سرمایه گذاران اعتماد کنند، پژوهشگران جواب می دهند

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز قزوین، به باور برخی از کارشناسان، در زمینه تجاری سازی پژوهش ها کم کاری شده است و پژوهش تا زمانی که به ارزش افزوده تبدیل نشود ارزشمند نخواهد بود.

اگرچه مراکز و دستگاه های پژوهشی کشور در سال های گذشته رشد شتاب گونه ای داشته است و نام پژوهشگران ایرانی در مقاله های جهانی دیده می شود اما با وجود این برخی پژوهشگران و استادان دانشگاه بر این باورند که این پژوهش ها هدفمند و کاربردی نیست و داده های آنها با نیازهای جامعه همخوانی ندارد.

بمناسبت آغاز هفته پژوهش روئسای دانشگاه بین المللی امام خمینی رحمت الله علیه و دانشگاه آزاد اسلامی قزوین در استودیوی گفت و گوی ویژه خبری حضور یافتند.

قاسم زاده رئیس دانشگاه بین المللی امام خمینی رحمت الله علیه در ابتدای بحث گفت: پژوهش رکن اساسی پیشرفت هر کشور است و اگر باور ما به پژوهش این نباشد که حل کننده مشکلات است در حوزه های مختلف کشور دچار آسیب خواهیم شد. پژوهش پشتوانه تحولات فکری در حوزه های علمی است. این باور در متن جامعه و در دل مسئولان و مدیران مراکز صنعتی ما ایجاد شده باشد و تا زمانی که دیدگاهی غیر از این در ارتباط دانشگاه و صنعت وجود داشته باشد پژوهش ها نمی تواند تاثیر لازم را داشته باشد. دانشگاه در دوره جدید به دنبال احصا نیازهاست و تا زمانی که خواسته های صنایع با پژوهش ها تناسب نداشته باشد پژوهش ها اثربخش نخواهند داشت. برخی اوقات بعلت عدم رغبت سرمایه گذاران به استفاده از پژوهش های دانشگاهی، پژوهشگران هم انگیزه خود را از دست می دهند.

زینالی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی گفت: در سال های قبل بیشتر دانشگاه ها روی پژوهش های بنیادی کار می کنند که منجر به تولید مقالات و تولید علم میشد که لازمه توسعه کشور است و بر این اساس از لحاظ رتبه بندی در جایگاه قابل توجه 13 در دنیا هستیم. در دو سال گذشته پژوهش های خوبی در عرصه صنعتی و کاربردی انجام شده است. این پژوهش ها در جهت کمک به فناوری کشور است اما با مطلوبیت موردنظر ما فاصله دارد. بخش صنعت برای پژوهش جایگاه خاصی در نظر نگرفته است و جزو اولویت خود قرار ندادند.

قاسم زاده گفت: هنوز صنایع استان و مدیران استان، اعتماد لازم را به پژوهشگران و محققان استان را ندارند. شاید هراس از این دارند که پروژه محول شده کیفیت لازم را نداشته باشد و سفارش دهنده دچار خسارت شود. شرکت ها از لحاظ نقدینگی هم دچار مشکل هستند و به فکر تامین نیاز روز بازار هستند و به فکر فتح قله ها نیستند و محققان نگاه آینده محورانه دارند. این خلا وجود دارد و دولت باید متولی و واسطه این ارتباط دانشگاه با صنایع باشد و پژوهش های دانشگاهی را بیمه کند. اگر این اقدام انجام شود صنایع نیز این اعتماد را خواهند داشت. قانون جهش دانش بنیان مکلف کرده است دستگاه ها را که 40 درصد اعتبارات پژوهشی خود را به صندوق عالی پژوهش واریز کنند و در بخشی از قانون آمده که اگر صنایع بخشی از بودجه خود را در بخش های پژوهشی صرف کنند تسهیلات مالیاتی در نظر گرفته خواهد شد. 

زینالی تصریح کرد: بسیاری از صنایع استان دارای تصمیم گیری در اینجا نیستند و دفتر کار و تصمیم گیرندگان در تهران قرار دارند و ناخودآگاه این اعتماد ایجاد نمی شود. یک شرکت دانش بنیان که میانگین سنی 25 سال دارند یک قطعه استراتژیک قطعه کنترل هوشمند کولر ماشین را تولید می کنند و این اعتماد جواب داده است. وقتی مدیر تصمیم گیر در معرض تولیدات دانش پژوهان قرار نگیرد اعتماد و به دنبال آن سفارش انجام نخواهد شد. وظیفه اصلی وزارت صمت اینست که تصمیم سازی و تصمیم گیری شرکت ها را هم بومی کنند. 

رئیس دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) در ادامه بحث گفت: دستگاه ها در طراحی بودجه بالطبع به نیروی انسانی مازاد خود توجه می کنند و دستگاه ها بی مهابا نیرو جذب کرده اند که در برخی موارد بیش از 90 درصد بودجه سازمان ها صرف حقوق و دستمزد می شود. البته در دانشگاه ها به دنبال این هستیم که 15 درصد از بودجه دانشگاه ها صرف امور پژوهشی شود و دستگاه ها هم باید به دنبال این مطلب باشند. پژوهش ها می توانند در دوران تحریم محصولاتی برای کشور تولید کنند که آورده ارزی داشته باشد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی قزوین اظهار کرد: وقتی بودجه کافی برای پژوهش نداریم، خودکفا کردن پژوهش امکان پذیر نیست و به تجاری سازی نمی رسد. چتر حمایتی دولت_صنایع در این زمینه لازم است. کشورهای پیشرفته در بودجه بالای 4درصد بودجه پژوهشی در نظر می گیرند در حالی که شاید در کشور ما کمتر از یک درصد باشد. در استان قزوین که یک استان صنعتی است باید این بودجه خیلی بیشتر از اینها باشد.

قاسم زاده هم گفت: از بین کشورهایی که مشابه وضعیت ما را داشتند کشور هندوستان حالت تطبیقی دارد. در این کشور که مثل ما انقلاب کرده و از استعمار خود را رها کرده است و شرایط روند اقتصادی و سیاسی شبیه هم است قوانین را برای امور پژوهشی تسهیل کرده و دوم اینکه جنبه تشویق و تنبیه را در پژوهش اعمال کرده است. صنایعی که رویکرد پژوهش محور داشتند تشویق و در غیر اینصورت آنها را تنبیه می کرد. اگر بتوانیم در قوانین کشور این خلا را پر کنیم به جایگاه قابل توجهی خواهیم رسید. در بودجه 1401 البته این مورد در نظر گرفته شده است.

زینالی اظهار کرد: قانون جهش تولید دانش بنیان که پس از سالها اتفاق افتاد گام خوبی بود اما به تنهایی نمی تواند موثر باشد. شرکت دانش بنیان که در دانشگاه آزاد اسلامی مستقر است نمی تواند از بند مالیاتی در قانون استفاده کند. به این موضوع متاسفانه جامع نگر نگاه نکرده ایم. این خلا قانونی از طریق نمایندگان استان در خانه ملت پیگیری شده است اما زمان بر خواهد بود و ممکن است بازار را از دست بدهیم.

قاسم زاده گفت: چند محصول دانش بنیان ما امسال رونمایی شد. دیروز آخرین دستاورد یکی از پژوهشگران ما با عنوان سامانه اندازه گیری و ثبت نشر صوتی و زیرسامانه های صوتی برای تشخیص نشت شیرهای صنعتی رونمایی شد و مشکلی از مشکلات صنایع گاز استان حل کرد و در صورت حمایت به کل کشور تسری می یابد. دستگاه پرس گرم آزمایشگاهی که یکی دیگر از دستاوردهای دانش پژوهان دانشگاه بود. دستگاه اندازه گیری فلو سوخت گاز که تحریم بود و دانشمندان ما به آن دست یافتند. دستگاه اندازه گیری طول عمر لوله های پلی اتیلن هم از دیگر دستاوردهای پژوهشگران صنعتی در دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) بود.

زینالی هم گفت: دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوئین زهرا، دستگاه آبیاری زیرسطحی که با صرفه جویی 40 درصد در آبیاری بخش کشاورزی سرآمد شده است. در سفر ریاست جمهوری به استان هم قرار شد که از این طرح حمایت شود. سیستم کنترل هوشمند گرمایش و سرمایش خودرو برای اولین بار در کشور تولید شد. اولین موتور سیکلت چهارچرخ که در دو سال گذشته تکمیل شده بود اما انجام آزمایش استاندارد در ماه های گذشته انجام شد و تا امروز 40 دستگاه از آن تولید و فروخته شده است. سعی ما بر روی درآمدزایی از طرح های پژوهشی است. بازی های رایانه ای یکی از بازارهایی است که شرکت های دانش بنیان ما بر روی آن تمرکز کرده اند که ارزش افزوده بسیار زیادی را به کشور تخصیص داده است.

قاسم زاده گفت: دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) چشم اندازی برای خود ترسیم کرده است که بر اساس آن در رشته های دانشگاهی بازنگری شده است. دانشگاه ها به سمت تضمین شغلی دانشجویان پیش می روند. در چشم انداز دانشگاه بر اساس مزیت ها و نیازهای استان و نگاه به حوزه بین الملل رشته ها را هدفگذاری کرده است. رشته های کاربردی و مهارتی را در حوزه های استانی و کشوری تدوین کرده است که یکی از آنها هوش مصنوعی و دیگری ذرات بنیادی است. این رشته در هیچ جای کشور وجود ندارد و می تواند پایه ای برای پروژه چشمه نور باشد. البته پروژه چشم نور حداقل هشت سال از زمان بندی خود عقب مانده است. امیدواریم طی هشت سال آینده فاز اول آن به بهره برداری برسد. 

زینالی تصریح کرد: در تولید مقالات دانشگاه آزاد رتبه خوبی به خود اختصاص داده و در ژورنال های بین المللی حضور قابل توجهی داریم. دانشگاه آزاد هم رشته مکاترونیک توسط دانشگاه آزاد پایه گذاری شده بود که رشته ربات پزشکی هم پس از دانشگاه تهران در دانشگاه آزاد اسلامی قزوین در نظر گرفته شده است. دانشکده موضوعی علوم داده هم یکی دیگر از برنامه های دانشگاه آزاد اسلامی است که برای اولین بار ایجاد کرده است که در ترم های آینده جذب دانشجو انجام خواهد شد.

قاسم زاده هم در پایان گفت: حدود 12 پژوهشگر دانشگاه بین المللی امام خمینی جزو پژوهشگران پراستناد جهان قرار گرفتند و 4 پژوهشگر جزو یک درصد دانشمندان برتر جهان قرار گرفتند که نشان دهنده رشد خیره کننده دانشگاه است.