هنوز از موج آنفلوآنزا گذر نکردیم

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، شهنام عرشی رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی امروز (سه شنبه ۱۷ آبان)  در نشست خبری با اصحاب رسانه در ستاد مرکزی این وزارتخانه به آخرین وضعیت اپیدمی کووید-۱۹ در کشور و آمار مبتلایان و قربانیان آن اشاره و اظهار کرد: تمام موارد اعلامی مرکز مدیریت بیماری‌ها بر مبنای آزمایش‌های مثبت پی سی آر است که این سبب می‌شود گاهی تفاوتی در این مورد با تعداد بیماران واقعی بالینی (افراد با علائم و سی‌تی اسکن) وجود داشته باشد؛ اعلام آمار مبتلایان مثبت بر اساس تست پی سی آر یک مبنای جهانی است که ما هم بر این اساس عمل می‌کنیم.

ایران در بخش نزولی نمودار ابتلا و مرگ‌های کرونایی

وی افزود: بر اساس آخرین گزارش‌ها تعداد موارد بستری و مرگ کرونا به حداقل رسیده است و ما در قسمت نزولی و نسبتا ساکن نمودار مرگ هستیم. استانی که موارد ابتلای بستری و سرپایی بیشتری داشت استان فارس بود. مرگ و میر‌های استانی خیلی معنی‌دار نیست، چون سطح کشوری مرگ و میر به طور کلی پایین است.

وی افزود: در پیک هفتم کرونا ارتفاع کم مرگ و ابتلا را داشتیم که مقداری ناشی از اثر خوب واکسیناسیون است و مقداری هم به کاهش قدرت ویروس بازمی‌گردد. از سوی دیگر برخی افراد هم به دنبال ابتلا و بهبود، ایمنی نسبی کسب کرده بودند. بیشترین ارتفاع موارد ابتلا و مرگ و میر در پیک پنجم رخ داده است.

او درباره وضعیت بیماری در تهران نیز اظهار کرد: تهران هم از روند کشوری تبعیت می‌کند. روند بیماری در استان هرمزگان مقداری متفاوت بود، اما جمع‌بندی نهایی ما این بود که پیک هفتم نسبت به پیک ششم در استان‌ها خفیف‌تر بوده است.

ماسک و واکسیناسیون را جدی بگیرید

عرشی درباره روند بیماری در سایر کشور‌ها نیز اظهار کرد: در کشور‌های فرانسه و آلمان حدود یک ماه قبل پیکی براثر زیر سویه BQ ۱ کرونا داشتیم که این زیرسویه هنوز به ایران نرسیده است و به این علت نگران هستیم. طبق پیش بینی‌های قبلی این احتمال وجود دارد که در دنیا پیکی از کرونا در اواخر پاییز و اوایل زمستان رخ دهد که اگر تغییرات وسیعی در ویروس رخ ندهد، شدت پیک‌های قبلی را نخواهد داشت. با توجه به اینکه ما حدود یک ماه بعد از اروپا گونه‌های شایع آن کشور‌ها را تجربه می‌کنیم، همواره از مردم می‌خواهیم نکات پیشگیری از جمله ماسک و واکسیناسیون را رعایت کنند.

وی تاکید کرد: پیش‌بینی افزایش موارد کرونا در اواخر پاییز احتمالا با سویه‌هایی از ویروس خواهد بود که تا به حال در کشور نداشته‌ایم. تمامی مجامع بین‌المللی در مورد پیش‌بینی روند کرونا ذکر می‌کنند که پیش‌بینی‌ها روز به روز غیردقیق می‌شود، زیرا روند رعایت پروتکل‌های بهداشتی کشور‌ها تغییر می‌کند.

وی با اشاره به اینکه در آخرین رنگبندی کرونایی شهر‌ها دیگر شهری با رنگ قرمز نداشتیم، تصریح کرد: ممکن است معیار‌های رنگبندی با نظر اپیدمیولوژیست‌ها تغییر کند.

آمار واکسیناسیون کرونا در گروه‌های سنی

او با بیان اینکه تاکنون حدود ۱۵۵ میلیون دز تزریق واکسن کرونا در کشور صورت گرفته است، اظهار کرد: در گروه سنی بالای ۱۲ سال حدود ۸۵ درصد واکسیناسیون انجام شده است. تا تاریخ یازدهم آبان‌ماه سال جاری مجموع تزریق ۱۲ تا ۱۸ سال بیش از ۱۲ میلیون و ۹۶۲ هزار دز، مجموع تزریق ۵ تا ۱۲ سال نیز بیش از ۴ میلیون دز بوده است.

وی تاکید کرد: ما هیچگاه نگفته‌ایم که مردم ماسک را کنار بگذارند. استفاده از ماسک به نفع همه است.

او درباره آنفلوآنزا نیز تصریح کرد: در طول سال مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر بین ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ نمونه از سراسر کشور به شکل سیستماتیک را مورد آزمایش قرار می‌دهد تا ببینیم چه زمانی موارد افزایش آنفلوآنزا مشاهده می‌شوند. مثل کرونا نیست که تمام موارد بیماری ثبت شود، اما برای اینکه سویه آنفلوآنزای در گردش مشخص شود این ثبت داده‌ها کمک کننده است؛ بنابراین روند بررسی تعداد مواردی که حتی در تابستان انجام دادیم وجود دارد. تا این لحظه اتفاق غیر مترقبه‌ای نسبت به ۱۰ سال قبل نداشتیم و این روند مورد انتظار ما در هر سال است.

عرشی ادامه داد: هر سال پیک آنفلوآنزا رخ می‌دهد و معمولا ۴۰ درصد کسانی که با علائم سرماخوردگی مراجعه می‌کنند، موارد آنفلوآنزا هستند.

فوتی‌های امسال آنفلوآنزا

وی درباره مرگ و میر‌های ناشی از آنفلوآنزا از ابتدای سال، تصریح کرد: مرگ و میر زیر ۱۰ سال ۶ نفر، بین ۱۰ تا ۲۰ سال دو نفر، بین ۲۰ تا ۳۰ سال سه نفر، بین ۳۰ تا ۴۰ سال ۴ نفر، بین ۴۰ تا ۵۰ سال ۳ نفر، بین ۵۰ تا ۶۰ سال ۵ نفر، بین ۶۰ تا ۷۰ سال یک نفر و بالای ۷۰ سال ۷ نفر بوده است.

وی درباره آمار مرگ و میر‌های آنفلوآنزای زیر ۵ سال، توضیح داد: سال ۹۶ تعداد ۲۱ نفر، سال ۹۷ تعداد ۱۰ نفر، سال ۹۸ تعداد ۵۰ نفر، سال ۹۹ تعداد یک نفر، سال ۱۴۰۰ یک مرگ و امسال هم تاکنون یک مرگ کمتر از ۵سال داشته‌ایم. این موارد تک تک بررسی دقیق شده است و به مجامع بین‌المللی گزارش شده است.

درگیری بیشترِ اطفال با آنفلوآنزا درطی امسال

عرشی با اشاره به اینکه ما هر سال پیک آنفلوآنزا را تجربه می‌کنیم، بیان کرد: البته امسال چند هفته زودتر موارد بیماری را مشاهده کردیم و گروه‌های اطفال هم بیشتر درگیر شده‌اند.

شناسایی ۳۸۰ مورد مثبت وبا درطی امسال

وی در پاسخ به سوالی درباره بیماری وبا نیز بیان کرد: ما بسیار در مورد وبا نگران بودیم، زیرا امسال زودتر از موعد این موارد در کشور رخ داد و مخصوصا اولین مواردی داشتیم که از عراق و غرب وارد کشور شد، اما با مراقبت‌های حوزه بهداشت حدود بیش از ۳۸۰ مورد مثبت وبا را کشف کردیم که همکاران ما این موارد را رصد کردند و اجازه ندادند گسترش یابد. در غیر این صورت ممکن بود هزارن نفر درگیر شده و ده‌ها کشته بر جای بگذارد. مانند آنفلوآنزا موارد بیماری‌های روده‌ای آزمایش می‌شوند که اگر موردی از بیماری وبا رخ داد سریعا اعلام کنیم.

روند کاهشی آبله میمونی در دنیا

او در پاسخ به سوال ایسنا درباره موارد آبله میمونی نیز گفت: در اکثر بیماری‌های قابل انتقال دستورالعمل‌های پیشگیری تقریبا یکسان است. افزایش موارد آبله میمونی بیشتر در کشور‌های اروپایی و آمریکای شمالی بود و خوشبختانه اکنون روند موارد کاهش یافته است. چون بیماری در گروه‌های خاصی شیوع داشت و از طریق تماس پوستی نزدیک یا تماس تنفسی خیلی نزدیک صورت می‌گرفت اقدامات پیشگیری در کشور‌ها در سطح وسیع صورت گرفت و روند بیماری کاهشی شد و در کشور ما هم تنها همان یک مورد رخ داد. با این حال مراقبت سندرومیک در کشور فعال است و اگر فردی علائم مشابه بیماری آبله میمونی را داشته باشد (ضایعات پوستی و...) مورد بررسی دقیق قرار می‌گیرد.

توصیه به مسافران جام جهانی

وی در پاسخ به سوال دیگر ایسنا درباره توصیه به مسافران جام جهانی، تاکید کرد: واکسیناسیون کامل را به مسافران تاکید می‌کنیم تا نه در زمان مسافرت بیمار شوند و نه موقع ورود به کشور، بیماری را با خود به کشور نیاورند. شستن دست‌ها، استفاده از ماسک، عدم استفاده از غذای خام و آلوده هم از تاکیدات ما است. درمورد آبله میمونی خوشبختانه کشور قطر اخیرا مواردی نداشته است و ما پیشگیری از تماس‌های مشکوک را توصیه می‌کنیم.

رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در پاسخ به سوالی درباره برنامه‌های جدید وکسیناسیون کرونا، ادامه داد: در طول دو سال کرونا هر هفته کمیته ملی واکسیناسیون کرونا تشکیل شده است و از توصیه متخصصین حاضر در کمیته استفاده می‌شود. موضوع واکسیناسیون بستگی به این دارد که در آینده با چه جهشی از کرونا مواجه شویم که توصیه‌های جدیدی برای واکسیناسیون داشته باشیم. افراد بالای ۶۰ سال باید چهار دز واکسن را دریافت کنند و باید اقدام به تکمیل واکسیناسیون خود کنند.

هنوز از موج آنفلوآنزا گذر نکردیم

وی درپاسخ به سوالی درباره موج آنفلوآنزا، افزود: ما هنوز از موج گذر نکردیم. معمولا از اواسط آبان‌ماه انتظار شروع موج آنفلوآنزا را داریم که تا سه یا چهار ماه هم می‌تواند طول بکشد. امسال برخلاف انتظار ما موج بیماری حتی در سایر کشور‌ها هم زودتر آغاز شده است. انتظار ما از اوج موج یا پیک آن تقریبا ۶ هفته است. واکسیناسیون آنفلوآنزا نیز هر زمانی انجام شود مفید فایده خواهد بود، اما طبیعی است که اگر آخر موج واکسن تزریق شود، اثر کمتری بگذارد. واکسن از شهریورماه در اختیار همه بوده است و امکان تزریق وجود داشته و نباید صبر کنند تا بهمن ماه و آن موقع اقدام به تزریق واکسن کنند. بهترین زمان تزریق واکسن مهرماه و آبان ماه است که برای گروه‌های پرخطر به جد توصیه می‌شود.

او تاکید کرد: پیش‌بینی موج آنفلوآنزا علم غیب نیاز ندارد. این روندی است است که در طول ۱۰ سال گذشته در فصل پاییز و زمستان می‌دیدیم. در دو سال کرونا این روند حتی به نزدیک صفر رسیده است. امسال مقداری زودتر با موج مواجه شدیم.

عرشی با تاکید بر اینکه در درمان آنفلوآنزا مصرف آنتی‌بیوتیک لازم نیست، گفت: در آنفلوآنزای بدون عارضه و بستری استفاده از آنتی‌بیوتیک جایی در علم ندارد. اینکه برخی بی‌رویه از دارو مصرف می‌کنند جای دیگری دارد. اصلی‌ترین داروی ضد ویروسی برای آنفلوآنزا را، چون برای مواردی از کرونا هم مصرف می‌شد به تعداد خیلی بالا تهیه کردیم و صد‌ها هزار از این دارو حتی ممکن است تاریخش در حال انقضا باشد و این نشان دهنده پیش‌بینی ما برای تهیه دارو بود.

وی افزود: طی چند سال گذشته توهمی در اکثر کشور‌ها به وجود آمده بود که بیماری‌های واگیردار را در حال ریشه‌کنی می‌دیدند و دیگر اولویت را به بیماری‌های غیرواگیر داده بودند که از نظر بار بیماری‌ها ۷۵ درصد بار بیماری‌ها را به خود اختصاص می‌دادند اما، همه‌گیری کرونا نشان داد که با کوچک‌ترین غفلتی یک ویروس نسبتا ساده با تغییراتی که انجام می‌دهد می‌تواند اثرگذاری بالایی داشته باشد؛ به شکلی که ویروسی مانند کرونا در مدت کم تمام جهان را تحت تاثیر خود قرار داد. بیماری‌های واگیر منحصر به یک کشور نیست.

عرشی در پاسخ به سوالی درباره تزریق همزمان واکسن کرونا و آنفلوآنزا، تصریح کرد: هیچ مشکلی برای تزریق همزمان واکسن کرونا و آنفلوآنزا وجود ندارد. طبیعتا بهتر است جدا تزریق شوند، اما تزریق همزمان هیچ مشکل یا تداخلی ایجاد نمی‌کند.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر میزان تزریق واکسن آنفلوانزا در کشور و عوارض این واکسن، بیان کرد: ما سالانه حدود ۵۰۰ هزار دوز واکسن آنفلوانزا را در سیستم‌های بهداشتی و درمانی و مراکز بهداشت و برای تزریق به زنان باردار توزیع می‌کنیم و به میزان ۳ تا ۴ میلیون دوز نیز در داروخانه‌ها توزیع می‌شود که خود بیماران مزمن به داروخانه مراجعه و واکسن را خریداری می‌کنند. در سال جاری تاکنون حدود ۲۵۰ هزار دوز از واکسن آنفلوانزا تزریق شده است. عوارض واکسن آنفلوانزا شامل درد محل تزریق و عوارض معمول است، البته ممکن است هر واکسنی عارضه حاد نیز به دنبال داشته باشد.

او تاکید کرد: در طول یک هفته گذشته مراجعه کودکان به مراکز درمانی مخصوص‌شان به شکل محسوسی کاهش یافته است.

وی افزود: اندکی قضاوت درباره مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت طی دو سال کرونا غیرمنصفانه بوده است، زیرا طی ۱۰ سال گذشته در تمام دنیا نسبت به بیماری‌های غیرواگیر غفلت شده است. بیماری کرونا همه کشور‌ها را غافلگیر کرد. اگر این موضوع تنها در کشور ما رخ می‌داد بحث دیگری بود، اما همه دیدیم که CDC آمریکا با بودجه کلان و ۱۲ هزار نفر پرسنل هم غافلگیر شد و این درحالی است که مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار ما تنها ۶۲ نفر پرسنل دارد؛ چرا باید با مراجع بین‌المللی مقایسه شود؟ تنها فرق مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار این است که، چون در شبکه بهداشتی و درمانی قرار دارد تنها روی ۶۲ نفر حساب باز نمی‌کنیم. نباید یکجانبه قضاوت کرد و باید امکانات و تجهیزات مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار را هم دید که به حدی نبود که مشکل کرونا را به سرعت رفع و رجوع کند؛ هرچند که اقدامات زیادی صورت گرفت که امیدوارم به نتیجه برسد.