اهدای دستگاه تشخیص سلول‌های سرطانی به ۵ دانشگاه علوم پزشکی

این دستگاه با حمایت مالی خانواده مشتاقی، خیر علم و فناوری و معاونت علمی‌وفناوری ریاست‌جمهوری به ۵ دانشگاه علوم پزشکی ایران، تبریز، اهواز، کردستان و لرستان اهدا شد.

محققان یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان دستگاهی برای تشخیص بلادرنگ مارجین‌های سرطانی (حاشیه تومور) در بیماران کاندیدای جراحی سرطان پستان در حین جراحی و بعد از برداشتن تومور عرضه کردند که به گفته آن‌ها این دستگاه بر روی بیش از هزار بیمار مورد ارزیابی قرار گرفته است که نتایج نشان داد این دستگاه به عنوان ابزار تشخیصی مکمل، باعث کاهش خطای تشخیص مارجین‌های درگیر در داخل بدن بیماران شده است.

سرطان پستان جزو شایع‌ترین سرطان‌هاست و حفظ پستان در جراحی به عنوان روش برتر جراحی در تمام مراحل بالینی به اثبات رسیده است، ولی مساله مهم در این جراحی بررسی دقیق و سریع وضعیت مارجین‌های تومور خارج شده و در حفره درونی پس از برداشتن تومور در بدن بیمار در حین جراحی است.

برای این منظور در حین عمل جراحی برداشتن تومور سرطانی پستان جهت اطمینان از سرطانی نبودن مارجین‌های جراحی، پروسه پاتولوژی فروزن (تشخیص بدخیمی‌های بافت‌های بدن در حین جراحی) صورت می‌گیرد، ولی پروسه برداشتن مرز‌های تومور و ارسال آن به پاتولوژی و ارسال نتایج بررسی در ظرف مدت ۳۰ تا ۴۰ دقیقه و اعلام احتمال سرطانی بودن آن زمان‌بر است و به علت عدم فیکساسیون کامل نمونه، احتمال کاهش دقت رنگ گیری و اعلام نتیجه غلط وجود دارد.

حتی در صورت درست بودن آن، این تشخیص بر روی مارجین‌های روی تومور خارج شده صورت گرفته و امکان وجود سلول‌های سرطانی پراکنده و بسیار فعال در مارجین سمت بدن وجود دارد. علاوه بر آن در بیماران شیمی درمانی شده امکان استفاده از "فروزن" به دلیل آسیب‌های بافتی شدید در اثر شیمی درمانی وجود ندارد. این در حالی است که باقی ماندن سلول‌های سرطانی درون بدن موجب جراحی‌های مجدد و اقدامات درمانی اجتناب‌ناپذیر پس از جراحی می‌شود که عوارض جانبی بسیاری به همراه خواهد داشت.

در این راستا محققان این شرکت، سیستم دقیق و بی درنگ در حین عمل جراحی سرطان پستان را که پروب تشخیصی سرطان (Cancer Diagnostic Probe) و به اختصار CDP نام دارد، برای تشخیص حضور سلول‌های پیش سرطانی و سرطانی در مارجین‌های داخلی بیماران کاندیدای سرطان پستان طراحی کردند.

این سیستم بر پایه سنجش الکترونیکی متابولیسم گلیکولیز ناشی از کمبود اکسیژن در سلول‌های پیش سرطانی و سرطانی، به صورت زنده، در حین عمل جراحی استوار است و به عنوان ابزار کمک جراحی در سرطان پستان معرفی شده است و به عنوان سیستم مکمل پاتولوژی فروزن (حین عمل) و پاتولوژی پرمننت (بعد از عمل) استفاده می‌شود.

این سیستم به عنوان یک ابزار تشخیص مکمل می‌تواند با دقت چند میلی‌متر هر ناحیه مشکوک در مارجین‌های داخل بدن را ظرف مدت ۳۰ ثانیه در حین عمل، با کمک یک سنسور سوزنی با کالیبراسیون پاتولوژی به جراح اعلام کند. قابلیت منحصر به فرد تشخیص فوری و غیر تهاجمی مارجین‌های درونی با ارزش‌های پاتولوژیکی (از توده خوش خیم و با ریسک بالا گرفته تا ضایعات سرطانی پیش تهاجمی و تهاجمی)، سیستم CDP را به یک ابزار متمایز در حین عمل جراحی با تجهیزات ساده و قابل حمل کوچک برای افزایش دقت تشخیص سلول‌های سرطانی در بیماران کاندیدای جراحی سرطان پستان تبدیل کرده است.

این دستگاه تنها برای تشخیص سرطان پستان قابل استفاده است، اما پس از انجام پروسه‌های تحقیقات و آزمایشات بالینی لازم، برای سایر سرطان‌ها از جمله گوارش، دهانه رحم و پوست نیز معرفی خواهد شد.