خودرو‌های هیبریدی و برقی چه تفاوتی دارند؟

همان‌طور که احتمالا به گوشتان رسیده است، سرنوشت دنیای خودرو دیگر با بنزین و سوخت‌های فسیلی رقم نمی‌خورد، بلکه این الکترون‌ها هستند که صنعت حمل‌ونقل را در آینده نزدیک به دست می‌گیرند و به احتمال بسیار زیاد پیشرانه‌های احتراقی را برای همیشه به گورستان تاریخ می‌سپرند.

اما خودروهای برقی و مدل‌های هیبریدی که طی دهه اخیر به تدریج جای پای خود را در بازار خودرو محکم‌تر کرده‌اند، چه ویژگی‌هایی دارند و این دو نوع قوای محرکه از کدام جهات نسبت به همدیگر متفاوت هستند. برای پاسخ به این سوال ابتدا لازم است ماشین‌های هیبرید و الکتریکی را به طور کلی معرفی کنیم تا راحت‌تر فرق خودروهای هیبریدی و برقی را درک کنید.

معرفی خودروهای هیبریدی

در واقع خودروی هیبریدی را می‌توان نوعی از ماشین‌های احتراقی دانست که به منظور تامین نیرو محرکه خود، علاوه بر پیشرانه احتراقی به موتور الکتریکی هم مجهز هستند. بنابراین ماشین‌های هیبریدی ضمن آنکه مصرف سوخت فسیلی کمتری خواهند داشت، قادرند تا برد حرکتی بیشتری ارائه دهند و مسافت‌های طولانی‌تری را در یک مرتبه سوخت‌گیری بپیمایند.

البته خودروهای هیبریدی انواع مختلفی دارد که گرچه اصول کار آنها یکسان است اما در جزئیات با یکدیگر متفاوت هستند. در این راستا باید بدانید که انواع ماشین‌های هیبریدی به سه گونه: مایلد-هیبرید، فول هیبرید و پلاگین هیبرید تقسیم می‌شود.

خودرو مایلد- هیبرید همان‌طور که از اسمش پیداست، از توان موتور الکتریکی به صورت جزئی و صرفا در مواقعی استفاده می‌کند که موتور احتراقی احتیاج به یک نیروی کمکی اضافه داشته باشد. به عنوان مثال در ابتدای حرکت یا سایر مواقعی که صرفا خودرو به صورت مقطعی به مقداری قدرت بیشتر نیاز دارد، موتور الکتریکی در کنار پیشرانه بنزینی وارد عمل شده و حرکت اتومبیل را تسهیل می‌کند.

در نمونه فول هیبرید موتور الکتریکی با توان بیشتری وارد عمل شده و حتی خودرو می‌تواند مسافت‌های نه‌چندان کمی را به صورت کاملا برقی و بدون سوزاندن سوخت بپیماید. بنابراین واضح است که خودروهای فول هیبرید هم برد حرکتی بسیار بالاتری دارند و هم قدرت و مصرف سوخت آنها نیز نسبت به نمونه مایلد بهینه‌تر است. ضمنا در این مدل‌ها باتری‌های بزرگتر با ظرفیت بالاتر به کار می‌روند.

ماشین‌های پلاگین هیبرید نیز در واقع از لحاظ ساختاری تفاوت زیادی با نمونه فول هیبرید ندارند اما فرق اصلی آنها این است که باتری مدل پلاگین هیبرید را می‌توان توسط منبع خارجی نظیر ایستگاه‌های شارژ و یا پریز برق خانگی شارژ کرد. این در حالی است که انرژی باتری دو نمونه دیگر صرفا توسط موتور احتراقی خودرو و یا سیستم بازیابی انرژی ترمزها تامین می‌شود و هیچ‌گونه منبع خارجی برای شارژ کردن باتری مدل فول و مایلد هیبرید وجود ندارد. بنابراین واضح است که ظرفیت باتری‌های مدل پلاگین هیبریدی نسبت به دو نسخه دیگر بیشتر است و برد حرکتی بالاتری را برای خودرو به ارمغان می‌آورد.

معرفی خودروهای برقی EV

به بیان بسیار ساده اگر موتور بنزینی یا دیزلی را از روی خودروهای هیبریدی حذف کنیم، به خودروهای تمام برقی می‌رسیم. بنابراین خودروهای الکتریکی EV یا تمام برقی به منظور چرخاندن تایرهای خود صرفا از انرژی الکتریکی استفاده می‌کنند و دیگر کوچکترین اثری از موتورهای بنزینی یا گازوئیلی در آنها دیده نمی‌شود. این خودروها معمولا از یک یا دو موتور الکتریکی به همراه باتری لیتیوم یون و یا گونه‌های دیگر باتری، به عنوان اجزای اصلی بخش فنی خود بهره می‌برند. برد حرکتی اکثر خودروهای الکتریکی در حال حاضر چیزی حدود ۲۰۰ تا ۵۰۰ کیلومتر است اما پیشرفت‌های تکنولوژی این نوید را می‌دهد که شعاع حرکتی این اتومبیل‌ها با یک مرتبه شارژ تا حوالی ۸۰۰ یا حتی هزار کیلومتر نیز ارتقا پیدا کند.

تفاوت خودروهای هیبریدی و برقی چیست؟

با توجه به توضیحاتی که در بالا اشاره شد، حالا باید به راحتی بدانید که فرق خودروهای هیبریدی و برقی چیست. خودروهای هیبریدی از سوخت فسیلی و نیروی برق به صورت ترکیبی برای حرکت کردن استفاده می‌کنند؛ اما خودروهای برقی موتور احتراقی را به طور کامل کنار گذاشته و صرفا به نیروی الکتریسیته ناشی از باتری و موتور الکتریکی متکی هستند.

البته اگر به طور دقیق‌تر به مقایسه خودروهای هیبریدی و برقی بپردازیم، آن وقت متوجه می‌شویم که خودروی تمام برقی از موتور پرتوان و باتری‌های بزرگتر با قابلیت شارژ توسط منبع خارجی سود می‌برند که برد حرکتی آن بسیار قابل توجه است. این در حالی است که مدل مایلد و فول هیبرید از قابلیت شارژ توسط منبع خارجی بی‌بهره هستند.

نکته دیگری که شاید برایتان جالب باشد بدانید، این است که بیشینه گشتاور ماشین‌های برقی به صورت لحظه‌ای در همان ابتدای حرکت به طور کامل به چرخ‌ها منتقل می‌شود. همین موضوع باعث شده تا این خودروها از لحاظ شتاب و چابکی نسبت به خودروهای احتراقی همرده، بسیار پرشتاب‌تر عمل کنند و از این منظر هیجان رانندگی را بالاتر ببرند.

کلام پایانی

خودروهای هیبریدی از موتورهای بنزینی و برقی در کنار هم نیرو می‌گیرند اما خودروی تمام برقی تنها با موتور الکتریکی و باتری کار می‌کنند.

آن طور که از شواهد پیداست، آینده جهان اتومبیل به سمت خودروهای هیبریدی و سپس کاملا برقی حرکت می‌کند. اما متاسفانه کشور ما از این جهت بسیار ضعیف ظاهر شده و در حال حاضر نه خودروهای هیبریدی و نه خودروهای برقی امکان حضور گسترده در بازار ایران را ندارند. در این راستا لازم است که سیاست‌گذاران نسبت به تأمین زیرساخت‌های لازم جهت تولید و واردات خودروهای برقی اقدام کنند و تسهیلات لازم را فراهم آورند تا درگذر از عصر خودروهای احتراقی به ماشین‌های برقی، صنعت حمل‌ونقل کشور بیش از این عقب نماند.