خرمالو:

یکی از میوه های پاییزی خوشمزه و پرطرفدار؛ خرمالو است و نامگذاری آن به این شکل مربوط به طعم تلفیقی خرما و آلو است. نام انگلیسی این میوه از نام ایرانی آن برگرفته شده است. 

درخت خرمالو از گیاهان گلدار دولپه است و تقریبا ۵۰۰ گونه برگریز و درختان همیشه سبز دارد. اکثر گونه های مربوط به این گیاه در مناطق گرمسیر رشد می کنند و فقط تعدادی از آنها در آب و هوای معتدل هم می توانند رشد کنند. 

خرمالو دارای چندین گونه است و هر کدام می توانند رنگ مخصوص به خود را داشته باشند. اصالت این میوه به چین برمی گردد و طعم بوی خوش آن با داشتن برگهایی سفت و پهن تکمیل می شود. 

یکی از انواع خرمالو؛ خرمالوی آمریکایی است. این میوه زمانی که حالت رسیده دارد به رنگ سیاه در می آید و قبل آن پوستی سبز و گوشتی سفید دارد. به طور کلی می توان گفت خرمالوها دو نوع هستند؛ گس و غیرگس. خرمالوهای گس به دلیل داشتن مقدار زیادی تانین قابل خوردن نیستند، زمانی که خرمالو می رسید و دیگر حالت گس ندارد، تانین خود را از دست می دهد. 

خرمالو را می توان هم به صورت خام و هم به صورت خشک کرده مصرف کرد، به همین دلیل برخی دسر و غذاها این میوه نیز دیده می شود. کالری پایین خرمالو آن را برای افرادی که دنبال رژیم های لاغری هستند قابل استفاده کرده است. در ادامه به خواص این میوه خوشمزه خواهیم پرداخت.

ارزش غذایی خرمالو:

خرمالو ها باوجودی که ابعاد کوچکی دارند اما سرشار از موادمغذی هستند که مقدار آنها قابل توجه می باشد، همین موضوع سبب شده که حتی خواص خرمالو به سرکه آن نیز منتقل شود. یک خرمالو که حدود ۱۶۸ گرم وزن دارد حاوی مقادیر مشخصی از موادمغذی است که به شرح زیر می باشند:

- کالری: ۱۲۷

- کربوهیدرات: ۳۱ گرم

- پروتئین: ۱ گرم

- چربی: ۰.۳ گرم

- فیبر: ۶ گرم

- ویتامین A؛ ۵۵ درصد از نیاز روزانه

- ویتامین C؛ ۲۲ درصد از نیاز روزانه

- ویتامین E؛ ۶ درصد از نیاز روزانه

- ویتامین K؛ ۵ درصد از نیاز روزانه

- ویتامین B؛ ۸ درصد از نیاز روزانه

- پتاسیم؛ ۸ درصد از نیاز روزانه

- مس؛ ۹ درصد از نیاز روزانه

- منگنز؛ ۳۰ درصد از نیاز روزانه

همانطور که اشاره شد خرمالو دارای کالری کمی است و منبع خوبی از تیامین و ربیبوفلاوین محسوب می شود، از طرفی با داشتن مواد معدنی نظیر؛ فولات، منیزیم و فسفر جایگاه ارزشمندی را به خود اختصاص می دهد. خرمالو با داشتن فیبر و کالری کم ماده ای مناسب برای افرادی که قصد کاهش وزن دارند محسوب می شود. 

یک خرمالو می تواند بیش از نیمی از مقدار توصیه شده روزانه ویتامین آ را تامین کرده که یک ویتامین محلول در چربی محسوب می شود و وجود آن برای عملکرد سیستم ایمنی، بینایی و رشد جنین بسیار ضروری می باشد. علاوه بر این موارد، خرمالو طیف گسترده ای ترکیبات دیگر مانند تانن‌ها، فلاونوئیدها و کاروتنوئیدها را دارا می باشد که می توانند بر سلامتی تاثیر مثبتی بگذارند. برگ های خرمالو دارای مقداری زیاد ویتامین سی هستند و تانن و فیبر موجود در چای این میوه دارای خاصیت درمانی نیز هستند. 

آنتی اکسیدان ها توانایی مبارزه با رادیکال های آزاد مضر را دارند، بنابراین می توانند از آسیب های وارد شده توسط این مواد به سلول های بدن، بروز بیماری مزمن و خطرناک و انواع سرطان ها پیشگیری کنند. از طرفی بر اساس مطالعات آنتی اکسیدان ها می توانند از بیماری های قلبی عروقی و دیابت هم پیشگیری کنند. بر اساس مطالعه ای که در سال ۲۰۱۲ انجام شد؛ آب خرمالو منبعی از گالیک اسید و اپیکاتچین‌گالات است که این دو ماده خاصیت آنتی اکسیدانی قوی از خود نشان می دهند. 

خواص خرمالو:

درمان سرماخوردگی:

همانطور که اشاره شد خرمالو منبعی غنی از آنتی اکسیدان است، این آنتی اکسیدان ها می توانند با استرس اکسیداتیو مقابله کرده و از فرآیندی که توسط مولکول های ناپایدار به نام رادیکال های آزاد ایجاد می شوند پیشگیری می کند. استرس اکسیداتیو با بیماری های مزمنی مانند؛ بیماری قلبی، دیابت، سرطان و بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر در ارتباط است. 

خواص خرمالو برای درمان سرماخوردگی هم مربوط به اثر تقویتی این میوه بر سیستم ایمنی است. 

سلامتی قلب:

علت اصلی مرگ و میر در سراسر دنیا بیماری های قلبی هستند بنابراین بر زندگی میلیون ها نفر تاثیر منفی گذاشته اند، البته این نوید را می توان دارد که بیماری ها قلبی با استفاده از کنترل عوامل خطرساز مانند رژیم غذایی ناسالم، قابل پیشگیری خواهند بود. ترکیب های قوی موجود در این میوه آن را ب یک انتخاب عالی برای سلامت قلبی عروقی تبدیل کرده است. 

آنتی اکسیدان های فلاونوئیدی از جمله کورستین و کامفرول موجود در خرمالو می تواند با کاهش خطر بیماری قلبی ارتباط داشته باشد. در مطالعه ای صورت گرفته در این مورد نشان داده شده افرادی که فلانوئیدها مصرف می کنند به میزان ۱۸ درصد کمتر از سایرین به مشکلات مربوط به قلب دچار می شوند. رژیم‌های غذایی غنی از فلانوئیدها می تواند با کاهش فشارخون، کلسترول بد یا LDL ، کاهش التهابات بدن؛ به بهبود سلامت سیستم قلبی عروقی کمک کند.

از طرفی این احتمال وجود دارد تانن های موجود در خرمالوی گس که باعث ایجاد تلخی در دهان می شوند؛ توانایی کاهش فشار خون را دارند. اسید تانیک و اسید گالیک که در خرمالو یافت می شوند بر اساس مطالعات توانایی کاهش فشار خون بالا را دارند بنابراین می توانند در درمان بیماری های قلبی عروقی موثر باشند.

افزایش انرژی بدن به شکل طبیعی:

خرمالو با داشتن طعم شیرین می تواند به عنوان یک میان وعده استفاده شود علاوه بر این خرمالو حاوی شکر است که می تواند به عنوان یک انرژی زا طبیعی وارد عمل شود، همین موضوع سبب می شود افرادی که تمرینات ورزشی انجام می دهند یا کودکان که نیاز به مقدار زیادی انرژی دارند، بتوانند از این خاصیت خرمالو بهره مند شوند. 

قند و پتاسیم خرمالو می تواند خستگی را از بین ببرد، به همین دلیل توصیه می شود که افرادی که به استرس و خستگی دچار می شوند خرمالو را در رژیم غذایی قرار دهند.

ادرار آوری: 

خرمالو دارای مقدار زیادی کلسیم و پتاسیم است به همیت دلیل افرادی که به مشکلات کلیوی دچار هستند؛ هر روز یک خرمالو را در سبدغذایی خود قرار دهند تا کاهش حفظ آب بدن کمک کنند. استفاده از خرمالو به شکل منظم سبب می شود از مشکل نگهداری آب پیشگیری شود. پتاسیم موجود در خرمالو سبب می شود که ادرار آور باشد به همین دلیل توصیه می شود به جای داروهای ادرار آور از خرمالو استفاده شود. 

کمک به گوارش و دفع:

خرمالو منبعی غنی از فیبر است به طوری که هر خرمالو می تواند ۶ گرم فیبر برای بدن ایجاد کند که این مقدار تقریبا یک‌ چهارم نیاز روزانه‌ را به فیبر تامین می کند. از طرفی خرمالو می تواند یبوست را درمان کند و گوارش را بهبود دهد.  در صورتی که قصد دارید به این منظور از خرمالو استفاده کنید، روی نوع شیرین آن حساب باز کنید، زیرا خرمالوهای گس مقدار تانیک اسید بیشتری دارند به همین دلیل خودشان می توانند موجب یبوست شوند. تانیک اسید با کاهش ترشحات گوارشی و سرعت حرکت غذا در دستگاه گوارش یبوست را تشدید خواهد کرد.  خرمالو با داشتن مقدار زیادی فیبر می تواند باکتری های مفید موجود در دستگاه گوارش را تغذیه کند؛ همین موضوع می تواند تاثیر مثبتی بر عملکرد گوارشی و سلامت کلی بدن بگذارد. 

مفید برای چشم:

خرمالو سرشار از ویتامین A است که برای سلامت چشم ماده ای ضروری است، یک خرمالو می تواند ۵۵ درصد از نیاز روزانه را به این ویتامین تامین کند. بنابراین مصرف خرمالو می تواند کمبود بدن را در مورد ویتامین A جبران کند و در نتیجه اگر فرد به مشکلات بینایی دچار شده باشد، دید بهتری خواهد داشت. 

خرمالو غنی از فیبر:

غذاهای سرشار از فیبر مانند میوه و سبزیجات می توانند موجب دفع مقدار اضافی کلسترول شوند در نتیجه سطح کلسترول بد کاهش خواهد یافت. کلسترول به خصوص از نوع بد آن می تواند خطر بیماری های قلبی، حمله و سکته قلبی را افزایش دهد. خرمالو از جمله میوه هایی است که می تواند سطح کلسترول بد را کاهش دهد. بر اساس مطالعه ای که در این زمینه صورت گرفته مشخص شده است افرادی که به مدت ۱۲ هفته روزانه ۳ عدد کلوچه دارای فیبر خرمالو مصرف کرده اند؛در مقایسه با افرادی که کلوچه ساده مصرف کرده اند، سطح کلسترول آنها به شدت کاهش یافته است.

کمک به درمان دیابت:

همانطور که اشاره شد خرمالو دارای مقدار زیادی فیبر است که می تواند موجب تنظیم دفع مدفوع شود، به همین دلیل در صورت بالا بودن قند خون آن را از طریق مدفوع از بدن خارج می کند. از طرفی غذاهایی که دارای فیبر هستند مانند خرمالو می توانند سرعت هضم کربوهیدرات‌ها و جذب قند را کاهش دهند، به همین ترتیب می توانند از افزایش ناگهانی قند خون پیشگیری کنند. بر اساس مطالعه ی صورت گرفته بر روی ۱۱۷ نفر که به دیابت مبتلا بودند، افزایش مصرف فیبر می تواند سبب کاهش چشمگیر قند خون شود.

پیشگیری از ابتلا به سرطان:

خرمالو در کنار داشتن طعم فوق العاده دارای مقدار زیادی آنتی اکسیدان نیز هست که خاصیت ضدسرطانی داشته و می توانند با اثرات مضر ناشی از رادیکال های آزاد مبارزه کنند، در نتیجه موجب حفظ سلامت فرد و پیشگیری از ابتلا به بیماری های مختلف می شوند. خرمالو دارای مقدار زیادی ویتامین A و C و همچنین ترکیباتی فنلی مانند کاتچین و گالوکاتکول می باشد، این موارد می توانند به صورت مستقیم از ابتلا به سرطان پیشگیری کنند. بنابراین اگر خرمالو را به بشقاب غذایی روزانه خود اضافه کنید ایمنی سلول های بدن را نسبت به انواع سرطان ها افزایش خواهید داد.

تقویت سیستم ایمنی:

خرمالو از جمله میوه هایی است که بالاترین سطح ویتامین C را دارا هستند به همین دلیل می تواند دستگاه ایمنی را تقویت کند. این مقدار از ویتامین C در یک خرمالو می تواند ۹۸ درصد از نیاز روزانه بدن به این ویتامین را تامین کند. ویتامین C موجود در خرمالو با تحریک کردن سیستم ایمنی تولید گلبول های سفید خونی را افزایش می دهد، گلبول های سفید مهم ترین سد دفاعی بدن در برابر عفونت های میکروبی، ویروسی، قارچی و سموم محسوب می شوند.

کاهش التهابات بدن:

التهابات مزمن با بیماری هایی نظیر بیماری قلبی، آرتریت، دیابت، سرطان و چاقی در ارتباط هستند، به همین دلیل انتخاب غذاهای که خاصیت ضدالتهابی زیادی دارند می تواند به کاهش التهاب و بیماری های مرتبط با آن جلوگیری کند. همانطور که اشاره شد خرمالو دارای مقدار زیادی ویتامین C است که می تواند به کاهش التهابات بدن کمک کند. ویتامین سی می تواند با مبارزه با رادیکال های آزاد از آسیب های ناشی از آن و التهاب بدن پیشگیری کند. ویتامین C در واقع با اهدا کردن الکترون خود به رادیکال های آزاد می توانند این مولکول را از حالت ناپایداری خارج کند. بر اساس مطالعات صورت گرفته قرار دادن مقدار زیادی ویتامین C در رژیم غذایی با کاهش خطر بیماری‌های التهابی مانند بیماری‌های قلبی در ارتباط است. از طرفی خرمالو منبعی غنی از ویتامین E، کاروتنوئیدها و  فلاونوئیدها است که همه آنها از جمله آنتی اکسیدان های قوی محسوب می شوند.

مضرات خرمالو:

همانطور که اشاره شد مصرف خرمالو برای دستگاه گوارش مفید است اما افرادی که به یبوست مبتلا هستند یا اخیراً در حفره شکم عمل کرده‌اند؛ مصرف خرمالوی نارس برای آنها ممنوع می باشد. از طرفی اگر فرد دچار دست دادن توان عضلانی روده (اتونی) شده است نباید خرمالو مصرف کند. برای افرادی که به ضعف معده دچار هستند؛ مصرف خرمالوی رسیده ممنوع است، زیرا می تواند ملین باشد و موجب اسهال شود به خصوص اگر با شیر ترکیب شود. افرادی که به دیابت مبتلا هستند باید در مصرف این میوه جوانب احتیاط را دعایت کنند، زیرا خرمالو مقداری زیادی قند دارد. برای افرادی که به بیماری های دستگاه ادراری و بیماری‌های کلیوی که در مرحله حاد مبتلا هستند خرمالو می تواند مضر باشد. استفاده از خرمالو در دوران شیردهی چندان توصیه نمی شود و تا سه سالگی کودک هم نباید به او برسد زیرا می تواند موجب واکنش آلرژیک شود.