیررسمی تزریق کرده و مداخله کرده است. معادل ۷ برابر واردات سال ۹۹ ما. آخر آن چه اتفاقی افتاد؟ آخرش نرخ ارزی که می‌بایست به صورت تدریجی افزایش پیدا کند به صورت جهشی افزایش پیدا کرد با این تفاوت که ۲۸ میلیارد ما رفت تولید ما آسیب دید و توسعه قاچاق شد به نوعی، آن طرف تعیین دستوری نرخ ارز، همین چند وقت پیش ما ۴۲۰۰ را تجربه کردیم این همه مشکلات در ۴۲۰۰ داشتیم ما نتوانستیم حتی یک کالای مرغ تخم مرغ را نتوانستیم نظارت کنیم زنجیره روغن خیلی زنجیره تجاری شفاف و کوتاهی است با این وجود باز هم نتوانستیم نظارت کنیم الان داریم به همه کالا‌ها ارز ۲۸ هزار تومانی می‌دهیم چطور داریم نظارت می‌کنیم؟

سؤال: یعنی نظر شما این است که این یک ۴۲۰۰ دیگری است الان؟
دارابی: عملاً همین است که اسمش فرق کرده است شده است نرخ نیمایی ۲۸ هزار تومانی ۲۹ هزار تومانی. الان دولت دارد چطوری نظارت می‌کند؟ آخر هم دیدید که ۴۲۰۰ تبدیل شد به یک جهش ارزی در نرخ رسمی. ما همواره در سال‌های متوالی در دولت‌های مختلف داریم یک تجربه را بار‌ها تکرار می‌کنیم الان ۴۲۰۰ که الان حذف شد تقریباً در ۶ ماه گذشته باعث شد ما فقط آمار ششماهه گمرک پنج میلیون تن کاهش واردات پنج قلم کالای اساسی را داشتیم معادل ۳ میلیارد فقط ۵ قلم.

سؤال: این معنی اش این است که تقاضا کاذب بود؟
دارابی: بخشی مصرف خانوار پایین آمده بخشی اش قاچاق بوده است بخشی قاچاق بوده بخشی صادرات مجدد بوده است واقعاً تفکیک کردن این‌ها یک کار اساسی پژوهشی می‌طلبد به غیر این نیما آثاری که در این نحوه فروش اسکناس است، ما الان اسکناس مان اینجوری است بانک مرکزی صبح به صبح باید ببینید که بازار غیررسمی چند است بازار غیرررسمی اینقدر است منهای ۳ هزار تومان می‌کنم در بازار متشکل می‌فروشم. نگاه کنید همانجوری که آقای دکتر طغیانی فرمودند یکی از مهمترین تقاضا‌هایی که در بازار‌های هیجانی ایجاد می‌شود تقاضای سفته بازی و دلالی است که راهکار استاندارد آن رهبری قیمت و بازارسازی است بانک مرکزی با انفعال در نرخ گذاری عملاً این ابزار خودش را واگذار کرده به سفته بازار.

سؤال: اینکه اشاره می‌کنید روی؟ قیمت‌ها دقیقاً منظورتان چه است؟
دارابی: هیچ چیز عجیبی نیست همان کاری که در سال‌های گذشته همین بدنه کارشناسی بانک مرکزی همین بدنه تخصصی بانک مرکزی انجام می‌دادند چیز پیچیده‌ای نمی‌خواهیم بانک مرکزی برود به سمت محیط زیست برود به سمت اینکه ما آلودگی هایمان را کنترل کنیم بحران آبی مان را دچار مشکل آن را حل کنیم. داریم اسکناس می‌ریزیم در بازار، همه این اسکناس‌ها کما فی السابق سر از خارج از مرز‌های ایران درمی آورد.

سؤال: نظر شما چه است فکر می‌کنید این اتفاقی که در نیما رقم می‌خورد واقعاً همان ارز ترجیحی دوم است یا ارز ۴۲۰۰ دیگری است که در غالب سامانه نیما عرضه می‌شود؟
طغیانی: ۴۲۰۰ از ابتدایش این شکلی بود رفته رفته که فاصله قیمت ایجاد شد به این رانت افزوده شد و بسیار بسیار جذاب شد برای کانی که دسترسی به آن داشتند. ما آمار سال ۹۶ نشان می‌دهد ما کلاً ۱ و ۲ دهم میلیون تن روغن وارد کشور کرده ایم. این عدد در سال ۱۴۰۰ به ۲ و ۴ دهم میلیون تن رسیده بود یعنی مقدار روغن وارداتی به کشور نزدیک به دو برابر شده بود. این نشان دهنده چه است؟ آیا مردم بیشتر روغن استفاده کردند، خیر این روغن با ارز ۴۲۰۰ وارد شده تعبیه شده به کالا‌های مختلفی که با قیمت ارزان درمی آمده و صادر شده است. رانت اش و آن مابه التفاوت اش رسیده است که بعضی از شرکت‌هایی که دسترسی به این ارز داشته اند. این شرایط را نباید دیگر بگذاریم تکرار شود.

سؤال: شما در مجلس چه کار می‌کنید که این اتفاق دوباره نیفتد؟
طغیانی: گزارشی که ما داده ایم و جمع بندی گزارش آن بند ت تبصره ۲۰ قانون ماده ۲۰ قانون حامل دائمی را خدمت شما گفتم آن چیزی که به نظر ما معقول و منطقی می‌رسد تثبیت نرخ واقعی دلار است نه اینکه یکسری اعداد برای ما مقدس بشوند سعی کنیم آن‌ها را تصویب کنیم. اینجا به نظر من مسئله مدیریت در بازار ارز خیلی مهم است.

سؤال: این تثبیت نرخ واقعی که می‌فرمایید یعنی چه؟
طغیانی: نرخ واقعی متناسب با شرایطی که اقتصاد کشور دارد مثلاً ما الان یک شرایط تورمی داریم در این شرایط تورمی میانگین به نسبت تورم پارسال نسبت به امسال را همه کالا و خدمات قیمت‌ها افزایش پیدا کرده است در این شرایط ما اگر یک کالا مثلاً مثل ارز را که مثل بقیه کالا‌ها عرضه و تقاضا دارد بخواهیم نگه داریم عملاً داریم قیمت نسبی آن را بهم می‌زنیم و ارز هم کالایی که بسیار جذاب است، چون به همه چیز می‌تواند تبدیل شود با واردات و سیلی از بازار ارز قیمت مشخص ندارد قیمت اش تابع همین عرضه‌ها و تقاضا‌ها است از آن طرف هم که تورم را گفتم از این طرف هم اگر خود نرخ اگر جهش وار افزایش پیدا کند تورم زا می‌شود یعنی اثرات تورمی شان می‌رود در تمام کالا‌هایی که واردات شده است به کشور نهاده‌ها قطعات ماشین آلات هر چه وارد شده است قیمت بالاتر می‌آید. به همین نسبت روی نرخ تورم ما هم مؤثر است این نرخ واقعی به نظر ما براساس قانون هم است مندرج است یا باید قانون را عوض کنیم یا باید طبق قانون عمل کنیم.

سؤال: به نظر شما باید این ماده ۲۰ دائمی اجرا شود.
طغیانی: بله باید اجرا شود.

سؤال: اگر اجرا نشود چه کار می‌کنید؟ کما اینکه می‌فرمایید اجرا نشده است تا الان.
طغیانی: گزارشی که ما آورده ایم در مجلس گزارش نظارتی بود اگر همین روال ادامه پیدا کند و بازار ارز متلاطم شود استنکاف از اجرای قانون است ماده ۲۳۴ آئین نامه داخلی است که اگر مسئولی از قانون تخطی کند پرونده او در مجلس ارائه می‌شود صحن علنی که مصوب کند به دستگاه قضایی معرفی می‌شود و غیر از آن کمیسیون اصل ۹۰ یا بقیه ابزار‌های نظارتی مجلس است. ما معتقدیم هم علمی است او هم منطقی است و هم با شواهد و قرائنی که تجربه کرده ایم تطبیق می‌کند اینکه بازار ارز به‌ای شکل مدیریت شود از آن طرف هم واقعیت این فضا‌هایی که الان درست می‌شود و این افزایش‌هایی که به شکل جهش وار، این‌ها غیر واقعی است. یعنی ما اگر می‌گوییم آن طرف باید نیما را واقعی کنیم از این طرف هم این نرخ‌هایی که الان است هیچکدام هیچ نسبتی با واقعیت‌های اقتصاد ایران با مقدار واردات ما ندارد مگر اینکه کانال خروج سرمایه باز شود و این اتفاق خروج سرمایه بخواهد به شکل گسترده بیفتد که آن را باید تدابیر دیگری برایش دید.

سؤال: شما فکر می‌کنید بانک مرکزی الان و دراین شرایط باید چه اقدامی انجام دهد تا بتوانداز تلاطم بازار ارز کم کند؟
دارابی: اصل مهم همان بازگشت به قانون است بازگشت به قانون است و هیچ کار عجیب و غریبی نباید بانک مرکزی انجام دهد همان نحو مدیریتی که همین ساختار بانک مرکزی قبلاً داشته است تجربه‌ای که داشته است نرخ نیما مثل قبل مدیریت شود مشخصاً نرخ بازار اسکناس باید برسد به بازار غیررسمی و به صورت فعالانه بانک مرکزی در بازار مداخله کند و تقاضای سفته بازی را کنار بگذارد. تخمین ما این است که نزدیک به ۲ تا ۳ میلیارد دلار یعنی ۷ میلیارد با تبدیل می‌شود به ۲ یا ۳ میلیارد دلار تقاضای اسکناس، با نزدیک کردن نرخ، اگر این کار‌ها انجام نشود ما در نیما شاهد یک ارز ترجیحی جدید خواهیم بود و معضلاتی که همه می‌دانیم معاملات پشت نیما صورت خواهد گرفت یعنی ما به التفاوت‌ها در پشت نیما انجام شد یک فسادی در آنجا ایجاد می‌شود از طرف دیگر ما واقعاً بانک مرکزی از این لحاظ حالا مقدارش را کاری ندارم.

سؤال: نکته همین است مثلاً این اختلافی که بین نیما و غیررسمی است چه می‌شود این عدد چه اتفاقی برایش می‌افتد؟
دارابی: ما سابقاً با نیما و اختلاف اش با بازار غیررسمی به چه شکل بود؟ نرخ نیما بدون توجه به نوسانات شدید بازار غیررسمی یک روند منطقی را تقریباً با همان فرمول قانون ماده ۲۰ احکام دائمی توسعه با همان رشدش را انجام می‌داد نه اینکه حتماً بدود دنبال بازار غیررسمی و با آن نوسان کند نه اینکه تثبیت هم بشود. اگر این اتفاقات نیفتد یک فسادی را در نیما خواهیم داشت نظارت پذیری نخواهیم داشت منابع بانک مرکزی، ما وضعیت مان مثل خرداد سال ۹۷ است که می‌گفتیم وضعیت نفتی مان خوب است صادرات مان خوب است و واقعاً هم خوب است به میزان اش کاری ندارم واقعاً وضعیت مان خوب است، ولی با این سیاست‌ها مثل سال ۹۷ که می‌گفتیم وضعیت مان خوب است و بعداً دولت گفت ما سال ۹۷ وضعیت مان خیلی خراب شد، باید انتظار داشته باشیم آینده دولت فعلی هم همین حرف را بزند اگر در بازار اسکناس اصلاحات شکل نگیرد مطمئن باشید رهبری قیمت همچنان به دست سفته بازان خواهد بود و مجدداً ذخایر اسکناس ما ته خواهد کشید و بعد از آن من نمی‌دانم بانک مرکزی ایده اش چه خواهد بود.

سؤال: فکر می‌کنید چقدر طول بکشد که بانک مرکزی بخواهد تغییر ریل بدهد برگردد به همین نکات قانونی که شما اشاره کردید؟
دارابی: به نظر من فاصله زیادی الان نرخ ندارد الان اگر قرار است تصمیمی گرفته شود الان باید این تصمیم گیری انجام شود این را هم درنظر داشته باشید یکی از دلایلی که الان در بازار حواله غیررسمی ما فشار تقاضا را داریم این خود همین اختلاف نرخ نیمایی است وقتی ما ۱۰ هزار تومان ۱۲ هزار تومان ارزمان را در نیما می‌دهیم واردکننده تقاضای بیشتری برای واردات دارد و جلوتر می‌رود ارزش را در بازار غیررسمی تهیه می‌کند می‌ایستد در صف نیمایی تا بالاخره آن ارز ۲۸ تومان گیرش بیاید گیرش هم نیاید فرقی نمی‌کند.

سؤال: بانک مرکزی بخواهد تغییر ریل بدهد باید چه کار کند؟
طغیانی: پیشنهاداتی را دیروز مجلس در صحن علنی مطرح کرد کمیسیون پیشنهاداتی را داد و بعضاً اتفاقاً همراهی هم بود یعنی رئیس کل محترم وزیر محترم اقتصاد همراهی کردند غیر از این بحث پرداختن به نرخ و رها کردن نرخ اسمی ما معتقدیم که صادرکنندگان غیرعمده را باید برایشان تسهیل کرد خود این صادرکنندگان غیرعمده چیده ای؟ هستند که در سامانه هستند اگر تسهیل کنیم برایشان ما الان ارز صادرکنندگان غیرعمده ما یعنی کسانی که محصولات کشاورزی صادر می‌کنند آن‌هایی که در حوزه صنایع دستی هستند و ارز‌های جزئی حداکثر ۱۰ درصد عرضه ارز بازار است یعنی ارزآوری کشور ما حداکثر ۱۰ یا ۱۵ درصدش این‌ها هستند این‌ها را می‌توانیم تسهیل کنیم این‌ها ارزشان را بتوانند ساده‌تر با سهولت بیشتری در بازار بیاورند امور بخشی کنند به بخشی از بازار که اتفاقاً دارد با آن بخش غیررسمی تأمین مالی می‌شود.

سؤال: این تسهیل گری چقدر زمان می‌برد تا اتفاق بیفتد؟
طغیانی: الان امکاناتش دراختیار دولت است یعنی در چارچوب قوانین موجود این امکان کاملاً وجود دارد البته یک مقدار تسهیل کردند این‌ها را با اسکناس گفتند بیایید ما برایتان رفع تعهد می‌کنیم؟ خیلی از واردات کشور وابسته است به درهم درحالی که اساساً با یک واسطه دارد دوباره از چین وارد می‌شود. چه لزومی دارد که این‌ها انبوه تقاضا ما پشت سد درهم ما داشته باشیم که حتماً باید درهمی این‌ها تأمین مالی شود. ما سال گذشته فکر می‌کنم حدود ۸ میلیارد دلار واردات از چین داشته ایم ۱ میلیارد دلار قطعات خودرو بوده است اغلب این‌ها به شکل درهمی انجام شده است درحالی که منابع یوآن داریم و می‌توانسته این تغییر اتفاق بیفتد تا کسانی که واقعاً از چین نمی‌خواهند وارد کنند یا از جا‌های دیگری خریدار هستند بتوانند با یک انباشتگی تقاضای کمتری برای درهم مواجه باشیم.

سؤال: بانک مرکزی چطور باید این را مدیریت کنند؟
طغیانی: بحث درهم را، این‌ها کانال‌هایی است که در مدیریت بازار ارز معنا پیدا می‌کند؟ صادرکننده چین، یک اتفاقی که هست فاصله بازار نیما وقتی که با نرخ زیاد می‌شود متأسفانه یک مبادلاتی پشت نیما رخ می‌دهد این مبادلات پشت نیما یعنی ما ظاهر نیما را حفظ کرده ایم، ولی داریم با یک مبادلات پشت نیما اتفاقات دیگری دارد رقم می‌خورد این را به نظر ما باید سریعتر رفع و رجوع کرد بازار ارز کاملاً بازار قابل مدیریتی است خیلی از هموطنان ما که با یک اندک سرمایه‌ای وارد بازار می‌شوند نباید نسبت به ارقامی که الان در بازار مطرح است به نظر من دلخوش کنند، چون این بازار با واقعیت‌های ارزی ما کاملاً فاصله دارد.

سؤال: قرار بود بانک مرکزی اسامی متخلفین در ترازنامه را بدهد؟
طغیانی: هنوز به دست ما نرسیده است، ولی نامه‌ای که معاونت امور مجلس به بانک مرکزی به نظارت زده و این را درخواست کرده است را به ما داده اند. یعنی تقاضای ما را منعکس کرده اند.