صنایع تبدیلی زیتون در آستانه ورشکستگی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، .مهندس مهدی عباسی , رئیس شورای ملی زیتون در گفتگو با برنامه مجله کشاورزی رادیو اقتصاد گفت: امسال حدود ۲۵۰ درصد افزایش تولید زیتون را در کشور داشتیم اما به علت سیاستگذاریهای اشتباه صنایع تبدیلی زیتون و کشاورزان متضرر شده اند.

مجری :نگاهی داشته باشیم به تولید زیتون در سال جاری ببینیم آنچه که گفته می شود در خبرگزاری های مختلف من خواندم این است که ما امسال شاهد افزایش تولید زیتون هستیم آمارهای بهتر و دقیق تر را از زبان شما شنونده باشیم .

عباسی : ما حدود ۲۵۰ درصد افزایش تولید زیتون را در کشور داشتیم که در تاریخ زیتون ایران این عدد بی سابقه بوده است . استان هایی مثل زنجان ، قزوین ، گیلان ، گلستان ، فارس ، جزو استان های پیشرو بودند بخش هایی از کرمانشاه هم در بحث تولید فعالیت داشتند که امسال یکسری سیاست هایی را بایستی تدوین می کردیم که در ادامه مصاحبه با شما این سیاست گذاری ها و سیاستهایی که بود را در خدمت شما تشریح خواهم کرد .

مجری : آمار وزنی را دارید که پیش بینی ها چقدر است از تولید ؟

عباسی : حدود ۲۷۰ هزار تن.

مجری : سال گذشته فکر می کنم حدودا ۱۰۰ هزار تن ما تولید داشتیم درست است ؟

عباسی : بله

مجری : در مورد کیفیت و قیمت هم صحبت شما را بشنویم و بعد برویم سراغ مسائلی که شما به آن اشاره کردید .

عباسی : زیتون و روغن زیتون ایران در دنیا به نام زیتون خوش طعم ایرانی و روغن زیتون خوش طعم ایرانی شناخته شده است ولی از نظر کمیت متاسفانه بر حسب آن سیاست های غلطی که تا به امروز پیاده کردیم نتوانستیم به آن کمیت برسیم اخیرا هم این سیاست های اشتباهی که دولت در تدوین آن نقش موثری داشت و باعث شد که امسال قیمت پایینی را شاهد باشیم به طوری که بخش هایی از صنایع تبدیلی ما و باغداران ما متضرر شدند و حتی صنایع تبدیلی ما در آستانه ورشکستگی هستند .

مجری : معتقدید پس قیمت پایین تر از آن چیزی هست که شما انتظارش را دارید نسبت به قیمت های جهانی وضعیت قیمت زیتون ما به چه صورتی هست ؟

عباسی : قیمت جهانی از یکسری شاخصه ها دارد پیروی می کند ولی قیمت داخلی ما شاخصه های برعکس قیمت جهانی را دارد پیروی می کند امسال سال آور ما بود و فعالین کمر همت بستند و این تولید را انجام دادند اما می بایستی یکسری برنامه های خوبی که ما پیشنهاد داده بودیم به بخش های دولتی این برنامه ها اجرا می شد ولی متاسفانه این برنامه ها اجرا نشد و از نظرقیمتی حتی ما زیر قیمت جهانی هم افت کردیم با وجود این که تورم هایی که در ایران هست ، سود بانکی که در ایران هست در کشورهایی مثل ایتالیا و اسپانیا و یونان و ترکیه نیست ، ما داریم با ۱۸ درصد سود بانکی سرمایه در گردش داریم تزریق می کنیم به واحدها ، ولی آنها با درصد یک الی دو دارند کار می کنند ، سیاست های غلطی که هنوز واردات روغن زیتون آزاد است ، خیلی جالب است ۲۷ درصد تعرفه واردات گمرکی شده یازده درصد. این کمر تولید کنندگان را شکست . من وقتی می گوییم تولید کننده ، شورای ملی زیتون از بخش تولید نهال ، باغدار ، صنایع تبدیلی تا مصرف کننده را دارد پوشش می دهد . یعنی سه هزار و ۵۰۰ تا عضو دارد همه این بخش ها عضو این شورا هستند ، یعنی ما وقتی می گوییم تولید کننده منظور ما صنایع تبدیلی ما ، کارخانجات ما هستند ، باغدار ما و بخش های نهال هستند .

مجری : اشاره کردید به وارداتی که دارد انجام می شود گفته می شود که بر اساس آمارهایی که من دارم قطعا این آمارها قدیمی هست و شما آمارهای بهتری را می توانید ارائه دهید . سالانه در کشور ما حدودا ۱۳ تا ۱۵ هزار تن روغن زیتون مصرف می شود و گفته می شود که ۷۰ درصد آن در داخل تولید می شود و ۱۳ درصد باقیمانده از طریق واردات تامین می شود اگر واردات را جلویش را بگیریم به هر طریقی ، فکر می کنید که ما تولید کنندگان داخلی مان می توانند نیاز کشورمان را تامین کنند ؟ این سوال اول است

عباسی : ما سالهای قبل همچین درخواستی نداشتیم که واردات روغن زیتون ممنوع بشود یا تعرفه گذاشته شود . امسال پیش بینی داشتیم ده هزار تن مازاد مصرف داخلی روغن زیتون داشته باشیم . اگر آن مواردی را که ما در داخل کشور و در کل دنیا دارند از آن پیروی می کنند به این موارد ، بخش های دولتی ما رعایت می کردند آن موارد را این بود اگر 55 درصد زیتون ما برای استحصال روغن زیتون برداشت می شد حدود ۲۴ هزار تن ما روغن زیتون داشتیم ، که مصرف داخلی ما حدود ۱۵ هزار تن است . ببینید وقتی که دولت می آید واردات را آزاد می گذارد ، صنایع تبدیلی ، واحدهای فرآوری و باغدار مجبور است زیتونش را برای کنسروی برداشت کند کنسروی که در مقایسه با روغن زیتون ارزش غذایی آنچنانی هم ندارد. پس ما به دنبال خودکفایی نیستیم یعنی گفتار ما با عمل ما خیلی متفاوت است ، ما حمایت از تولید داخلی در گفتارمان هست ولی در عمل مان بحث واردات هست .

مجری : شما این امر را پیگیری کرده بودید که در واقع تولید داخل و مصرف داخل را ما می توانیم تامین کنیم و نیازی به واردات نیست . دوم این که ما در مورد کیفیت هم گفتیم که کیفیت خوبی را درمورد میوه زیتون در کشورمان داریم و چرا ما نمی آییم که هم وارداتی که صورت می گیرد ما از این طرف هم صادراتمان را افزایش بدهیم . شما اشاره کردید ده هزار تن ما زوغن زیتون مازاد بر مصرف را در سال جاری شاهد هستیم منظورم این است که چرا سیاستگزاری ها به این سمت نمی رود ؟

عباسی : صادرات ممنوع است ، ما بسته پیشنهادی که به دولت دادیم بیش از ۶۰ تا مکاتبه داشتیم مکاتبات موجود است ، دستگاههای نظارتی می توانند بیایند نسبت به این مکاتبات نظرات خودشان را اعلام کنند و بر حسب مستندات ما داریم صحبت می کنیم . ما در آن بسته پیشنهادی که داده بودیم به دولت این بود واردات روغن زیتون تعرفه گذاشته شود یا ممنوع شود . صادرات روغن زیتون آزاد باشد ، واردات ماشین آلات روغن کشی در جهت تقویت زیرساخت ها انجام شود . این ها بخش خصوصی ما خودمان رفتیم انجام دادیم دولت ریالی بابت این موضوع نداد مجبور شدیم از کشور ترکیه این ماشین آلات را وارد کنیم که تسهیلات را ما از کشور ترکیه گرفتیم ولی متاسفانه به یورو ، الان افزایش قیمت یورو موضوعش مطرح شده یعنی یک فاجعه ای برای صنایع تبدیلی ما در حال رخ دادن هست که اولین مطالبه ما این است که دولت بیاید در بحث های پرداخت تسهیلات حداقل به واحدها کمک کند و موضوع بعدی عدم اجرای این بسته پیشنهادی باعث شد که زیتون حداکثر ۲۵ درصد برای روغن گیری برداشت شود . یعنی ۳۰ درصد بیشتر برداشت شد برای کنسرو ، در حالیکه در دنیا ۷۵ الی ۸۰ درصد برای روغن برداشت می شود و ۲۵ درصد برای کنسرو زیتون ولی ما دقیقا برعکس دنیا داریم عمل می کنیم به دلیل این که نقشه راهی که ترسیم شده نقشه راه درستی نیست ، البته ناگفته نماند نقشه راه خاصی هم وجود ندارد . این آشفتگی که در بحث های تصمیم گیری ما دارد عل الخصوص در معاونت برنامه ریزی وزارت جهاد کشاورزی که بزرگترین ضربه را ما از این بخش خوردیم .

مجری : پاسخشان چه بوده است ؟

عباسی : ما می خواهیم مردم را راضی نگه داریم.

مجری : یعنی پاسخشان این بود ؟

عباسی : بله ، یک صنعت را ما داریم با خاک یکسان می کنیم از جیب من کسی اجازه ندارد هدیه به کس دیگری بدهد .

مجری : عملا این اتفاق هم نمی افتد.

عباسی : رفت در جیب واسطه ها ، الان قیمت روغن زیتون حدود ۱۱۰-۱۲۰ هزار تومان است کسی هم وجه نقدی بابت این پرداخت نمی کند در حالیکه قیمت جهانی روغن زیتون بالای هفت یورو هست و این روغن هایی که وارد کشور ما می شود اغلب روغن های اختلاطشان با سایر روغن ها هست و متاسفانه ما در بحث تصمیم گیری مان خیلی به مشکل خوردیم ، معاونت باغبانی وزیر دستور داد که بحث خرید تضمینی اتفاق بیفتد ، خرید تضمینی با پیگیری هایی که انجام شد ، وزیر محترم جهاد کشاورزی دستور خرید تضمینی سی هزار تن دانه روغنی با قیمت ۲۵ هزار تومان را صادر کردند متاسفانه معاونت برنامه ریزی آقای وزیر این را تبعیت نکردند .

مجری : ما در کنسرو زیتون هم در دنیا جایگاه خیلی بهتری را داریم نسبت به خود روغن زیتون و این نشان می دهد که اصلا سیاستگزاری های ما برای فراوری این محصول شکل نگرفته و به نوعی هم می توانیم بگویی که آن کنسرو زیتونی هم که داریم می دهیم ، صادر می کنیم یا تولید می کنیم غالب تولید زیتونمان را به آن طرف اختصاص می دهیم به نوعی همان خام فروشی است و عملا ما از آن ارزش افزوده ای که می تواند شکل بگیرد و در تجارتش نقش داشته باشیم بهره ای نمی بریم . قرار است برنامه ریزی ها تغییر کند ؟ یا نه ما باز هم این نگاه روزمره را در مورد زیتون داریم و خیلی به نظر نمی آید تغییراتی را شاهد باشیم ، جشنواره های مختلفی هم در همین راستا برگزار می شود که معمولا دستاوردی ندارد ، یک جشنواره ۲۶ آبانماه در طارم قرار است برگزار شود که خیلی روی آن تاکید دارند که معتقدند دستاورد خیلی خوبی می تواند داشته باشد برای ایجاد بازار بهتر برای زیتون .

عباسی : یک توضیح مختصر عرض کنم ، ما وقتی که می خواهیم وارد بحث بازارهای جهانی بشویم به معنای این است که ما تحت عنوان برند بایستی فعالیت کنیم فله فروشی در بازارهای جهانی جایگاهی ندارد ۸۰ درصد صنعت زیتون ما به صورت فله ای در بازارها ارائه می شود. یکسری اعداد و ارقام هست ، ۹ درصد ارزش افزوده یک سال را دولت اگر تسهیلات پرداخت بکند به صنایع تبدیلی ما این عدد ۸۰ درصد برعکس می شود ۲۰ درصد فله فروشی می شود ۹ درصد ارزش افزوده را به صورت تسهیلات بدهد ما نمی گوییم این برگردد به صورت بلاعوض ، تسهیلات بدهد یعنی صنعت زیتون را ما اصلا نمی بینیم ، هیچ برنامه ریزی رویش نداریم ، اگر از موارد حقوقی وارد بشویم در برنامه های پنجم ، ششم توسعه آمده هدف از توسعه زیتون چی بوده ، در طرح طوبی آمده هدف از توسعه تعرفه طوبی که از سال ۷۲ شروع شده است با هدف تامین ۲۰ درصد از روغن های خوراکی داخل کشور بوده است . ولی آیا امروز دستگاه نظارتی وجود ندارد که برود بگوید وزارت جهاد کشاورزی شما چرا در این حوزه ترک فعل کردید؟ ببینید مجلس وقت گذاشته برای این موضوع ، تبدیل به قانون شده ، بخشنامه نوشته شده ، آیین نامه نوشته شده ، چرا این را عمل نمی کنید ؟ چرا اجازه می دهید زیتون کنسرو شود که ارزش غذایی آنچنانی ندارد . این عدم توجه به آن برنامه ها باعث شده که ما امروز شاهد این هستیم که چقدر بیماری های قلبی عروقی را در کشور هر روز رو به افزایش است . کشور یونان بیشترین استعمال دخانیات در دنیا را دارد ولی کمترین بیماری های قلبی عروقی را دارد به دلیل افزایش مصرف روغن زیتون هست . این چیز تحقیقاتی است و چیزی نیست که ما از خودمان بگوییم . در بحث جشنواره ، جشنواره به معنای جشن است ایا در این وضعیت ۱۲ هزار تومان دانه روغنی ما می توانیم جشن بگیریم بین فعالین ؟ من بعنوان نماینده بخش خصوصی می گویم امکان اجرای این جشنواره وجود ندارد ، جشنواره به معنای جشن است به معنای معرفی محصول است . باغداری که متضرر شده صنایع تبدیلی که متضرر شده برای چه در جشنواره شرکت کند ؟

مجری : ممنون از شما این جشنواره به عنوان شکرانه زیتون قرار است برگزار شود ۲۶آبانماه و امیدواریم که بهرحال اثرات مثبتی را ایجاد کند برای محصول زیتون عباسی : ما حمایت می کنیم .