در سوگ ریحانه نبی

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مازندران،  حضرت فاطمه (س) یکی از پنج تن آل عبا و چهارده معصوم است که پیامبر اکرم (ص) او را برترین زن دو عالم معرفی کرده است. پدر ایشان حضرت محمد (ص) و مادرشان خدیجه کبری (س) نام دارد. حضرت زهرا (س) همسر امام علی (ع) و مادر گرانقدر امام حسن (ع)، امام حسین (ع)، حضرت زینب (س) و ام‌کلثوم است. در قرآن کریم آیه تطهیر، سوره کوثر، آیه اطعام و آیه مودت در شأن این بانوی بزرگوار نازل شده است. حضرت زهرا (س) در بیستم جمادی‌الثانی سال پنجم پس از بعثت در مکه مکرمه به دنیا آمد.
بر اساس منابع تاریخی، در مورد شهادت حضرت فاطمه (س) یا ایام فاطمیه، روایات مختلفی وجود دارد.
دهه اول و دوم فاطمیه
در عرف، دهه دوم جمادی الاول، از ۱۰ تا ۲۰ جمادی الاول که بنابر قول ۷۵ روز پس از رحلت نبی (ص)، شهادت آن بانوی بزرگوار در آن واقع شده «دهه اول فاطمیه» است و دهه اول جمادی الثانی از ۱ تا ۱۰ جمادی الثانی، که طبق قول ۹۵ روز، شهادت حضرت زهرا (س) در آن واقع شده، «دهه دوم فاطمیه» گفته می‌شود.
در فرهنگ عامه شیعیان عراق به جای دو دهه سه دهه بر‌گزار می‌شود، که «دهه اول فاطمیه» ۴۰ روز بعد از درگذشت پیامبر (ص) است.
علمای شیعه نیزبیشتر قول دوم (۱ تا ۱۰ جمادی الثانی) را ایام فاطمیه می‌نامند وبه همین ملاحظه این روز درکشور ما تعطیل رسمی اعلام شده و به اعتقاد محققان تاریخ اسلام نیز روایت ۹۵ روز مورد توجه و سندیت تاریخی است.

وقایع پایان زندگی

در چند ماه پایانی زندگی فاطمه (س) حوادث ناگواری برای او اتفاق افتاد؛ چنانکه گفته شده در این دوره هیچ کس زهرا (س) را خندان ندید. درگذشت پیامبر (ص)، ماجرای سقیفه، غصب خلافت، مصادره فدک توسط ابوبکر و خواندن خطبه فدکیه در حضور صحابه مهم‌ترین وقایع پایانی زندگی اوست. فاطمه در کنار علی (ع) یکی از مخالفان اصلی شورای سقیفه و خلافت ابوبکر بود؛ به همین دلیل مورد تهدید دستگاه خلافت قرار گرفتند که نمونه آن تهدید به آتش زدن خانه فاطمه است. بیعت نکردن علی (ع) و مخالفان ابوبکر و تحصن آنان در خانه فاطمه موجب شد یاران خلیفه به خانه او حمله کنند و در این هجوم فاطمه به سبب ممانعت از بردن علی برای بیعتِ اجباری با ابوبکر آسیب دید و فرزندش سقط شد. فاطمه (س) پس از این واقعه در بستر بیماری افتاد و پس از مدت کوتاهی به شهادت رسید.
فاطمه به علی (ع) وصیت کرد مخالفانش نباید در نماز گزاردن بر پیکرش و مراسم تدفین او شرکت کنند و از علی (ع) خواست شبانه وی را دفن کند. بر اساس دیدگاه مشهور، فاطمه (س) در ۳ جمادی‌الثانی سال ۱۱ هجری قمری در مدینه به شهادت رسید. عمر او را هجده سال گفته‌اند؛ اما در روایتی از امام باقر (ع) عمر او ۲۳ سال ذکر شده است.

علت و چگونگی شهادت حضرت فاطمه (س)

رویداد‌های تلخ، شرایط سخت بیماری و دوری از پدر بیش از پیش شرایط جسمى و وضعیت روحى حضرت زهرا (س) را دشوارتر می‌کرد، اما حضرت فاطمه (س) با اینکه روز به روز پیکرش آب مى‏‌شد، هیچ شِکوه‌ای از بیماری نداشت.
در هنگام یورش حاکمان غاصب به خانه‌اش، حضرت زهرا (س) به گونه‌ای میان درب و دیوار آسیب دیدند که علاوه بر صدمه‌های سخت، جنین ایشان نیز سقط شد و تازیانه‌های بیشماری بر جان و روح او نشست. همه این رویداد‌های تلخ و دردناک حضرت زهرا (س) را به بستر بیماری کشاند و به شهادت ایشان منجر شد.
حضرت امام حسن مجتبى (ع) در یک مجلس مناظره در حضور معاویه خطاب به مغیرة بن شعبه فرمود: «انت الذى ضربت فاطمة بنت رسول‏اللَّه صلى اللَّه علیه و آله حتى ادمیت‌ها و القت ما فى بطنها...؛ تو مادرم را زده و مصدوم و مجروح ساختى، تا اینکه او بچه ‏اش را سقط کرد...»

محل دفن حضرت فاطمه (س)

حضرت فاطمه قبل از شهادت، وصیت کرده بود دوست ندارد افرادی که به او ستم کردند و اسباب خشم و غضب او را فراهم کردند، بر پیکرش نماز بخوانند و در تشییع او حاضر شوند؛ از این رو خواسته بود او را مخفیانه تشییع و دفن کنند و محل دفن او مخفی بماند. به گفته مورخان، علی (ع) به کمک اسماء بنت عُمیس، همسرش را غسل داد و خود بر پیکرش نماز خواند. به غیر از امام علی (ع) چند نفر دیگر نیز در نماز شرکت کردند که در مورد تعداد و نام افراد اختلاف وجود دارد. منابع تاریخی امام حسن، امام حسین، عباس بن عبدالمطلب، مقداد، سلمان، ابوذر، عمار، عقیل، زبیر، عبدالله بن مسعود و فضل بن عباس را افرادی دانسته‌اند که در این نماز شرکت داشتند.
امام علی (ع) پس از دفن، آثار قبر بودن را از بین برد تا قبر مشخص نباشد. علاوه بر نامعلوم بودن مکان دقیق قبر، در کلیت مکانی که قبر در آن قرار دارد نیز نقل‌های مختلفی وجود دارد:
برخی محل دفن حضرت فاطمه (س) را در روضة النبی دانسته‌اند.
خانه حضرت فاطمه و امام علی (ع) مکان دیگر محل دفن معرفی شده است. این مکان با گسترش مسجد النبی در زمان بنی‌امیه، بخشی از مسجد قرار گرفت.
برخی منابع به صورت مطلق قبرستان بقیع را به عنوان محل دفن حضرت فاطمه ذکر کرده‌اند.
خانه عقیل بن ابی‌طالب مکان دیگری است که منابع آن‌را محل دفن حضرت فاطمه دانسته‌اند.
خانه عقیل، خانه‌ای بزرگ، در کنار قبرستان بقیع بود؛ و پس از دفن شدن پیکر فاطمه بنت اسد، عباس بن عبدالمطلب و تعدادی از امامان شیعه (ع) از حالت مسکونی به صورت زیارتگاه عمومی تغییر یافت.