تهیه بسته حمایتی «نهضت احیای مؤسسات قرآنی»

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، علیرضا معاف امروز 10 آبان در نشستی مشترک با مدیران مؤسسات قرآنی سراسر کشور که به صورت مجازی برگزار شد، گفت: یک بسته مسنجم نرم‌ افزاری و سخت‌ افزاری با عنوان «نهضت احیای مؤسسات قرآنی مردمی» در دوران بعد از کرونا تهیه شده است که تا دو هفته دیگر رونمایی خواهد شد.

در بخشی از این نشست علیرضا معاف با اشاره به اینکه طرح‌ های خوبی در حوزه مؤسسات قرآنی برنامه‌ ریزی شده است، افزود: در همین راستا مذاکراتی با سازمان دارالقرآن، مرکز قرآنی سازمان اوقاف، اداره کل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش و پرورش، شورای عالی قرآن، شبکه قرآن و معارف سیما، شورای توسعه فرهنگ قرآنی و ... داشته‌ ایم تا برای نهضت احیا، بازسازی و نوسازی مؤسسات قرآنی مردم‌ نهاد در دوران بعد از کرونا، طراحی مفصلی داشته باشیم، لذا یک بسته مسنجم نرم‌ افزاری و سخت‌ افزاری با عنوان نهضت احیای مؤسسات قرآنی مردمی در دوران بعد از کرونا ارائه خواهد شد.

آسیب‌های کرونا به مؤسسات قرآنی
وی با اشاره به آسیب‌ های کرونا به مؤسسات قرآنی مردم نهاد، اضافه کرد: مؤسسات قرآنی از حیث مخاطب و از حیث مالی با ریزش بزرگی مواجه شده‌ اند و به زیرساخت‌ های آن‌ها آسیب‌ های جدی وارد شده است. البته در کنار این آسیب‌ ها برخی ظرفیت‌ ها نیز به وجود آمده که می‌ توان به برگزاری دوره‌ های مجازی اشاره کرد.

معاون قرآن و عترت وزیر ارشاد بیان کرد: اصلی‌ ترین گفتگویی که مدیران مؤسسات با من داشته‌ اند آسیب‌ های کرونایی است و شخص وزیر ارشاد هم در مورد این موضوع صحبت کردند. در همین راستا مسئله بیمه فعالان قرآنی و مؤسسات قرآنی به صورت جدی پیگیری شده و تحولات خوبی رخ داده و آمار خوبی هم تهیه شده است، اما هنوز بسیاری از مؤسسات درگیر آفت‌ های دوره کرونا هستند. برای کمتر کردن تبعات این آسیب‌ ها باید فکر کرد، بخشی از این آسیب ها از طریق بودجه درست می‌ شود، اما بودجه همه مسئله نیست و بخش بزرگی هم مربوط به مسائل فکر افزاری و عقل‌ افزاری است.


معاف ادامه داد: دو نوع نگاه به قرآن وجود دارد؛ یک نگاه حداقلی، انتزاعی، تشریفاتی، دکوری و فانتزی است که به تعبیر یکی از بزرگان، قرآن را از سر طاقچه به قبرستان برده و از قبرستان به سر طاقچه برمی‌گردانیم. نگاه دیگر نگاه حداکثری است. در این نگاه قرآن کاربردی و مسئله حل کن است که مسائل و مشکلات ما را حل می‌ کند و به سؤالات پاسخ قرآنی می‌ دهد؛ نگاهی که در رأس آن‌ها امامین انقلاب همیشه آن را گوشزد کرده و فرموده‌ اند: «قرآن کتاب زندگی است». قرآن کتابی است که امر و نهی می‌ کند، زنده و پویا و در میدان است و لذا جبهه مقاومت، منطقه، اقتصاد و فرهنگ و سیاست خارجی را هم باید با قرآن به پیش ببریم.

وی با تأکید بر اینکه این راهبرد را از فرمایشات حضرت امام (ره) و رهبر معظم انقلاب اخذ کرده‌ ایم، اظهار کرد: ما با توجه به همین راهبرد توسعه فرهنگ قرآنی را برنامه‌ ریزی می‌ کنیم. در نگارش منشور توسعه فرهنگ قرآنی در اواخر دهه هشتاد هم همین نگاه را پیگیری کرده‌ ایم و هنوز هم این نگاه بر دولت و در همه نهاد‌های فرهنگی و قرآنی حاکم است.

بی‌ سابقه بودن روابط صمیمانه مجموعه‌های قرآنی
معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه با اشاره به روابط دوستانه مجموعه‌ های قرآنی، گفت: امروز مجموعه‌ های قرآنی روابط دوستانه، صمیمانه و حسنه‌ ای با هم دارند و این رابطه گرم در سه دهه اخیر در حوزه قرآن سابقه نداشته است. دلیل این روابط صمیمانه هم این است که روی راهبرد و نظریه توافق کرده‌ ایم. در چنین وضعیتی برای مؤسسات مردمی و دولت در مدیریت فرهنگ و امر قرآن، نقش‌ های جدید تعریف خواهد شد تا این مجموعه‌ها از حالت انزوا و از حاشیه بسیاری از مجموعه‌ ها خارج شوند.

دبیر کمیسیون توسعه فعالیت‌ های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم بیان کرد: وقتی کار قرآنی در مقدمات متوقف شود، معلوم است مجموعه‌ ها به حاشیه می‌ روند. البته این مقدمات هم واجب است، اما این‌ها هدف نبوده است. رهبر معظم انقلاب فرموده‌ اند: «قرآن را بخوانید و باز بخوانید و باز بخوانید تا آن را بفهمید و در آیات قرآن تدبر کنید و بعد از فهم در زندگی شخصی عمل کنید و در زندگی اجتماعی جاری کنید و بر آن مبنا حکومت کنید». اگر به این زنجیره نگاه کنید متوجه خواهید شد که همه این‌ها واجب است و هر کدام مقدمه مرحله بعد است.

آنچه مجموعه‌ های قرآنی را به حاشیه می‌ برد
معاف اظهار کرد: اگر کار قرآن را در امور مقدماتی مانند نغمات و دستگاه‌ ها و جذاب‌ خوانی محدود کنیم از اهداف انقلاب فاصله گرفته و مجموعه قرآنی را به حاشیه برده‌ ایم. ما می‌ گوییم قرآن فرانهاد است. هم در دولت نهم و هم در دولت سیزدهم آقایان صفار و اسماعیلی اعلام کرده‌ اند شاخص موفقیت همه بخش‌ های وزارت ارشاد، قرآنی بودن و قرآنی عمل کردن آن بخش‌ هاست، البته این سخت است و نیاز به طراحی دارد چرا که در مقابل آن مقاومت‌ های زیادی می‌ شود.

معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: باید با هم تدارک و تمهید کنیم تا کیفیت اداره قرآن را در کشور ارتقا دهیم. ما همه می‌ دانیم جوشش‌ هایی که این سال‌ها در حوزه قرآن بوده بیش از هزار برابر قبل از انقلاب است، اما باز هم باید اداره امر قرآن در کشور ارتقا پیدا کند.

معاف افزود: مجموعه‌ های مردمی ما اکثراً علاقه و تخصص به برخی حوزه‌ های آموزشی دارند، این یکی از موضوعاتی است که باید به صورت مفصل و حضوری در مورد آن حرف بزنیم، ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتظر مؤسسات تبلیغی و ترویجی قرآن هستیم که به صورت حرفه‌ ای و تخصصی در امر رسانه، در امر گفتمان‌ سازی و گفتمان‌ پردازی به فعالیت بپردازند. در این حوزه خلأ‌های بسیاری در دو دهه اخیر وجود داشته است.

وی اضافه کرد: از مؤسسات قرآنی مردم‌ نهاد درخواست دارم به مسئله نوجوانان و جوانان و به ویژه به مسئله راهبری نظری و عملی آن‌ها توجه بیشتری داشته باشند. بخش قابل توجهی از مخاطبان مؤسسات کودکان و نوجوانان هستند و برای این موضوع هم باید طراحی‌ های بیشتری داشته باشیم.

اهداف اغتشاشگران از وقایع اخیر
معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اغتشاشات اخیر، اظهار کرد: در این دو ماه اتفاقات تلخی رخ داده است، جریانات تجزیه‌ طلب و کسانی که به دنبال ویرانی ایران هستند، بدون اینکه هیچ شعار و ایده و طرحی داشته باشند فقط به قصد خرابکاری و تبدیل کردن ایران به ایرانستان، به خیابان آمده‌ اند. این‌ها تصویر بسیار زشتی از خود پیش روی ملت ایران به جا گذاشته‌ اند.

معاف تصریح کرد: این ماجرا به اهالی فرهنگ و هنر و قرآن و امر مدیریت قرآن در کشور نشان داد و ثابت کرد که باید بیش از گذشته با عبور از برخی بحث‌ های خُرد و حاشیه‌ ای به وظیفه‌ ای که رهبر انقلاب بر دوش ما گذاشته است، عمل کنیم. این مسئله هم بحث جهاد تبیین و مسئله تبیین است. مقام معظم رهبری در یکی دو سال اخیر بیش از ۵۰ بار به مسئله تبیین اشاره کرده‌ اند. با هر سنجه‌ ای به این موضوع نگاه کنید مشخص است این اولویت مد نظر ایشان است و این بار بیش از همه بر دوش اهالی فرهنگ و قرآن و صاحبان تریبون است.

وی با اشاره به اینکه بسیاری از مدیران مؤسسات در استان‌ ها و شهرستان‌ های خود، مرجع فکری و فرهنگی هستند، گفت: بسیاری از این افراد از اساتید و رجال و بزرگان قرآنی شهرستان‌ ها و استان‌ های خود هستند و می‌ توانند برای عزت ولی خدا و برای تبیین روایت صحیحی از موفقیت‌ های انقلاب اسلامی وارد عمل شوند.

میزان حمایت‌ های ارشاد از مؤسسات قرآنی
معاف در پاسخ به سؤالی در مورد حمایت‌ های وزارت ارشاد از مؤسسات قرآنی برای سال جاری و سال آینده، افزود: حمایت‌ هایی که خواهیم داشت برنامه‌ محور است. مدیران مؤسسات قرآنی مردم نهاد می‌ دانند در سال‌ های قبل به حمایت‌ های برنامه‌ مند و برنامه‌ محور اشاره شده، اما در عمل محقق نشده است. بر همین اساس ما ناظر به برنامه‌ ها، از مجموعه‌ های مردمی و مؤسسات مردمی قرآنی کشور حمایت خواهیم کرد. در آن بسته‌ ای که تهیه شده است، سازوکارهای حمایتی را با هماهنگی مجموعه‌ های مختلف تعریف کرده و تا دو هفته آینده ارائه خواهیم کرد تا همه مجموعه‌ های قرآنی ببیند شاخص‌ ها و سنجه‌ ها و مدل‌ های حمایت به چه نحو است.

وی در ادامه در پاسخ به سؤال دیگری در مورد تبعیض وزارت ارشاد بین مؤسسات قرآن و حضور نیافتن تمامی مؤسسات در این نشست، گفت: ما در حمایت از مؤسسات قرآنی هیچ محدودیتی از حیث مجوز نداریم. دوگانگی بین وزارت ارشاد و سازمان تبلیغات وجود نداشته و ندارد. به عنوان مثال هر مؤسسه‌ ای که در جهت حفظ قرآن برنامه خلأقانه داشته باشد در ستاد حفظ مورد حمایت جدی اوقاف و وزارت ارشاد قرار خواهد گرفت. ما در سال ۱۴۰۰ عدد چند میلیاردی را در ستاد طرح ملی حفظ قرآن مصوب کردیم و امسال هم در حال تصویب هستیم. حمایت‌ های ما از مؤسسات براساس برنامه‌ ای است که ارائه می‌دهد .

مردمی‌کردن فعالیت‌ های ملی و بین‌ المللی قرآن
دبیر کمیسیون توسعه فعالیت‌ های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم در بخش دیگری از صحبت‌ های خود با اشاره به سفر اخیر خود به مالزی افزود: فضای مسابقات کاملاً مردمی بود، با اینکه حکومت خادم مسابقات بود، اما فضا مردمی بود. در حال حاضر هم اوقاف در زمینه مسابقات خوب کار می‌ کند، اما باید آن را مردمی‌ تر برگزار کند. ما در نمایشگاه بین‌ المللی قرآن از حدود ۴۳ بخش نمایشگاه، ۲۳ بخش را به مؤسسات مردمی اختصاص داده بودیم لذا مؤسسات مردمی از هر بخشی که باشند برای ما محترم بوده و مجوز صرفاً یک برگه است ما خود را محدود به این‌ها نمی‌ کنیم هر کسی ایده و طرح و برنامه‌ ای دارد می‌ تواند آن را ارائه دهد و براساس آن از حمایت‌ ها بهره‌مند شود.

معاف در پاسخ به سؤالی در مورد حمایت‌ های مالی دولت از مؤسسات، اضافه کرد: نگاه ما به دولت نباید به مثابه نگاه به یک عابر بانک باشد؛ این نگاه را باید تغییر داد. دولت مجموعه‌ ای از وظایف و راهبرد‌ها را دارد که بسیاری از آن‌ها را در قالب برنامه‌ های مشترک پیش می‌ برد. یعنی حمایت صورت می‌ گیرد، اما در قالب برنامه‌ های مشترک. نکته‌ ای که باید به آن اشاره کرد این است که برای مسئله قرآن هنوز باید کار فرهنگی کرد تا مردم بیشتر از گذشته هزینه کنند. باید در استان‌ ها دست به یک سری کار‌های فرهنگی بزنیم تا مردم خودشان برای کار قرآن هزینه کنند.

وی اظهار کرد: مسئله خیران قرآنی که سال‌ها بر روی آن بحث شده هنوز اجرا نشده است، باید تلاش کنیم در حوزه مؤسسات قرآنی خیران قرآنی را وارد کار کنیم. دولت حمایت‌  های خوبی کرده است، تمام بودجه‌ ای که امسال در کمیسیون تبلیغ و ترویج داشته‌ ایم را به مجموعه‌ های مردمی خواهیم داد، در ستاد حفظ نیز وضعیت به همین ترتیب است.

تبیین نقش مؤسسات قرآنی در وقایع اخیر
دبیر کمیسیون توسعه فعالیت‌ های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم در پاسخ به سؤالی در مورد نقش مؤسسات در وقایع اخیر کشور، گفت: نقش ما تبیین است. در این اتفاقات یک روایت از غرب و یک روایت از طرف انقلاب اسلامی وجود دارد. باید دید روایت درست چیست؟ روایت واقعی، حقیقی و منصفانه چیست؟ روایت واقع‌بینانه چیست؟

رسانه‌ های ما نتوانسته‌ اند موفقیت‌ های انقلاب اسلامی را توضیح دهند
معاف با اشاره به اینکه رسانه‌ های ما به لکنت زبان دچار شده‌ اند، گفت: رسانه‌ های ما نتوانسته‌ اند موفقیت‌ های انقلاب اسلامی را توضیح دهند و در ادامه دلایل برخی ناکامی‌ ها را درست توضیح دهند. وقتی شما روایت صحیحی ارائه نمی‌ کنید بالاخره ذهن مردم به هم می‌ ریزد. آنجا که عدالت اجرا شده همه جا آرام است، جایی که بی‌ عدالتی‌ هایی هست به هم‌ ریختگی‌ هایی نیز هست.

معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: مقام معظم رهبری فتنه اخیر را نه به فتنه بنزینی سال ۹۸ و نه به فتنه‌های ۸۸ و ۷۸ بلکه به فتنه‌ های اوایل انقلاب شبیه دانسته‌ اند. در آن سال‌ها وقتی ساختار‌های نظام اسلامی شروع به استقرار کرد غرب دید انقلاب اسلامی در دنیا تبدیل به الگو می‌شود لذا شروع به مبارزه کرد؛ مبارزاتی که تبعات آن هنوز دامنگیر ماست.

وی افزود: تحلیل ما در وقایع اخیر همان تحلیل رهبر انقلاب است. این‌ها نگاه کردند دیدند دولت سیزدهم در شرایط کرونایی با ۱۸ میلیون رأی مستقر شد، بلافاصله شروع به تحول کرد. جراحی اقتصادی را بدون آسیب اجرایی کرد، سواحل شمال و جنوب را با آرامش آزاد کرد، کرونایی که روزانه صد‌ها نفر از مردم را به کام مرگ می‌ برد، مهار کرد و با عزم و اهتمام مسائل در حال برطرف شدن است، غرب از این موفقیت‌ ها ترسید و لذا به فکر زمین‌ گیر کردن افتاد.

معاون قرآن و عترت وزیر ارشاد تصریح کرد: وظیفه ما در مقام ذهن، روایت صحیح و در مقام عینی تبیین عدالت است. باید روایت منصفانه را در فضای مجازی و رسانه با مردم در میان بگذاریم. وظیفه ما همان چیزی است که مقام معظم رهبری گفتند.