11توصیه کاربردی برای خبرنویسی در نشریات

به گزارش سرویس وبگردی سازمان صدا وسیما، بی‌شک می‌توان اذعان داشت در عصر حاضر که اطلاعات و ارتباطات بر زندگی بشری سلطه افکنده و هر روز پدیده‌های نوینی در حوزه‌های مختلف ارتباطات به‌وجود می‌آید، حوزه خبر نیز تخصصی‌تر شده است و البته درحال حاضر خبر از حالت نسبی خود (هر اطلاعی که به‌نحوی به افراد یا گروه‌های انسانی می‌رسد) خارج شده و به‌صورت وقایع و حوادث جاری درآمده است که با ابزار و وسایل مختلف ارتباط جمعی به توده مردم انتقال می‌یابد و عمل ارتباط و انتقال اطلاعات را شامل می‌شود. با ذکر این مقدمه، به بیان ۱۱ توصیه کاربردی درباره خبرنویسی در نشریات می‌پردازیم.

افرادی که خبر به آن‌ها اشاره می‌کند، اگر برای مخاطب شناخته‌شده نباشند، باید به‌طور کامل معرفی شوند و اگر دارای مقام و سمتی هستند، اعلام شود.

خبر باید بلافاصله پس از حادثه انعکاس یابد و حاوی اطلاعات تازه و دقیق باشد؛ درواقع از بعد تازگی برخوردار باشد، تا موردتوجه مخاطبان قرار گیرد. هنر یک خبرنگار در این است که یک خبر را در زمان بسیار اندک کسب کرده و آن را برای انعکاس به بهترین و جذاب‌ترین شکل تنظیم کند. اما بعضی از خبر‌ها نیاز به سابقه رویداد دارند که باید با رجوع به آرشیو به‌طور خلاصه سابقه قبلی آن برای آشنایی بیشتر مخاطب در ادامه خبر آورده شود. به‌طور کلی، خبرنگار باید خبر را جامع و کامل تهیه کند.

در خبرنویسی بهتر است از فعل معلوم که فاعل آن مشخص است استفاده شود، مگر درصورتی‌که فاعل از اهمیت خاصی برخوردار نباشد. سعی شود از ماضی بعید زمانی استفاده شود که وقوع یک رویداد قبل‌تر از یک رویداد دیگر، یا گذشته دور باشد؛ در غیر این‌صورت از ماضی ساده یا نقلی استفاده شود. سعی شود در خبر‌های آینده از فعل مضارع اخباری استفاده شود.

 

در نوشتن و تنظیم خبر، حتی‌الامکان از به‌کار بردن کلمات خارجی که مفهوم آن‌ها برای خواننده مشخص نیست و نیز کلمات مبهم و سنگین که هضم آن دشوار است پرهیز شود. سادگی و روان بودن خبر به‌صورت عامیانه نقش موثری در جذابیت آن برای مخاطب دارد.

از به‌کار بردن صفت در خبر خودداری شود. چنانچه صفت ازسوی منبعی دریافت شده باشد، صفت به‌نقل از منبع نوشته شود. در بعضی موارد به کاربردن صفت، قضاوت خبرنگار نیست، بلکه شرح رویداد و انتقال احساسات رویداد است؛ لذا به‌کار بردن آن بلامانع است.

به اصول سرعت و تداوم در تماس با حوزه خبری دقت شود و خبرنگار مدام با موقعیت‌ها و جا‌های مختلف خبرساز، در تماس باشد.

 

خبرنگار باید همیشه کاغذ، قلم و ضبط صوت دردسترس داشته باشد تا در مواقع ضروری بتواند رویداد را ثبت کند. درصورت امکان دوربین عکاسی نیز دراختیار باشد. در بعضی مواقع که افراد خبرساز نسبت‌به ضبط صوت، دوربین عکاسی و حتی نوشتن حساسیت نشان می‌دهند، باید از به‌کارگیری آن‌ها خودداری و فقط به حافظه اکتفا کرد و موارد خبر را به ذهن سپرد. چنانچه با حوزه خبر یا خبرنگار راجع‌به رویدادی تماس گرفته شد، خبرنگار باید تمام زوایا و اطلاعات رویداد را با سوال کردن از تماس‌گیرنده بپرسد. همچنین باید به‌گونه‌ای برخورد کند که تماس‌گیرنده احساس نکند با یک شخص تازه‌کار یا کم‌تجربه تماس گرفته است. در این صورت اعتبار آن حوزه خبری نزد مخاطب کم‌اعتبار می‌شود.

در برخی موارد بعضی سازمان‌ها، روابط‌عمومی‌ها و... به‌دلیل شخصی یا سازمانی بودن سعی می‌کنند خبر مربوط به خود را خیلی بزرگ‌تر از حد واقعی آن جلوه دهند که خبرنگار باید با تشخیص خود و رعایت بی‌طرفی مراتب و میزان واقعی خبر را مشخص کند.

خبر باید لید داشته باشد. لید با مقدمه (برای مصاحبه) متفاوت است. لید براساس عناصر خبر تنظیم می‌شود و به‌طور معمول فاقد توصیف و بیان عواطف و احساسات است، اما مقدمه می‌تواند توصیفی باشد و عواطف نویسنده را منعکس کند. مقدمه به‌طور معمول برای مصاحبه به‌کار می‌رود و در جذابیت یک مصاحبه نقش موثری دارد. همچنین منبع خبر باید در لید آورده شود. تیتر هم فشرده‌ای از لید است.

خبرنگار نباید در تنظیم خبر رویداد، تفسیر و تحلیل کند. خبر فقط گزارش یک رویداد توسط خبرنگار است، اما تفسیر عبارت از اظهارنظر و عقیده نویسنده و خبرنگار است و در خبر نباید ابراز عقیده شود. خبرنگار یک واسطه بین رویداد و خوانندگان است و حق سوال مستقیم از سلیقه خود را ندارد، بلکه باید سوال خوانندگان و مخاطبان را بپرسد.

بهتر است در تنظیم خبر از عناوین دکتر، مهندس و... استفاده نشود، به‌جز برای خبر‌های علمی، مذهبی و برخی خبر‌های خاص که ذکر این عناوین باتوجه به تناسب خبر، مانعی ندارد.