مضرات شدید سیگارهای الکترونیکی یا «ویپ»

به گزارش خبرگزاری صداوسیما: مدتی است که استفاده از دستگاه‌های "ویپ" رواج پیدا کرده است و تاکنون نیز پژوهشگران مطالعات بسیاری درباره اثرات آن بر روی انسان انجام داده‌اند. با ابداع ویپ‌ها و گسترش عرضه آنها، بسیاری از جوانان و نوجوانان به استفاده از آن‌ها روی آورده‌اند.

این ابزارها، با هدف القای حس سیگار یا قلیان کشیدن ابداع شده‌اند و شرکت‌های سازنده معمولا تبلیغات گسترده‌ای در مورد بی‌ضرر بودن آن‌ها ارائه می‌دهند، اما پژوهش‌های بسیاری نشان داده‌اند که ویپ‌ها، ابزار‌های بی‌ضرری نیستند و خطرات بسیاری در پی دارند.

ویپ‌ها، ابزار‌هایی هستند که در شکل‌ها و اندازه‌های گوناگون به بازار عرضه می‌شوند. این ابزار‌ها با باتری کار می‌کنند، یک عامل گرم‌کننده دارند و محفظه‌ای را شامل می‌شوند که مایعی را در بر دارد. برخلاف سیگار معمولی، ویپ‌ها تار و مونوکسید کربن را به عمق ریه‌ها منتقل نمی‌کنند، اما اکنون سلامت "ویپ‌ها" که نیکوتین را از طریق استنشاق یک مایع گرم شده به بدن منتقل می‌کند به طور فزاینده‌ای مورد سوال قرار گرفته است.

در دو مطالعه جدید، محققان تفاوت‌های سلامت قلب را در میان افرادی که از سیگار‌های الکترونیکی استفاده می‌کردند و افرادی که سیگار‌های قابل احتراق می‌کشیدند و افرادی که از هر دو عادت دوری می‌کردند را بررسی کردند.

در مطالعه اول، شرکت‌کنندگانی که از سیگار‌های الکترونیکی یا سیگار‌های دارای تنباکوی سنتی استفاده می‌کردند، بلافاصله پس از استفاده از آنها، افزایش بیشتری در فشار خون، ضربان قلب و انقباض عروق خونی نشان دادند. این مشکلات نشان می‌دهد که سیستم عصبی سمپاتیک بدن (پاسخ جنگ یا گریز فرد) در حال فعال شدن است.

محققان توضیح دادند که این پاسخ زمانی فعال‌تر می‌شود که فردی تحت استرس باشد یا بدنش نیاز به اکسیژن بیشتری را احساس کند. با این حال، این کار همچنین می‌تواند باعث اختلال در عملکرد دیواره شریان شود.

"متیو سی تترسال" (Matthew C. Tattersall) محقق اصلی این مطالعه گفت: بلافاصله پس از استعمال دخانیات یا سیگار، تغییرات نگران کننده‌ای در فشار خون، ضربان قلب، تغییرات ضربان قلب و آهنگ رگ‌های خونی (انقباض) رخ داد.

این یافته‌ها نشان می‌دهد که عوامل خطرزای بیماری‌های قلبی عروقی بلافاصله پس از مصرف سیگار نمایان می‌شود و فعال شدن سیستم عصبی سمپاتیک ممکن است در واکنش‌های نامطلوب که بلافاصله پس از استفاده از سیگار‌های الکترونیکی و پس از تست ورزش ۹۰ دقیقه بعد مشاهده می‌شود، نقش داشته باشد.

در مطالعه دوم توسط همین تیم، محققان دریافتند افرادی که از سیگار‌های الکترونیکی استفاده می‌کنند، در تست تردمیل که خطر بیماری قلبی را پیش‌بینی می‌کند، عملکرد بدتری داشتند. نویسندگان مطالعه، افرادی را که ویپ استعمال می‌کردند با افرادی که هرگز نیکوتین مصرف نمی‌کردند مقایسه کردند.

به طور خاص، کسانی که از سیگار‌های الکترونیکی استفاده می‌کردند، توانایی ورزش کمتری داشتند، حجم کار قلبی آن‌ها پایین بود، ذخیره ضربان قلب کمتری داشتند و بازیابی ضربان قلب آهسته‌تری بعد از ورزش داشتند.

محققان گفتند: افرادی که ویپ مصرف می‌کردند، به وضوح در هر چهار پارامتر ورزشی در مقایسه با همسالان خود که از نیکوتین استفاده نمی‌کردند، حتی پس از تنظیم سن، جنسیت و نژاد/قومیت، عملکرد بدتری داشتند. عملکرد ورزش کسانی که ویپ می‌کشیدند تفاوت قابل‌توجهی با افرادی که از سیگار‌های قابل احتراق استفاده می‌کردند، نداشت، حتی اگر سال‌های کمتری نسبت به افرادی که سیگار می‌کشیدند، ویپ مصرف می‌کردند و بسیار جوان‌تر بودند.

آیا استفاده از ویپ سریع‌تر از سیگار به قلب آسیب می‌رساند؟

به طور کلی، محققان دریافتند که سلامت قلبی عروقی منفی در میان افرادی که ویپ می‌کشیدند مشابه چیزی است که پزشکان در بین افرادی که برای طولانی مدت سیگار می‌کشیند مشاهده می‌کنند. حتی با وجود اینکه میانگین سن مصرف کنندگان سیگار الکترونیکی در این مطالعات در مقایسه با افراد سیگاری معمولی بسیار جوان‌تر بود، اما بازهم افرادی که ویپ می‌کشیدند در مقایسه با افرادی که نزدیک به دو دهه سیگار می‌کشیدند، سطح سلامت قلب ضعیفی داشتند.

محققان گفتند مردم باید بدانند که سیگار‌های الکترونیکی و سیگار‌های قابل احتراق حاوی نیکوتین اعتیادآور و مواد شیمیایی سمی هستند که ممکن است اثرات نامطلوبی بر سیستم قلبی عروقی و سلامت کلی آن‌ها داشته باشد.

یافته‌های این مطالعه در "کنفرانس‌های علمی انجمن قلب آمریکا در سال ۲۰۲۲ " ارائه شد.