دانستنیهایی جالب در مورد شب یلدا
آداب و رسوم شب یلدا دلپذیر و به یاد ماندنی است و اغلب ایرانیان این روز را در کنار بزرگترها جشن میگیرند.
به گزارش
سرویس وبگردی خبرگزاری صدا وسیما، رهسپار کردن پاییز، پس از گذراندن طولانیترین شب سال، جشن یلدا را به نمادی از امید به روشنایی و گذشتن از سیاهی بدل میکند و نیاکان ما این آیین زیبا را برای ما به یادگار گذاشته اند تا بهانه ایی برای درکنار هم بودن و قدر یکدیگر را دانستن باشد.
طولانیترین و کوتاهترین شب یلدا در ایران
همانطور که میدانید طول شبها به موقعیت جغرافیایی منطقه بستگی دارد و جالب است که بدانید طولانیترین شب یلدا مربوط به ماکو (در شمال غربی ایران) است که ۱۴/۵ ساعت است و کوتاهترین شب یلدا برای چابهار (در جنوب شرقی ایران) است که ۱۳/۵ ساعت است.
شب یلدا از دیدی تاریخی
شب یلدا و برپایی آیین جشن یلدا، از رسوم کهن ایرانیان بوده است و شواهد حاکی از آن است که جشن شب یلدا از زمان داریوش یکم (از سال ۵۰۲ قبل از میلاد) در تقویم رسمی ایرانیان باستان ثبت شده است.
جالب است بدانید جشن باستانی شب یلدا، از سال ۱۳۸۸ در فهرست میراث معنوی کشور قرار گرفته است. باشد که پاسداران این فرهنگ دیرین و حافظان این آیین باشکوه باشیم.
در شب یلدا چه اتفاق نجومی رخ میدهد؟
در شبی که یلدا میخوانیمش، خورشید در بیشترین فاصله با مدار سماوی قرار میگیرد و همین اتفاق باعث میشود طولانیترین شب سال رخ دهد. البته این طولانی بودن تنها یک دقیقه با دیگر شبها تفاوت دارد.
در شب یلدا، خورشید در بیشترین فاصله با مدار سماوی قرار میگیرد.
بخش ویژه شب یلدا، حضرت حافظ
از واجبات همیشگی سفره یلدا و جشن یلدا دیوان حافظ بوده است. از گذشتههای دور، از اصلیترین رسوم جشن یلدا حافظ خوانی و گرفتن فال حافظ بوده که دوست داران حافظ به واسطه آن احوال آینده خود را جویا میشدند.
خوشمزههای ویژه جشن شب یلدا
شب یلدا، از جمله معدود شبهایی است که اعضای خانوادهها دور یکدیگر جمع میشوند برای خلق خاطراتی به یاد ماندنی که یکی از رسوم ویژه شب یلدا، غذاها و سایر خوراکیهای شب یلدا است که با هم مرور میکنیم.
غذاهای مخصوص شب یلدا
هر شهر و فرهنگی غذای ویژهای را برای جشن شب یلدا در نظر میگیرند. سبزی پلو با ماهی، انارپلو، زرشک پلو، کلم پلوی شیرازی و ... همه و همه رنگ ویژهای به این شب میدهند و لذت با هم بودن را چندین برابر میکنند.
آجیل شب یلدا
آجیل شب یلدا یکی از خوشمزهترین و البته پرطرفدارترین عناصر این شب است. این آجیلِ مخصوص ترکیبی از انواع آجیل و خشکبار است.
میوهها و سبزیهای رنگارنگ
هندوانه: این میوه جز نمادهای اصلی یلدا است و تداعی کننده گرمای تابستان در دل زمستان است.
انار: انار و دانههای درخشانش نیز از عناصر جدایی ناپذیر یلدا محسوب میشوند که باتوجه به خواص انار و ویتامین c موجود در آن باعث افزایش انرژی و شادابی آدمی نیز میشود.
انار و دانههای درخشانش از عناصر جدایی ناپذیر یلدا است.
چغندر: یکی از رسوم گذشته تا به امروز پختن چغندر و استفاده آن به شکل لبو در تزئینات سفره یلدا است که نمادی از برکت و روزی است.
مراسم جشن شب یلدا از زبان علی اکبر دهخدا
علیاکبر دهخدا مراسم شب یلدا را اینگونه توصیف میکند:
شب چله بلندترین شب سال است که ایرانیان آن را از دیرباز مبارک میدانستند. در این شب ایرانیان با گردآمدن دور آتش، رقص و پای کوبی یلدا را جشن میگرفتند. آنگاه سفرهای فراخ و گشاده میگسترانیدند که روی آن آتشدان، عطردان و خوراکیهای گوناگون از جمله خوراکیهای فصلی و خوردنیهای غیر نوشیدنی مانند نان، شیرینی، حلوا و گوشت قربانی بود.
چرا شب یلدا، جشنی عزیز و یادگاری ارزشمند است؟
شب یلدا تنها بخاطر طولانیتر شدن فاصله زمانی غروب آفتاب ۳۰ آذر تا طلوع آفتاب اول ماه دی برگزار نمیگردد؛ بلکه معانی و مفاهیم فراوانی دارد. در یلدا، این جشن باستانی، آغاز طولانتر شدن روزها را جشن میگیریم که به ما یاد آور میشود که حتی طولانیترین شب سال هم به صبح میانجامد و لحظات تاریک تا ابد باقی نمیمانند.
جشن شب یلدا، در حقیقت نمادی از امید به فردا و آینده روشن است که در کنار هم میتوانیم قدر لحظهها را بیشتر بدانیم و با در کنار هم بودن برای لحظاتی هم شده از دغدغههای روزمره زندگی دور شویم و در کنار عزیزان مان لحظاتی سرشار از شادی را سپری کنیم.