صفت در خبرنویسی
اگر شما هم از علاقمندان به خبرنویسی هستید، در این بخش جایگاه صفت در خبرنویسی را فراخواهید گرفت.
به گزارش
سرویس وبگردی سازمان صدا وسیما، در حالی که صاحب نظران روزنامهنگاری بر دوری کردن از جانبداری و دخالت دادن عواطف و احساسات در خبرنویسی تاکید کردهاند، مشاهده میشود که تازه کارها یا آنها که نگاه حرفهای به روزنامه نگاری ندارند با به کار بردن "
صفت " این اصل را رعایت نمیکنند.
به کار بردن " صفت " یکی از روشهای آشکار و ناشیانهی تزریق جانبداری در خبر است. در ادامه میخوانید: در روزنامهنگاری اصل بر این است که روزنامهنگاران فقط نشان دهندهی واقعیتها باشند و این مخاطبان هستند که باید در برخورد با واقعیتهای گزارش شده به آنها تصمیم بگیرند. آنها هستند که باید با خواندن، دیدن یا شنیدن خبر احساس کنند که ناراحت یا خوشحال میشوند. این که خبرنویسان بخواهند به مخاطبان بگویند به واقعیات ارایه شده باید چه واکنشی نشان دهند جز بیاحترامی به مخاطبان کار دیگری نکردهاند.
بیشتر بخوانید:
به کار بردن " صفت " در خبر را میتوان تحت تاثیر سه عامل دانست:
- برخورد صرف تبلیغی با خبر و آشنا نبودن با فنون تبلیغات (ضعف در استفاده از ابزار رسانهای)
- منفعل فرض کردن مخاطبان
- ناآشنایی خبرنویسان با اصول روزنامهنگاری (نگاه غیر حرفهای به خبر و رسانه)
اگر خبرنگاران و دبیران خبر به جای استفاده از کلمات وصفی یا عبارات احساسی که جانبداری را در خبر القا میکنند به کاربرد افعال قوی و واژههای مناسب بیندیشند، عالی خواهد بود.
در خبرنویسی باید از به کاربردن صفتهای سنجشی تا جایی که ممکن است پرهیز شود بنابر دلایل ذیل:
۱-خبری که حاوی صفت یا شعار باشد ارزش کمتری دارد. چون یکی از مهمترین ویژگیهای خبر که اصل "بی طرفی" است در آن رعایت نشده است.
با بکاربردن صفت در خبر در واقع شما به نوعی سو گیری کرده اید و مخاطب "موضع" و "جهت" شما را حدس میزند و بنابر یک اصل ارتباطی؛ مخاطب در برابر پیام موضع گیری شده گارد گرفته و مقاومت میکند و در نتیجه تاثیرپذیری پیام خبری کاهش مییابد.
۲-صفتهای سنجشی اگر از سوی منابع خبری دریافت شده باشد، به نقل از آنها میتوان بیان کرد.
مثلا به جای اینکه نوشته شود: مذاکرات مهمی بین رئیس جمهوری و وزیر خارجه فرانسه انجام شد، باید نوشت: رئیس جمهور گفت: "مذاکرات مهمی بین ایران و فرانسه صورت گرفت".
همانطور که ملاحظه میکنید؛ در حالت اول صفت از سوی خبرنگار و از نظر وی عنوان شده که درست نیست، اما در شکل دوم این مهم بودن مذاکره، نشانگر نظر رئیس جمهور است نه خبرنگار.
بنابر این در به کاربردن صفات میتوان از کلمه به گفته او استفاده کرد که نظر "خبرنویس" محسوب نشود. مثلا وی این اقدام را جنایتکارانه خواند و افزود:. یا... این اقدامِ به گفته او جنایتکارانه
۳-بسیاری از صفات سنجشی نسبی هستند. مثلا اگر ۳۵ کشته در یک تصادف وحشتناک یا دلخراش گفته شود اگر این عدد ۵۰ کشته با حتی بیشتر باشد چه صفتی را باید به کاربرد؛ بنابراین بهتر است تعیین نوع حوادث و رخدادها را به عهده مخاطب بگذاریم که او خود با معیارهایش سنجش کند.
مثال:
- جمله نادرست: در تصادف وحشتناک اتوبوس و کامیون ۳۵ نفر کشته شدند.
جمله درست: در تصادف اتوبوس و کامیون ۳۵ نفر کشته شدند.
- جمله نادرست: در تصمیم گیریها مهم دیگر، هیات دولت مقرر داشت ...
جمله درست: در تصمیم گیریهای دیگر، هیات دولت مقرر داشت...
۴-برخی از خبرنگاران برای توجیه این اقدام، هدف خود را " جلب توجه بیشتر مخاطب به خبر" و "اهمیت خبر" عنوان میکنند.
پاسخ این است؛ بگذارید خواننده خودش مطالب را ارزیابی کند. از آنجا که در بسیاری از موارد معیار معینی برای اندازه گیری بزرگی، کوچکی، شدت، اهمیت و ... موجود نیست، بهتر است که در خبرنویسی به طور کامل از صفتهای سنجشی استفاده نشود. با توصیف روشن و دقیق رویداد میتوان اهمیت، شدت و بزرگی رویداد را نمایان ساخت.
۵-استفاده از صفت در نگارشِ "تفسیر" و "تحلیل خبر" و "یادداشت" نه تنها مجاز است، بلکه در بسیاری از موارد ضروری است. چون این مهارتهای رسانهای بیانگر دیدگاه و اظهار نظر شخصی فرد است و آنچه در مورد پرهیز از بکاربردن صفات سنجشی گفتیم؛ تنها در مورد خبر و خبرنویسی مصداق دارد.