علل ایجاد شقاق دندان

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، شقاق دندانی یکی از دلایل اصلی از دست دادن دندان در کشورهای صنعتی است.

اگرچه در مورد این ضایعه دندانی، چندان صحبت نمی شود اما بسیار رایج است.

شقاق دندانی چیست؟

شقاق دندانی یک ترک بدون جدا شدن در ساختار دندان است. این یک ترک است که روی سطح دندان باز می شود.

این شقاق در دندان‌ها می‌تواند مورد توجه قرار نگیرد، به خصوص زمانی که فقط مینای دندان را درگیر می‌کند. در این موارد، این مشکل معمولاً توسط دندانپزشک در طول معاینات دندانپزشکی پیدا می شود. اما در موارد دیگر، شقاق دندانی باعث عوارض مختلفی مانند حساسیت، عفونت و یا حتی از دست دادن دندان می شود.

وضعیتی وجود دارد که به سندرم دندان ترک خورده معروف است، یک آسیب شناسی که با درد هنگام جویدن مشخص می شود، که به دلیل وجود یک شقاق ایجاد می شود. از آنجایی که این یک ترک بسیار کوچک است و بیمار سابقه ضایعات قبلی را ندارد، تشخیص آن مشکل است.سن عامل مهمی در بروز این شرایط است. همانطور که اشاره کردیم، معمولاً در افراد بالای 30 سال و به ویژه بعد از 50 سالگی رخ می دهد.با این حال، سن تنها عاملی نیست که باید در نظر گرفته شود. چرا که این مشکل می‌تواند در جوانان نیز رخ دهد.

علل ایجاد شقاق دندان

موقعیت‌های دهانی متعددی وجود دارد که می‌تواند باعث ایجاد شقاق دندانی شود:

دندان قروچه: فشردن و ساییدن دندان‌ها آن‌ها را ضعیف می‌کند و آن‌ها را بیشتر مستعد ترک‌ها می‌کند. علاوه بر این، نیروی بیش از حد این عادت برای ایجاد ترک های خود به خودی روی سطوح کافی است. این امر به ویژه در مورد دندان‌های آسیاب صادق است.

 گاز گرفتن :یا جویدن غذاهای بسیار سفت، مانند آجیل، یخ یا آب نبات.

ضربه : ضربه به دهان می‌تواند به یکپارچگی دندان آسیب برساند. تصادفات رانندگی، زمین خوردن، آسیب‌های ورزشی و دعوا برخی از موقعیت‌هایی هستند که می‌توانند باعث این نوع ضربه به دندان‌ها شوند.

 تغییرات ناگهانی در دمای دهان: به عنوان مثال، هنگام خوردن چیزی بسیار داغ و سپس تلاش برای خنک کردن دهان با نوشیدن نوشیدنی سرد.

 دندان‌های دارای کانال ریشه: دندان‌های دارای کانال ریشه که به دلیل کمبود پالپ، شادابی ندارند، به مرور زمان کم آب می‌شوند. این تغییرات ساختاری باعث تضعیف عناصر ریشه می‌شود و خطر ترک خوردن هنگام گاز گرفتن چیزی سخت‌تر از حد معمول را افزایش می‌دهد.

 دندان‌ها دارای مواد پرکننده موقت: هنگامی که با این مواد پرکننده به سختی چیزی را گاز می‌گیرید، دندان‌ها ترک می‌خورند. در این موارد، ترک‌های ریشه شایع‌ترین موارد هستند.

 وقتی پین برداشته می‌شود: مانورهایی که برای برداشتن پین از داخل دندان انجام می‌شود، می‌تواند باعث ایجاد ترک در ناحیه ریشه شود که قبلاً با درمان قبلی ضعیف شده است.

انواع شقاق دندان

شقاق‌های دندانی بسته به بافت‌های دندانی درگیر، نواحی دندانی که روی آن‌ها تأثیر می‌گذارند و جهت آن‌ها می‌تواند از نظر جدیت متفاوت باشد. بررسی پیچیدگی ترک در دندان بسیار مهم است زیرا بسته به نوع ضایعه، درمان های مختلفی برای حل مشکل انتخاب می شود. با توجه به بافت های درگیر و بزرگی مشکل، می توان این دو نوع را تشخیص داد:

شقاق‌های سطحی دندان: این شقاق‌ها فقط روی مینای دندان تأثیر می‌گذارند و باعث درد یا ناراحتی برای بیمار نمی‌شوند. به طور کلی، آنها نیازی به درمان ندارند، اگرچه دندانپزشکان اغلب ترجیح می دهند این ترک‌ها را ببندند.

شقاق های عمیق دندانی: شقاق های عمیق آنهایی هستند که فراتر از مینای دندان گسترش می یابند و عاج را درگیر می کنند. آنها باعث درد و ناراحتی های دیگر می شوند، بنابراین درمان های متفاوتی برای معکوس کردن وضعیت ضروری خواهد بود. اگر ترک به زیر خط لثه کشیده شود، معمولاً کشیدن دندان ضروری است.

همانطور که گفتیم انواع دیگری از طبقه بندی ها نیز وجود دارد. بسته به ناحیه دندان آسیب دیده، می توانیم شکاف های تاج، ریشه یا هر دو قسمت را تشخیص دهیم.

شکل و جهت شقاق نیز به ویژه در هنگام تشخیص علت شناسی و تصمیم گیری در مورد درمان مهم است؛ بنابراین می‌توانیم ترک‌ها را به صورت افقی، عمودی یا مایل طبقه بندی کنیم.

علائم شقاق دندان

برخی از انواع شقاق‌های دندانی علائمی ایجاد نمی‌کنند و ممکن است مورد توجه قرار نگیرند. به خصوص زمانی که آن‌ها ضایعات سطحی در مینای دندان باشند.

در مواقع دیگر، ترک‌های دندان می‌تواند علت انواع مختلف ناراحتی باشد. هر چه ترک عمیق‌تر و گسترده‌تر باشد، علائم بیشتر می‌شود. اگرچه درد از بیمار به بیمار دیگر متفاوت است.

ناراحتی حاد، اما ناپیوسته که می‌آید و می‌رود، یکی از تظاهرات رایج این شرایط است. درد هنگام جویدن یا گاز گرفتن، به ویژه در لحظه رها شدن لقمه نیز مشخص است.

فشار جویدن تکه‌های شکاف را جدا می‌کند و درد ایجاد می‌کند. سپس، هنگام شل کردن، ترک دوباره به سرعت بسته می‌شود و باعث ایجاد یک حس تیز و بسیار ناراحت کننده جدید می‌شود.

حساسیت به گرما، سرما و شیرینی‌ها یکی دیگر از ناراحتی‌های مرتبط با شقاق دندان است. تورم و التهاب لثه اطراف دندان دردناک نیز بسیار شایع است. در نهایت، در برخی موارد مشهودتر، امکان دیدن و مشاهده ترک روی سطح دندان وجود دارد.

ترک خوردگی دندان چگونه تشخیص داده می‌شود؟

اگر برخی از علائم ذکر شده در بالا را دارید، ممکن است شقاق دندانی داشته باشید. بهترین کار در این مورد مراجعه به دندانپزشک برای معاینه است.

برای تشخیص دقیق دندان ترک خورده، همیشه باید به دندانپزشک مراجعه کرد. دندانپزشک منابع متعددی دارد، اگرچه تشخیص این اختلال اغلب دشوار است.

در ابتدا، دندانپزشک درباره تاریخچه پزشکی، عادات و موقعیت‌هایی که می‌تواند با ترک در دندان‌ها مرتبط باشد، سؤالاتی می‌پرسد. سابقه ضربه به این ناحیه، جویدن غذا‌های بسیار سفت به طور منظم، یا ابتلا به دندان قروچه از دلایلی هستند که می‌توانند دندانپزشک را راهنمایی کنند.

هنگامی که روی صندلی نشسته اید، دندانپزشک با استفاده از نور خوب و حتی ذره بین، دندان را به طور کامل بررسی می‌کند. استفاده از لکه‌های دندانی یا توسعه دهنده‌های دندان نیز مفید است. این مایعات رنگدانه شده از داخل شکاف عبور می‌کنند و آن را قابل مشاهده می‌کنند.

پروب لثه روشی است که به دندانپزشک اجازه می‌دهد به دنبال التهاب لثه باشد و ترک‌های عمودی را که می‌تواند باعث آن شود را شناسایی کند. اشعه ایکس قادر به نشان دادن شکاف‌های کوچک نیست. با این حال، دندانپزشک ممکن است برای بررسی سایر مشکلات مرتبط به این نوع آزمایش متوسل شود.

درمان شقاق دندان

هنگامی که دندانپزشک شقاق دندانی را تشخیص داد، می‌تواند مناسب‌ترین درمان را برای هر مورد برنامه ریزی کند. روشی که باید انجام شود به عوامل مختلفی بستگی دارد:

محل ترک اندازه ضایعه بافت‌های درگیر خواه زیر خط لثه کشیده شود یا نه اگر بیمار علائم مرتبطی داشته باشد.

بر اساس این داده ها، دندانپزشک ممکن است به برخی از روش‌های زیر متوسل شود:

بدون درمان: در ترک‌های ریز روی مینا که روی ظاهر تأثیر نمی‌گذارند یا باعث درد نمی‌شوند، بهتر است آن‌ها را دست‌کاری نکنید و فقط کنترل‌های دوره‌ای انجام دهید.

 پولیش: وقتی ترک‌ها خیلی عمیق نیستند، سطح دندان می‌تواند پولیش شود.

 آب بندی: در مورد ترک‌های کم عمق در مینای دندان، یک درزگیر استفاده می‌شود که یک رزین سیال است که از میان شکاف می‌گذرد و آن را پر می‌کند. این کار از نفوذ باکتری به نواحی عمیق‌تر جلوگیری می‌کند.

 پرکردگی‌ها: وقتی ترک گسترده‌تر باشد، ترمیم می‌شود و با رزین‌های پلاستیکی پر می‌شود که عملکرد و زیبایی دندان را بازیابی می‌کند.

 روکش‌ها: روکش‌ها راه‌حلی برای موارد ترک‌های بسیار گسترده هستند که به خطر می‌افتند. بخش بزرگی از دندان آن‌ها همچنین برای بازسازی دندان‌هایی که تحت درمان ریشه قرار گرفته‌اند استفاده می‌شوند.

 ریشه دندان: اگر شقاق دندانی به پالپ برسد یا بر آن تأثیر بگذارد، انجام عمل ریشه ضروری است. با این روش بافت داخلی دندان برداشته می‌شود، فضا با مواد مخصوص مهر و موم می‌شود و سپس دندان ترمیم می‌شود تا آناتومی از دست رفته بازیابی شود.

استخراج: زمانی که شقاق بسیار گسترده است، ناحیه ریشه را تحت تأثیر قرار می‌دهد یا سایر ساختار‌های مجاور را به خطر می‌اندازد. کشیدن دندان ضروری خواهد بود. سپس به دنبال جایگزین‌های مصنوعی می‌گردند.

پیشگیری از شقاق دندان

بهترین راه برای درمان شقاق دندان پیشگیری از آن است. در حالی که گاهی اوقات ممکن است امکان پذیر نباشد، باید بدانید که با برخی روش‌های ساده می‌توان یکپارچگی دندان‌های خود را حفظ کرد.

دندان‌های سالم و قوی کمتر دچار ترک خوردن می‌شوند. به همین دلیل، یک راه خوب، رعایت بهداشت دهان و دندان است.

مسواک زدن دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید، نخ دندان کشیدن روزانه و داشتن یک رژیم غذایی سالم به حفظ سلامت دندان‌ها کمک می‌کند.

مراجعه به دندانپزشک هر ۶ ماه برای مراقبت‌های پیشگیرانه و کنترل آسیب نیز مهم است.

علاوه بر این، برای محافظت از بافت‌های سخت دندان‌ها و جلوگیری از ترک خوردن آن ها، توصیه می‌شود از جویدن غذا‌های سفت خودداری کنید. اگر ورزش‌های پرخطر انجام می‌دهید، باید از محافظ دهان استفاده کنید و اگر از دندان قروچه رنج می‌برید، محافظ‌های دهان نیز از دندان‌های شما محافظت می‌کنند.

در نهایت، اگر متوجه علائمی شدید که باعث می‌شود شک کنید که ممکن است ترک دندان داشته باشید، آن‌ها را نادیده نگیرید. ترک‌های دندان بسیار رایج هستند و هر چه زودتر درمان شوند، خطر کمتری برای عوارض وجود خواهد داشت.

به دندانپزشک مورد اعتماد خود مراجعه کنید. همانطور که به شما گفتیم، روش‌های زیادی برای حفظ دندان و ظاهر آن وجود دارد.